Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa
Ginapatay bala sang mga Israelinhon ang mga kriminal paagi sa pagbitay sa usok?
Madamo nga pungsod sadto ang nagapatay sang pila ka kriminal paagi sa paglansang sa usok ukon poste. Ginahigot ukon ginalansang sang mga Romano ang tawo sa usok, diin mabuhi pa sia sing pila ka adlaw tubtob indi na niya maagwanta ang kasakit, uhaw, gutom, kag klima. Ginakabig sang mga Romano ang paglansang sa usok subong makahuluya nga silot para sa ordinaryo nga mga kriminal.
Kamusta naman sa pungsod sang Israel sadto? Ginapatay bala sang mga Israelinhon ang mga kriminal paagi sa pagbitay sa usok? Ang Mosaikong Kasuguan nagasiling: “Kon ang isa ka tawo nakahimo sing sala nga takus sa kamatayon kag patyon sia, kag bitayon mo sia sa kahoy, ang iya bangkay indi magpabilin sa kahoy sa bug-os nga gab-i, kondi ilubung mo gid sia sa amo nga adlaw.” (Deut. 21:22, 23) Gani, ginapakita sini nga sa tion sang Hebreong Kasulatan, ang tawo nga takus sa kamatayon ginapatay anay kag dayon ginabitay sa usok ukon sa kahoy.
May kaangtanan sini, ang Levitico 20:2 nagasiling: “Ang bisan sin-o sang katawohan sang Israel, ukon sang mga dumuloong nga nagapanlugayaw sa Israel, nga nagahatag sang iya mga anak kay Moloc patyon sia sa pagkamatuud; ang katawohan sang duta magbato sa iya.” Ang bisan sin-o nga “manugpagowa sang espiritu ukon manugpakot” pagapatyon man. Paano? Paagi sa ‘pagbato sa ila.’—Lev. 20:27.
Sa Deuteronomio 22:23, 24 mabasa man: “Kon may dalaga nga ulay nga kalaslon sa bana, kag makita sia sang isa ka lalaki sa sulud sang banwa kag maghulid sa iya, niyan dalhon ninyo sila nga duha sa gawang sadto nga banwa, kag batohon ninyo sila sa kamatayon, ang dalaga bangud nga wala sia magsinggit nga yara sia sa banwa, kag ang lalaki bangud nga ginpapaubus niya ang asawa sang iya isigkatawo; sa amo ipahilayo mo ang malaut gikan sa tunga mo.” Gani, sa mga Israelinhon sadto, ang pagbato amo ang panguna nga paagi sa pagpatay sa mga nakasala sing makangilil-ad nga krimen. *
Maathag nga sa tion sang Hebreong Kasulatan, ang tawo nga takus sa kamatayon ginapatay anay kag dayon ginabitay sa usok ukon sa kahoy
Ang Deuteronomio 21:23 nagasiling nga “sia nga ginabitay pinakamalaut sang Dios.” Gani, ang dayag nga pagbitay sa bangkay sang malaut nga tawo sa usok ukon sa kahoy subong ‘ginpakamalaut sang Dios’ nangin paandam sa mga Israelinhon.
^ par. 6 Madamo nga iskolar ang nagaugyon nga sa idalom sang Kasuguan, ang kriminal ginapatay anay antes ibitay ang iya lawas sa usok. Pero, may ebidensia nga sang unang siglo, ang pila ka kriminal ginlansang nga buhi sang mga Judiyo kag napatay sa usok.