Apay a Nagrigat ti Makipagnaed iti Kakuartok?
Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .
Apay a Nagrigat ti Makipagnaed iti Kakuartok?
“Nadalimanekak, talaga a nakadaldalimanekak. Ngem no agawidak, nakauldag ti kakuartok iti suelo nga agbuybuya iti TV—agkaiwara dagiti papel ken popcorn. Kada agawidak, pampanunotek ti makitak, isu a kunak iti un-unegko, ‘Diak kayat ti agawid.’”—David.
“Napalamlaman nga anak ti kakuartok. Siguro, pagarupenna nga adda katulongna a makipaggigian kadakami. Kanayon a kayatna a maaramid ti bambanag sigun iti kayatna.”—Renee. *
“TI PANAGSURSURO a mangpanuynoy kadagiti naiduma a kababalin ti maysa nga estranghero ket mabalin a mangisuro . . . iti pannakibagay ken arte ti panangikompromiso,” kinuna ti maysa nga artikulo iti U.S.News & World Report. “Ngem masansan a makapaladingit ti proseso ti panagsursuro.” Mabalin nga umanamong dagidiay naaddaan idin iti kakuarto.
Adu nga estudiante iti unibersidad ti makipagnanaed iti maysa a kakuarto tapno makatulong a mangpabassit iti gastos ti panageskuelada. Makikuarto ti dadduma nga agtutubo ta kayatda ti agwaywayas manipud kadagiti dadakkelda. Kadagiti agtutubo a Kristiano, adu ti nangikeddeng a makikuartoda gapu kadagiti naespirituan a panggep. (Mateo 6:33) Maamirisda a no adda makibingay nga agbayad iti paggastosan, makatulong dayta kadakuada nga agserbi kas amin-tiempo a managebanghelio. Ti pannakikuarto ket paset no dadduma iti kinamisionero ken panagserbi iti nadumaduma a sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova. *
Kinasarita ti Agriingkayo! ti adu nga agtutubo a lallaki ken babbai a napadasandan ti nakipagnaed iti maysa a kakuarto. Immanamongda amin a ti kakuarto ket mabalin a saan laeng a makatulong iti abang—mabalin met a pakikaduaan, pakisaritaan ken kadua a mangaramid
iti nadumaduma a banag. “Pagsaritaanmi dagiti banag a pagay-ayat a pagsaritaan dagiti babbai wenno basta agbuyakami iti sine,” malagip ni Lynn. “Mabalin met a mangparegta kenka ti kakuartom,” kuna ni Renee. “No dadduma, no mangmanggedka ken ikagkagumaam a bayadan ti amin gastosmo ken mangasaba, nagsayaat ti maaddaan iti kakuarto a mangparparegta kenka.”Nupay kasta, mabalin a dakkel a karit ti makipagnaed iti kakuarto nangruna iti tao nga idi damo ket dandani dimo am-ammo. Kastoy ti napaliiw ti U.S.News & World Report maipapan iti kasasaad iti kolehio: “Agpapan pay iti kasta unay a panagregget ti adu nga eskuelaan nga agpili kadagiti agkatunosan nga agkakuarto, masansan a dakes dagiti pagbanaganna.” Kinapudnona, naammuan a kimmaro ti panagbinnusor dagiti agkakuarto nga estudiante iti kolehio agingga a rinanggasanda ti maysa ken maysa! Napataud ngarud dagiti Web site iti Internet tapno adda pangyebkasan dagiti estudiante iti kasla di agsarday a pannakaupayda kadagiti kakuartoda. Apay a masansan a narigat ti makipagnaed iti maysa a kakuarto?
Pannakibagay iti Maysa nga Estranghero
“Makapainteres a kapadasan ti makipagnaed iti maysa nga estranghero,” kuna ni Mark. “Saanmo a talaga nga ammo no anianto ti pagbalinanna.” Kinapudnona, mabalin a talaga a makapadanag ti panangpanunot a makipagnaedka iti dimo unay am-ammo wenno katunosan. Talaga a nagadu koma ti pagtunosan ken pagsasaritaan dagiti Kristiano. Nupay kasta, admitiren ni David: “Nagadu ti pagamkak no adda kakuartok.”
Ngem ti nagbalin a kakuarto ni David ket kapadana met la gayam ti kasasaad iti panagbiag. Nupay kasta, saan nga amin a naikeddeng nga agkakuarto ket agkatunosan. Kuna ni Mark: “Di unay maun-uni ti immuna a kakuartok. No makikuartoka, talaga a nasken nga agsaoka. Ngem saan a kasta. Talaga a masuronak idi kenkuana.”
Dagiti nagdumaan iti pannakapadakkel wenno kasasaad ket mabalin a mangpataud iti dadduma pay a pakasikoran. Kuna ni Lynn: “Iti damo a panagbukbukodmo, kayatmo nga aramiden ti bambanag sigun iti kayatmo. Ngem di agbayag, maamirismo nga adda gayam dadduma a tattao a masapul nga ikonsiderarmo.” Kinapudnona, iti iruruarmo manipud iti natalged a pagtaengan ti dadakkelmo, mabalin a talaga a makapakigtot no maammuam a nalabit naiduma ti panangmatmat ti dadduma a tattao iti bambanag.
Naiduma a Pannakapadakkel ken Kasasaad, Naiduma a Panangaramid iti Bambanag
Nagadu ti agpannuray iti pannakasanay—wenno di pannakasanay—ti maysa manipud iti dadakkelna. (Proverbio 22:6) Kuna ti agtutubo a ni Fernando: “Nadalimanekak a tao, ngem nawara ti kakuartok. Kitaem ti klosetmi: Kaykayatna nga ipuruak ti bambanag iti aglawlaw. Kayatko nga ibitin dagiti bambanag.” No dadduma, talaga a nagdakkel dagiti nagdumaan iti pagalagadan.
Malagip ni Renee: “Adda idi kakuartok a talaga a kasla kulongan ti baboy ti siledna! Naaddaanak met idin kadagiti kakuarto a di agisinop iti lamisaan kalpasan a nanganda wenno ibatida lattan dagiti nangananda iti lababo iti dua wenno tallo nga aldaw.” Wen, no maipapan iti panagtagibalay, dadduma a kakuarto ti kasla kaasping ti dinakamat ti Proverbio 26:14: “Maysa a ridaw agtultuloy nga agpuligos iti pagpusiposanna, ken daydiay nasadut iti rabaw ti sopana.”
Iti kasumbangirna, di met ngarud makaay-ayo ti makikuarto iti tao a sobra ti kinadalimanekna. Kuna ti maysa nga agtutubo a babai nga agnagan Lee maipapan iti maysa a kakuartona: “No isu ti agdalus, masapul a kada oras. Saanak met ketdi a dugyot, ngem no dadduma, mabatik dagiti librok iti rabaw ti kamak. Isu a mariknana a rumbeng nga urnosenna.”
Mabalin nga adda bukodda a prinsipio dagiti kakuarto maipapan iti personal a kinadalus. Ilawlawag ni Mark: “Naladaw a bumangon ti kakuartok. Basta agtaray iti lababo, basaenna bassit ti buokna, sa pumanawen.”
Dagiti nagdumaan iti pannakapadakkel ken personalidad ket mabalin a mangapektar iti panagpili iti paglinglingayan ken pagpalpaliwaan. “Di agpada ti kayatmi a musika,” kuna ni Mark maipapan iti kakuartona. Ngem no adda panagrinnaem, mabalin a makagunggona ti kasta a
nagdumaan, ta nalabit makatulong nga agpadpada iti agkakuarto tapno mapaaduda ti pagay-ayatda. Ngem masansan nga agtungpal dagitoy a nagdumaan iti di panagkinnaawatan. “Pagay-ayatko ti musika dagiti Español,” kuna ni Fernando, “ngem sangkauyaw dayta ti kakuartok.”Ti Telepono—Maysa a Problema
Ti panagtelepono ket mabalin a maysa kadagiti kangrunaan a pakaigapuan ti panagbinnusor. Kuna ni Mark: “Kayatko ti maturog. Ngem maladaw a maturog ti kakuartok ta agteltelepono pay laeng. Makapasuron dayta no dadduma.” Kasta met laeng ti malagip ni Lynn: “No dadduma, umawag ti gagayyem ti kakuartok iti alas tres wenno alas kuatro ti parbangon. No isut’ awan, masapul a bumangonak tapno sungbatak ti telepono.” Ania ti solusionda? “Siniguradomi nga adda bukod a telepono ti tunggal maysa kadakami.”
Nupay kasta, mabalin a di kabaelan ti amin nga agtutubo ti maaddaan iti bukodda a telepono, ket adu ti mapilitan nga agrinnanud. Mabalin a makapanerbios no dadduma ti pagtungpalan daytoy. Malagip ni Renee: “Adda nobio ti maysa idi kadagiti kakuartok, ket masansan nga agtelepono iti adu nga oras. Adda bulan a naurnong ti babayadanmi a nasurok a 90 a doliar. Namnamaenna a pagbibingayanmi, ta nagnunumuanmi nga agbibinningaykami iti babayadan.”
Mabalin a maysa pay nga isyu ti masansan a panagtelepono. “Bakbaket ngem siak ti maysa idi a kakuartok,” malagip ni Lee. “Ket maymaysa ti teleponomi. Masansan nga agteleponoak ta adu ti gagayyemko. Awan a pulos ti ibagbagana. Impagarupko a no kayatna ti agtelepono, ibagana kaniak. Maamirisko itan a saanak idi a nakonsiderasion.”
Kinaawan ti Panawen a Makapagmaymaysaka
“Amin a tao kayatna ti agmaymaysa no dadduma,” kuna ni David. “No dadduma, basta kayatko laeng ti agidda ken aginana.” Ngem mabalin a makapakarit ti panangipamuspusan nga agmaymaysaka iti sumagmamano a kanito no adda kakuartom. “Kayatko nga adda koma panawen nga agmaymaysaak,” umanamong ni Mark. “Isu a ti karirigatan kaniak ket ti kinaawan ti panawen a makapagmaymaysaak. Agpadakami iti eskediul ti kakuartok. Isu a narigat ti maaddaan iti panawen nga agmaymaysaak.”
Uray ni Jesu-Kristo pasaray kasapulanna idi ti panawen a makapagmaymaysa. (Mateo 14:13) Isu a mabalin a makapaupay no gapu iti kaadda ti kakuarto ket agbalin a narigat dayta, no saan man nga imposible ti agbasa, agadal, wenno agmennamenna. Kuna ni Mark: “Nagrigat ti agadal agsipud ta kanayon nga adda mapaspasamak. Awisenna ti gagayyemna iti kuarto, agtelepono, wenno agbuya iti TV wenno dumngeg iti radio.”
Ngem nupay makapakarit ti pananganus iti kakuarto, rinibu nga agtutubo ti nakaaramiden iti dayta. Salaysayento dagiti masanguanan nga artikulo iti daytoy a serye ti sumagmamano a praktikal a pamay-an tapno agballigika a makikuarto iti maysa a tao.
[Footnotes]
^ Nasukatan ti dadduma kadagiti nagan.
^ Nupay kadagiti agtutubo ti nakaisentruan daytoy a pammagbaga, mabalin a makatulong met dayta kadagiti natataengan a kapilitan a makipagnaed iti maysa a kakuarto kalpasan a nagbalbaliwen ti kasasaadda, kas koma no balodan.
[Ladawan iti panid 16, 17]
Mabalin a makapakarit ti nagdumaan iti panagpili iti musika
[Ladawan iti panid 18]
Ti kinaawan konsiderasion ket mabalin a mangpataud kadagiti tension