Magdiretso sa kaundan

PAMANGKOT SANG MGA PAMATAN-ON

Ano ang Dapat Ko Mahibaluan Parte sa Sexting?

Ano ang Dapat Ko Mahibaluan Parte sa Sexting?

Ano ang sexting?

  Ang “sexting” amo ang pagpadala sing binastos nga mga mensahe, piktyur, ukon video paagi sa cell phone. “Kinaandan na lang ini sa karon,” siling sang isa ka lalaki. “Mateksanay kamo anay, kag sa ulihi mabayluhanay na kamo sing binastos nga mga piktyur.”

 Ngaa may nagahimo sini? Para sa pila ka tin-edyer, “kon may nagauba ka nga piktyur sang imo karelasyon sa imo cellphone ginapakita sini nga nakaagi na kamo sex,” siling sang isa ka eksperiensiado nga abogado sa The New York Times. Gintawag gani ini sang isa ka tin-edyer nga “safe sex.” Kay man, siling niya, “indi ka magbusong kag indi ka malatnan sang S.T.D.”

 Iban nga rason kon ngaa ginahimo ini sang mga tin-edyer:

  •   Para magpa-flirt sa ila nagustuhan.

  •   Bangod ginpadal-an na sila sing hublas nga piktyur, pamatyag nila dapat man sila magpadala.

Ano ang mga epekto sini?

  Kon makapadala ka sing piktyur paagi sa cell phone, indi na ini imo, kag wala ka na sing kontrol kon paano ini gamiton​—ukon kon ano ang mangin epekto sini sa imo reputasyon. “Mahapos na gid katama nga magpadala kag magkopya sing mga ebidensia sang makahuluya nga mga ginahimo sang iban,” siling ni Amanda Lenhart, senior research specialist kag awtor sang report sang Pew Research Center parte sa sexting.

 Sa pila ka sitwasyon

  •    Ang hublas nga mga piktyur ginapadala sang nakabaton sa madamo niya nga abyan para lingawon sila.

  •    Ginapalapta sang ginbulagan nga mga boyfriend ang hublas nga mga piktyur sang ila anay girlfriend para makabalos.

 NAHIBALUAN MO BALA? Sa masami, ang sexting ginakabig nga pareho sa pag-abuso sa bata ukon pagpalapta sang child pornography. Ang pila ka menor de edad nga nag-sexting ginkasuhan pa gani nga nang-abuso sa sekso.

Ano ang ginasiling sang Biblia?

  Wala ginadumilian sang Biblia ang pag-sex sang mga mag-asawa. (Hulubaton 5:​18) Pero ginadumilian sini ang pag-sex sang indi mag-asawa. Binagbinaga ang masunod nga mga teksto sa Biblia:

  •   “Ang pagpakighilawas kag ang tanan nga sahi sang kahigkuan ukon kakagod indi gid paghinambitan sa tunga ninyo . . . ukon ang makahuluya nga paggawi ukon ang binuang nga hambal ukon ang malaw-ay nga linahog.”​—Efeso 5:​3, 4.

  •   “Patya ninyo ang mga bahin sang inyo lawas nga yara sa duta may kaangtanan sa pagpakighilawas, kahigkuan, kailigbon sa sekso, makahalalit nga handum, kag pagkamahamkunon.”​—Colosas 3:5.

 Ini nga mga bersikulo nagapaandam indi lamang batok sa “pagpakighilawas” (pagpakig-sex sa indi mo tiayon) kundi batok man sa “kahigkuan” (termino nga nagapatuhoy sa bisan ano nga sahi sang moral nga kahigkuan) kag “kailigbon sa sekso” (nagapatuhoy sa kailigbon nga nagaresulta sa sayop nga buhat, kag indi sa normal nga balatyagon sang mga mag-asawa).

 Pamangkuta ang imo kaugalingon:

  •   Ngaa ang sexting isa ka sahi sang “kahigkuan”?

  •   Paano sini ginagatungan ang sayop nga “kailigbon sa sekso”?

  •   Ngaa ang handum nga magtan-aw ukon magpalapta sang hublas nga mga piktyur “makahalalit”?

 Ginapakita sang masunod nga mga bersikulo sa Biblia ang mas mabug-at nga mga rason kon ngaa dapat likawan ang sexting.

  •   “Himua ang imo bug-os nga masarangan nga ipresentar ang imo kaugalingon nga kalahamut-an sa Dios, isa ka manugpangabudlay nga wala sing ginakahuya.”​—2 Timoteo 2:​15.

  •    “Dapat talupangdon ninyo kon ano kamo nga sahi sang mga tawo may kaangtanan sa balaan nga paggawi kag sa mga buhat sang diosnon nga debosyon!”​—2 Pedro 3:​11.

 Ini nga mga bersikulo nagapakita sing maayo nga mga epekto sang pagpabilin nga matinlo sa moral. Kon maayo ang imo paggawi, wala ka sing kahadlukan nga may ginhimo ka nga hinulsulan mo sa ulihi.​—Galacia 6:7.

 Pamangkuta ang imo kaugalingon:

  •    Ano ako nga sahi sang tawo?

  •    Ginapamensar ko bala ang reputasyon sang iban?

  •    Gusto ko bala nga lingawon ako sang butang nga makahalit sa iban?

  •    Ano ang epekto sang sexting sa akon reputasyon?

  •    Paano ang sexting makaguba sang pagsalig sang mga ginikanan ko sa akon?

 MATUOD NGA HITABO “May amiga ako nga nagasekreto sang iya relasyon sa isa ka lalaki. Dayon nagpadala sia sing hublas nga piktyur sa iya nobyo, kag ginpadal-an man sia sini. Wala gani 48 ka oras ang nagligad, gintan-aw ni Tatay niya ang iya cell phone. Nadakpan ni Tatay niya ang mga text, kag naakig gid ini. Sang gin-istorya sia, gin-aku niya ang tanan. Kabalo ko nga naghinulsol gid sia, pero nakibot kag naakig gid ang iya mga ginikanan! Nabudlayan na sila nga magsalig liwat sa iya.”

 Ang matuod: Ang sexting nagahatag sing kahuy-anan sa nagpadala kag sa nagatan-aw sini. “Naugot gid ako sa akon kaugalingon kag napaslawan,” siling sang isa ka tin-edyer nga ginpilit sang iya boyfriend nga mag-sexting.

 Ang sexting may malain nga epekto sa imo kag sa iban, kag bangod sini mahimo manabat ka pa sa kasuguan, gani maayo gid kon sundon mo ang laygay sang Biblia:

  •   “Palagyo ka gikan sa mga kailigbon nga kinaandan sa pagkapamatan-on.”​—2 Timoteo 2:22.

  •   “Ilikaw ang akon mga mata sa pagtan-aw sang mga butang nga walay kapuslanan.”​—Salmo 119:37, Biblia sang Katilingban sang mga Kristiano.

Ano ang himuon mo?

  Sunda ang laygay sang Biblia kon matabo ini sa imo. Basaha ang ginsiling ni Janet, dayon magpili kon ano nga opsyon ang pinakamaayo.

 “Isa ka bes, may nakilala ako nga lalaki kag naghatagay kami sing numero. Mga isa ka semana pa lang, ginpangayuan na niya ako sing piktyur ko nga nakabikini.”​—Janet.

 Ano sa banta mo ang himuon ni Janet? Ano ang himuon mo?

  •  OPSYON A Mahimo ka magsiling: ‘Wala man sing malain dira. Kay kon magkadto kami sa beach, makita man niya ako gihapon nga naka-bathing suit.’

  •  OPSYON B Mahimo ka magsiling: ‘Indi ko sigurado kon ano gid ang gusto niya. Padal-an ko sia anay sing piktyur nga indi tanto ka seksi dayon tan-awon ko kon ano ang iya reaksion.’

  •  OPSYON C Mahimo ka magsiling: ‘Sex lang gid ang gusto sini nga lalaki. I-delete ko ang iya message.’

 Ang opsyon C ang pinakamaayo, indi bala? Kay man, ang Biblia nagasiling: “Nagalikaw ang maalamon nga tawo kon masugata niya ang katalagman.”​—Hulubaton 22:3, Ang Pulong sang Dios.

 Ini nga sitwasyon nagabulig nga makita kon diin gid nagaumpisa ang sexting kag ang iban pa nga sahi sang malain nga paggawi: Ginapili mo bala sing maayo ang imo mga abyan? (Hulubaton 13:20) “Makig-abyan sa mga tawo nga wala nagaugyon sa malain nga mga paggawi,” siling ni Sarah. Amo man sini ang pagtamod ni Delia. “Ang iban nga kuno abi mga abyan, wala nagabulig sa imo nga mahuptan ang imo moralidad kundi nagaguba pa sini,” siling niya. “Kon ang ila paggawi nagasupak sa kasuguan sang Dios, ginaimpluwensiahan ka nila nga gub-on ang imo integridad. Gusto mo bala ina?”