1, 2. Apay a masansan a nasayaat ti agsaludsod?

NAPALPALIIWMO kadin ti panagsalsaludsod dagiti ubbing? Adu dagiti mangrugi nga agsaludsod apaman a makasaodan. Nakamulagatda a nakatangad kenka ket sigagagarda nga agsaludsod maipapan kadagiti banag a kas iti, Apay nga asul ti langit? Apay a rumimatrimat dagiti bituen? Siasino ti nangisuro kadagiti billit nga agtayab? Mabalin nga ikagumaam a sungbatan dagiti saludsodda, ngem saan a kanayon a nalaka dayta. Mabalin a pasarunuanda pay iti saludsod nga “Apay?” uray ti kasayaatan a sungbatmo.

² Saan laeng a dagiti ubbing ti agsalsaludsod. Bayat nga agmatmataengantayo, kanayontayo nga agsaludsod. Agsaludsodtayo tapno saantayo a mayaw-awan iti dalan, tapno ammotayo no ania dagiti peggad a nasken a liklikantayo, wenno tapno maammuantayo ti kayattayo nga ammuen. Ngem adu dagidiay saanen nga agsaludsod pay, nangruna maipapan kadagiti kapapatgan a banag. Isardengdan ti agsapul kadagiti sungbat.

3. Apay nga adu ti nauman nga agbirok kadagiti sungbat dagiti kapatgan a saludsod?

³ Utobem ti saludsod iti akkub  daytoy a libro, dagiti saludsod iti pakauna, wenno  dagiti saludsod iti rugi daytoy a kapitulo. Dagitoy ti dadduma kadagiti kapatgan a saludsod a mabalinmo nga iyimtuod. Ngem adu ti nauman nga agbirbirok kadagiti sungbat. Apay? Masungbatan kadi ti Biblia dagita a saludsod? Para kadagiti dadduma, nagrigat a maawatan dagiti sungbat ti Biblia. Adda met dagidiay mabain nga agsaludsod. Ken ipagarup dagiti dadduma a dagiti laeng panguluen ti relihion ken agisursuro iti relihion ti makasungbat kadagiti kasta a saludsod. Sika ngay?

4, 5. Ania ti dadduma kadagiti kapatgan a saludsod iti biag a mabalintay nga iyimtuod, ken apay a nasken a birokentayo dagiti sungbat?

⁴ Mabalin a kayatmo a maammuan dagiti sungbat dagiti napateg a saludsod iti biag. Awan duadua a maisaludsodmo no dadduma: ‘Ania ti panggep ti biag? Kastoy la ngatan ti biag? Ania aya a talaga ti Dios?’ Nasayaat nga isaludsod dagitoy, ket nasken a saanka a sumardeng agingga a masarakam dagiti makapnek ken mapagtalkan a sungbat. Kinuna ti nalatak a mannursuro a ni Jesu-Kristo: “Itultuloyyo ti agdawat, ket maitedto dayta kadakayo; itultuloyyo ti agsapul, ket makasarakkayto; itultuloyyo ti agtuktok, ket mailukatto dayta kadakayo.”—Mateo 7:7.

⁵ No ‘itultuloymo a sapulen’ dagiti sungbat dagiti napateg a saludsod, matakuatamto a makagunggona unay ti panagbirokmo. (Proverbio 2:1-5) Aniaman ti imbaga kenka dagiti dadduma a tattao, adda dagiti sungbat, ken masarakam dagita—iti Biblia. Saan a narigat a maawatan dagiti sungbat. Nasaysayaat pay, mangted dagitoy iti namnama ken rag-o. Ken matulongandaka a maaddaan iti makapnek a biag uray ita. Umuna nga usigentayo ti maysa a saludsod a mangburburibor iti adu a tattao.

6. Apay nga adu ti mangipagarup a saan a maseknan ti Dios iti panagsagaba ti tao?

⁶ Wen ti sungbat dagiti adu iti dayta a saludsod. ‘No maseknan ti Dios, apay ngarud a kastoy ti lubong?’ kunada.  Makitatayo a napno ti lubong iti gubat, guranggura, ken rigat. Sa agsakit, agsagaba, ken matayantayo kadagiti ipatpategtayo iti biag. Dayta ti gapuna nga adu ti agkuna, ‘No maseknan ti Dios kadatayo ken kadagiti parikuttayo, apay nga ipalubosna a mapasamak dagitoy?’

7. (a) Kasano a dagiti agisursuro iti relihion ipappapatida kadagiti adu a tattao nga awanan pannakipagrikna ti Dios? (b) Ania ti pudno nga isursuro ti Biblia maipapan kadagiti suot a dumteng kadatayo?

⁷ Nakarkaro pay, dagiti agisursuro iti relihion ipapatida no dadduma kadagiti tattao nga awanan pannakipagrikna ti Dios. Kasano? No adda dakes a mapasamak, ibagada a pagayatan ti Dios dayta. Iti kasta, ipabasolda iti Dios dagiti dakes a mapaspasamak. Dayta kadi ti agpayso maipapan iti Dios? Ania a talaga ti isursuro ti Biblia? Kastoy ti sungbat ti Santiago 1:13: “No adda iti sidong ti pannakasuot, awan koma ti agkuna: ‘Susuotennak ti Dios.’ Ta iti dakes a bambanag saan a mabalin a suoten ti Dios ket isu saanna met a suoten ti asinoman.” No kasta, saan a ti Dios ti pagtataudan ti kinadakes ditoy lubong. (Job 34:10-12) Pudno nga ipalubosna a mapasamak dagiti dakes a bambanag. Ngem dakkel ti nagdumaan ti panangipalubos iti maysa a banag ken ti panangpataud iti dayta.

8, 9. (a) Ania nga ilustrasion ti mabalinmo nga usaren a mangilawlawag iti nagdumaan ti panangipalubos iti kinadakes ken ti panangpataud iti dayta? (b) Apay a saan a nainkalintegan a babalawentayo ti panangipalubos ti Dios iti sangatauan nga agaramid iti dakes?

⁸ Alaem a pagarigan ti maysa a masirib ken nadungngo nga ama nga addaan iti dakkelen nga anak a makikabkabbalay pay laeng kadagiti nagannak kenkuana. No agsukir ti anak ket ikeddengna ti pumanaw iti sidong dagiti dadakkelna, saan a lapdan ti amana. No agbalin a dakes ken nariribuk ti panagbiag ti anak, ti kadi amana ti nangpataud kadagiti parikutna? Saan. (Lucas 15:11-13) Umasping iti dayta, saan a lapdan ti Dios dagiti tattao no ikeddengda ti agaramid iti dakes, ngem saan nga isu ti mangpataud kadagiti rumsua a parikut. Saan ngarud nga umiso nga ipabasol iti Dios dagiti amin a parikut ti sangatauan.

 ⁹ Adda dagiti nasayaat a rason no apay a ti Dios pinalubosanna nga agaramid iti dakes ti sangatauan. Kas masirib ken mannakabalin a Namarsua, saan a kasapulan nga ilawlawagna kadatayo dagiti rasonna. Nupay kasta, inlawlawagna dagita gapu iti ayatna. Adunto pay ti maammuam maipapan kadagitoy a rason iti Kapitulo 11. Ngem nalawag a saan a ti Dios ti mangpatpataud kadagiti parikuttayo. Iti kasupadina, ipaayannatayo iti kakaisuna a pangnamnamaan iti solusion!—Isaias 33:2.

10. Apay a makapagtalektayo nga aturento ti Dios ti amin nga epekto ti kinadakes?

¹⁰ Maysa pay, nasantuan ti Dios. (Isaias 6:3) Kayat a sawen daytoy nga isu ket nasin-aw ken nadalus. Awan a pulos ti masarakan a kinadakes kenkuana. Isu a naan-anay a makapagtalektayo kenkuana. Saantayo a naan-anay a makapagtalek kadagiti tattao, ta dakesda no dadduma. Uray ti kasingpetan a tao nga addaan autoridad, masansan a dina kabaelan nga aturen ti dakes a gapuanan dagiti tattao. Ngem mannakabalin-amin ti Dios. Kabaelanna nga aturen ti amin nga epekto ti kinadakes iti sangatauan ket aramidennanto dayta. Inton agtignay ti Dios, gibusanna a mamimpinsan ti kinadakes!—Salmo 37:9-11.

11. (a) Ania ti rikna ti Dios maipapan iti kinaawan ti hustisia? (b) Ania ti rikna ti Dios maipapan iti panagrigatmo?

¹¹ Kabayatanna, ania ti rikna ti Dios maipapan kadagiti mapaspasamak iti lubong ken iti biagmo? Bueno, isursuro ti Biblia a ti Dios ket “managayat iti kinahustisia.” (Salmo 37:28) No kasta, maseknan unay no ania ti umiso ken di umiso. Kagurana ti amin a kita ti kinaawan hustisia. Kuna ti Biblia a ‘nasaktan ti puso’ ti Dios idi napno ti lubong iti kinadakes idi un-unana. (Genesis 6:5, 6) Saan a nagbalbaliw ti Dios. (Malakias 3:6) Agingga ita, saan a maragsakan a mangkitkita iti panagsagaba a mapaspasamak iti intero  a lubong. Ken saan a maragsakan ti Dios a mangkitkita iti panagrigat dagiti tattao. ‘Maseknan kenka,’ kuna ti Biblia.—1 Pedro 5:7.

12, 13. (a) Apay nga addaantayo kadagiti nasayaat a kualidad a kas iti ayat, ket kasano a ti ayat apektaranna ti panangmatmattayo iti lubong? (b) Apay a masiguradom a talaga a risutento ti Dios dagiti parikut iti lubong?

¹² Kasano ti pannakaammotayo a saan a maragsakan ti Dios a mangkitkita iti panagsagaba? Adtoy ti kanayonan a pammaneknek. Isursuro ti Biblia a naaramid ti tao iti ladawan ti Dios. (Genesis 1:26) Kayatna a sawen nga addaantayo kadagiti nasayaat a kualidad agsipud ta addaan ti Dios kadagiti nasayaat a kualidad. Kas pagarigan, maasianka kadi a makakita iti panagsagaba dagiti nasingpet a tattao? No maseknanka kadagiti kasta a kinaawan ti hustisia, sigurado a nakarkaro pay ti marikna ti Dios maipapan kadagita.

¹³ Ayat ti maysa kadagiti kasayaatan a kualidad a maipakita dagiti tattao. Kasta met laeng ti Dios. Isursuro ti Biblia a “ti Dios ket ayat.” (1 Juan 4:8) Agayattayo agsipud ta agayat ti Dios. Gapu iti ayat, dimo kadi pagpatinggaen ti panagsagaba ken kinaawan ti hustisia a makitkitam iti lubong? No adda pannakabalinmo a mangaramid iti dayta, aramidem kadi? Siempre! Masiguradom met a gibusanto ti Dios ti panagsagaba ken kinaawan ti hustisia. Saan nga arapaap laeng wenno ubbaw a namnama dagiti kari a nadakamat iti pakauna daytoy a libro. Sigurado a matungpal dagiti kari ti Dios! Ngem tapno mamatika kadagita a kari, nasken nga ammuem ti ad-adu pay maipapan iti Dios a nangikari kadagita.

14. Ania ti nagan ti Dios, ken apay a nasken nga usarentayo dayta?

¹⁴ No kayatmo a maam-ammonaka ti maysa a tao, ania ti aramidem? Saan kadi nga ibagam kenkuana ti naganmo? Adda kadi nagan ti Dios? Adu a relihion ti agkuna a “Dios” wenno “Apo” ti naganna, ngem saan a nagan dagita. Titulo wenno pangawag laeng dagita, kas iti “ari” ken “presidente.” Isursuro ti Biblia nga adu ti titulo ti Dios, a pakairamanan ti “Dios” ken “Apo.” Nupay kasta, isursuro met ti Biblia nga adda nagan ti Dios: Jehova. Kuna ti Salmo 83:18: “Sika, nga agnagan Jehova, sika laeng ti Kangatuan iti intero a daga.” No  awan iti Bibliam dayta a nagan, mabalin a kayatmo a basaen iti Apendise ti artikulo a “Nagan ti Dios—Pannakausar ken Kaipapananna” tapno maammuam no apay. Kinapudnona, rinibu a daras nga agparang ti nagan ti Dios kadagiti nagkauna a manuskrito ti Biblia. No kasta, kayat ni Jehova a maammuam ti naganna ken usarem dayta. Maikuna nga us-usarenna ti Biblia tapno maammuam ti maipapan kenkuana.

15. Ania ti kaipapanan ti nagan a Jehova?

¹⁵ Napnuan kaipapanan ti nagan ti Dios. Ti naganna, a Jehova, kaipapananna a kabaelan ti Dios a tungpalen ti aniaman a karina ken maibanagna ti aniaman a panggepna. * Naidumduma ti nagan ti Dios. Isu laeng ti makinnagan iti dayta. Naidumduma ni Jehova iti adu a wagas. Kasano?

16, 17. Maipapan ken ni Jehova, ania ti maadaltayo kadagitoy a titulo: (a) “ti Mannakabalin-amin”? (b) “Ari ti kinaagnanayon”? (c) “Namarsua”?

 ¹⁶ Nakitatayo a kuna ti Salmo 83:18 maipapan ken ni Jehova: “Sika laeng ti Kangatuan iti intero a daga.” Kasta met, ni laeng Jehova ti maawagan iti “Mannakabalin-amin.” Kuna ti Apocalipsis 15:3: “Naindaklan ken nakaskasdaaw dagiti aramidmo, Jehova a Dios, ti Mannakabalin-amin. Nalinteg ken napudno dagiti dalanmo, Ari ti kinaagnanayon.” Ti titulo a “ti Mannakabalin-amin” isurona kadatayo a ni Jehova ti kabilgan iti amin. Awan kapada ti pannakabalinna; dayta ti kabilgan. Ket ti titulo nga “Ari ti kinaagnanayon” ipalagipna kadatayo ti maysa pay a nakaidumaan ni Jehova. Isu laeng ti awan nangrugianna. Kuna ti Salmo 90:2: “Manipud a mismo iti tiempo a di nakedngan agingga iti tiempo a di nakedngan [wenno, agnanayon] sika ti Dios.” Saan kadi a nakaskasdaaw dayta?

¹⁷ Naidumduma pay ni Jehova ta isu laeng ti Namarsua. Kuna ti Apocalipsis 4:11: “Maikarika, Jehova, a mismo a Diosmi, nga umawat iti dayag ken iti dayaw ken iti pannakabalin, agsipud ta pinarsuam ti amin a bambanag, ket gapu iti pagayatam napaaddada ken naparsuada.” Aniaman a banag a mapanunotmo—dagiti di makita nga espiritu a parsua idiay langit, dagiti bituen a naiwaras iti tangatang no rabii, ti bunga dagiti kayo, dagiti ikan ken lames kadagiti taaw ken karayan—addada amin gapu ta ni Jehova ti Namarsua!

18. Apay a pagarupen dagiti dadduma a tattao a pulos a saanda a makaadani iti Dios, ngem ania ti isursuro ti Biblia?

¹⁸ Medio agpangadua dagiti dadduma a tattao no mabasada ti maipapan kadagiti nakaskasdaaw a kualidad ni Jehova. Pagarupenda a pulos a saanda a makaadani iti Dios wenno saanda a maikari iti imatangna gapu iti kinatan-okna. Ngem umiso kadi ti kastoy a kapanunotan? Ti kasupadina ti isursuro ti Biblia. Kunana maipapan ken ni Jehova: “Kinapudnona, saan nga adayo iti tunggal maysa kadatayo.” (Aramid 17:27) Idagdagadag pay kadatayo ti Biblia: “Umadanikayo iti Dios, ket isu umadaninto kadakayo.”—Santiago 4:8.

19. (a) Tapno makaadanitayo iti Dios, ania ti umuna nga aramidentayo, ket ania ti pagsayaatan dayta? (b) Ania dagiti kualidad ti Dios a makaay-ayo unay kenka?

 ¹⁹ Kasano a makaadanika iti Dios? Ti umuna nga aramidem, itultuloymo ti agsursuro maipapan kenkuana, kas iti ar-aramidem ita. Kinuna ni Jesus: “Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag, ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Wen, isursuro ti Biblia a mangiturong iti “agnanayon a biag” ti panagsursuro maipapan kada Jehova ken Jesus! Kas nadakamaten, “ti Dios ket ayat.” (1 Juan 4:16) Adu pay dagiti nasudi ken makaay-ayo a kualidad ni Jehova. Kas pagarigan, kuna ti Biblia a ni Jehova ket “maysa a Dios a naasi ken managparabur, nabannayat nga agunget ken naruay iti naayat a kinamanangngaasi ken kinapudno.” (Exodo 34:6) Isu ket ‘naimbag ken sisasagana a mamakawan.’ (Salmo 86:5) Naanus ti Dios. (2 Pedro 3:9) Isu ket nasungdo. (Apocalipsis 15:4) Bayat nga umad-adu ti mabasam iti Biblia, makitamto no kasano nga imparangarang ni Jehova dagitoy ken dagiti adu a dadduma pay a makaay-ayo a kualidad.

20-22. (a) Kayatna kadi a sawen a ditay makaadani iti Dios gapu ta ditay makita? Ilawlawagmo. (b) Ania ti nalabit ibaga kenka dagiti dadduma a tattao nupay nasayaat ti motiboda, ngem ania ti nasken nga aramidem?

²⁰ Pudno, saanmo a makita ti Dios agsipud ta isu ket maysa a di makita nga espiritu. (Juan 1:18; 4:24; 1 Timoteo 1:17) Ngem babaen ti panagsursurom iti maipapan kenkuana iti Biblia, maam-ammom ti Dios kas persona. Kas kinuna ti salmista, ‘makitam ti kinamakaay-ayo ni Jehova.’ (Salmo 27:4; Roma 1:20) No ad-adu ti ammom maipapan ken ni Jehova, agbalin nga ad-adda a napaypayso kenka ken dakdakkel ti panggapuam a mangayat ken umadani kenkuana.

²¹ In-inut a matarusamto no apay nga isursuro ti Biblia nga ibilangtayo ni Jehova kas Amatayo. (Mateo 6:9) Malaksid a naggapu kenkuana ti biagtayo, kayatna a tagiragsakentayo ti kasayaatan a biag—kas iti tarigagayan ti naayat nga ama para kadagiti annakna. (Salmo 36:9) Isursuro pay ti Biblia a mabalin  dagiti tattao ti makigayyem ken ni Jehova. (Santiago 2:23) Agasem—mabalinmo ti makigayyem iti Namarsua iti uniberso!

²² Bayat nga umad-adu ti masursurom iti Biblia, mabalin a nupay nasayaat ti motibo dagiti dadduma a tattao, ibagada kenka nga isardengmo ti kasta a panagad-adalmo. Nalabit madanaganda amangan no baliwam ti pammatim. Ngem dimo palubosan ti siasinoman a manglapped kenka a makigayyem iti kasayaatan a gayyem.

23, 24. (a) Apay nga itultuloymo ti agsaludsod maipapan kadagiti masursurom? (b) Ania ti mausig iti sumaganad a kapitulo?

²³ Siempre, adda dagiti banag a saanmo a maawatan iti damo. Mabalin a nasken nga agpakumbabaka nga agkiddaw iti tulong, ngem dika bumdeng gapu iti bain. Kinuna ni Jesus a nasayaat ti agbalin a napakumbaba, kas iti maysa a bassit nga ubing. (Mateo 18:2-4) Ket kas pagaammotayo, managsaludsod dagiti ubbing. Kayat ti Dios a masarakam dagiti sungbat. Iti Biblia, napadayawan dagidiay sigagagar a nagsursuro maipapan iti Dios. Siaannad a sinukimatda ti Kasuratan tapno masiertoda a pudno ti maad-adalda.—Aramid 17:11.

²⁴ Ti kasayaatan a pamay-an ti panagsursuro maipapan ken ni Jehova ket babaen ti panangsukimat iti Biblia. Naiduma dayta iti aniaman a sabali a libro. Kasano? Mausig daytoy iti sumaganad a kapitulo.