PARA iti kaaduan, makaparagsak ti mangan. Ngem adda met dagiti mapilitan a mangibilang a “kalabanda” ti dadduma a makan. Kas ken Emily a naibaga itayen, addaanda ngamin iti food allergy (allergy iti makan). Ti grabe nga allergy ni Emily ket maawagan iti anaphylaxis, maysa a nakadeldelikado a kondision. Imbag laengen ta saan met a kasta kaserioso ti kaaduan a food allergy.

Kadagitoy naglabas a tawtawen, immadu dagiti naireport nga addaan iti food allergy ken food intolerance. Ngem ipakita ti dadduma a panagadal a bassit laeng kadagiti mangibagbaga nga adda food allergy-na ti talaga a nadayagnos ti doktor nga addaan iti kasta.

“Awan ti maymaysa nga eksakto a depinasion ti food allergy,” kuna ti grupo dagiti sientista nga idadauluan ni Dr. Jennifer J. Schneider Chafen iti reportda a nairuar iti The Journal of the American Medical Association. Ngem patien ti kaaduan nga eksperto a ti allergy ket kangrunaanna a gapuanan ti immune system.

Ti panag-allergy iti makan ket reaksion ti bagi iti maysa a protina nga adda iti dayta a makan. Agkamali ti immune system ket ibilangna a delikado dayta a protina. No adda partikular a protina a makastrek iti bagi, mabalin a mangaramid ti immune system iti maysa a kita ti antibody a maaw-awagan iti IgE tapno labananna ti maibilbilang a kalaban. No dayta a makan ket maipauneg manen iti bagi, dagiti antibody a naaramid idin ti mangtignay iti panagruar dagiti kemikal a kas iti histamine.

No normal ti kondision ti bagi, dakkel ti maitulong ti histamine para iti immune system. Ngem gapu kadagiti di mailawlawag a rason, ti kaadda dagiti IgE antibody ken ti resultana a pannakairuar ti histamine ti makagapu a rummuar dagiti sintoma ti food allergy kadagiti tattao a sensitibo iti partikular a protina iti makan.

Dayta ti mangilawlawag no apay a dagiti adda allergy-na iti maysa a makan ket awan met nadlawda a sintoma ti allergy idi damoda a kanen dayta ngem adda metten iti sumaganad a pannanganda.

Kas iti food allergy, ti food intolerance ket mabalin a di nasayaat a reaksion ti bagi iti maysa a makan. Ngem saan a kas iti food allergy (a direkta a gapuanan ti immune system), ti food intolerance ket maysa a reaksion ti digestive system, isu nga awan dagiti antibody a karaman ditoy. Mabalin a marigatan ti maysa a tao a mangrunaw iti maysa a klase ti makan, posible a gapu ta kurang kadagiti enzyme wenno gapu kadagiti kemikal nga adda iti dayta a makan a narigat nga iproseso ti bagi. Kas pagarigan, mabalin a maaddaanka iti lactose intolerance  no saan a mangpataud ti tianmo kadagiti enzyme a kasapulan iti panangrunaw kadagiti klase ti sugars nga adda kadagiti produkto a gatas.

Gapu ta awan dagiti tumaud nga antibody, mabalin a dagus a mariknam ti epekto ti food intolerance iti damo a panangipaunegmo iti dayta a makan. Mabalin a depende iti kaadu ti makan ti problema—no bassit laeng ti kinnanmo, mabalin a kaya ti tianmo a runawen, ngem no ad-adu ti nakanmo, ditan a mabalin nga agproblema ti tianmo. Naiduma daytoy kadagiti nakaro a food allergy a posible a pakatayam ti agbalin a reaksion ti bagim, uray bassit laeng ti nakanmo.

No addaanka iti food allergy, mabalin nga aggagatel ti bagim; aglabbalabbaga ti kudilmo; lumteg ti karabukobmo, mata, wenno dilam; rurusokenka; agsaruaka; wenno agtakkika. Ken ti kakakaruan a mapasamak, mabalin a bumaba ti presion ti daram, maulaw, matalimudaw, ken maatakeka pay ketdi iti puso. No serioso ti allergy, mabalin nga alisto a kumaro dayta ket posible a makapapatay.

Aniaman a makan ket mabalin a pakaalaan iti allergy. Ngem dagiti kakaruan a food allergy ket kaaduanna a gapu iti sumagmamano la a makan, kas iti gatas, itlog, ikan, mani, crustacean (kas iti pasayan), soybean, tree nut, ken wheat. Posible nga ag-allergy ti maysa a tao aniaman ti tawenna. Ipakita dagiti panagadal a mabalin a matawid ti allergy, ken dakdakkel ti posibilidad nga ag-allergy ti maysa nga ubing no agpada nga adda allergy dagiti nagannakna. Ngem iti adu nga ubbing, mapukawto met laeng ti allergy-da kadagita a makan no dumakkeldan.

Kaaduanna a saan unay a makapadanag dagiti sintoma ti food intolerance no ikompara kadagiti nakaro nga allergy. Gapu iti food intolerance, mabalin nga agsakit wenno anginen ti tianmo, agbubussogka, agsakit ti ulom, aglabbalabbaga ti kudilmo, nabambannog ti riknam, wenno pirmi nga agkakapsutka. Agduduma a klase ti makan ti posible a makagapu iti food intolerance. Kaaduan kadagita ket produkto nga adda gatasna (dairy), wheat, gluten, arak, ken yeast.

No panagriknam ket adda food allergy wenno food intolerance-mo, baka nasayaat no mapanka agpa-check-up iti doktor. No dadduma, pagdaksam no siksika lattan ti mangdayagnos iti bagim ket agdesisionka lattan a liklikam ti dadduma a makan, ta baka dimo mapupuotan, im-imutam gayamen ti bagim kadagiti kasapulanna a sustansia.

Ti laeng pagaammo a solusion iti grabe a food allergy ket ti saan a pulos a pannangan kadagiti makagapu iti dayta nga allergy. * Ngem no saan unay a nakaro ti food allergy wenno food intolerance-mo, mabalin a makitam nga adda dagiti pagsayaatanna no kissayam ti kaadu ti kanem ken ti kasansan ti pannanganmo kadagiti makagapu iti dayta. Iti dadduma a kaso, mapilitan dagiti adda food intolerance-na a di pulos mangmanganen kadagiti maiparit a makan, wenno liklikanda dagita uray iti sumagmamano laeng a tiempo, depende iti kinakaro ti food intolerance.

No bilang ta adda food allergy wenno food intolerance-mo, mabalin a maragsakanka a makaammo nga adu kadagiti kapadam iti situasion ti nakasursuro a mangsango a nasayaat iti kondisionda, ken naragsakda latta a mangmangan iti adu ken nadumaduma a nasustansia ken naimas a makan.