1, 2. Etẹwẹ e nọ biọ nado zín nukun mítọn lẹ do Jehovah ji?

MÍ TO gbẹnọ to “ojlẹ awusinyẹn tọn” he “vẹawu nado pehẹ lẹ” mẹ, podọ gbẹninọ na tlẹ sọ vẹawu dogọ whẹpo aihọn yọyọ de nido wá, bọ jijọho nujọnu tọn nado yin hinhẹngọwa aigba ehe ji. (2 Tim. 3:1) Enẹwutu, mí na wà dagbe nado kanse míde dọ, ‘Fitẹ wẹ n’nọ pọnhlan nado mọ alọgọ po anademẹ po?’ Gblọndo mítọn to afọdopolọji sọgan yin ‘Hlan Jehovah,’ podọ gblọndo dagbe hugan lọ niyẹn.

² Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado nọ pọ́n Jehovah hlan? Podọ nawẹ mí sọgan hẹn ẹn diun dọ mí zín nukun mítọn lẹ do ewọ ji dile mí to pipehẹ avùnnukundiọsọmẹnu sinsinyẹn gbẹ̀mẹ tọn lẹ gbọn? To owhe kanweko susu lẹ die, salmu-kantọ de kẹalọyi dọ dandannu wẹ e yin dọ mí ni ze nukun mítọn lẹ daga hlan Jehovah nado mọ alọgọ yí to ojlẹ nuhudo tọn lẹ mẹ. (Hia Salmu lẹ 123:1-4.) E yí Jehovah pinpọnhlan jlẹdo lehe devizọnwatọ de nọ to ogán etọn pọnhlan do go. Etẹ na dọ wẹ salmu-kantọ lọ te taun? Na nugbo tọn, devizọnwatọ de ma nọ pọ́n ogán etọn hlan nado mọ núdùdù po hihọ́ po kẹdẹ gba, ṣigba e sọ dona nọ wàmọ to gbesisọ mẹ nado doayi nuhe yin ojlo ogán lọ tọn lẹ go, bo yinuwa  sọgbe hẹ yé. To aliho dopolọ mẹ, mí dona nọ basi dodinnanu egbesọegbesọ to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ, nado tunwun nuhe yin ojlo Jehovah tọn na mí go podọ nado hodo anademẹ enẹ. To whenẹnu kẹdẹ wẹ mí sọgan kudeji dọ Jehovah na do nukundagbe hia mí to ojlẹ nuhudo tọn lẹ mẹ.—Efe. 5:17.

3. Etẹwẹ sọgan glọnalina mí ma nado zín nukun mítọn lẹ do Jehovah ji zọnmii?

³ Mahopọnna dọ mí yọnẹn dọ nujọnu wẹ e yin nado nọ to Jehovah pọnhlan zọnmii, mí sọgan nọ yin ayihafẹsẹna to whedelẹnu. Nuhe jọ do họntọn vivẹ́ Jesu tọn Malta go pẹẹ niyẹn. “Nukunpipedo azọ́n susu go [wá] fẹayihasẹna” ẹn. (Luku 10:40-42) Eyin enẹ jọ do omẹ nugbonọ mọnkọtọn go to whenue Jesu tin to finẹ hẹ ẹ to agbasa mẹ, e ma dona yin nupaṣamẹ na mí dọ nudopolọ sọgan jọ do mí go. To whelọnu lo, etẹwẹ sọgan fẹayihasẹna mí ma nado zín nukun mítọn lẹ do Jehovah ji zọnmii? To hosọ ehe mẹ, mí na gbadopọnna lehe nuyiwa mẹdevo lẹ tọn sọgan fẹayihasẹna mí do. Mí nasọ plọn lehe mí na zín nukun mítọn lẹ do Jehovah ji zọnmii do.

4. Naegbọn e sọgan paṣa mí dọ Mose hẹn lẹblanulọkẹyi lọ nado biọ Aigba Pagbe tọn lọ ji bu?

⁴ Ayihaawe ma tin dọ Mose lẹhlan Jehovah nado mọ anademẹ po alọgọ po yí. Na nugbo tọn, “e gbọṣi tenọgli mẹ taidi dọ e to Mẹlọ he yin mayinukundomọ lọ mọ wẹ nkọ.” (Hia Heblu lẹ 11:24-27.) Biblu dọna mí dọ “yẹwhegán de ma ko sọ fọ́n to Islaeli gbede he taidi Mose, mẹhe Jehovah yọnẹn nukun sọ nukun.” (Deut. 34:10) Ṣigba, dile etlẹ yindọ Mose tindo haṣinṣan pẹkipẹki mọnkọtọn hẹ Jehovah, ewọ hẹn lẹblanulọkẹyi lọ nado biọ Aigba Pagbe tọn lọ ji bu. (Sọh. 20:12) Etẹwẹ zọ́n bọ Mose do dahli?

5-7. Nuhahun tẹwẹ fọndote ojlẹ vude to whenue Islaelivi lẹ tọ́n sọn Egipti godo, podọ nawẹ Mose didẹ ninọmẹ lọ gbọn?

⁵ To nuhe ma pé osun awe to whenue Islaelivi lẹ tọ́n sọn Egipti godo, nuhahun sinsinyẹn de fọndote—whẹpo yé tlẹ do wá Osó Sinai kọ̀n. Omẹ lọ lẹ jẹ lewu ji na osin ma tin wutu. Yé jẹ nuhlundọ ji sọta Mose, podọ ninọmẹ lọ wá ylan sọmọ bọ Mose dawhá ylọ Jehovah dọmọ: “Nawẹ yẹn na yinuwa hẹ omẹ ehelẹ do? Na ojlẹ vude dogọ todin, yé na dlan zannu do mi!” (Eks. 17:4) Jehovah na gblọndo gbọn anademẹ he họnwun lẹ nina Mose dali. E dona ze opò etọn bo linú osé lọ to Holẹbi, podọ to whenẹnu osin na tọ́njẹgbonu sọn e mẹ po huhlọn po. Mí hia dọ, “Mose sọ wàmọ to mẹho Islaeli tọn lẹ nukọn.” Islaelivi lẹ nùsin gọ́ho, bọ whẹgbè yihọ.—Eks. 17:5, 6.

⁶ Kandai gbọdo lọ yidogọ dọmọ, Mose “ylọ nọtẹn lọ dọ Masa podọ Mẹliba, na whẹgbè Islaelivi lẹ tọn wutu podọ na yé whlé Jehovah pọ́n wutu gbọn didọ dali dọmọ: ‘Be Jehovah tin to ṣẹnṣẹn mítọn kavi lala?’” (Eks. 17:7) Yinkọ enẹlẹ sọgbe, na yé zẹẹmẹdo “Mẹtẹnpọn” po “Whẹgbè Dido” po.

⁷ Etẹwẹ yin numọtolanmẹ Jehovah tọn to whenẹnu gando nuhe jọ to Mẹliba go? E pọ́n nuyiwa Islaelivi lẹ tọn hlan taidi nukundidiọsọ Jiwheyẹwhe-yinyin etọn, e ma yin taidi atẹṣiṣi sọta Mose poun gba. (Hia Salmu lẹ 95:8, 9.) E họnwun dọ Islaelivi lẹ ṣinuwa. To nujijọ enẹ whenu, Mose yinuwa to aliho he sọgbe mẹ, bo lẹhlan Jehovah bosọ yí sọwhiwhe do hodo anademẹ etọn.

8. Nuhahun tẹwẹ fọ́n sẹpọ vivọnu gbejizọnlin owhe 40 tọn gbọn danfafa ji lọ tọn?

⁸ Ṣigba, etẹwẹ jọ to whenue nujijọ mọnkọtọn devo wá aimẹ to nudi owhe 40 godo, sẹpọ vivọnu gbejizọnlin yetọn tọn gbọn danfafa ji? Whladopo dogọ, Islaelivi  lẹ sọ wá mọ yede to lẹdo de mẹ he wá yin yiylọdọ Mẹliba. Amọ́, nọtẹn ehe gbọnvona diẹ, e madẹn do Kadẹṣi, bo sẹpọ dogbó Aigba Pagbe tọn lọ tọn. * Whladopo dogọ, Islaelivi lẹ jẹ lewu ji gando osin go. (Sọh. 20:1-5) Ṣigba to ojlẹ ehe uwọ mẹ, aliho vò mẹ wẹ nulẹ wá yì te na Mose.

9. Anademẹ tẹlẹ wẹ Mose mọyi, amọ́ nawẹ ewọ yinuwa gbọn? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

⁹ Nawẹ Mose yinuwa gbọn to whenue atẹṣiṣi ehe fọndote? Whladopo dogọ, e lẹ́ nukun etọn lẹ hlan Jehovah dè nado mọ anademẹ. Amọ́, to ojlẹ ehe mẹ, Jehovah ma dọna ẹn dọ ni linú osé lọ gba. Ewọ dọna Mose nado ze opò etọn bo pli gbẹtọ lọ lẹ do osé lọ nukọn, podọ nado dọhona osé lọ. (Sọh. 20:6-8) Ṣigba, Mose ma dọhona osé enẹ gba. Kakatimọ, e do homẹgble sinsinyẹn etọn hia bo dawhá do mẹhe pli to finẹ lẹ ji dọmọ: “Todin, mì dotoai, mì atẹṣitọ lẹ! Be míwlẹ ni hẹn osin tọ́njẹgbonu na mì sọn osé ehe mẹ wẹ?” Enẹgodo, e yí opò etọn do linú osé lọ, e ma tlẹ yin whladopo poun, ṣigba whla awe.—Sọh. 20:10, 11.

10. Etẹwẹ yin numọtolanmẹ Jehovah tọn gando nuyiwa Mose tọn lẹ go?

¹⁰ Jehovah gblehomẹ sinsinyẹn do Mose go. (Deut. 1:37; 3:26) Naegbọn Jehovah do yinuwa to aliho enẹ mẹ? Whẹwhinwhẹ́n susu wẹ sọgan ko zọ́n. Dile mí donù e go do to aga, Jehovah sọgan ko gblehomẹ, na Mose gboawupo nado hodo anademẹ yọyọ he e mọyi lẹ wutu.

11. Nawẹ osé lọ he Mose linú sọgan ko hẹn Islaelivi lẹ nado lẹndọ Jehovah ma wà azọ́njiawu de gbọn?

¹¹ Yọnbasi devo die. Osé he to lẹdo Mẹliba tintan lọ tọn mẹ lẹ sinyẹn taun. Mahopọnna huhlọn he mẹde yí do linú osé sinsinyẹn mọnkọtọn, mẹdepope ma gán donukun dọ osin ni tọ́n sọn e mẹ. Ṣigba, osé he to lẹdo Mẹliba awetọ lọ tọn mẹ lẹ gbọnvo taun, yé nọ saba yin osé he ma sinyẹn sọmọ lẹ. Na osin sọgan sà biọ osé mọnkọtọn lẹ mẹ wutu, osin susu nọ saba pli do oglọ yetọn to lẹdo enẹlẹ mẹ, bo sọgan yin yiyizan taidi osindò. Be enẹ wẹ sọgan ko zọ́n bọ whenue Mose linú osé he mẹ osin nọ sà biọ enẹ whla awe, gbẹtọ lọ lẹ do lẹndọ osin lọ tọ́n to jọwamọ-liho bọ e ma yin na Jehovah wà azọ́njiawu wutu wẹ ya? * Mí ma gán dọ taun.

12. Whẹwhinwhẹ́n devo tẹ wutu wẹ Jehovah sọgan ko gblehomẹ do Mose po Aalọn po go?

¹² Whẹwhinwhẹ́n devo die he sọgan ko sọ zọ́n bọ Jehovah do gblehomẹ do Mose po Aalọn po go. Doayi nuhe Mose dọna gbẹtọ lọ lẹ go: “Be míwlẹ ni hẹn osin tọ́njẹgbonu na mì sọn osé ehe mẹ wẹ?” Gbọn hogbe lọ “míwlẹ” yiyizan dali, Mose sọgan ko to alọdlẹndo ede po Aalọn po. Hogbe enẹlẹ do mẹmasi daho hia Jehovah, mẹhe yin Asisa nugbo azọ́njiawu enẹ tọn. E taidi dọ nuhe Salmu lẹ 106:32, 33 dọ lẹ nọgodona whẹwhinwhẹ́n ehe, dọmọ: “Yé doadihomẹna Ẹn to osin Mẹliba tọn lẹ kọ̀n, bọ nugbajẹmẹji wá Mose ji na yewlẹ tọn wutu. Yé hẹn ẹn gblehomẹ, bọ ewọ ma lẹnnupọn whẹpo do dọho.” * (Sọh. 27:14) Depope he whẹho lọ yin, nuyiwa Mose tọn lẹ dekanpona gbégbò he Jehovah jẹna. Whenue Jehovah to hodọna Mose po Aalọn po, e dọmọ: “Mì  omẹ awe lẹ ṣiatẹ sọta gbedide ṣie.” (Sọh. 20:24) Nado dọ hójọhó, ylando sinsinyẹn de wẹ ehe yin!

13. Naegbọn owhẹ̀ he Jehovah dá na Mose do jlọ bosọ sọgbe?

¹³ Taidi nukọntọ to omẹ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn, Mose po Aalọn po wẹ dona dogbè hugan. (Luku 12:48) To ojlẹ de mẹ wayi, Jehovah ko gbẹ́ dọ Islaelivi susu ma na biọ aigba Kenani tọn ji, na atẹṣiṣi yetọn wutu. (Sọh. 14:26-30, 34) Enẹwutu, nuhe jlọ bosọ sọgbe wẹ e yin dọ Jehovah ni dawhẹna Mose to aliho dopolọ mẹ na nuyiwa atẹṣiṣi tọn etọn wutu. Kẹdẹdile e yindo na mẹdevo he ṣiatẹ lẹ, Mose ma yin dotẹnmẹna nado biọ Aigba Pagbe tọn lọ ji.

14, 15. Etẹwẹ sisẹ́ Mose nado ṣiatẹ?

¹⁴ Etẹwẹ sisẹ́ Mose nado ṣiatẹ to aliho mọnkọtọn mẹ? Doayi e go whladopo dogọ dọ Salmu lẹ 106:32, 33 dọmọ: “Yé doadihomẹna Ẹn to osin Mẹliba tọn lẹ kọ̀n, bọ nugbajẹmẹji wá Mose ji na yewlẹ tọn wutu. Yé hẹn ẹn gblehomẹ, bọ ewọ ma lẹnnupọn whẹpo do dọho.” Mahopọnna dọ Jehovah wẹ Islaelivi lẹ doadihomẹna, Mose wẹ wá gblehomẹ. Awugbopo etọn nado duto ede ji hẹn ẹn nado dọho matin nulẹnpọn do kọdetọn lọ lẹ ji.

¹⁵ Mose na dotẹnmẹ nuyiwa mẹdevo lẹ tọn nado fẹayihasẹna ẹn sọn nukun etọn lẹ zinzin do Jehovah ji. Mose penukundo nujijọ tintan lọ go to aliho he sọgbe mẹ. (Eks. 7:6) Ṣigba, e yọnbasi dọ to whenue e ko pehẹ nuyiwa atẹṣiṣi tọn Islaelivi lẹ tọn na owhe susu lẹ godo, agbọ́ wá pé e bọ e gblehomẹ. Be numọtolanmẹ etọn titi lẹ ji wẹ Mose ze ayiha do hugan, kakati nido yin do lehe ewọ sọgan pagigona Jehovah do ji ya?

16. Naegbọn e do jẹ dọ mí ni lẹnnupọndo nuyiwa Mose tọn lẹ ji?

¹⁶ Eyin yẹwhegán nugbonọ de taidi Mose sọgan yin ayihafẹsẹna bo dahli, nudopolọ sọgan jọ do mílọsu go po awubibọ po. Taidi Mose, mílọsu to awuwle nado biọ aigba yẹhiadonu tọn de ji, enẹ wẹ aihọn yọyọ he Jehovah dopagbe etọn na mí lọ. (2 Pita 3:13) Depope to mí mẹ ma jlo dọ lẹblanulọkẹyi vonọtaun enẹ ni gbọ mí go. Ṣigba, nado jẹ yanwle mítọn kọ̀n, mí dona zín nukun mítọn lẹ do Jehovah ji, bo nọ dín nado wà ojlo etọn to whepoponu. (1 Joh. 2:17) Etẹlẹ wẹ mí dona plọn sọn nuṣiwa Mose tọn mẹ?

17. Etẹwẹ na gọalọna mí ma nado joawuna homẹgble?

¹⁷ A joawuna homẹgble blo. Etlẹ yin to whenue mí mọdọ mí to pipehẹ nuhahun dopolọ lẹ pludopludo, “mì dike mí gbọjọ to nuhe yin dagbe wiwà mẹ blo, na mí na gbẹ̀n to ojlẹ sisọ mẹ eyin agbọ́ ma pé mí.” (Gal. 6:9; 2 Tẹs. 3:13) To whenue mí pehẹ ninọmẹ he nọ hẹn homẹgble mẹ kavi nuhahun he vogbingbọn gbẹtọ-yinyin tọn nọ fọndote lẹ whlasusu, be mí nọ dava nùflo kavi numọtolanmẹ mítọn lẹ ya? (Howh. 10:19; 17:27; Mat. 5:22) Eyin mẹdevo lẹ doadihomẹna mí, mí dona plọn nado nọ “natẹn homẹgble.” Homẹgble mẹnu tọn? Jehovah tọn. (Hia Lomunu lẹ 12:17-21.) Eyin mí zindonukọn nado nọ pọ́n Jehovah hlan, mí na na ewọ sisi he e jẹna gbọn otẹn nina homẹgble etọn gọna homẹfa yíyí do nọtepọn ewọ nado yinuwa to whenue e mọdọ e biọ domọ dali. Awugbopo nado yinuwa to aliho enẹ mẹ bo yiavùnlọna míde to aliho de mẹ, na zẹẹmẹdo sisi matindo na Jehovah.

18. Etẹwẹ mí dona nọ flin na nuhe dù anademẹ lẹ hihodo?

¹⁸ Nọ hodo anademẹ agọe tọn lẹ po sọwhiwhe po. Be mí nọ yí nugbonọ-yinyin do  hodo anademẹ agọe tọn he Jehovah nọ na mí lẹ ya? Eyin mí nọ wàmọ, mí ma na nọ tẹdo aliho he mẹ mí ko nọ wà nulẹ te to hoho dai lẹ go. Kakatimọ, mí na nọ yawu hodo anademẹ yọyọ depope he Jehovah wleawuna gbọn titobasinanu etọn gblamẹ. (Heb. 13:17) To ojlẹ dopolọ mẹ, mí dona to aṣeji ma nado nọ “yì zẹ̀ nuhe yin kinkandai lẹ go.” (1 Kọl. 4:6) Gbọn mọwiwà dali, mí to nukun mítọn lẹ zín do Jehovah ji niyẹn.

19. Nawẹ mí sọgan dapana haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah hinhẹngble gbọn, eyin mí tlẹ to ahidi hẹ nuṣiwa mẹdevo lẹ tọn?

¹⁹ A dike nuṣiwa mẹdevo lẹ tọn hẹn haṣinṣan towe hẹ Jehovah gble blo. Eyin mí nọ zín nukun yẹhiadonu tọn mítọn lẹ do Jehovah ji, mí ma na dike nuyiwa mẹdevo lẹ tọn ni hẹn homẹgble mí kavi hẹn haṣinṣan mítọn hẹ ewọ gble. Ehe yin nujọnu, titengbe eyin taidi Mose, mí tindo azọngban delẹ to titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Dile etlẹ yindọ nugbo wẹ dọ dopodopo mítọn dona ‘nọ yí obu po sisọsisọ po do to azọ́nwa na whlẹngán edetiti tọn,’ mí dona flindọ Jehovah ma tindo nujinọtedo sinsinyẹn kavi hẹngogo tọn de he e nọ yí do dawhẹna mí. (Flp. 2:12) Kakatimọ, lehe azọngban he mí tindo sù sọ, mọ wẹ gbedido mítọn na sù do niyẹn. (Luku 12:48) Ṣigba, eyin mí yiwanna Jehovah nugbonugbo, nudepope ma na hẹn mí dahli kavi klan mí sọn owanyi etọn go.—Salm. 119:165; Lom. 8:37-39.

20. Etẹwẹ dona yin gbemima mítọn?

²⁰ To ojlẹ awusinyẹn tọn ehelẹ mẹ, mì gbọ mí ni zindonukọn nado nọ ze nukun mítọn lẹ daga hlan Mẹlọ he “to ofìn ji to olọn mẹ,” nado sọgan nọ doayi nuhe yin ojlo etọn go. Mí ni ma dike gbede na nuyiwa mẹdevo lẹ tọn ni yinuwado haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah ji to aliho agọ̀ mẹ blo. Apajlẹ nuhe jọ do Mose go tọn sọ zín nujọnu-yinyin ehe tọn do ayiha po ahun mítọn po mẹ dogọ. Kakati nado nọ yinuwa to aliho he zẹ̀pá mẹ gando awugbopo mẹhe lẹdo mí lẹ tọn go, mì gbọ mí ni magbe dọ ‘nukun mítọn lẹ na nọ to Jehovah Jiwheyẹwhe mítọn pọnhlan kakajẹ whenue ewọ na do nukundagbe hia mí.’—Salm. 123:1, 2.