LEKSION 2
Kon Paano Mangin Mapainubuson
ANO ANG PAGKAMAPAINUBUSON?
Ang mapainubuson nga mga tawo may pagtahod sa iban. Indi sila arogante, kag wala sila nagapakaimportante. May matuod sila nga interes sa iban kag gusto nga makatuon sa ila.
Kon kaisa, abi sang iban maluya ka kon nagapaubos ka. Pero ang matuod, kabakod ini nga nagabulig sa mga tawo nga batunon ang ila mga kaluyahon kag kilalahon ang ila mga limitasyon.
NGAA IMPORTANTE ANG PAGKAMAPAINUBUSON?
-
Ang pagkamapainubuson makapaayo sa relasyon. “Masami nga ang mapainubuson nga mga tawo madali makakita sing mga abyan,” siling sang libro nga The Narcissism Epidemic. Nagsiling man ini nga ang mga mapainubuson “mas madali makapakig-istorya kag makig-upod sa iban.”
-
Ang pagkamapainubuson may maayo nga epekto sa palaabuton sang imo bata. Ang pagpaubos makabulig sa imo bata indi lang subong kundi pati man sa ulihi. Halimbawa, mas mahapos sia makakita sing obra kon magdaku na sia. “Ang pamatan-on nga sobra gid ang bilib sa kaugalingon kag wala kabalo sang iya mga kakulangan, mahimo nga indi pagbatunon sa obra,” sulat ni Dr. Leonard Sax. “Pero ang pamatan-on nga interesado gid sa kon ano ang gusto sang nagainterbyu sa iya mahimo nga mabaton gid sa obra nga iya ginaaplayan.” *
KON PAANO ITUDLO ANG PAGKAMAPAINUBUSON
Tudlui ang imo bata nga indi magsobra ka bilib sa kaugalingon.
PRINSIPIO SA BIBLIA: “Kon ang isa nagahunahuna nga importante sia apang indi man gali, ginadaya lang niya ang iya kaugalingon.”—Galacia 6:3.
-
Likawi ang indi matuod nga mga pasalig. Ang pagsiling nga “Matuman mo ang tanan mo nga handum” kag “Puede mo mahimo ang bisan ano nga ginahandum mo” daw kanami pamatian, pero masami nga indi ini matuod. Ang imo mga bata mangin mas madinalag-on kon may nagakaigo sila nga mga tulumuron kag manikasog sila nga malab-ot ini.
-
Dayawa ang maayo nga nahimo nila. Kon hambalon mo lang ang imo bata nga “maayo gid sia” mahimo nga mabudlayan sia magpaubos. Sa baylo, athaga kon ano gid ang maayo nga nahimo niya.
-
Limitahi ang paggamit sang imo bata sang social media. Sa masami, ang social media naangot sa pagpadayaw—pagpahibalo sa iban sang imo mga talento kag hinimuan—nga baliskad gid sa pagkamapainubuson.
-
Tudlui ang imo bata nga magpangayo gilayon sing pasaylo. Buligi ang imo bata nga maintiendihan kon ano ang iya sala kag akuon ini.
Tudlui ang imo bata nga magpasalamat.
PRINSIPIO SA BIBLIA: “Ipakita nga mapinasalamaton kamo.”—Colosas 3:15.
-
Pag-apresyar sa mga tinuga. Dapat maapresyar sang mga bata ang mga tinuga sa palibot nila kag maintiendihan nga kinahanglan naton ini nga mga butang para padayon kita nga mabuhi. Kinahanglan naton sing hangin para makaginhawa, sing tubig nga mainom, kag sing pagkaon. Gamita ini nga mga halimbawa sa pagtudlo sa ila nga mangin mapinasalamaton kag magdayaw sa matahom nga mga tinuga sa aton palibot.
-
Pag-apresyar sa mga tawo. Pahanumduma ang imo bata nga ang iban nga tawo may kinaiya ukon ikasarang nga labaw sangsa iya. Gani, indi sia dapat mahisa sa ila kundi magtuon sa ila.
-
Pagpasalamat. Tudlui ang imo mga bata nga ipakita ang sinsero nga pagpasalamat. Ang pagpasalamat pirme makabulig para padayon kita nga mangin mapainubuson.
Tudlui ang imo bata nga maayo ang pagbulig sa iban.
PRINSIPIO SA BIBLIA: “Mapainubuson nga kabiga ang iban nga labaw sa inyo, samtang ginapangita ninyo indi lamang ang inyo personal nga kaayuhan, kundi ang iya man sang iban.”—Filipos 2:3, 4.
-
Pabuliga ang imo bata sa mga ulubrahon sa balay. Kon indi mo pagpabuligon ang imo bata sa mga ulubrahon sa balay, mahimo magpensar sia nga mas importante sia. Dapat unahon ang mga ulubrahon sa balay sangsa paghampang. Ipaintiende sa iya nga ang pagbulig sa mga ulubrahon may maayo nga epekto sa iban kag mas manamian kag respetuhon sia sang iban kon himuon niya ini.
-
Tudlui ang imo bata nga ang pagbulig sa iban isa ka pribilehiyo. Ang paghimo sini makabulig sa imo bata nga mangin hamtong. Gani, tudlui ang imo bata nga magpanilag kon sin-o ang nagakinahanglan sing bulig. Istoryahi ninyo kon paano sia makabulig. Hatagi sing komendasyon kag suportahi ang imo bata sa iya pagbulig sa iban.
^ par. 8 Halin sa libro nga The Collapse of Parenting.