Ano ang Buot Silingon sang “Higugmaa ang Inyo mga Kaaway”?
Ang sabat sang Biblia
Sa iya bantog nga Sermon sa Bukid, si Jesus nagsiling: “Higugmaa ang inyo mga kaaway.” (Mateo 5:44; Lucas 6:27, 35) Buot niya silingon nga dapat naton palanggaon ang mga tawo nga nagadumot sa aton ukon ang mga tawo nga indi maayo ang pagtrato sa aton.
Ginpakita ni Jesus ang paghigugma sa iya mga kaaway paagi sa pagpatawad sa mga naghimo sang malain sa iya. (Lucas 23:33, 34) Ining iya gintudlo parte sa paghigugma sa aton mga kaaway pareho man sa ginasiling sang Hebreong Kasulatan, nga ginatawag man nga Daan nga Katipan ukon Daan nga Testamento.—Exodo 23:4, 5; Hulubaton 24:17; 25:21.
“Padayon nga higugmaa ang inyo mga kaaway kag padayon nga ipangamuyo ang mga nagahingabot sa inyo.”—Mateo 5:43, 44.
Sa sini nga artikulo
Ngaa higugmaon mo ang imo mga kaaway?
Ang Dios mismo ang naghatag sang halimbawa. Ang Dios “mainayuhon sa mga indi mapinasalamaton kag mga malauton.” (Lucas 6:35) “Ginapabutlak niya ang iya adlaw sa mga malauton.”—Mateo 5:45.
Ang gugma mahimo magpahulag sa kaaway nga magbag-o. Ginapalig-on sang Biblia nga pakitaan naton sang kaayo ang aton kaaway. Kay sa paghimo sini, ang Biblia nagasiling nga “ginatumpukan [naton] sing mga baga ang iya ulo.” (Hulubaton 25:22) Ini nga metaphor ukon paglaragway, nagapatuhoy sa proseso sang pagpainit sa salsalon para magpain ang higko sa metal. Pareho sa sini, kon magpakita kita sang kaayo sa tawo nga nagadumot sa aton, daw pareho lang nga ginatunaw naton ang iya kaakig kag ginapagua ang iya maayo nga mga kinaiya.
Ano ang pila ka paagi para mahigugma mo ang imo mga kaaway?
“Himui sing maayo ang mga nagadumot sa inyo.” (Lucas 6:27) “Kon ginagutom ang imo kaaway, pakan-a sia; kon ginauhaw sia, hatagi sia sing mainom,” siling sang Biblia. (Roma 12:20) Posible may makita ka nga iban pa nga paagi para mahigugma mo ang imo kaaway kon sundon mo ang ginatawag nga Golden Rule, nga nagasiling: “Himua ninyo sa inyo isigkatawo ang luyag ninyo nga himuon nila sa inyo.”—Lucas 6:31.
“Pakamaayuha ang mga nagapakamalaut sa inyo.” (Lucas 6:28) Ginapakamaayo naton ang aton mga kaaway kon ginaistorya naton sila sing mainayuhon kag may kalulo, bisan pa ginapakalain nila kita. Ang Biblia nagasiling: “Indi magbalos . . . sang insulto sa insulto. Sa baylo, magbalos kamo sing pagpakamaayo.” (1 Pedro 3:9) Ini nga laygay makabulig para mauntat ang pagdumtanay.
“Ipangamuyo ang mga nagainsulto sa inyo.” (Lucas 6:28) Kon insultuhon ka, indi magbalos sing “malaut sa malaut.” (Roma 12:17) Pangabaya ang Dios nga patawaron niya ang tawo nga nag-insulto sa imo. (Lucas 23:34; Binuhatan 7:59, 60) Imbes nga magbalos, magsalig nga himuon sang Dios kon ano ang nagakabagay sa sina nga tawo base sa Iya perpekto nga pagsulundan.—Levitico 19:18; Roma 12:19.
“Padayon nga higugmaa ang inyo mga kaaway, himui sing maayo ang mga nagadumot sa inyo, pakamaayuha ang mga nagapakamalaut sa inyo, ipangamuyo ang mga nagainsulto sa inyo.”—Lucas 6:27, 28.
Mangin “mapinasensiahon kag mainayuhon.” (1 Corinto 13:4) Pamilyar kaayo ang paglaragway sang Cristiano nga si Pablo sa gugma. Gingamit niya ang isa ka porma sang Griego nga tinaga (ang a·gaʹpe) nga makita man sa Mateo 5:44 kag sa Lucas 6:27, 35. Ining gugma nga ginapakita sang mga Cristiano, mapakita naton sa aton mga kaaway kon mangin mapinasensiahon kag mainayuhon kita, indi mahisaon, indi arogante ukon wala sing respeto.
“Ang gugma mapinasensiahon kag mainayuhon. Ang gugma indi mahisaon. Wala ini nagapabugal, wala ini nagapahambog, wala ini nagagawi sing indi nagakaigo, wala ini nagapangita sang kaugalingon nga kaayuhan. Indi ini maakigon. Wala ini nagaisip sang kahalitan. Wala ini nagakalipay sa kalautan, kundi sa kamatuoran. Nagaantos ini sang tanan nga butang, nagapati sang tanan nga butang, nagalaum sang tanan nga butang, nagabatas sang tanan nga butang. Ang gugma wala sing katapusan.”—1 Corinto 13:4-8.
Maentra ka bala sa inaway kontra sa imo mga kaaway?
Indi. Gintudluan ni Jesus ang iya mga sumulunod nga indi makig-away kontra sa ila mga kaaway. Halimbawa, sang ginpaandaman niya sila parte sa pagsalakay sa Jerusalem nga dali na lang matabo, wala niya sila ginhambalan nga magpabilin kag makig-away, kundi ginsugo niya sila nga malagyo. (Lucas 21:20, 21) Ginsilingan man ni Jesus si apostol Pedro: “Itagob ang imo espada, kay ang tanan nga nagagamit sang espada mapatay sa espada.” (Mateo 26:52) Ginapakita sang Biblia kag sang mga historian nga ang mga sumulunod ni Jesus sang unang siglo wala nag-entra sa inaway kontra sa ila mga kaaway. a—2 Timoteo 2:24.
Sala nga mga pagpati parte sa paghigugma sang imo mga kaaway
Sala nga pagpati: Ang Kasuguan sang Dios nagasugo sa mga Israelinhon nga dumtan ang ila mga kaaway.
Ang matuod: Wala sing mabasa nga amo sini nga sugo sa Kasuguan. Kundi, ginasugo sini ang mga Israelinhon nga higugmaon ang ila isigkatawo. (Levitico 19:18) Ang tinaga nga “isigkatawo” nagapatuhoy sa iban nga mga tawo. Pero may mga Judiyo nga nagapati nga nagapatuhoy lamang ini sa pareho nila nga mga Judiyo, kay para sa ila, mga kaaway nila ang mga indi Judiyo. (Mateo 5:43, 44) Gintadlong ni Jesus ang ila sala nga pagpati paagi sa pagsaysay sang ilustrasyon parte sa maluluy-on nga Samaritano.—Lucas 10:29-37.
Sala nga pagpati: Ang paghigugma sang imo mga kaaway nagakahulugan sang pagkunsinti sa ila malain nga ginahimo.
Ang matuod: Ginapakita sang Biblia nga mahigugma mo ang isa bisan wala ka nagaugyon sa iya ginahimo nga malain. Halimbawa, ginkondenar ni Jesus ang kapintas pero ginpangamuyo niya ang mga nagpatay sa iya. (Lucas 23:34) Kag ginakaugtan niya ang kalainan, ukon sala, pero ginhatag niya ang iya kabuhi para sa mga makasasala.—Juan 3:16; Roma 6:23.
a Ang libro nga The Rise of Christianity ni E. W. Barnes nagsiling: “Ginapakita sang maid-id nga pagrebyu sa tanan nga impormasyon nga matigayon, nga asta sang panahon ni Marcus Aurelius [emperador sang Roma halin sang 161 asta 180 C.E.], wala sing Cristiano nga nangin soldado; kag wala sing soldado, sa tapos mangin Cristiano, ang padayon nga nagsoldado.”