NAYANAKAK idi 1943 idiay Rubottom, Oklahoma, U.S.A. Nakarangranggasak idi ubingak. Kabayatan ti maudi a tawenko iti haiskul, nasursurok ti aginum. Nauyong ken mangnginum ni tatangko isu a nagbalinkami nga agkabarkada. Napankami kadagiti salaan ken dadduma pay a pasken tapno la uminum ken makiapa.

Idi 1966, inkasarko ni Shirley, ket naaddaankami iti dua nga annak a da Angela ken Shawn. Ngem nagtultuloyak latta nga aginum. Tapno manayonan ti sapulko, nagmula ken naglakoak iti marijuana. Nagtrabahoak met kas guardia kadagiti bar iti lugarmi isu a kanayon a mapnekak iti arak ken adda gundawayko a mangranggas. Awan idi ti kabutengko ken awan bibiangko iti asinoman.

Adda kasinsin ni Shirley nga immakar idiay California ket kalpasan a nakipagadal iti Biblia, nagbalin a maysa kadagiti Saksi ni Jehova. Idi nagsubli iti Oklahoma, inranudna ken Shirley ti naadalna. Dagus a nakombinsir ni baketko a dayta ti kinapudno. Kalpasan ti naan-anay a panagadalna iti Biblia, inkeddeng met ni Shirley ti agbalin a maysa a Saksi, ket nabautisaran idi 1976. Saanak nga interesado iti relihionna. “Dika agay-ayab iti asinoman a makisarita kaniak!” kinunak. “Awanto met la ti serserbina.”

Di pulos inkompromiso ni Shirley ti kinasungdona kadagiti prinsipio ti Biblia, ken di pulos kimmupas ti panagayatna kaniak. Kinapudnona, sidudungngo nga awisennak no mapanda nga agiina iti Kingdom Hall iti lugarmi tapno umatendar kadagiti Nakristianuan a gimong. Kuna pay no kua ni Angela, “Daddy, umayka met koma kumuyog kadakami.”

Gapu iti pannakiramanko kadagiti ilegal nga aramid, masansan nga adda awitko a paltog. Adda met dagiti tiempo a diak agawid iti sumagmamano nga aldaw, a pakaigapuan ti tension iti relasionmi nga agassawa. Inton makaawidakon, ikagumaak nga ay-ayuen ni Shirley babaen iti itatabunok kadagiti gimong. Kanayon a naimbag kaniak dagiti Saksi, ken kasla nasayaat met dagiti pannursuroda.

Idi agangay, maysa a panglakayen ti kongregasion ti nangitukon kaniak iti panagadal iti  Biblia. Inawatko dayta. Ngem nakalkaldaang ta awan unay epektona kaniak dagiti maad-adalko—ti kangrunaan a makagapu ket ti pannakikaduak latta kadagiti dati a gagayyemko. Ammo dayta ti panglakayen, isu nga imbagana kaniak ti dadduma a prinsipio ti Biblia maipapan kadagiti peggad ti dakes a pannakitimpuyog. (1 Corinto 15:33) Tinagidakesko dayta uray no naggapu iti Biblia ti balakadna. Insardengko ti nakipagadal, ken ad-adda a naigamerak kadagiti dati nga aramidko. Talaga a nasaktan unay ni Shirley ken dagiti annakmi gapu iti minamaag a pride-ko!

Idi 1983, naipadamag kaniak ti maysa a naladingit a pasamak. Natay ti kaay-ayok unay a kaanakan. Naldaangak unay isu a natignayak a nangsukimat iti biagko. Ammok a masaksaktak ti rikna ni baketko ken dagiti annakko—dagiti tattao a napateg kaniak. Dayta ti namagbalbaliw kaniak. Idi pumpon ti kaanakak, adda maysa a lakay a Saksi nga agnagan iti John a nangsallabay kaniak ket kinunana, “Kayatko a maammuam nga ipatpategdaka latta.” Dayta a pammaregta ti kasapulak! Kabigatanna, inawagak ni John ket imbagak a kayatko manen ti agpayadal iti Biblia a mangnamnamaak a mayaplikarkon dagiti maadalko nga idi pay koma nga inaramidko.

Bayat ti damo a panagadalmi, pinagsaritaanmi ti panagkararag ket imbagak ken John a padasek dayta. Kabigatanna, nagsapulak iti disente a trabaho ngem awan nasarakak. Bayat nga agmanmanehoak iti luganko, nagkararagak iti napigsa, “Jehova, no kayatmo nga agtalinaedak iti daytoy a lugar, ibirokannak ngarud iti trabaho.” Kalpasanna, napanunotko, ‘Linoloko daytoy—agmanmanehoak a kasarsaritak ti bagik.’ Nalawag a dakkel pay ti parang-ayek iti pammatik iti Dios kas ti “Managdengngeg iti kararag”—ken uray iti kalidad ti kararagko! (Salmo 65:2) Ngem nakaskasdaaw ta adda nangitukon kaniak iti trabaho iti kabigatanna a mismo!

Sipud idin, masansan ken sipapasnek nga agkarkararagakon. Nakitak a kanayon a bembendisionannak ni Jehova. Nabayagen a mamatiak iti Dios, ngem napaneknekak kadagita a kapadasan a pudno ti kuna ti 1 Juan 5:14: “Uray ania ti dawatentayo maitunos iti pagayatanna, denggennatayo.” Gapu iti bileg ti kararag, immuneg ti panagayatko ken Jehova ken timmibker ti panagtalekko iti panangiwanwanna.—Proverbio 3:5, 6.

Idi timmabunoak manen kadagiti Nakristianuan a gimong, naimpusuan a pinasangbay ken  inabrasadak dagiti Saksi. Naamirisko met a talaga a ‘nasged ti panagayatda iti maysa ken maysa,’ ket nagdakkel ti epektona dayta kaniak. (1 Pedro 1:22) Naawatak met a pudno ti ibagbaga ti Proverbio 13:20: “Daydiay makipagna kadagiti masirib a tattao agbalinto a masirib, ngem daydiay addaan kadagiti pannakilangen kadagidiay maag nakadakdakesto ti pagtungpalanna.”

Adu a tawen a siak ti makagapu a narigatan ken nasaktan ti pamiliak, ngem ikagkagumaak itan ti agbalin a mannakikappia ken nasaysayaat a mannakikomunikar, asawa, ken ama. Inyaplikarko metten ti balakad ti Biblia a “dagiti lallaki ayatenda dagiti assawada a kas kadagiti bukodda a bagi” ken dagiti amma masapul a dida ‘rurruroden ti annakda, tapno saan a maupay ti riknada.’—Efeso 5:28; Colosas 3:21.

Nalawag a dagiti panagbalbaliwko ket nasayaat ti epektona iti pamiliak. Nariknak a mismo ti kinaumiso ti kinuna ni Jesus iti Mateo 5:3: “Naragsak dagidiay sipapanunot iti naespirituan a kasapulanda.” Nasarakak met laengen ti pudno a kinaragsak!

Idi Hunio 1984, ti anakko a ni Angela ket nainterbiu iti maysa nga asamblea dagiti Saksi ni Jehova. Inyestoriana no ania ti dati a kinataok sana imbaga dagiti inaramidko a panagbalbaliw. Iti konklusionna, imbagana a maragsakan unay a makakita kaniak a nakatugaw iti sango a karaman kadagiti mabautisaran iti dayta nga aldaw.

Anian a yamanko ta saan a maaw-awanan iti namnama ni Jehova kadagiti tattao a kas kaniak! Agyamanak met unay ken ni Shirley ken kadagiti annakmi ta dida pulos naawanan iti namnama kaniak. Kas maysa a pudno a Kristiano, sisusungdo nga inyaplikar ni Shirley ti balakad iti 1 Pedro 3:1: “Assawa a babbai, agpasakupkayo kadagiti bukodyo nga assawa, tapno iti kasta, no ti asinoman saan a natulnog iti sao, mabalin a magun-od ida nga awan ti sao babaen iti kababalin dagiti assawada a babbai.” Ti kinasungdo, kinaanus, ken nasayaat a kababalinna kadagiti tawen a dakes ti kabibiagko ti nangted kaniak iti gundaway a mangammo iti kinapudno.

Sipud idi nabautisaranak, masansan nga usarek ti ulidanna a mangparegta kadagidiay dida karelihionan ti assawada tapno dida maawanan iti namnama kadakuada. “No dumteng ti umiso a tiempo,” ibagak kadakuada, “usaren ni Jehova ti bileg ti Biblia a Saona ken ti nasayaat a konduktayo a tumulong a mangbalbaliw iti asawayo—uray no kasla imposible dayta iti damo.”