Ihayi nōo gboce ɔ a, é lɛ ɛlā ō ka tɛɛcɛ ya ipu Ubɛtɛlu ka abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u South Africa a cɛgbá ācɛ nōo géē tabɔ yuklɔ, ohigbu umachine ɛpɛpɛ nōo gē ya ɔkpá wɛɛcɛ néē bi wa abɔ a. N kwu iyi um tɛɛcɛ, n kē gweeye nɛhi abɔ é lɛ um fu ka ami ɔ nyɔ a. É klla lɛ ācɛ o yuklɔ Ubɛtɛlu ipu éwo ku Canada ɛta ɔhá fu duu, iyē ku uwa wɛ u​—Dennis Leech, Bill McLellan, mla u Ken Nordin. É le da alɔ ku alɔ géē gboji ipu éwo ku South Africa!

Boobu ɔɔma n lɛ uwaya gwo fu mama ku um da ɔ kahinii: “Mama, n lɛ ɔka ō ka uwɔ. N yɔ i nyɔ gā éwo ku South Africa!” Umama um i wɛ ɔcɛ nōo gē kɛla nɛhi ŋ, amáŋ ó lɛ ɔtu ō kpoce lɔfu nɛhi klla lɛ ɛma olɔhi mla Ujehofa. Ó kɛla nɛhi ŋ, amáŋ n jé ka ó géē je otabɔ gā um. Naana nɛ ó kwu ɛ́nɛ́ um mla adā um iyē nɛhi ka é yɔ i bi um gā ɛga oligbo a, é ka ɔdā duuma lɛyikwu ōmiya nɛ um ya a jeeje ɛɛ ŋ. 

Gbɔbu ɛɛ ku alɔ gā South Africa a, é lɛ alɔ bi gā abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ nōo yɔ Brooklyn a gáā lɛ nwu alɔ ɔya ɛta, ɔwɛ ɛyɛɛyɛyi néē gē ya aɔkpá ku alɔ wɛɛcɛ a. O ŋma abɔɔ a, alɔ le yɛ ugbeenyi gā u igeli nɛhi ku Cape, ipu éwo ku South Africa. Eko ɔɔma n je piya ihayi ofu (20) boobu. Ɛpla ɔnɔɔnɛ nɛ alɔ yɛ ugbeenyi ŋma igeli ku Cape yɔ i nyɔ gā Johannesburg a. Ɛga aflɛyi nɛ alɔ mahayi a wɛ igeli ku Karoo, ɔci i yɔ abɔɔ nwune ŋ. Abɔɔ wɛ ajaajɛ klla gē kwɔla nɛhi. Alɔ ɛnɛ (4) a ba yɔ i leyi bu uwindo ku alɔ má ɛcɛ, alɔ klla yɔ i hɛ idaago ɛga nɛ abɔɔ wɛ a. Alɔ gbɔɔ ō je unwalu lɛ iyi alɔ lɛyikwu ɛgɛ nɛ uklɔ ɛpɛpɛ ku alɔ gáā lɛ a? Amáŋ igbihaajɛ nɛ alɔ cigbihi wa igeli ɔɔma kpɔ a, alɔ gáā má ka ó wɛ igeli ku ɛbɔ nōo klla lɔhi nɛhi.

Uklɔ ku um abɔɔ ihayi ōhī wɛ ō yuklɔ mla umachine néē hi ka u Linotype machine nōo lɔnɔ nɛhi klla tɔɔtɛ ō jé fiya ŋ, néē bi le piya ɔgba tu Ɔda Ogbajɛ, Awake! mla magazines gbɔbu ɛɛ kéē ya uwa wɛɛcɛ a. Abɔ ku ɛga o yuklɔ a gē ya aɔkpá wɛɛcɛ ipu uce alɛwa nōo yɔ Africa a, ó wɛ South Africa foofunu ŋ. Alɔ gweeye nɛhi ku umachine ɛpɛpɛ nɛ alɔ miyɛ ŋma Canada nyā yɔ i ta alɔ abɔ yuklɔ nɛhi!

Igbihaajɛ, n gā gbɔɔ ō yuklɔ ipu ɔfici nōo gē leyikwu aya ku ɔkpá ō cɔwɔ, aɛnyā nōo gē ya aɔkpá wɛɛcɛ mla ō tu uwa ɛhɔ a. Ohigbu uklɔ ɛyɛɛyɛyi nyā oyeeyi i tɔɔtɛ gā um fluflu ŋ, naana a n jɔɔnyɛ oyeeyi ku um nɛhi.

Ipu ihayi ku 1968, n lɛ ɔyinɛ nɔnya éyi nōo wɛ ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta lɛ. Iyē ku nu lé ka Laura Bowen, ó kē lā kwu Ubɛtɛlu ajaajɛ. Ó klla gē yuklɔ ku ɔkpá ō ta ipu ucumputa lɛ aya ku Ígwu Nōo Gē Ce Ɔkpá Ɔwɔ a. Ɛpleeko ɔɔma ācɛ nōo lɛ ɔnyā ɛpɛɛpɛ a i gē lā ipu Ubɛtɛlu ŋ, ohigbu ɛnyā ɔwa ku alɔ lɛ ōmiya ya ku alɔ nyɔ gáā gbɔɔ ō yuklɔ ku ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyɛyi. N yɔ i je unwalu lɛ iyi um ligii ligii. Igbihi nɛ um lɛ ihayi igwo (10) ya Ubɛtɛlu, ɛga nɛ ɔdole mla ɔlɛ yɔ gā um a, ɛgɛnyá nɛ ó gáā tɔɔtɛ gā um babanya ō bi ije ligii néē gē je lɛ ācɛ o gbɔbu ɔta ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyɛyi a lɛ ya ɛgbá ku um a? Ami mɛmla ɔnyā um gē miyɛ 25 rand ɔya doodu (aluka ku nu ɛpleeko ɔɔma wɛ ₦14,402.) É géē ya ɛnyā lɛ alɔ foofunu ɔdaŋ ku aluka ku awa, ācɛ nɛ alɔ cigbihi nyɔ gáā má, mla ɔkpá nɛ alɔ je lɛ ācɛ a le faajɛ ɔdā néē cɛgbá ŋma ɛgiyi alɔ a. Mla ije ɔɔma, alɔ géē cɛgbá ō gba ije ɔlɛ, géē lé ɔdole, ɔgwu, mla ō bi le lā ɛcí mla aɔdā ɔhá nɛ alɔ cɛgbá a.

É ku alɔ nyɔ gáā yuklɔ ku ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyɛyi ipu igeli éyi nōo yɔ kwu Durban ajaajɛ, ɛga nɛ Eŋkpɔ nɛhi ku ācɛ Indian yɔ a. Ɛwa nɛhi ku ācɛ Indian yɔ abɔ ibi, ōhī ku uwa wɛ ācɛ nōo gē nyɔ gáā yuklɔ u South Africa ɛga néē gē ya usuga ɛpla ihayi ku 1875 a. Babanya é lɛ uklɔ ɔhá néē gē ya ɛɛ, amáŋ é habɔ uculo ku ɛgɛ néē gē he ɔdole ku uwa a ta ŋ. É klla jé ō ka uce ku Oyibo, ɛnyā kē ya kōó le tɔɔtɛ lɛ alɔ.

Ācɛ o gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyɛyi cɛgbá ō lɛ awa ofu ahaapa ce igwo ta ɛcɛ ipu ɔya doodu, ohigbu ɛnyā ami mla u Laura le miya ō bee ya awa ɛhilii ɛci doodu eko nɛ alɔ gbɔɔ aflɛyi a. Abɔɔ kɔla nɛhi ɛbu klla yɔ abɔɔ. Alɔ i lɛ ɔcɛ duuma nɛ alɔ gē klɔcɛ mla ɔ eko ɔɔma ŋ, ohigbu ɛnyā uklɔ kóō tɔɔna ŋma ɔlɛ gā ɔlɛ nɛ alɔ gē ya foofunu a. Ɛ̄cī nɛ alɔ gbɔɔ aflɛyi abɔɔ alɔ lɛ uklɔ ya gɔbu ligii a, n leyi má eko ku um má eko nōo ya ŋmifi nɛ alɔ gbɔɔ a, amáŋ uminiti ofu ɛpa (40) foofunu jila a! Ó gbɔɔ ō hɛ um idaago, ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā yuklɔ ku ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyɛyi gla a?

Ó gboji ŋ, alɔ lɛ ōmiya olɔhi ya. Ɛ̄cī doodu, alɔ gē kpo aɔdā nɛ alɔ cɛgbá ō lé a tu ipu ukwula, aodee bɛɛka ubrɛdi, ɔhɔ amāŋ ka ɔdā nɛ alɔ cɛgbá ō gwa. Eko duuma nɛ alɔ cɛgbá ō miyɛ nyɔ, alɔ gē je umoto ku alɔ kwu ɛga nōo bobowu yɔ. Ekoohi ayipɛ ku Indian nōo lɔhi nɛhi a gē wa ihayi kéē má alɔ, ohigbu ka ō má éyi ku alɔ wɛ ɛyɛɛyɛyi gwu uwa ta! Abɔɔ eko yɔ i nyɔ a, alɔ gáā le má ka ɔdaŋ nɛ awa éyi amāŋ ku awa ɛpa le yɛ ɛ̄ci, ɛ̄ci ohile a i gē gboji ō mɛ ŋ.

Ó wɛ ɔdā nōo je eeye lɛ alɔ nɛhi ō bi ɛlā ɔkwɛyi nōo yɔ ipu Ubáyíbu a, gē lɛ ācɛ nōo yɔ ɔwɛ abɔ klla gē miyɛ ācɛ nɛhi a! Alɔ má ku ācɛ Indian gē lɛ ojilima ce ācɛ nɛhi, é gbonɛnɛ, klla yihɔtu Ɔwɔico. Alɛwa ku ācɛ u Hindus klla miyɛ ɛlā nɛ alɔ tɔɔna lɛ uwa a. É gweeye nɛhi ō nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa, Ujisɔsi, Ubáyíbu, eyiyoce ku ɛcɛ ɛyipɛ, mla eyiyoce kóō heyi ŋma ɔlekwu. Abɔɔ ihayi éyi gáā le yɛ a, alɔ gáā lɛ ācɛ ofu (20) lɛ nɛ alɔ gē klɔcɛ mla uwa. Ɔlɛnɔ ku ɛ̄cī doodu, alɔ gē jɔɔnyɛ ō lɛ ɛnɛɛnɛ ɔdole nōo he alɔ ɔtu a mla ācɛ apɔlɛ nɛ alɔ gē klɔcɛ mla uwa a. Alɔ lɛ eeye nɛhi.

Amáŋ ó gboji ŋ, alɔ gáā lɛ uklɔ ɛpɛpɛ ɔhá miyɛ. É da alɔ ku alɔ nyɔ gáā yuklɔ ku ɔcɛ o leyikwu usɛkut ɛgiyi Eŋkpɔ nɛhi ku ācɛ Indian nōo heyifuu nɛɛnɛhi a. Ipu Alaadi doodu alɔ gē wɛ ugbɔga ɔlɛ ayinɛ ɛyɛɛyɛyi, ipu ujɔ nɛ alɔ gē nyɔ gáā jila a. Alɔ klla gē lɛ ɛga ō yuklɔ tɔha mla ācɛ o tɔɔna ɛlā Ɔwɔico ɛyɛɛyɛyi nōo yɔ ipu ujɔ a, cɛɛ ku alɔ tu uwa ɔtu kwu ɔtu. É gē ya ɛlā mla alɔ bɛɛka alɔ wɛ ācɛ apɔlɛ ku uwa a, alɔ klla gē jɔɔnyɛ ō yɔ tɔha mla uwa, ayipɛ ɔlɛ uwa mla aɛ́bɛ́ ku uwa. Ihayi ɛpa nɛ alɔ jɔɔnyɛ uwa nɛhi gáā le yɛ. Acigilii é gā lɛ uwaya gwo fu alɔ ŋma abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ. Ɔyinɛ ɔɔma da alɔ kahinii: “Alɔ dɔka ku a kwu ce wa Ubɛtɛlu.” N da ɔ kahinii: “Alɔ yɔ i gweeye nɛɛnɛhi ɛga nɛ alɔ yɔ amu nyā a.” Amáŋ alɔ kē géē cɛ ō yuklɔ ɛga duuma néē da alɔ a piii.

Uklɔ aflɛyi néē je gā um ipu Ubɛtɛlu a, wɛ ō yuklɔ tɔha mla ācɛ ku Service Desk, ɛga nɛ um lɛ ɛga ō yuklɔ tɔha mla ayinɛ nōo jikoko nɛhi a. Ɛpleeko ɔɔma, ɔdaŋ ka ɔcɛ nɛ ō gē leyikwu usɛkut a lɛ ujɔ jila, ó gē kpo ohi gē lɛ alɔ ku ɛga o yuklɔ a. Cɛɛ ígwu ku ācɛ u Service Desk géē ta ɛhɔ fu ujɔ a, ŋma ohi nɛ ɔcɛ o leyikwu usɛkut a kpo gē lɛ uwa a. Uleta a wɛ ō ta uwa ɔtu kwu ɔtu klla da uwa aɔdā  ōhī néē cɛgbá ō ya a. Ācɛ nōo gē leyikwu aya ku ɔkpá ō ta a gē yuklɔ nɛhi, o ya ɛɛ kéē lɛ ohi nɛ ɔcɛ o leyikwu usɛkut kpo gē lɛ uwa a cɔwɔ ŋma uce ku Xhosa, Zulu, mla auce ɛyɛɛyɛyi ɔhá gā ipu uce ku Oyibo. Cɛɛ ku é klla lɛ uleta nōo ŋma abɔ ku ɛga o yuklɔ ipu uce ku Oyibo a, cɔwɔ gā ipu uce ɛyɛɛyɛyi nyā kpɔ. N gweeye nɛhi ohigbu uklɔ olɔfu nɛ ācɛ o cɔwɔ ɔkpá nyā gē ya a, ohigbu ka ó gē ta um abɔ jɛyi ku unwalu nɛ ayinɛ alɔ nōo yɔ African nyā yɔ i má a.

Ɛpleeko ɔɔma, ācɛ ku igɔmɛnti i gē cɛ lɛ ayinɛ nōo yɔ u South Africa a, yɔ tɔha mla ācɛ nōo ŋma éwo ɔhá ŋ. Ohigbu ɛnyā ācɛ nōo ŋma éwo ɛyɛɛyɛyi i gē yɔ tɔha mla iyi uwa ŋ. Ayinɛ alɔ nōo ŋma Africa a gē ka uce ku iyi uwa, gē tɔɔna ipu uce ku uwa klla gē gā ōjila tɔha ipu uce ku iyi uwa.

Ń jé ayinɛ alɛwa ŋma ipu éwo ku Africa ŋ, o fiyɛ duu abɔ um gē lɛ uklɔ ō ya eko doodu ipu ujɔ ku Oyibo nɛ um yɔ anu a. Amáŋ babanya n lɛ ɛga ō nwu ɛlā lɛyikwu éwo ku Africa mla uculo ɛyɛɛyɛyi ku uwa. N nwu lɛyikwu unwalu ɛyɛɛyɛyi nɛ ayinɛ alɔ gē má, ohigbu uculo mla aɔdā nɛ ɔwɛ o gba ɛ̄gbā ku uwa kpɔtuce a. Ayinɛ alɔ nyā lɔtu ibi. É gē lɛ abɔ ipu uculo duuma nōó cɛtɔha mla Ubáyíbu ŋ, nōo klla lɛ ō ya mla ɛci ō pa a. É klla gē ceyitikwu lɔtu eko duuma nɛ ācɛ apɔlɛ ku uwa gē ya uwa ŋmo, ohigbu kéē ta ō lɛ abɔ ipu uculo nyā a! Ipu ɔlɛ ɛga ōhī klla gē gbɛha nɛhi. Ōhī ku uwa i jé ɔkpá nɛhi ŋ, amáŋ é gē lɛ ojilima ce Ubáyíbu nɛhi.

N klla lɛ ɛga ō yuklɔ ipu ɛpɔ ō ka nōo lɛ ō ya mla íkwu nɛ ɔcɛ lɛ ō gba ɛ̄gbā mla éwo nɛ ɔcɛ ŋma. Ó wɛ ɔdā ō tu ɔtu kwu ɔtu ō má ɛgɛ nɛ aɛdrɔ ku ācɛ Ocijali gē ceyitikwu hayi kpaakpa klla gē lɔtu, eko duuma néē lɛ uwa nu ŋma inɔkpá ohigbu ka é gē cɛ ō gbɔɔkɔ klla gē gwo ijé néē gwo ŋma ɔkpá ijé ku uwa mla uwa ŋ ma.

Ayinɛ alɔ klla ceyitikwu hayi ipu unwalu ɔhá néē má ipu éwo ku Africa, igeli néē hi ka u Swaziland a. Eko nɛ Ɔcɛ́ ku uwa néē hi ka Sobhuza gekwū a, é dɔka ku ɛjɛɛji ācɛ nōo yɔ abɔ a kóō lɛ abɔ ipu uculo néē ya eko nɛ ɔcɛ gekwū a. Acɛnyilɔ ku uwa cɛgbá ō lɛ ɛyi ku uwa pla duudu, acɛnya ku uwa kē cɛgbá ō lɛ ɛyi ku uwa wá hile ligii. É ya ayinɛ alɔ ŋmo nɛɛnɛhi abɔ é ta kóō lɛ abɔ ipu uculo nōo lɛ ō ya, mla ō gba adaada uwa nōo gekwū ɛ ma ɛ̄gbā a. Ɛgɛ néē hayi kpaakpa lɛ Ujehofa a lɛ alɔ kwu alɔ ɔtu nɛhi! Alɔ nwu ɔdā alɛwa lɛyikwu ɔtu ō kpoce, ō hayi kpaakpa, mla ɔtu ō lé ŋma ɛgiyi ayinɛ alɔ nōo yɔ Africa a. Ɛnyā kē ya ku ɔtu ō kpoce ku alɔ kóō lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄.

Ihayi ku 1981, é da um ka ami ɔ ta abɔ yuklɔ ɛga ō ya ɔkpá ku alɔ wɛɛcɛ, ohigbu aɔdā ō ya ɔkpá ɛpɛpɛ néē kpo wa nōo lɛ ō ya mla ucumputa a. Ohigbu ɛnyā, n gáā gbɔɔ ō yuklɔ ɛga néē gē ya ɔkpá ku alɔ wɛɛcɛ a kpɔ. N gweeye eko ɔɔma nɛhi! Ɔwɛ ō bi le ya aɔkpá wɛɛcɛ gē piya abɔ eko doodu. Ɔcɛ éyi nōo gē je umachnie néē hi ka phototypesetter lá a, kwu éyi lɛ ɔwa a kéē jé ɔ má ɔdaŋ ka ó lɔhi néē gáā gba ije ku nu gbɔbu ŋ. Ɛnyā ya ku alɔ habɔ aumachine ahaahɛ (9) nɛ alɔ gē bi le yuklɔ gbɔbu a ta, ku alɔ gbɔɔ ō bi ɛhɔ ku phototypesetter ɛpɛpɛ a le yuklɔ. Alɔ klla lɛ aɔdā ō le ya ɔkpá wɛɛcɛ ɛhɔ (5) ɛpɛpɛ kpo taajɛ kpɔ. Ɛnyā kē ya ku alɔ ya ɔkpá wɛɛcɛ fiyɛ ɛnyā nɛ alɔ lɛ gbɔbu a!

Aukɔmputa klla ta alɔ abɔ ō ya ɔwɛ ɛpɛpɛ néē hi ka u MEPS, (Multilanguage Electronic Publishing System) nɛ alɔ géē bi le kpo aɛlā néē ta a tu ipu aupeji ku aɔkpá nɛ alɔ gáā ya wɛɛcɛ a. O bi aumachine le ya ɔkpá wɛɛcɛ kwu lɔhi fiyɛ eko nɛ alɔ acɛnyilɔ ɛnɛ (4), nōo wɛ ācɛ o yuklɔ Ubɛtɛlu ipu éwo ku Canada a yɛ gā éwo ku South Africa a ɛ! (Ayis. 60:17) Amáŋ ɛjɛɛji alɔ lɛ ayinɛ nɔnya ɛnɛ nōo wɛ ācɛ o gbɔbu ɔna ō ta klla yihɔtu ku Ujehofa nɛhi. Ami mla u Bill yɔ i yuklɔ ku Ubɛtɛlu jaa kwu icɛ. Amáŋ Ken mla u Dennis lɛ apɔlɛ lɛ yɔ i bi jɛ ɛga nōo kwu alɔ ajaajɛ babanya.

Uklɔ alɛwa yɔ i wa eko doodu ipu ɔwa ku alɔ nōo cɛgbá ō ya. É yɔ i cɔwɔ aɔkpá ku alɔ gā ipu uce ɛyɛɛyɛyi klla yɔ i ya uwa wɛɛcɛ, é kē yɔ i tu uwa ɛhɔ gā abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ ɛyɛɛyɛyi. Naana a, ó wɛ ɔdā ō kwiiye ku alɔ cɛgbá abɔ ku ɛga o yuklɔ alɛwa kpɔ. Ayinɛ alɔ kē gwo éyi nōo yɔ igeli ku Johannesburg nōo heyifuu nɛhi a, é kē lɛ ɔ gwɛɛya ihayi ku 1987. N gweeye nɛhi ō lɛ abɔ ipu uklɔ ɔɔma, mla ō yuklɔ ku Ígwu Nōo Gē Leyi Kwu Abɔ Ku Ɛga Ō Yuklɔ Ku Alɔ ihayi alɛwa ipu éwo ku South Africa.

Alɔ le hɛ idaago nɛhi ihayi ku 2001, abɔɔ é da alɔ ku alɔ nyɔ gáā yuklɔ ku Ígwu Nōo Gē Leyi Kwu Abɔ Ku Ɛga Ō Yuklɔ Ku Alɔ, ɛga ɛpɛpɛ néē lɛ ipu éwo ku United States a. Naana a, ó kwu alɔ iyē nɛhi ō habɔ aɔkpa mla uklɔ ku alɔ ta ipu éwo ku South Africa, amáŋ alɔ gweeye gbɔɔ oyeeyi mla aɔkpa ɛpɛpɛ ipu apɔlɛ ku Ubɛtɛlu nōo yɔ United States a.

Amáŋ alɔ lɛ ɔtu oplico ohigbu ku alɔ géē yɔ ligbo ŋma ɛgiyi ɛ́nɛ́ ku ɔnyā um nōo le hila ɛ ma. Alɔ i lɔfu ta ɔ abɔ nwune ŋma u New York amanya gla ŋ, amáŋ ayinɛ ɔnyā um ku aa géē teyi ta ɔ, ta ɔ ɔtu kwu ɔtu klla ya ɛgbá ku ije ku nu. É kahinii: “Alɔ abɔyi alɔ i yɔ ipu uklɔ ō ya lɛ Ujehofa eko doodu gla ŋ, amáŋ ɔdaŋ ku alɔ teyi ta umama, ó géē ta uwɔ abɔ ku a gɔbu ipu uklɔ ku uwɔ.” Otabɔ ku uwa jɛ alɔ eyī ŋma ipu ɔtu.

Ɔwɛ ekponu ɔɔma, ɔyinɛ um ɔnyakwɔcɛ mla ɔnyā nu nōo lā u Toronto a, yɔ i leyi kwu ɛ́nɛ́ nōo wɛ ɔnyā okwū eko ɔɔma a. Ɛpleeko nyā, ɛ́nɛ́ um humayi lā mla uwa fiyɛ ihayi ofu (20) ɛ. Ihɔtu mla ɛgɛ néē ta éyi tu ɔ jaa gáā kwu eko nɛ ó kwū, abɔɔ alɔ le yɛ gā u New York nóō gboji ŋ ma jɛ alɔ eyī nɛhi. Ó wɛ ɛnɛɛnɛ ɔhā ō lɛ apɔlɛ nōo gē cɛ ō je otabɔ klla ya opiyabɔ ipu oyeeyi ku uwa, o ya ɛɛ kéē leyikwu ɛ́nɛ́ uwa nōo kwu ya ɔnykwɔcɛ klla gē lɔnɔ ō leyikwu ɔ nɛhi nyā a!

Ihayi ōhī igbihi nɛ um wa United States a, n yuklɔ aya ku ɔkpá ō ya, néē yɔ i bi ɔwɛ ɛpɛpɛ nōo klla tɔɔtɛ fiyɛ le yuklɔ eko doodu a. Ó gboji lɛ a ŋ, n gbɔɔ ō yuklɔ aya ku ɔlá ō lá (Purchasing). Ó wɛ ɔdā nōo gē je eeye gā um nɛhi, ŋmifi ihayi ofu (20) nɛ um yɔ i yuklɔ abɔ ku ɛga o yuklɔ nɛhi nyā a. Babanya, ācɛ nōo gē yuklɔ ku Ubɛtɛlu amu a wɛ u 5,000, ācɛ nōo kē i wa i je otabɔ yuklɔ a wɛ u 2,000!

Ihayi ofu ce igwo nōo gáā yɛ a, n gbɛla ka um géē yɛ ɛga nɛ um yɔ icɛ nyā gboogboo ŋ. Ɔnyā um Laura kē je otabɔ nɛhi gā um ipu ɛjɛɛji ihayi nōo gā yɛ nyā. N gweeye nɛhi ipu oyeeyi ku um ibi! Alɔ bla kwu ɛjɛɛji uklɔ ɛyɛɛyɛyi nɛ alɔ ya ɛ mla ācɛ ɛyɛɛyɛyi nɛ alɔ yuklɔ tɔha mla uwa ɛ ma, kwu ācɛ nōo yɔ abɔ ku ɛga o yuklɔ ɛyɛɛyɛyi ipu oduudu ɛcɛ nɛ alɔ lɛ uklɔ nyɔ gáā má ɛ ma. Babanya nɛ um kwu piya ihayi ofu ɛnɛ (80) ɛ ma, ń gē yuklɔ nwune gɛ ŋ, ohigbu ka é le nwu aɛdrɔ ɛyɛɛyɛyi kéē yɔ i yuklɔ a.

Ɔcɛ éyi nōo ta ɔkpá ku Aíjē Ku Ɛ̄gbā a kahinii: “Éwo dúúmā nɛ̄ Óndú ā kwú pīya Ɔwɔicō kú uwā kéē gwéeyē.” (Aíjē 33:12) Ɛlā nyā wɛ ɔkwɛyi ibi! N gweeye nɛhi ka um lɛ ɛga ō gba Ujehofa ɛ̄gbā, mla ācɛ o gba ɔ ɛ̄gbā nōo gē gweeye nɛhi eko doodu a.