Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa
Sin-o ang “babayi” nga ginsambit sa Isaias 60:1, kag paano sia ‘nagbangon’ kag ‘nagpasilak sing kapawa’?
Ang Isaias 60:1 nagasiling: “Magbangon ka, O babayi, magpasilak ka sing kapawa, kay ang imo kapawa nag-abot na. Ang himaya ni Jehova nagasilak sa imo.” Ginapakita sang iban pa nga mga teksto nga ang “babayi” nagapatuhoy sa Sion, ukon sa Jerusalem, nga amo ang kapital sang Juda sadto nga tion. a (Isa. 60:14; 62:1, 2) Ginarepresentar sini nga siudad ang bilog nga pungsod sang Israel. Parte sa ginsiling ni Isaias, may duha ka pamangkot nga dapat naton sabton: Una, san-o ‘nagbangon’ kag nagpasilak sing espirituwal nga kapawa ang Jerusalem kag paano niya ini ginhimo? Ikaduha, may mas daku bala nga katumanan sa aton tion subong ang ginsiling ni Isaias?
San-o ‘nagbangon’ kag nagpasilak sing espirituwal nga kapawa ang Jerusalem kag paano niya ini ginhimo? Sang nangin bihag ang mga Judiyo sa Babilonia sa sulod sang 70 ka tuig, indi gid maayo ang kahimtangan sang Jerusalem kag sang templo sini. Pero sang napierde sang mga Medianhon kag mga Persianhon ang Babilonia, gintugutan ang mga Israelinhon nga nagaistar sa Emperyo sang Babilonia nga magbalik sa Jerusalem. Gani puede na nila liwat masimba si Jehova didto. (Esd. 1:1-4) Sugod sang 537 B.C.E., nagbalik sa Jerusalem ang mga matutom nga nabilin sa 12 ka tribo. (Isa. 60:4) Dayon gin-umpisahan nila ang paghalad kay Jehova, ang pagsaulog sang mga kapiestahan, kag ang pagkay-o sang templo. (Esd. 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Gani nagsilak liwat ang himaya ni Jehova sa Jerusalem, ukon nagsilak ini liwat sa iya katawhan. Ano ang resulta? Nangin kapawa sila sa mga pungsod nga ara sa espirituwal nga kadulom.
Pero bisan pa natuman ang mga gintagna ni Isaias sa Jerusalem sang una, indi pa bug-os ang katumanan sini. Kay man, nangin indi matinumanon sa Dios ang kalabanan nga mga Israelinhon. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mat. 15:7-9) Sang ulihi, ginsikway pa gani nila si Jesucristo bilang Mesias. (Mat. 27:1, 2) Kag sang 70 C.E., ginlaglag liwat ang Jerusalem kag ang templo sini.
Gintagna na ini nga daan ni Jehova. (Dan. 9:24-27) Gani, maathag nga indi katuyuan ni Jehova nga matuman sing bug-os sa siudad sang Jerusalem ang mga tagna sa Isaias kapitulo 60.
May mas daku bala nga katumanan sa aton tion subong ang ginsiling ni Isaias? Huo, pero parte ini sa isa pa ka malaragwayon nga babayi nga amo “ang Jerusalem sa ibabaw.” Parte sa sini nga babayi, si apostol Pablo nagsiling: “Sia ang aton iloy.” (Gal. 4:26) Ang Jerusalem sa ibabaw amo ang langitnon nga bahin sang organisasyon sang Dios nga ginahuman sang iya mainunungon nga espiritu nga mga tinuga. Ang kabataan sini nga babayi amo si Jesus kag ang 144,000 ka hinaplas nga mga Cristiano. Nalakip sa sini nga mga hinaplas si Pablo kag may langitnon sila nga paglaum. Ang mga hinaplas amo ang “balaan nga pungsod” ukon ang “Israel sang Dios.”—1 Ped. 2:9; Gal. 6:16.
Paano ‘nagbangon’ kag ‘nagpasilak sing kapawa’ ang Jerusalem sa ibabaw? Ginhimo niya ini paagi sa iya hinaplas nga kabataan sa duta. Binagbinaga ang ila mga eksperiensia kag ang pagkaanggid sini sa mga tagna sa Isaias kapitulo 60.
Sang napatay ang mga apostoles, naglapnag ang apostasya sang ikaduhang siglo C.E. Gani dapat “magbangon” ang hinaplas nga mga Cristiano bangod ara sila sa espirituwal nga kadulom. (Mat. 13:37-43) Sadto nga tion, nangin bihag sila sang Babilonia nga Daku ukon sang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion. Nangin bihag sila asta “sa hingapusan sang sistema sang mga butang.” Nagsugod sang 1914 ining tion sang hingapusan. (Mat. 13:39, 40) Sang 1919, ginhilway sila kag gin-umpisahan nila dayon ang pagpasilak sing espirituwal nga kapawa paagi sa pagbantala sang maayong balita sa bug-os nila nga masarangan. b Pagligad sang madamo nga tinuig, nagpalapit sa sini nga kapawa ang mga tawo halin sa tanan nga pungsod. Nalakip sa ila ang mga nabilin sa Israel sang Dios ukon ang “mga hari” nga ginsambit sa Isaias 60:3.—Bug. 5:9, 10.
Sa palaabuton, pasilakon sang hinaplas nga mga Cristiano ang kapawa halin kay Jehova sa mas tumalagsahon pa gid nga paagi. Paano? Sa tion nga mapatay sila, mangin bahin sila sang “Bag-o nga Jerusalem.” Ang “Bag-o nga Jerusalem” amo ang nobya sang Cristo nga ginahuman sang 144,000. Magagahom man sila bilang mga hari kag saserdote kaupod sang Cristo.—Bug. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.
Importante ang Bag-o nga Jerusalem sa katumanan sang Isaias 60:1. (Ipaanggid ang Isaias 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 sa Bugna 21:2, 9-11, 22-26.) Ang siudad sang Jerusalem amo ang sentro sang gobierno sang Israel sang una. Gani ang Bag-o nga Jerusalem kag ang Cristo amo ang mangin gobierno sang bag-o nga sistema sang mga butang. Paano “nagapanaug halin sa langit gikan sa Dios” ang Bag-o nga Jerusalem? Paagi sa pagpokus sang atension sini sa duta. Ang mga tawo nga nagakahadlok sa Dios halin sa tanan nga pungsod “magalakat paagi sa kasanag sini.” Kag hilwayon sila sa sala kag kamatayon. (Bug. 21:3, 4, 24) Ano ang resulta? Bug-os nga ‘mapasag-uli ang tanan nga butang,’ gani matuman ang gintagna ni Isaias kag sang iban pa nga mga manalagna. (Binu. 3:21) Nag-umpisa ining bug-os nga pagpasag-uli sang tion nga nangin Hari ang Cristo, kag matapos ini sa katapusan sang iya Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom.
a Sa Isaias 60:1, “babayi” ang gingamit sang Bag-ong Kalibutan nga Badbad imbes nga “Sion,” ukon “Jerusalem,” bangod pangbabayi ang Hebreo nga mga verb para sa “magbangon” kag ‘magsilak sing kapawa.’ Pangbabayi man ang ginapatuhuyan sang tinaga nga “imo.”
b Ginlaragway man sa Ezequiel 37:1-14 kag sa Bugna 11:7-12 ang parte sa espirituwal nga pagpasag-uli nga natabo sang 1919. Gintagna ni Ezequiel ang espirituwal nga pagpasag-uli sang tanan nga hinaplas nga mga Cristiano pagkatapos sang malawig nga tion nga pagkabihag. Ang tagna sa Bugna nagapatuhoy sa espirituwal nga pagkabun-ag liwat sang isa ka gamay nga grupo sang hinaplas nga mga brother nga nagpanguna sa aton hilikuton. Natabo ini pagkatapos sang malip-ot nga tion nga wala nila maalagad sing aktibo si Jehova bangod ginpriso sila bisan pa wala sila sing sala. Sang 1919, gintangdo sila bilang “ang matutom kag mainandamon nga ulipon.”—Mat. 24:45; tan-awa ang Putli nga Pagsimba kay Jehova—Napasag-uli Na!, p. 118.