Ipahayag ang Pulong sang Dios sing Masidla

“Lakat ka, magpanagna ka sa akon katawhan.”​​—⁠AMOS 7:⁠15.

1, 2. Sin-o si Amos, kag ano ang ginasugid sang Biblia tuhoy sa iya?

SAMTANG nagapanaksi, isa anay ka alagad ni Jehova ang ginkomprontar sang isa ka saserdote. Ang saserdote nagsinggit: ‘Mag-untat ka sa pagbantala! Maghalin ka diri!’ Ano ang ginhimo niya? Nag-untat bala sia kag naghalin, ukon nagpadayon bala sia sa pagpahayag sang pulong sang Dios sing masidla? Mahibaluan mo ang ginhimo niya bangod ginsulat niya ang iya mga eksperiensia sa isa ka tulun-an nga ginhingalanan sa iya. Ini amo ang tulun-an sang Biblia nga Amos. Apang, antes naton mahibaluan ang dugang pa tuhoy sa pagkomprontar sa iya sang saserdote, binagbinagon naton anay ang pila ka impormasyon tuhoy kay Amos.

² Sin-o si Amos? San-o sia nagkabuhi kag diin sia nagapuyo? Makita naton ang sabat sa sining mga pamangkot sa Amos 1:​1, diin aton mabasa: “Ang mga pulong ni Amos, nga isa sa tunga sang mga manugsagod sang karnero gikan sa Tekoa, . . . sa mga adlaw ni Uzias nga hari sang Juda kag sa mga adlaw ni Jeroboam nga anak ni Joas, nga hari sang Israel.” Si Amos nagapuyo sa Juda. Natawo sia sa banwa sang Tekoa, 16 ka kilometro sa bagatnan sang Jerusalem. Nagkabuhi sia sa hingapusan nga bahin sang ikasiam nga siglo B.⁠C.⁠E. sang si Uzias ang hari sang Juda kag si Jeroboam II naman ang hari sang napulo-ka-tribo nga ginharian sang Israel. Si Amos manugsagod sing karnero. Sa katunayan, ang Amos 7:14 nagasiling nga indi lamang sia “manugbantay sang kahayupan” kundi “manugtuslok [man] sing mga igos sang kahoy nga sicomoro.” Gani ginahinguyang niya ang isa ka bahin sang tuig subong isa ka seasonal ukon pulupanag-on nga trabahador. Ginatuslok niya ang mga higuera. Ginahimo ini agod mapadasig ang pagtanang sang higuera. Makakalapoy ini nga obra.

“Lakat Ka, Magpanagna Ka”

3. Paano ang impormasyon tuhoy kay Amos makabulig sa aton kon nagabatyag kita nga indi kalipikado sa pagbantala?

³ Si Amos nagsiling sing tampad: “Indi ako manalagna, ni anak ako sang manalagna.” (Amos 7:14) Indi sia anak sang manalagna ni nahanas subong manalagna. Apang, sa tanan nga mga tawo sa Juda, si Amos ang ginpili ni Jehova sa paghimo sang Iya hilikuton. Sadto, wala ginpili sang Dios ang isa ka gamhanan nga hari, isa ka maalam nga saserdote, ukon isa ka manggaranon nga pangulo. Isa ini ka makapalig-on nga leksion para sa aton. Mahimo nga imol lamang kita ukon manubo sing tinun-an. Apang dapat bala kita magbatyag nga indi kalipikado sa pagbantala sang pulong sang Dios bangod sini? Indi! Mahimo kita sangkapan ni Jehova sa pagbantala sang iya mensahe​​—⁠bisan sa mabudlay nga mga teritoryo. Sanglit amo gid ini ang ginhimo ni Jehova kay Amos, may matun-an ang tanan nga luyag magpamulong  sang pulong sang Dios sing masidla paagi sa pagbinagbinag sa halimbawa sadtong maisog nga manalagna.

4. Ngaa mabudlay para kay Amos ang magpanagna sa Israel?

⁴ Si Jehova nagsugo kay Amos: “Lakat ka, magpanagna ka sa akon katawhan nga Israel.” (Amos 7:15) Mabudlay yadto nga hilikuton. Sadto, ang napulo-ka-tribo nga ginharian sang Israel nagaagom sing paghidait, kalig-unan, kag materyal nga kahamungayaan. Madamo ang may ‘mga balay sa tigtulugnaw’ kag ‘mga balay sa tingadlaw’ nga human, indi sa ordinaryo nga mga tisa, kundi sa malahalon nga “bato nga binasbasan.” Ang iban nagapanag-iya sang elegante nga mga muwebles nga napunihan sang tiposo kag nagainom sing alak nga ginpatubas sa “matahom nga mga ulubasan.” (Amos 3:​15; 5:11) Subong resulta, madamo ang wala nagasapak. Sa pagkamatuod, ang teritoryo anay ni Amos mahimo nga kaanggid man sa teritoryo naton karon.

5. Anong di-makatarunganon nga mga butang ang ginhimo sang iban nga mga Israelinhon?

⁵ Indi malain nga ang mga Israelinhon magpanag-iya sing materyal nga mga pagkabutang. Apang, ang pila ka Israelinhon nagapamanggad sa di-bunayag nga paagi. Ang mga manggaranon “nagadaya sa mga kubos” kag “nagapigos sa mga imol.” (Amos 4:1) Ang maimpluwensiado nga mga manugpatikang, mga hukom, kag mga saserdote nagakunsabuhay agod kawatan ang mga imol. Balikan naton yadto nga tion kag tan-awon naton ang ila ginhimo.

Ang Kasuguan sang Dios Ginlapas

6. Paano ginahingalitan sang Israelinhon nga mga manugpatikang ang iban?

⁶ Makadto anay kita sa tiendahan. Didto ang di-bunayag nga mga manugpatikang “nagapadiutay sang efa” kag “nagapadaku sang siklo,” nagabaligya pa gani sang “alupinpin” subong uyas. (Amos 8:​5, 6) Ginadayaan sang mga manugpatikang ang ila mga bumalakal paagi sa malimbungon nga timbangan, mahal kaayo nga bili, kag menos-klase nga kalidad. Pagkatapos mahingalitan sang mga manugpatikang ang mga imol tubtob mamigado na gid sila, ginabaligya na lang sining mga makaluluoy ang ila kaugalingon subong mga ulipon. Dayon, ginabakal sila sang mga manugpatikang “sa bili sang isa ka pares sang sandalyas.” (Amos 8:6) Hunahunaa lamang! Daw sapin lamang sa tiil ang panan-aw sining makagod nga mga manugpatikang sa ila mga masigka-Israelinhon! Daw ano gid nga pagpakanubo sa mga imol kag paglapas sa Kasuguan sang Dios! Apang, ini man nga mga manugpatikang nagasaulog sang “inugpahuway.” (Amos 8:5) Huo, daw mga relihioso sila tan-awon.

7. Ngaa nalapas sang mga manugpatikang sang Israel ang Kasuguan sang Dios?

⁷ Paano nalikawan sang mga manugpatikang ang silot sa paglapas sa Kasuguan sang Dios, nga nagasugo: “Higugmaon mo ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon”? (Levitico 19:18) Bangod ang mga nagapatuman sang Kasuguan​​—⁠ang mga hukom​​—⁠mga kakunsabo nila. Sa gawang sang siudad, diin ginahukman ang mga kaso, ang mga hukom “nagakuha sing hamham kag nagatabog sang mga imol.” Sa baylo nga amligan ang mga imol, ginaluiban sila sang mga hukom tungod sa hamham. (Amos 5:​10, 12) Gani ginalapas man sang mga hukom ang Kasuguan sang Dios.

8. Ano nga paggawi ang ginapabulagbulagan sang malauton nga mga saserdote?

⁸ Sini man nga tion, ano ang katungdanan sang mga saserdote sang Israel? Agod masabat ini, makadto kita sa isa pa ka lugar. Tan-awa ang mga sala nga ginapahanugutan sang mga saserdote “sa balay sang ila mga dios”! Paagi kay Amos, ang Dios nagsiling: “Ang isa ka lalaki kag ang iya kaugalingon nga amay nagkadto sa isa ka babayi, sa katuyuan nga pasipalahan ang akon balaan nga ngalan.” (Amos 2:​7, 8) Hunahunaa lamang! Ang mag-amay nagahulid sa isa lang ka pampam sa templo. Kag ginapabulagbulagan lamang sang malauton nga mga saserdote ini nga imoralidad!​​—⁠Levitico 19:29; Deuteronomio 5:​18; 23:17.

9, 10. Ano nga mga paglapas sa Kasuguan sang Dios ang ginhimo anay sang mga Israelinhon, kag sa ano ini mapaanggid sa panahon naton?

⁹ Tuhoy sa iban pa nga makasasala nga paggawi, si Jehova nagsiling: “Sa mga panapton nga gin-agaw subong mga pasalig nagahigda sila sa luyo sang tagsa ka halaran; kag ang alak sang mga ginmultahan ginainom nila sa balay sang ila mga dios.” (Amos 2:8) Huo, ginalapas man sang mga saserdote kag sang mga tawo sa kabilugan ang kasuguan nga narekord sa Exodo 22:​26, 27, nga  nagasiling nga ang panapton nga ginkuha subong pasalig dapat iuli sa wala pa magtunod ang adlaw. Sa baylo, ginagamit nila ini subong habol nga hilayhilayan samtang nagakaon kag nagainom sa butig nga mga dios. Kag ginabakal nila sing alak ang multa nga ginkuha nila sa mga imol kag ginainom sa mga piesta sang butig nga relihion. Napahilayo na gid sila sa banas sang putli nga pagsimba!

¹⁰ Makahuluya nga ginalapas sang mga Israelinhon ang duha ka labing daku nga sugo sang Kasuguan​​—⁠higugmaon si Jehova kag higugmaon ang ila mga isigkatawo. Gani ginpadala sang Dios si Amos agod tagudilian sila tungod sa ila pagkadimatutom. Ang kalautan sang dumaan nga Israel makita man karon sa mga pungsod sang kalibutan, lakip na ang Cristiandad. Samtang ang iban nga mga tawo nagamanggaranon, madamo ang nagapamigado kag natublag ang balatyagon bangod sang malain nga ginahimo sang di-bunayag nga mga lider sang dalagku nga mga negosyo, politika, kag butig nga relihion. Apang si Jehova nabalaka sa mga nagaantos kag sa mga nagapangita sa iya. Gani, ginsugo niya ang iya mga alagad sa karon sa paghimo sang hilikuton nga kaangay sa ginhimo ni Amos​​—⁠ang pagbantala sang Iya pulong sing masidla.

11. Ano ang matun-an naton gikan sa halimbawa ni Amos?

¹¹ Bangod ang aton hilikuton kag ang iya ni Amos magkaanggid, makabenepisyo kita sing daku paagi sa pagbinagbinag sa iya halimbawa. Sa katunayan, ginapakita ni Amos sa aton (1) kon ano ang dapat naton ibantala, (2) kon paano kita dapat magbantala, kag (3) kon ngaa indi mapauntat sang mga manugpamatok ang aton pagbantala nga hilikuton. Binagbinagon naton ini nga mga punto sing isaisa.

Kon Paano Naton Mailog si Amos

12, 13. Paano ginpakita ni Jehova nga wala sia nahamuot sa mga Israelinhon, kag ano ang ila reaksion?

¹² Subong mga Saksi ni Jehova, ang aton Cristianong ministeryo nasentro sa hilikuton nga pagbantala sang Ginharian kag paghimo sing disipulo. (Mateo 28:​19, 20; Marcos 13:10) Apang, ginabantala man naton ang mga paandam sang Dios, subong nga si Amos nagpahayag anay nga hukman ni Jehova ang mga malauton. Halimbawa, ginapakita sang Amos 4:​6-​11 nga sulitsulit nga ginpabutyag ni Jehova nga wala sia nahamuot sa Israel. Ginhatagan niya ang katawhan sing “pagkakulang sing tinapay,” “nagpugong [sa ila] sang ulan,” ginsakit sila sing “panglaya kag kusim,” kag ginpadalhan sila sing “kamatay.” Nagpahulag bala ini sa Israel nga maghinulsol? “Wala kamo magbalik sa akon,” siling sang Dios. Sa pagkamatuod, sulitsulit nga ginsikway sang mga Israelinhon si Jehova.

¹³ Ginsilutan ni Jehova ang di-mahinulsulon nga mga Israelinhon. Apang, antes sini, nakabaton sila sing matagnaon nga paandam. Nahisanto sa sini, ang Dios nagsiling: “Ang Soberanong Ginuong Jehova indi maghimo sing isa ka butang kon indi niya anay mapahayag ang iya kompidensial nga butang sa iya mga alagad nga mga manalagna.” (Amos 3:7) Ginpahayag sang Dios kay Noe nga magaabot ang Anaw kag ginsugo sia sa paghatag sing paandam. Subong man, ginsugo ni Jehova si Amos sa paghatag sing katapusan nga paandam. Makapasubo nga wala ginsapak sang Israel ang mensahe halin sa Dios kag wala maghimo sing husto nga butang.

14. Ano ang pagkaanggid sang panahon ni Amos kag sang panahon naton?

¹⁴ Pat-od gid nga magaugyon kamo nga ang panahon ni Amos may talalupangdon nga pagkaanggid sa panahon naton. Si Jesucristo nagtagna nga madamo nga kalamidad ang mahanabo sa tion sang katapusan. Nagtagna man sia tuhoy sa bug-os kalibutan nga pagbantala nga hilikuton. (Mateo 24:​3-​14) Apang, kaangay sang panahon ni Amos, ang kalabanan nga mga tawo karon wala nagasapak sa mga tanda sang panahon kag sa mensahe sang Ginharian. Para sa sining mga indibiduwal, matabo man sa ila ang natabo anay sa di-mahinulsulon nga mga Israelinhon. Si Jehova nagpaandam sa ila: “Maghanda ka sa pag-atubang sa imo Dios.” (Amos 4:12) Naatubang nila ang Dios sang naeksperiensiahan nila ang iya paghukom sang masakop sila sang Asiria. Sa karon, ‘maatubang sining di-diosnon nga kalibutan ang Dios’ sa Armagedon. (Bugna 16:​14, 16) Apang, mientras nagapailob pa si Jehova, ginalaygayan naton ang madamo nga tawo: “Pangitaa si Jehova, kag padayon kamo nga magakabuhi.”​​—⁠Amos 5:6.

 Pag-atubang sa Pagpamatok Kaangay ni Amos

15-17. (a) Sin-o si Amasias, kag ano ang reaksion niya sa mga deklarasyon ni Amos? (b) Ano nga mga alegasyon ang ginhimo ni Amasias batok kay Amos?

¹⁵ Mailog naton si Amos indi lamang sa kon ano ang aton ginabantala kundi sa kon paano man kita nagabantala. Ini nga butang ginapatalupangod sa kapitulo 7, diin ginasugid sa aton ang tuhoy sa saserdote nga ginsambit sa pamuno sang aton paghinun-anon. Sia “si Amasias nga saserdote sang Bethel.” (Amos 7:10) Ang siudad sang Bethel amo ang sentro sang apostata nga relihion sang Israel, nga nagasimba sa tinday nga baka. Gani si Amasias isa anay ka saserdote sang Estado. Ano ang reaksion niya sa masidla nga mga deklarasyon ni Amos?

¹⁶ Si Amasias nagsiling kay Amos: “O manugpanan-aw, lakat ka, magpalagyo ka sa duta sang Juda, kag didto magkaon ka sing tinapay, kag didto magpanagna ka. Apang indi ka na magpanagna pa sa Bethel, kay santuaryo ini sang hari kag balay sang isa ka ginharian.” (Amos 7:​12, 13) Daw nagasiling si Amasias: ‘Magpauli ka na! May relihion na kami.’ Gintinguhaan man niya nga hayluhon ang gobierno nga dumilian ang mga hilikuton ni Amos, nga nagasiling kay Hari Jeroboam II: “Si Amos nagkunsabo batok sa imo sa sulod mismo sang panimalay sang Israel.” (Amos 7:10) Huo, ginsumbong ni Amasias si Amos sing pagluib! Nagsiling sia sa hari: “Amo ini ang ginasiling ni Amos, ‘Paagi sa espada si Jeroboam mapatay; kag bahin sa Israel, dalhon gid ini nga bihag gikan sa iya kaugalingon nga duta.’”​​—⁠Amos 7:⁠11.

¹⁷ Sa sining mga pulong, si Amasias nagpamulong sing tatlo ka binutig. Nagsiling sia: “Amo ini ang ginasiling ni Amos.” Apang, wala gid magsiling si Amos nga sa iya naghalin ang tagna. Sa baylo, pirme sia nagasiling: “Amo ini ang ginasiling ni Jehova.” (Amos 1:3) Ginsumbong man si Amos nga nagsiling: “Paagi sa espada si Jeroboam mapatay.” Apang, subong narekord sa Amos 7:​9, si Amos nagtagna: “Magatindog ako [si Jehova] batok sa panimalay ni Jeroboam nga may espada.” Gintagna sang Dios ini nga kalamidad para sa “panimalay” ni Jeroboam, sa iya kaliwatan. Dugang pa, ang alegasyon ni Amasias amo nga kuno si Amos nagsiling: ‘Ang Israel dalhon gid nga bihag.’ Apang nagtagna man si Amos nga ang tanan nga  Israelinhon nga magbalik sa Dios pakamaayuhon. Maathag nga nagbinutig si Amasias agod hayluhon ang gobierno nga dumilian ang pagbantala nga hilikuton ni Amos.

18. Ano ang pagkaanggid sang mga pamaagi nga gingamit anay ni Amasias kag sang ginagamit man karon sang mga klerigo?

¹⁸ Nakita mo bala ang pagkaanggid sang mga pamaagi nga gingamit anay ni Amasias kag sang ginagamit man karon sang mga nagapamatok sa katawhan ni Jehova? Gintinguhaan anay ni Amasias nga pahipuson si Amos, kag ginatinguhaan man karon sang mga pari, mga prelado, kag mga patriarka nga upangan ang pagbantala nga hilikuton sang mga alagad ni Jehova. Si Amos binutig anay nga ginsumbong ni Amasias sing pagluib. Sa karon, ang mga Saksi ni Jehova binutig man nga ginasumbong sang pila ka klerigo subong makatalagam sa seguridad sang pungsod. Kag subong nga si Amasias nagpangayo anay sing bulig sa hari sa pagpamatok kay Amos, ang mga klero masunson man nga nagapangayo sing bulig sa ila mga kaalyado sa politika sa paghingabot sa mga Saksi ni Jehova.

Indi Mapauntat sang mga Manugpamatok ang Aton Pagbantala

19, 20. Ano ang reaksion ni Amos sa pagpamatok ni Amasias?

¹⁹ Ano ang reaksion ni Amos sa pagpamatok ni Amasias? Una, ginpamangkot ni Amos ang saserdote: “Nagasiling ka bala: ‘Indi ka magtagna batok sa Israel’?” Pagkatapos, walay pangalag-ag nga ginpamulong sang maisog nga manalagna sang Dios ang mga pulong nga pat-od gid nga indi luyag mabatian ni Amasias. (Amos 7:​16, 17) Wala mahadlok si Amos. Isa ini ka maayo gid nga halimbawa para sa aton! Nahanungod sa pagpamulong sang pulong sang Dios, tumanon naton ang aton Dios, bisan sa mga pungsod diin ginasulsulan sang modernong-adlaw nga mga Amasias ang mapintas nga paghingabot. Kaangay ni Amos, padayon kita nga magapahayag: “Amo ini ang ginasiling ni Jehova.” Kag indi gid mapauntat sang mga manugpamatok ang aton pagbantala nga hilikuton, kay ang “kamot ni Jehova” yara sa aton.​​—⁠Binuhatan 11:19-​21.

²⁰ Dapat nahibaluan gid ni Amasias nga wala sing pulos ang iya mga pamahog. Ginpaathag na ni Amos kon ngaa wala sing bisan sin-o ang mahimo nga makapugong sa iya sa pagpamulong​​—⁠kag amo ini ang ikatlo nga punto nga binagbinagon naton. Suno sa Amos 3:3-8, si Amos naggamit sing sagunson nga mga pamangkot kag mga ilustrasyon agod ipakita nga ang tanan nga epekto may kabangdanan. Nian ginhimo niya ini nga pag-aplikar: “Ang leon nagngurob! Sin-o bala ang indi mahadlok? Ang Soberanong Ginuong Jehova nagpamulong! Sin-o ang indi magapanagna?” Kon sa aton pa, si Amos nagsiling sa iya mga tagpalamati: ‘Subong nga indi ninyo malikawan nga mahadlok kon makabati kamo sang pagngurob sang leon, indi ko man mapunggan ang pagbantala sang pulong sang Dios, kay nabatian ko ang sugo ni Jehova nga himuon ko ini.’ Ang kahadlok sa Dios, ukon tudok nga pagtahod kay Jehova, amo ang nagpahulag kay Amos nga magpamulong sing masidla.

21. Ano ang reaksion naton sa sugo sang Dios nga ibantala naton ang maayong balita?

²¹ Nabatian man naton ang sugo ni Jehova nga magbantala. Ano ang reaksion naton? Kaangay ni Amos kag sang mga sumulunod anay ni Jesus, ginapamulong naton sing masidla ang pulong ni Jehova paagi sa iya bulig. (Binuhatan 4:​23-​31) Indi kita mapahipos sang paghingabot nga ginapadugi sang mga manugpamatok ukon sang di-pagsapak sang aton mga ginabantalaan. Nagapakita sang kakugi kaangay ni Amos, ang mga Saksi ni Jehova sa bug-os nga duta ginapahulag nga padayon nga ipahayag ang maayong balita sing masidla. Katungdanan naton nga paandaman ang katawhan tuhoy sa nagapakari nga paghukom ni Jehova. Ano ang nalakip sa sini nga paghukom? Ini nga pamangkot sabton sa masunod nga artikulo.

Paano Mo Sabton?

• Sa anong mga sirkunstansia gintuman ni Amos ang hilikuton nga ginsugo sang Dios sa iya?

• Kaangay ni Amos, ano ang dapat naton ibantala?

• Upod ang anong panimuot dapat naton himuon ang aton pagbantala nga hilikuton?

• Ngaa indi mapauntat sang mga manugpamatok ang aton pagpanaksi nga hilikuton?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 10]

Ginpili sang Dios si Amos, nga manugtuslok sang higuera, sa paghimo sang Iya hilikuton

[Retrato sa pahina 13]

Kaangay ni Amos, ginabantala mo bala sing masidla ang mensahe ni Jehova?