Ang Pagtamod sang Biblia

Ngaa May Maayo kag May Malain?

ANG rekord sang kasaysayan puno sing hitabo parte sa kaugot kag pagpinatyanay. Pero sa pihak sining makapasubo nga mga hitabo, makita gihapon ang tumalagsahon nga kaayo kag pagkamasinakripisyuhon sang tawo. Ngaa may tawo nga mapintas nga manugpatay kag may tawo naman nga mahigugmaon sa iya isigkatawo? Ngaa daw sapatsapaton kon kaisa ang batasan sang tawo?

Pagkadi-perpekto kag Konsiensia

Ang Biblia prangka nga nagasiling: “Ang tinutuyo sang tagiposoon sang tawo malaut kutub sa iya pagkapamatan-on.” (Genesis 8:21) Amo ini ang rason kon ngaa ang mga bata may huyog nga maghimo sing sala. (Hulubaton 22:15) Halin sang natawo kita, may huyog na kita sa paghimo sing malain. (Salmo 51:5) Kinahanglan nga manikasog kita sa paghimo sing maayo, pareho sang pagbugsay nga sulang sa sulog sang tubig.

Sa pihak nga bahin, ginhatagan man kita sing konsiensia. Ini nga ikasarang sa pagkilala sang maayo kag malain ara sa aton sugod sang ginbun-ag kita. Nagaimpluwensia ini sa aton nga himuon ang maayo sa pagtamod sang tawo. Bangod sini, may mga tawo nga nagapakita sing kaayo bisan pa wala sila gintudluan nga himuon ini. (Roma 2:14, 15) Ginapakita sini nga nagaaway ang aton konsiensia kag ang aton huyog sa paghimo sing malain. Ano pa gid ang nagaimpluwensia sa aton sa paghimo sing maayo ukon malain?

Malain nga Palibot

Ginabag-o sang sapat nga kameleon ang iya kolor para magpareho ini sa iya palibot. Sing kaanggid, ang mga tawo nga pirme nagaupod sa mga kriminal mahimo nga mangin kriminal man ang batasan. Ang Biblia nagpaandam: “Dili ka magsonod sa kadam-an sa paghimo sing malaut.” (Exodo 23:2) Sa pihak nga bahin, magahimo ka man sing maayo kon pirme ka nagaupod sa mga tawo nga bunayag, maayo, kag matarong.—Hulubaton 13:20.

Pero indi kita makasiling nga indi na gid kita maimpluwensiahan sang malain bangod wala kita nagaupod sa mga nagahimo sini. Indi kita perpekto, gani ang malain ara na nga daan sa aton hunahuna kag nagahulat lang sing kahigayunan. (Genesis 4:7) Mahimo man ini makasulod sa aton puluy-an paagi sa media. Ang mga video game, programa sa TV, kag mga pelikula pirme nagapakita sing kapintas kag pagtimalos. Mahimo gani nga daw wala na lang sa aton ang pag-antos kag kasakit sang mga tawo kon pirme kita nagatan-aw kag nagapamati sa mga balita parte sa sini.

Ano gid ang panguna nga kabangdanan sining malain nga palibot? Ang Biblia nagsabat: “Ang bug-os nga kalibutan yara sa gahom sang isa nga malauton.” (1 Juan 5:19) Ining “isa nga malauton,” nga si Satanas nga Yawa, ginpakilala sang Kasulatan nga butigon kag manugpatay. (Juan 8:44) Ginapasanyog niya ang kalainan paagi sa impluwensia sining kalibutan nga iya ginagamhan.

Tanan ini nga mga butang nagaimpluwensia sa aton pamatasan kag mga buhat, gani ang iban nagarason nga indi sila ang balasulon sa ila ginhimo nga malain. Pero ano gid bala ang matuod? Subong nga ang manibela amo ang nagakontrol sa direksion sang salakyan kag ang timon amo ang nagakontrol sa direksion sang sakayan, ang hunahuna amo man ang nagakontrol sa lawas.

Maayo ukon Malain—Depende sa Imo

Ang tanan naton nga ginahimo, maayo man ini ukon malain, nagasugod sa aton hunahuna. Kon maayo kag matarong ang aton ginahunahuna,  maayo man ang aton ginahimo. Pero kon tugutan naton nga magtubo ang malain nga handum sa aton hunahuna, mahimo magresulta ini sa malain nga mga buhat. (Lucas 6:43-45; Santiago 1:14, 15) Gani masiling nga depende sa tawo kon bala mangin maayo sia ukon malain.

Ang Biblia nagsiling nga mahimo matun-an ang paghimo sing maayo. (Isaias 1:16, 17) Ang gugma amo ang magapahulag sa aton nga himuon ang maayo, bangod “ang gugma wala nagahimo sang malaut sa isigkatawo sang isa.” (Roma 13:10) Kon tun-an naton nga higugmaon ang aton isigkatawo, indi gid naton sila paghimuan sing malain.

Natun-an ini ni Ray nga taga-Pennsylvania, U.S.A. Halin sang bata pa sia, pirme lang sia nadalahig sa tinapungulay, amo nga ginhayuan sia sing “Punch.” Madali man sia maakig. Pero sang ginsunod niya ang mga prinsipio sang Biblia, amat-amat sia nga nagbag-o bisan pa nga indi ini mahapos para sa iya. Kon kaisa, nabatyagan niya ang ginsiling sang isa ka manunulat sang Biblia nga si Pablo: “Kon luyag ko himuon ang husto, ang malain yari sa akon.” (Roma 7:21) Pagligad sang pila ka tuig nga panikasog, ‘nadaug gid man ang malaut paagi sa maayo’ ni Ray.—Roma 12:21.

Ngaa wala ka gid sing hinulsulan kon “maglakat ka sa dalanon sang mga tawo nga maayo”? (Hulubaton 2:20-22) Bangod sa ulihi, bug-os nga madaug sang maayo ang malain. Ang Biblia nagasiling: “Utdon ang mga manughikot sing malaut; . . . Kay sa diotay pa nga tion, kag ang malauton wala na; . . . Apang ang mapainubuson magapanubli sang duta, kag magakalipay sila sa kabuganaan sang paghidait.” (Salmo 37:9-11) Dulaon sang Dios ang tanan nga sahi sang kalainan. Matahom gid ini nga palaabuton para sa mga nagatinguha nga himuon ang maayo!

NAMANGKOT KA BALA?

● Sin-o ang manabat sa aton ginahimo?—Santiago 1:14.

● Kon nagahimo kita sing malain, puede bala kita magbag-o?—Isaias 1:16, 17.

● Madula bala sing bug-os ang malain?—Salmo 37:9, 10; Hulubaton 2:20-22.

[Mga Retrato sa pahina 21]

Depende sa tawo kon bala mangin maayo sia ukon malain