Ehe yin dopo to wefọ Biblu tọn he mẹsusu yọnẹn taun bosọ nọ saba yizan lẹ mẹ. Kandai de dohia dọ wefọ Biblu tọn devo de ma “basi zẹẹmẹ haṣinṣan he Jiwheyẹwhe tindo hẹ gbẹtọvi lẹ po aliho whlẹngán tọn lọ po tọn to kleun mẹ podọ to aliho he họnwun mẹ” sọ wefọ ehe. Enẹwutu to otò delẹ mẹ, nuhe wefọ ehe dọ kavi “Johanu 3:16” kẹdẹ nọ saba yin kinkan do núgo to nuwiwa dahodaho lẹ tẹnmẹ, nọ yin titlẹ́ do mọto kavi adó lẹ go podọ do fidevo lẹ.

Ayihaawe ma tin dọ mẹhe nọ kàn wefọ enẹ do núgo lẹ kudeji dọ owanyi Jiwheyẹwhe tọn na hẹn whlẹngán kakadoi wá na yé. Hiẹ lo, etẹwẹ owanyi Jiwheyẹwhe tọn zẹẹmẹdo na we? Podọ, etẹwẹ a lẹndọ Jiwheyẹwhe ko wà nado do owanyi he e tindo na we hia?

Mẹsusu wẹ nọ desọn ojlo mẹ nado pà Jiwheyẹwhe na nuhe e dá lẹ, yèdọ wẹkẹ lọ, nudida lẹ, po gbẹtọvi lẹ po. Aliho he mẹ nutogbẹ̀ lẹ yin awuwlena te doglẹ bosọ jiawu sọmọ bọ e họnwun dọ mẹhe tindo nuyọnẹn daho de wẹ basi yé. Mẹsusu wẹ nọ dopẹna Jiwheyẹwhe egbesọegbesọ na ogbẹ̀ he e na yé. Yé sọ yọnẹn dọ nado sọgan nọgbẹ̀ bo duvivi azọ́n yetọn lẹ tọn, Jiwheyẹwhe kẹdẹ wẹ sọgan na yé dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ—yèdọ jẹhọn, osin, núdùdù, gọna lilẹpe jọwamọ tọn aigba tọn voovo he nọ hẹn gbẹninọ yọnbasi lẹ.

Nudagbe wẹ e yin nado nọ dopẹna Jiwheyẹwhe na onú ehe lẹpo, na ewọ wẹ yin Mẹdatọ podọ Nukunpedomẹgotọ mítọn. (Psalm 104:10-28; 145:15, 16; Owalọ lẹ 4:24) Mí na yọ́n pinpẹn owanyi he Jiwheyẹwhe tindo na mí tọn eyin mí nọ lẹnnupọndo onú voovo he e to wiwà nado hẹn gbẹninọ yọnbasi na mí  lẹ ji. Apọsteli Paulu do enẹ hia dọmọ: “[Jiwheyẹwhe] wẹ nọ na gbẹtọ lẹpo ogbẹ̀, gbọfufu po onú lẹpo po. Na gbọn ewọ dali wẹ mí tindo ogbẹ̀ bo nọ yì bosọ tin.”—Owalọ lẹ 17:25, 28.

Ṣigba, owanyi Jiwheyẹwhe tọn ma bẹ nukunpipedo mí go to agbasa-liho kẹdẹ hẹn. E sọ dá mí to aliho de mẹ bọ mí yiaga hugan kanlin lẹ podọ e sọ doyẹyigona mí gbọn nugopipe lọ nado tindo haṣinṣan de hẹ ẹ nina mí dali bosọ nọ gọalọna mí nado hẹn pekọ wá na nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ. (Matiu 5:3) Gbọnmọ dali, gbẹtọvi tonusetọ lẹ tindo todido lọ nado lẹzun hagbẹ whẹndo Jiwheyẹwhe tọn, enẹ wẹ “ovi” etọn lẹ.—Lomunu lẹ 8:19-21.

Dile Johanu 3:16 dohia do, Jiwheyẹwhe do owanyi etọn hia mí gbọn Ovi etọn Jesu didohlan aigba ji dali, na ewọ nido wá plọnnu mí gando Jiwheyẹwhe go, yèdọ Otọ́ etọn podọ nado kú do ota mítọn mẹ. Ṣigba, mẹsusu wẹ na yigbe dọ emi ma mọnukunnujẹ nuhewutu e do yin dandan dọ Jesu ni wá kú na gbẹtọvi lẹ po lehe okú Jesu tọn sọgan yin dohia owanyi Jiwheyẹwhe tọn do po mẹ taun. Gbọ mí ni pọ́n lehe Biblu basi zẹẹmẹ nuhewutu Jesu do wá kú po ale he okú etọn hẹnwa po tọn do.

Gbẹtọvi lẹpo wẹ nọ jẹazọ̀n, nọ poyọnho bo nọ wá kú. Ṣigba, e ma yin enẹ wẹ yin lẹndai dowhenu tọn Jehovah Jiwheyẹwhe tọn. E ze todido lọ donukọnna gbẹtọvi tintan lẹ nado nọgbẹ̀ kakadoi to paladisi mẹ to aigba ji. Ṣigba, e biọ nude to yé si: Yé dona setonuna ẹn. Jiwheyẹwhe dọ dọ eyin yé ma wàmọ, yé na kú. (Gẹnẹsisi 2:17) Amọ́, sunnu tintan lọ wá ṣiatẹ sọta aṣẹpipa Jiwheyẹwhe tọn, bo gbọnmọ dali hẹn okú wá ede po kúnkan etọn po ji. Apọsteli Paulu basi zẹẹmẹ dọmọ: “Ylando gbọn omẹ dopo gblamẹ biọ aihọn mẹ podọ okú gbọn ylando gblamẹ wá, gbọnmọ dali, okú dlẹnkan jẹ mẹlẹpo dè, na yemẹpo wẹ ko waylando wutu.”—Lomunu lẹ 5:12.

Ṣigba, Jiwheyẹwhe ‘yiwanna whẹdida dodo.’ (Psalm 37:28) Dile etlẹ yindọ Jiwheyẹwhe ma sọgan miọnnukundo ylando he sunnu tintan lọ desọn ojlo mẹ bo wà enẹ, ewọ ma pọ́n do tolivivẹ sunnu dopo tọn go bo jo gbẹtọvi lẹpo do nado nọ jiya podọ nado nọ kú matin todido gba. Kakatimọ, e yí osẹ́n whẹdida dodo tọn “gbigbọ na gbigbọ” zan, enẹ wẹ ogbẹ̀ na ogbẹ̀, bo gbọnmọ dali hẹn ogbẹ̀ madopodo yọnbasi na gbẹtọvi tonusetọ lẹ whladopo dogọ. (Eksọdusi 21:23) Todin, kanbiọ lọ wẹ yindọ: Nawẹ yè sọgan gọ̀ ogbẹ̀ pipé he Adam hẹnbu lọ mọyi gbọn? Gblọndo lọ: Mẹde dona ze ogbẹ̀ he sọzẹn pẹpẹ hẹ ogbẹ̀ Adam tọn—yèdọ ogbẹ̀ gbẹtọvi pipé tọn de—jo kavi yí i do sanvọ́.

E họnwun dọ kúnkan mapenọ Adam tọn depope ma penugo nado suahọ enẹ, ṣigba Jesu penugo nado wàmọ. (Psalm 49:6-9) Na Jesu ma dugu ylando tọn to whenue e yin jiji wutu, ewọ yin mẹpipe dile Adam yin do to bẹjẹeji. Enẹwutu, gbọn ogbẹ̀ etọn zizejo dali, Jesu fli gbẹtọvi lẹ gọ̀ sọn kanlinmọgbenu ylando tọn. Enẹ hùn dotẹnmẹ dote na kúnkan asu po asi po tintan lọ tọn lẹ nado duvivi ogbẹ̀ pipé tọn dile Adam po Evi po ko duvivi etọn wayi do. (Lomunu lẹ 3:23, 24; 6:23) Be nude tin he mí  dona wà nado mọaleyi sọn onú daho he Jiwheyẹwhe gbọn owanyi dali wà na mí enẹ mẹ ya?

Flindọ Johanu 3:16 dọ dọ, “mẹdepope he yí [Jesu] sè ma nado dọ̀n, ṣigba e nido tindo ogbẹ̀ madopodo.” Ehe dohia dọ nado mọ nunina ogbẹ̀ madopodo tọn yí, mí dona yí nude wà. Eyin mí na “tindo ogbẹ̀ madopodo,” mí dona tindo yise to Jesu mẹ bosọ setonuna ẹn.

Ṣigba, a sọgan kanse dewe dọ: ‘Nawẹ enẹ gando tonusise go gbọn? Be Jesu ma dọ dọ, “mẹdepope he yí i sè” na tindo ogbẹ̀ madopodo ya?’ Mọwẹ, yise yin dandan. Etomọṣo, nujọnu wẹ e yin nado flindọ to Biblu mẹ, yise tintindo dọ Jesu tin poun ma ko pé. Sọgbe hẹ wezẹhomẹ de, hogbe he Johanu yizan to ogbè dowhenu tọn mẹ lọ zẹẹmẹdo “nado ganjẹ [nude kavi mẹde go], e ma yin nado yise poun [dọ nude kavi mẹde tin] gba.” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) Nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn mimọyi nọ biọ nususu hugan nado kẹalọyi poun dọ Jesu wẹ yin Mẹwhlẹngántọ lọ. Mẹhe yin yisenọ sọ dona dovivẹnu ahundopo tọn nado yí nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ do yizan mẹ. Ovọ́ wẹ yise depope he ma bẹ azọ́n hẹn. Biblu dọmọ: “Yise matin azọ́n lẹ yin oṣiọ.” (Jakọbu 2:26) To hogbe devo mẹ, nuhe yin bibiọ to yisenọ de si wẹ nado do yise hia to Jesu mẹ, enẹ wẹ yindọ e dona nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nuhe e yise lẹ.

Paulu basi zẹẹmẹ nuagokun enẹ tọn dọmọ: “Owanyi he Klisti tindo nọ whàn mí, na nujikudo míwlẹ tọn wẹ, dọ omẹ dopo [Jesu] kú na mẹlẹpo . . . Podọ ewọ kú na mẹlẹpo na mẹhe to ogbẹ̀ lẹ ma nado nọgbẹ̀ na yede ba, ṣigba na omẹ lọ he kú na yé bo yin finfọn.” (2 Kọlintinu lẹ 5:14, 15) Pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn ahundopo tọn didohia na avọ́sinsan Jesu tọn dona whàn mí nado basi diọdo lẹ to gbẹzan mítọn mẹ—enẹ wẹ nado nọgbẹ̀ na Jesu he kú do ota mítọn mẹ, kakati nado zan gbẹzan jlòkoko tọn. Ehe zẹẹmẹdo dọ, tonusisena nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ wẹ dona nọ duahunmẹna mí hugan to gbẹ̀mẹ. Afọdide enẹ zize na biọ dọ mí ni hẹn pọndohlan, nudide, po gbẹzan mítọn blebu po sọgbe hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn. Ale tẹwẹ mẹhe yí Jesu sè bosọ nọ do enẹ hia to gbẹzan yetọn mẹ lẹ na mọyi?

Adà he gbọngodo to Johanu 3:16 mẹ lọ dọhodo opagbe he Jiwheyẹwhe do na mẹhe do yise hia to avọ́sinsan Jesu tọn mẹ bo nọgbẹ̀ sọgbe nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji. Ojlo Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ omẹ nugbonọ enẹlẹ ‘ni ma dọ̀n blo, ṣigba yé ni tindo ogbẹ̀ madopodo.’ Amọ́, nukundido sọgodo tọn voovo wẹ to tepọn mẹhe mọaleyi sọn owanyi Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ.

Jesu dopagbe ogbẹ̀ madopodo to olọn mẹ tọn na pipli dopo. E hẹn ẹn họnwun na devi nugbonọ etọn lẹ dọ emi jei nado wleawu otẹn de tọn na yé na yé nido sọgan dugán hẹ emi to olọn mẹ. (Johanu 14:2, 3; Filippinu lẹ 3:20, 21) Mẹhe na fọ́n do ogbẹ̀ to olọn mẹ lẹ “na yin yẹwhenọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ podọ Klisti tọn lẹ, yé nasọ duahọlu hẹ ẹ na owhe 1 000.”—Osọhia 20:6.

Sọha kleun de to hodotọ Klisti tọn lẹ mẹ wẹ na mọ lẹblanulọkẹyi enẹ yí. Jesu dọmọ: “Mì dibu blo, lẹngbọpa pẹvi, na Otọ́ mìtọn mọdọ e jẹ nado na mì ahọluduta lọ.” (Luku 12:32) Nawẹ mẹhe “lẹngbọpa pẹvi” enẹ bẹhẹn lẹ sù sọ? Osọhia 14:1, 4 dọmọ: “Yẹn sọ mọ, podọ pọ́n! Lẹngbọvu lọ [Jesu Klisti he yin finfọnsọnku lọ] ṣite to Osó Ziọni [olọn mẹ tọn] ji, gbẹtọ 144 000 he yè kàn oyín etọn po Otọ́ etọn tọn po do nukọn na lẹ sọ tin po e po. . . . Yewlẹ wẹ yin hihọ̀ sọn gbẹtọvi lẹ mẹ taidi sinsẹ́n tintan lẹ hlan Jiwheyẹwhe podọ hlan Lẹngbọvu lọ.” “Lẹngbọpa pẹvi” de poun wẹ gbẹtọ 144 000 lọ lẹ yin, eyin mí yí yé jlẹdo gbẹtọ liva susu he ko nọgbẹ̀ pọ́n lẹ go. To whenuena e yindọ Biblu dohia dọ omẹ enẹlẹ na yin ahọlu, mẹnu lẹ ji wẹ yé na dugán do?

Jesu dọho gando pipli awetọ de go he bẹ omẹ nugbonọ he na mọaleyi sọn Ahọluduta olọn tọn lọ mẹ lẹ hẹn. Dile Johanu 10:16 dohia do, Jesu dọmọ: “Yẹn sọ tindo lẹngbọ devo lẹ, he ma yin apó ehe tọn; yewlẹ ga wẹ yẹn dona hẹnwa, yé nasọ dotoaina ogbè ṣie, podọ yé na lẹzun lẹngbọpa dopo, lẹngbọhọtọ dopo.” “Lẹngbọ” ehelẹ to nukọnpọnhlan nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji—yèdọ todido dopolọ he Adam po Evi po tindo to bẹjẹeji.  Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ aigba ji wẹ yé na nọgbẹ̀ te kakadoi?

Wefọ Biblu tọn susu wẹ dohia dọ ninọmẹ dagbe lẹ na tin to whenue aigba na lẹzun Paladisi de. Nado yọ́n ninọmẹ he na wá aimẹ lọ lẹ, a sọgan gbadopọnna wefọ he bọdego ehelẹ to Biblu towe mẹ: Psalm 37:9-11; 46:8, 9; 72:7, 8, 16; Isaia 35:5, 6; 65:21-23; Matiu 5:5; Johanu 5:28, 29; Osọhia 21:4. Wefọ ehelẹ dohia dọ awhàn, huvẹ, azọ̀n, po okú po na yin didesẹ mlẹnmlẹn. Yé dohia dọ ojlẹ de na wá bọ gbẹtọ tonusetọ lẹ na yin ayajẹnọ, na yé sọgan tindo owhé yetọn titi lẹ, do jinukun yetọn titi lẹ, bo plọn ovi yetọn lẹ whẹ́n to jijọho mẹ. a Be todido mọnkọtọn ma jlo we ya? Mí tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe nado yise dọ opagbe enẹlẹ na mọ hẹndi to madẹnmẹ.

Eyin a yiagbọji bo lẹnnupọndo nuhe Jiwheyẹwhe ko wà na we podọ na gbẹtọvi lẹpo to pọmẹ ji, a na mọdọ ewọ ko wà nususu. Mí tindo ogbẹ̀, nuyọnẹn, agbasalilo jẹ obá de mẹ, gọna nuhe yin dandan nado sọgan nọgbẹ̀ lẹpo. Humọ, nunina ofligọ tọn he Jiwheyẹwhe basi na mí gbọn Jesu, mẹhe kú do ota mítọn mẹ lọ gblamẹ, sọgan hẹn ale mayọnjlẹ lẹ wá na mí dile mí mọ do to Johanu 3:16 mẹ.

E họnwun dọ gbẹninọ kakadoi to jijọho mẹ podọ to ninọmẹ dagbe lẹ mẹ, fie azọ̀n, awhàn, huvẹ, po okú po ma na tin te, na hùn dotẹnmẹ ayajẹ po dona madopodo lẹ po tọn dote na mí. Hiẹ lọsu wẹ na de eyin a na mọ dona ehelẹ yí kavi lala. Ṣigba, kanbiọ titengbe lọ todin wẹ yindọ, Etẹwẹ hiẹ to wiwà na Jiwheyẹwhe?