1, 2. (a) Ano ang natabo kay Jonas kag sa mga marinero bangod sa iya sayop? (b) Paano makabulig sa aton ang sugilanon parte kay Jonas?

LUYAG ni Jonas nga kuntani mag-untat na ang tuman nga kagahod. Indi lamang ini ang mabaskog nga hangin nga nagaparagitnit sang mga banting sang sakayan, ukon ang daw bukid nga mga balod nga nagahampas sa kilid sang sakayan amo nga nagarinagaak ini. Ang indi maagwantahan ni Jonas amo ang sininggitan sang mga marinero, sang kapitan kag sang mga tripulante, samtang ginapanikasugan gid nila nga indi malunod ang sakayan. Sigurado si Jonas nga ining mga lalaki magakalamatay kag sia gid ang balasulon!

² Ngaa yara si Jonas sa sini nga kahimtangan? Nakahimo sia sing mabug-at nga sayop kay Jehova nga Dios. Ano ang iya nahimo? Indi na bala mapasag-uli ang iya kaangtanan sa Dios? Madamo kita sing matun-an sa mga sabat sa sini nga mga pamangkot. Halimbawa, mabuligan kita sang sugilanon parte kay Jonas nga mahangpan nga bisan ang matutom nga mga alagad sang Dios makasayop man kon kaisa kag kon paano nila ini matadlong.

3-5. (a) Ano sa masami ang madumduman sang mga tawo kon mahinambitan si Jonas? (b) Ano ang nahibaluan naton parte sa ginhalinan ni Jonas? (Tan-awa man ang footnote.) (c) Ngaa ang hilikuton ni Jonas bilang manalagna indi mahapos ukon makalilipay?

³ Kon mahinambitan gani si Jonas, ang masami nga madumduman amo ang iya indi maayo nga mga kinaiya, subong sang iya sulitsulit nga pagkadimatinumanon kag pagkabatinggilan. Apang madamo pa kita sing dapat hibaluon tuhoy sa iya. Indi naton pagkalimtan nga si Jonas isa ka manalagna nga ginpili ni Jehova nga Dios. Pilion ayhan sia ni Jehova sa sining mabug-at nga responsibilidad kon indi sia matutom ukon indi matarong?

 ⁴ Diutay lang ang ginasugid sa aton sang Biblia parte kay Jonas. (Basaha ang 2 Hari 14:25.) Nagdaku sia sa Gat-hefer, mga apat ka kilometro gikan sa Nazaret, ang banwa nga pagadak-an ni Jesucristo mga 800 ka tuig sa ulihi. * Nangin manalagna si Jonas sang naghari si Hari Jeroboam II sa napulo ka tribo nga ginharian sang Israel. Sa sini nga tion, madugay na nga patay si manalagna Elias, kag ang nagbulos sa iya nga si Eliseo napatay sang ang amay ni Jeroboam ang nagagahom. Bisan pa gingamit ni Jehova ining duha ka manalagna agod papason ang pagsimba kay Baal, hungod naman nga gintalikdan sang Israel ang Dios. Ang pungsod sang panahon ni Jonas ginagamhan sang hari nga “malaut sa itololok sang GINOO.” (2 Hari 14:24) Gani masiling nga indi mahapos ang hilikuton ni Jonas. Apang, matutom sia sa iya responsibilidad.

⁵ Isa ka adlaw, dapat maghimo sing serioso nga desisyon si Jonas. Ginhatagan sia ni Jehova sing asaynment nga sa pagtamod niya tuman kabudlay. Ano ang ginpahimo sa iya ni Jehova?

6. Ano nga asaynment ang ginhatag ni Jehova kay Jonas, kag ngaa daw kabudlay gid sini?

⁶ Ginsilingan ni Jehova si Jonas: “Tindug, kadto sa Ninive, inang banwa nga daku, kag magsinggit batok sa iya; kay ang ila pagkamalaut nagdangat sa atubangan nakon.” (Jon. 1:2) Mahangpan naton kon ngaa daw kabudlay gid sini nga asaynment. Ang Ninive mga 800 kilometros pasidlangan, nga mga isa ka bulan nga lalakton. Apang, indi ini ang nabudlayan ni Jonas. Nabudlayan gid sia bangod kinahanglan niya ipahayag ang mensahe sang paghukom ni Jehova sa tuman kasingki kag mapintas nga mga Asirianhon sa Ninive. Kon nakita mismo ni Jonas nga diutay lang sa katawhan sang Dios ang nagapamati sa iya mensahe, ano pa gid ayhan ang iya mapaabot sa sining mga pagano? Paano magmadinalag-on ang nagaisahanon nga alagad ni Jehova sa tuman kalapad nga Ninive, nga gintawag nga “banwa nga madugo”?—Nah. 3:1, 7.

7, 8. (a) Daw ano ka desidido si Jonas nga palagyuhan ang asaynment nga ginhatag ni Jehova sa iya? (b) Ngaa indi kita dapat maghukom nga talawan si Jonas?

⁷ Wala kita makahibalo kon bala ginkabalak-an gid ini ni Jonas. Ang nahibaluan lang naton amo nga nalagyo sia. Ginsugo sia ni Jehova nga magpasidlangan; apang nagpakatundan si Jonas, kag sa pinakamalayo nga mapalagyuhan niya. Nagkadto sia sa pantalan nga  siudad sang Joppe, kag nakita niya didto ang barko nga pakadto sa Tarsis. May mga iskolar nga nagasiling nga ang Tarsis nahamtang sa Espanya. Kon amo sini, magalakbay si Jonas sing mga 3,500 kilometros palayo sa Ninive. Ini nga paglakbay patabok sa Daku nga Dagat, nga amo ang pagtawag sang una sa Dagat Mediteraneo, nagalawig sing mga isa ka tuig. Amo sini ka desidido si Jonas nga palagyuhan ang asaynment nga ginhatag ni Jehova sa iya!—Basaha ang Jonas 1:3.

⁸ Buot bala silingon nga talawan si Jonas? Indi kita magpadalidali sa pagsiling sini. Subong sa matun-an pa naton, talalupangdon ang iya kaisog. Apang, pareho sa aton tanan, si Jonas indi man himpit kag nagapakigbato sa iya mga kaluyahon. (Sal. 51:5) Sin-o bala sa aton ang wala sing may ginkahadlukan?

9. Ano ang mahimo ginabatyag naton kon kaisa sa asaynment halin kay Jehova, kag ano nga katunayan ang dapat naton dumdumon sa sina nga mga tion?

⁹ Kon kaisa, mahimo nagabatyag kita nga mabudlay ukon imposible pa gani ang mga ginapatuman sang Dios sa aton. Ayhan nabudlayan kita sa pagbantala sing maayong balita sang Ginharian sang Dios nga dapat gid himuon sang mga Cristiano. (Mat. 24:14) Madali lang naton malipatan ang katunayan sa ginsiling ni Jesus: “Ang tanan nga butang posible sa Dios.” (Mar. 10:27) Kon malipatan naton ini nga katunayan, ayhan mahangpan naton kon ngaa nabudlayan si Jonas. Apang, ano ang indi maayo nga resulta sang pagpalagyo ni Jonas?

10, 11. (a) Ano ang mahimo nga ginahunahuna ni Jonas samtang nagapalayo ang sakayan sa pantalan? (b) Ano nga katalagman ang ginaatubang sang sakayan kag sang mga tripulante?

¹⁰ Mahanduraw naton nga nakasakay na si Jonas, ayhan sa isa ka de-karga nga sakayan sang Fenicia. Ginatan-aw niya ang kapitan kag ang mga tripulante nga masako nga ginamaniobra ang sakayan agod makahalin na ini sa pantalan. Samtang nagapalayo ang sakayan sa pantalan kag malawig na ang ila nalakbay, naghunahuna si Jonas nga napalagyuhan na niya ang iya ginakahadlukan. Apang hinali lang nga naglain ang tiempo.

¹¹ Ang mamadlos nga hangin nagpaalimbukad sa lawod kag nagtuga sing dalagku nga mga balod nga daw indi masarangan bisan sang mga barko subong. Daw ano gid abi ang masarangan sang isa ka sakayan nga human sa kahoy nga ginabulubaliswa sang dalagku nga mga balod? Sa sini nga tion, nahibaluan na bala ni Jonas ang iya ginsulat sang ulihi nga “ang GINOO nagpadala sing mabaskug nga hangin sa dagat”? Indi kita sigurado sa sini. Apang nakita niya nga ang mga marinero nagapangayo sing tabang sa ila mga dios kag nahibaluan niya nga indi makabulig ang ila mga dios. (Lev. 19:4) Ang iya sinulatan nagsiling: “Sa bagay nga daw maboong ang sakayan.”  (Jon. 1:4) Ti, paano mapangamuyuan ni Jonas ang Dios nga ginpalagyuhan niya?

12. (a) Ngaa indi kita magsiling dayon nga ang pagtulog ni Jonas nagapakita nga daw wala lang sa iya ang mabaskog nga unos? (Tan-awa man ang footnote.) (b) Paano ginpahibalo ni Jehova ang kabangdanan sang unos?

¹² Pamatyag ni Jonas wala man sia sing may mabulig amo nga nagpanaug sia sa naidalom sang sakayan kag naghigda kag natulugan sing hamuok. * Nakita sia sang kapitan, ginpukaw sia, kag ginsilingan nga mangamuyo man sa iya dios. Nagapati ang mga marinero nga indi kinaandan ang unos amo nga nagpapalad sila agod mahibaluan kon sin-o ang kabangdanan sini. Pat-od gid nga nagalalain si Jonas samtang nagapapalad sila. Sang ulihi, nag-athag ang tanan. Si Jehova ang sa likod sang unos kag ginmaniobra niya ang papalad agod mahibaluan sang tanan nga si Jonas gid ang kabangdanan!—Basaha ang Jonas 1:5-7.

13. (a) Ano ang ginsugid ni Jonas sa mga marinero? (b) Ano ang ginsiling ni Jonas nga himuon sang mga marinero, kag ngaa?

¹³ Ginsugid ni Jonas ang tanan sa mga marinero. Alagad sia sang labing gamhanan nga Dios nga si Jehova. Amo ini ang Dios nga iya ginpalagyuhan kag ginpaakig, amo kon ngaa yara sila tanan sa katalagman. Nakibot gid sila kag nakita gid ni Jonas ang ila kahadlok. Ginpamangkot nila sia kon ano ang ila himuon agod maluwas sila. Ano ang ginsiling ni Jonas? Mahimo nga ginhadlukan gid si Jonas sa pagpamensar nga malumos sia sa matugnaw kag mamadlos nga dagat. Apang mabatas bala niya nga magkalamatay ini nga mga lalaki, bisan pa nga may mahimo sia agod luwason sila? Gani nagsiling sia: “Hakwata ninyo ako kag itagbong ako sa dagat; agud nga ang dagat maglinong sa inyo; kay ako nakahibalo nga tungud sa akon nag-abut ining mabaskug nga unus sa inyo.”—Jon. 1:12.

14, 15. (a) Paano naton mailog ang pagtuo ni Jonas? (b) Ano ang reaksion sang mga marinero sa ginpangabay ni Jonas?

¹⁴ Indi gid ini masiling sang isa ka talawan! Mahimo nga natandog gid si Jehova sa ginpakita ni Jonas nga kaisog kag pagsakripisyo sa sini nga kahimtangan. Ginapakita sini nga mabakod gid ang pagtuo ni Jonas. Mailog man naton ini kon unahon naton ang kaayuhan sang iban. (Juan 13:34, 35) Kon may isa nga nagakinahanglan sing praktikal nga bulig, lugpay, ukon laygay pasad sa Biblia, ginabuligan bala naton sia? Pat-od gid nga nahamuot si Jehova sa aton kon himuon naton ini!

¹⁵ Mahimo nga natandog man ang mga marinero amo nga sang primero wala nila gintuman si Jonas. Sa baylo nga itagbong sia,  nanikasog pa gid sila nga malampuwasan ang unos. Apang wala sila sang nahimo kay nagbaskog pa gid ang unos. Sang ulihi, napilitan gid sila nga tumanon si Jonas. Nagpakiluoy sila sa Dios ni Jonas nga si Jehova kag ginhakwat nila sia kag gintagbong sa dagat.—Jon. 1:13-15.

16, 17. Ilaragway ang natabo kay Jonas sang gintagbong sia sa dagat. (Tan-awa man ang mga piktyur.)

¹⁶ Nagtupa si Jonas sa nagaalimbukad nga dagat. Ayhan nagtinguha man sia nga indi malumos samtang ginahampas sia sang mga balod kag ginalantaw ang madasig nga nagapalayo nga sakayan. Apang ginlamon sia sang dalagku nga mga balod kag samtang nagasarurot sia, abi niya amo na yadto ang iya katapusan.

¹⁷ Ginlaragway sang ulihi ni Jonas ang iya ginbatyag sadto. Madamo ang naglabay sa iya hunahuna. Nasubuan gid sia nga indi na niya makita liwat ang matahom nga templo ni Jehova sa Jerusalem. Nabatyagan niya nga yara na sia sa kadadalman sang dagat, malapit sa tiilan sang mga bukid, kag didto ginputos sia sang mga hilamon sa dagat. Daw amo na gid ini ang iya lulubngan.—Basaha ang Jonas 2:2-6.

18, 19. Ano ang natabo kay Jonas sa idalom sang dagat, ano nga sahi sang tinuga ang nadalahig, kag sin-o ang sa likod sini nga mga hitabo? (Tan-awa man ang footnote.)

 ¹⁸ Pero dali lang! May amat-amat nga nagapalapit sa iya nga daw isa ka daku nga landong. Makakulugmat ang kadakuon sini. Nagsibad ini pakadto sa iya kag ginlamon sia!

¹⁹ Daw amo na gid ini ang katapusan. Pero, may makatilingala nga nabatyagan si Jonas. Buhi gihapon sia! Wala sia nadugmok ukon nalumos. Nagaginhawa pa sia, pero yara na sia sa makabig nga lulubngan niya. Amat-amat nga nakamarasmas si Jonas kag nahangawa gid sia. Pat-od gid nga ang iya Dios nga si Jehova, ang “nag-aman sing daku nga isda sa paglamon” sa iya. *—Jon. 1:17.

20. Ano ang matun-an naton parte kay Jonas sa iya pangamuyo sang ara sia sa sulod sang daku nga isda?

²⁰ Samtang nagadugay didto sa mangitungito nga kadadalman, nakapamalandong kag nagpangamuyo si Jonas kay Jehova nga Dios. Madamo kita sing matun-an sa pangamuyo niya nga nasulat sa bug-os nga kapitulo dos sa tulun-an sang Jonas. Ginapakita sini nga madamo sia sing nahibaluan sa Kasulatan, bangod pirme sia nagkutlo sa Salmo. Ginapadayag man sini ang makatalandog nga kinaiya nga amo ang pagkamapinasalamaton. Si Jonas naghinakop: “Ako magahalad sa imo sa tingug sang pagpasalamat; bayaran ko ang ginsaad ko. Ang kaluwasan nagagikan sa GINOO!”—Jon. 2:9.

21. Ano ang natun-an ni Jonas parte sa kaluwasan, kag ano nga leksion ang maayo nga dumdumon naton?

²¹ Natun-an ni Jonas nga sarang luwason ni Jehova ang bisan sin-o, bisan diin, bisan ano nga tion. Bisan pa yara sa “tiyan sang isda,” naluwas ni Jehova ang iya alagad nga yara sa kasisit-an. (Jon. 1:17) Si Jehova lamang ang may ikasarang nga mahuptan ang isa ka tawo nga buhi sa sulod sang tatlo ka adlaw kag tatlo ka gab-i sa tiyan sang daku nga isda. Maayo gid nga dumdumon naton karon nga si Jehova amo “ang Dios nga sa iya kamut yara ang imo ginhawa.” (Dan. 5:23) Utang naton sa iya ang aton kabuhi.  Nagapasalamat bala kita sa sini? Kon amo, indi bala nga takus gid nga tumanon naton si Jehova?

22, 23. (a) Paano natilawan ang pagkamapinasalamaton ni Jonas? (b) Ano ang matun-an naton kay Jonas parte sa mga sayop nga aton nahimo?

²² Kamusta naman sa bahin ni Jonas? Natun-an bala niya nga magpasalamat kay Jehova paagi sa pagtuman? Huo. Pagkatapos sang tatlo ka adlaw kag tatlo ka gab-i, gindala si Jonas sang isda sa higad sang baybay kag “ginsuka niya si Jonas sa mamala nga duta.” (Jon. 2:10) Hunahunaa lamang, pagkatapos sining tanan, indi na kinahanglan ni Jonas nga maglangoy pahigad sa baybay. Siempre pa, kinahanglan niya nga tultulon ang iya asaynment halin didto. Apang wala madugay, natilawan naman ang iya pagkamapinasalamaton. Ang Jonas 3:1, 2 nagasiling: “Niyan ang polong sang GINOO nag-abut kay Jonas sa ikaduhang tion, nga nagasiling, ‘Tindug, kadto sa Ninive, inang daku nga banwa, kag ibantala sa iya ang wali nga ginasogo ko sa imo.’” Ano ang himuon ni Jonas?

²³ Wala nangalag-ag si Jonas. Mabasa naton: “Gani nagtindug si Jonas kag nagkadto sa Ninive, sono sa polong sang GINOO.” (Jon. 3:3) Nagtuman sia. Maathag nga nakatuon sia sa iya sayop. Kinahanglan nga ilugon man naton ang pagtuo ni Jonas. Tandaan naton nga tanan kita makasayop. (Roma 3:23) Apang nagapangampo bala kita, ukon nagatuon sa aton mga sayop, nagabag-o, kag nagapanikasog nga mangin matinumanon sa pag-alagad sa Dios?

24, 25. (a) Ano nga padya ang nabaton ni Jonas? (b) Ano pa nga mga padya ang nagahulat kay Jonas sa palaabuton?

²⁴ Ginpadyaan bala ni Jehova ang pagkamatinumanon ni Jonas? Huo. Una, mahimo nga nahibaluan ni Jonas nga naluwas ang mga marinero. Nagkanay gilayon ang unos sa tapos sang iya pagsakripisyo, kag ang mga marinero “nagkahadluk sing lakas” kay Jehova kag naghalad sa iya sa baylo nga sa ila butig nga mga dios.—Jon. 1:15, 16.

²⁵ Sang ulihi, mas daku pa nga padya ang iya natigayon. Gingamit ni Jesus ang kalawigon ni Jonas sa tiyan sang daku nga isda bilang matagnaon nga paglaragway sang iya kalawigon sa lulubngan, ukon Sheol. (Basaha ang Mateo 12:38-40.) Pat-od nga malipay gid si Jonas nga mahibaluan ini nga pagpakamaayo kon banhawon na sia diri sa duta! (Juan 5:28, 29) Luyag ka man pakamaayuhon ni Jehova. Kaangay ni Jonas, nagatuon ka bala sa imo mga sayop kag nagapakita sing matinumanon kag masinakripisyuhon nga panimuot?