1, 2. Ano ang gin-atubang ni Elias nga indi mahapos himuon, kag paano sila magkatuhay ni Ahab?

LUYAG ni Elias nga mangamuyo sa iya Amay sa langit sing isahanon. Apang, madamo nga tawo ang luyag mangayo sing pabor sa iya bangod bag-o gid lang nila nasaksihan ang milagruso nga pagtawag sining matuod nga manalagna sang kalayo gikan sa langit. Antes pa sia magtaklad sa putukputukan sang Bukid Carmel agod magpangamuyo kay Jehova nga Dios, kinahanglan anay sia makigsugilanon kay Hari Ahab, kag indi ini mahapos himuon.

² Magkatuhay gid ining duha ka tawo. Si Ahab, nga nagasuksok sing malahalon nga bayo, isa ka makagod kag wala sing disposisyon nga apostata. Si Elias naman nagasuksok sing simple kag bulbulon nga panapton nga posible nga human sa panit sang sapat ukon sang kamelyo ukon kanding. Maisog sia, may disposisyon, kag may pagtuo. Samtang nagahilapit ang kagab-ihon, mahibaluan na kon ano ang mga kinaiya sang kada isa.

3, 4. (a) Ngaa indi ini maayo nga adlaw para kay Ahab kag sa iban pa nga sumilimba ni Baal? (b) Ano nga mga pamangkot ang binagbinagon naton?

³ Indi ini maayo nga adlaw para kay Ahab kag sa iban pa nga sumilimba ni Baal. Napamatud-an nga butig ang pagano nga relihion sa napulo ka tribo nga ginharian sang Israel nga ginsuportahan nanday Ahab kag sang iya asawa nga si Rayna Jezebel. Nabuyagyag nga butig nga dios si Baal. Napaslawan yadtong wala kabuhi nga dios sa pagpaigrab sing kalayo bisan pa sang mabaskog nga mga pagpanawag, pagsinaot kag ritwal nga pagpilas sang mga manalagna ni Baal sa ila kaugalingon. Wala man naamligan ni Baal ang 450 ka manalagna sang ginpamatay sila. Apang sa indi madugay, may mabuyagyag pa nga kapaslawan ining butig nga dios. Kapin sa tatlo ka tuig nga ginapangabay sang mga manalagna ni Baal nga pauntaton niya ang tigpalamangag, apang wala gid ini matabo. Sa indi madugay, pauntaton ni Jehova ang tigpalamangag agod ipakita ang iya pagkagamhanan.—1 Hari 16:30–17:1; 18:1-40.

⁴ Kon amo, san-o ini himuon ni Jehova? Ano nga panimuot ang ginpakita ni Elias samtang wala pa ini matabo? Kag ano ang matun-an naton sa sining matutom nga tawo? Tan-awon naton samtang  ginabinagbinag naton ang sugilanon.—Basaha ang 1 Hari 18:41-46.

5. Ano ang ginsiling ni Elias kay Ahab nga himuon, kag may natun-an bala si Ahab gikan sa mga hitabo sa sina nga adlaw?

⁵ Ginpalapitan ni Elias si Ahab kag nagsiling: “Taklad ka, magkaon kag mag-inum; kay may huganas sang bugana nga ulan.” May natun-an bala ining malauton nga hari gikan sa mga hitabo sa sina nga adlaw? Ang Biblia wala nagsugid sa aton sing espesipiko, apang wala man ini nagsambit nga naghinulsol sia, ukon nangayo man lang sing bulig sa manalagna nga pangabayon si Jehova nga patawaron sia. Sa baylo, “si [Ahab] nagtaklad sa pagkaon kag sa pag-inum.” (1 Hari 18:41, 42) Kamusta naman si Elias?

6, 7. Ano ang ginpangamuyo ni Elias, kag ngaa?

⁶ “Kag si Elias nagtaklad sa putokputokan sang [Carmel]; kag nagdunguk sia iya sa duta, kag ginbutang ang iya nawung sa ulut sang iya mga tuhod.” Sang naglakat si Ahab agod magkaon, nakahigayon si Elias sa pagpangamuyo sa iya Amay sa langit. Talupangda ang posisyon nga ginlaragway diri—nagaluhod sia nga halos nagasubsob ang iya ulo sa duta kag ang iya nawong malapit sa iya mga tuhod. Ano ang ginahimo niya? Ginasugiran kita sang Biblia sa Santiago 5:18 nga  nangamuyo sia nga tapuson na ang tigpalamangag. Mahimo nga ginhimo niya ini sa putukputukan sang Carmel.

⁷ Antes sini nagsiling si Jehova: “Ako magapaulan sa duta.” (1 Hari 18:1) Kon amo, ginpangamuyo ni Elias nga matuman ang kabubut-on ni Jehova, subong sang gintudlo ni Jesus nga ipangamuyo sang iya mga sumulunod mga isa ka libo ka tuig sang ulihi.—Mat. 6:9, 10.

8. Ano ang ginatudlo sa aton sang halimbawa ni Elias parte sa pangamuyo?

⁸ Daku gid ang aton matun-an sa halimbawa ni Elias tuhoy sa pagpangamuyo. Importante gid sa iya nga matuman ang kabubut-on sang Dios. Kon nagapangamuyo kita, maayo nga dumdumon naton ini: ‘Bisan ano ang pangayuon naton suno sa kabubut-on sang Dios, nagapamati sia sa aton.’ (1 Juan 5:14) Kon amo, maathag nga kinahanglan naton hibaluon ang kabubut-on sang Dios agod pamatian Niya ang aton pangamuyo. Mahibaluan naton ini kon himuon naton nga bahin sang aton matag-adlaw nga pagkabuhi ang pagtuon sing Biblia. Pat-od nga luyag man ni Elias nga mauntat ang tigpalamangag bangod nagapaantos ini sa iya mga kasimanwa. Nagpasalamat gid sia sang nasaksihan niya ang milagro nga ginhimo ni Jehova sadto nga adlaw. Ang kabalaka para sa kaayuhan sang iban kag ang tinagipusuon nga pagpasalamat dapat man ilakip sa aton mga pangamuyo.—Basaha ang 2 Corinto 1:11; Filipos 4:6.

9. Ano ang ginsiling ni Elias sa iya alagad nga himuon, kag ano ang duha ka kinaiya niya nga binagbinagon naton?

⁹ Napat-od gid ni Elias nga pauntaton ni Jehova ang tigpalamangag, apang wala niya mahibaluan kon san-o ini matabo. Gani, ano ang ginhimo sang manalagna samtang wala pa ini matabo? Talupangda ang ginsiling sang sugilanon: “Nagsiling sia sa iya alagad, ‘Taklad na karon, tolok nayon sa lawud.’ Kag sia nagtaklad kag nagtolok, kag nagsiling, ‘Wala sing ano.’ Kag nagsiling sia, ‘Lakat liwat sing makapito.’” (1 Hari 18:43) Duha ka leksion ang aton matun-an sa halimbawa ni Elias. Una, talupangda ang pagsalig sang manalagna. Dayon, binagbinaga ang iya pagkamabinantayon.

10, 11. (a) Sa ano nga paagi nagpakita si Elias sing pagsalig sa saad ni Jehova? (b) Ngaa makasalig man kita kay Jehova?

¹⁰ Malangkagon nga nangita si Elias sing bisan ano nga palatandaan kon bala magapaulan si Jehova. Gani ginsugo niya ang iya alagad nga magtaklad sa isa ka mataas nga duog agod lantawon ang kahawaan sa unhan. Sa iya pagbalik, dala sang alagad ining makapaluya  nga balita: “Wala sing ano.” Maayo gid ang tiempo kag wala sing gal-um sa kalangitan. Karon, natalupangdan mo bala nga daw may problema sa sini nga kahimtangan? Dumduma, wala lang dugay nga ginsilingan ni Elias si Hari Ahab: “May huganas sang bugana nga ulan.” Ti, ngaa nakasiling sing subong sina ang manalagna kay wala gani bisan gal-um nga makita?

¹¹ Kumbinsido si Elias sa saad ni Jehova. Subong manalagna kag tiglawas ni Jehova, napat-od niya nga tumanon sang Dios ang Iya ginsaad. Daku gid ang pagsalig ni Elias nga daw subong bala nga nabatian na niya ang paghuganas sang ulan. Mahimo madumduman naton ang paglaragway sang Biblia kay Moises: “Nagpabilin sia nga mapag-on subong nga nakakita sa Isa nga di-makita.” Amo man bala sina ka matuod ang Dios sa imo? Nagahatag sia sing madamo nga rason agod magpakita kita sing kaanggid nga pagtuo sa iya kag sa iya mga saad.—Heb. 11:1, 27.

12. Paano ginpakita ni Elias nga mabinantayon sia, kag ano ang iya reaksion sang nahibaluan niya nga may diutay nga gal-um?

¹² Masunod, talupangda ang pagkamabinantayon ni Elias. Ginpataklad niya ang iya alagad indi lang sing makaisa ukon makaduha kundi sing makapito! Mahimo naton handurawon ang ginakapoy nga alagad samtang nagapakadto-pakari, apang malangkagon gihapon nga ginapaabot ni Elias ang palatandaan kag wala gid sia mangampo. Sang ulihi, pagkatapos sang ikapito nga pagtaklad, nagbalik ang alagad kag nagsiling: “Yari karon, may nagapaibabaw nga gal-um gikan sa lawud subong kadiotay sang kamut sang tawo.” Mahanduraw mo bala ang alagad samtang ginauntay niya ang iya kamot agod ipakita nga daw palad lang ka diutay ang gal-um sa ibabaw sang Daku nga Dagat? Mahimo nga daw sa wala lang ini sa iya. Apang, para kay Elias may buot silingon ini nga gal-um. Sa gilayon, ginsugo niya ang iya alagad: “Taklad ka, isiling kay [Ahab], ‘Takdi ang imo kangga kag dulhog ka, agud indi ka pag-upangan sang ulan.’”—1 Hari 18:44.

13, 14. (a) Paano naton mailog ang pagkamabinantayon ni Elias? (b) Ngaa dapat kita maghulag gilayon?

¹³ Sa liwat, nagpahamtang si Elias sing talalupangdon nga halimbawa para sa aton. Nagakabuhi man kita karon sa tion nga sa indi madugay magahulag na ang Dios agod tumanon ang iya katuyuan. Naghulat si Elias tubtob natapos ang tigpalamangag; ang mga alagad sang Dios karon nagahulat man sa kalaglagan sining garuk nga sistema sa kalibutan. (1 Juan 2:17) Kaangay ni Elias, dapat nga magpabilin man kita nga nagabantay tubtob manghikot si Jehova nga Dios. Ang Anak mismo sang Dios nga si Jesus naglaygay sa iya mga sumulunod: “Busa, magpadayon kamo sa pagbantay, bangod wala kamo makahibalo kon ano nga adlaw magakari ang inyo Ginuo.” (Mat. 24:42) Buot bala silingon ni Jesus nga wala gid sing hinalung-ong  ang iya mga sumulunod kon san-o maabot ang katapusan? Indi, kay ginsugid niya kon ano ang mangin kahimtangan sa kalibutan antes ini mag-abot. Mahimo naton matun-an ang detalyado nga tanda “sang katapusan sang sistema sang mga butang.”—Basaha ang Mateo 24:3-7.

¹⁴ Ang tagsa ka bahin sinang tanda nagahatag sa aton sing mabakod kag makapakumbinsi nga ebidensia. Ini bala nga ebidensia bastante na agod magpalig-on sa aton nga maghulag gilayon sa aton pag-alagad kay Jehova? Kumbinsido gid si Elias nga manghikot si Jehova bangod may diutay nga gal-um. Napaslawan bala ining matutom nga manalagna?

15, 16. Ano nga mga kahimtangan ang kadasig lang natabo, kag ano ang mahimo nga ginalauman ni Elias kay Ahab?

¹⁵ Ang rekord nagasugid sa aton: “Sa wala madugay nga tion ang mga langit nagdulum sa mga gal-um kag hangin, kag may daku nga ulan. Kag si [Ahab] nagsakay kag nagkadto sa Jezreel.” (1 Hari 18:45) Kadasig lang sang mga hitabo. Samtang nagapakadto pa lang ang alagad sa pagsugid sang mensahe sang manalagna kay Ahab, nagdamol yadtong diutay nga gal-um kag nagdulom ang kalangitan. Naghuyop ang mabaskog nga hangin. Sa katapusan, pagligad sang tatlo ka tuig kag tunga, nag-ulan gid man sa pungsod sang Israel. Nanalupsop ang tubig sa kigas nga duta. Samtang nagahuganas ang mabunok nga ulan, nag-awas ang suba sang Kison kag gin-anod ang dugo sang ginpamatay nga mga manalagna ni Baal. Nangin kahigayunan man ini para sa batinggilan nga mga Israelinhon nga matinluan ang ila pungsod gikan sa butig nga pagsimba kay Baal.

¹⁶ Pat-od nga ginalauman gid ini ni Elias! Mahimo nagapalibog sia kon ano ang mangin reaksion ni Ahab sa tumalagsahon nga mga hitabo. Magahinulsol ayhan si Ahab kag isikway ang mahigko nga pagsimba kay Baal? Ang mga hitabo sina nga adlaw naghatag na sa iya sing bastante nga rason para maghinulsol. Matuod, wala kita makahibalo kon ano gid ang ginahunahuna ni Ahab sa sina nga tion. Ang rekord nagasugid lang sa aton nga ang hari “nagsakay kag nagkadto sa Jezreel.” May natun-an bala sia sa sini nga hitabo? Namat-od bala sia nga magbag-o? Wala gid, subong sang ginpakita sang kasaysayan sang ulihi. Apang, wala pa matapos ang adlaw para kay Ahab ukon kay Elias.

17, 18. (a) Ano ang natabo kay Elias sa dalan pakadto sa Jezreel? (b) Ano ang talalupangdon sa pagdalagan ni Elias halin sa Carmel pakadto sa Jezreel? (Tan-awa man ang footnote.)

 ¹⁷ Ginsubay man sang manalagna ang dalan nga gin-agyan ni Ahab. Isa ini ka malawig nga pagpanglakaton sa madulom kag lutakon nga dalan. Apang, may di-kinaandan nga natabo sang ulihi.

¹⁸ “Ang kamut sang GINOO yara kay Elias; kag nagpanampion sia kag nagdalagan nga nakauna kay [Ahab] sa salamputan sang Jezreel.” (1 Hari 18:46) Maathag nga “ang kamut sang GINOO” nagpanghikot kay Elias sa di-kinaandan nga paagi. Ang Jezreel may kalayuon nga 30 kilometros, kag tigulang na si Elias. * Handurawa nga ginabatak sang manalagna ang iya malaba nga panapton kag ginwagkus ini sa iya balikawang agod mangin madasig ang iya pagdalagan sa lutakon nga dalan. Tuman gid kadasig sang iya pagdalagan amo nga naunahan pa niya ang kangga nga ginasakyan sang hari!

19. (a) Ano nga mga tagna ang mahimo madumduman naton sa ginhatag sang Dios kay Elias nga kusog kag resistensia? (b) Samtang nagadalagan si Elias pakadto sa Jezreel, ano ang pat-od gid nga nahibaluan niya?

¹⁹ Daku gid ini nga pagpakamaayo para kay Elias! Ang pagtigayon sini nga kabaskog, kapagsik kag resistensia, nga labaw pa sa iya nabatyagan sang pamatan-on pa sia, nangin makakulunyag gid nga eksperiensia. Mahimo madumduman naton ang mga saad para sa mga matutom tuhoy sa himpit nga panglawas kag kapagros sa palaabuton nga Paraiso sa duta. (Basaha ang Isaias 35:6; Luc. 23:43) Samtang nagadalagan si Elias sa lutakon nga dalan, pat-od gid nga nahibaluan niya nga ginakahamut-an sia sang iya Amay, ang lamang matuod nga Dios, nga si Jehova!

20. Paano naton matigayon ang mga pagpakamaayo ni Jehova?

²⁰ Nalangkag gid si Jehova nga pakamaayuhon kita. Ang pagtinguha nga matigayon ang pagpakamaayo sang Dios nagakabagay gid panikasugan. Kaangay ni Elias, kinahanglan nga mangin mabinantayon kita, nga ginabinagbinag sing maayo ang mabakod nga ebidensia nga nagapakita nga sa indi madugay magapanghikot na si Jehova sa sining makatalagam kag hilingagawon nga tion. Kaangay ni Elias, may rason gid kita nga magsalig sing bug-os sa mga saad ni Jehova, ang “Dios sang kamatooran.”—Sal. 31:5.