Rumbeng Kadi a Patiem ti Trinidad?
Nasurok a dua a bilion a tattao ti agkunkuna a Kristianoda. Kaaduan ket miembro dagiti relihion a mangisursuro iti Trinidad—ti doktrina a ti Dios ket buklen ti Ama, ti Anak, ken ti nasantuan nga espiritu. Kasano a nagbalin ti Trinidad nga opisial a doktrina? Napatpateg pay, maitunos kadi dayta a pannursuro iti Biblia?
NAKOMPLETO a naisurat ti Biblia idi umuna a siglo C.E. Idi 325 C.E., nasurok a 200 a tawen kalpasanna, dagiti pannursuro a nagresulta iti itataud ti Trinidad ket nangrugi nga opisial a naaramid iti maysa a konsilio iti siudad ti Nicaea iti Asia Menor, nga Iznik, Turkey itan. Sigun iti New Catholic Encyclopedia, ti kredo a naaramid iti Konsilio ti Nicaea inlawlawagna ti kaunaan nga opisial a kaipapanan ti ‘Nakristianuan a doktrina,’ agraman ti kaipapanan ti Dios ken Kristo. Ngem apay a nasken a madepinar ti Dios ken ti Kristo ginasut a tawen kalpasan a nairingpas ti Biblia? Saan kadi a nalawag ti ibaga ti Biblia maipapan kadagita a napateg a topiko?
DIOS KADI NI JESUS?
Idi nagbalin ni Constantino nga agsolsolo nga agturay iti Imperio ti Roma, nabingay ti kapanunotan dagiti agkunkuna a Kristiano maipapan iti saad ti Dios ken ti Kristo. Dios kadi ni Jesus? Wenno pinarsua ti Dios? Tapno marisut dayta, pinaayaban ni Constantino idiay Nicaea dagiti panguluen ti simbaan, saan a gapu ta kayatna a maammuan ti narelihiosuan a kinapudno, no di ket dina kayat a mabingay ti imperiona gapu iti relihion.
“Cadatayo adda maymaysa a Dios, ti Ama.”—1 Corinto 8:6, Ti Biblia, Philippine Bible Society
Kiniddaw ni Constantino kadagiti nagtataripnong nga obispo a mabalin nga agdagup iti ginasut nga agkaykaysada, ngem napaay. Kalpasanna, insingasingna nga anamongan ti konsilio ti nalibeg a kapanunotan a ni Jesus ken ti Ama ket ‘maymaysa’ (homoousios). Dayta a di naibasar iti Biblia a napilosopiaan a termino dagiti Griego ti nakaibatayan ti doktrina a Trinidad kas nailanad idi agangay kadagiti kredo ti simbaan. Wen, ti doktrina a Trinidad idi maudi a paset ti maikapat a siglo ket dandani kapadpada ti maisursuro ita a Trinidad, agraman ti nasantuan nga espiritu a maaw-awagan a maikatlo a paset ti dios.
APAY A RUMBENG A PAKASEKNAM DAYTA?
Kinuna ni Jesus a “dagiti pudno a managdaydayaw agdayawdanto iti Ama buyogen ti . . . kinapudno.” (Juan 4:23) Nailanad iti Biblia dayta a kinapudno. (Juan 17:17) Isursuro kadi ti Biblia a ti Ama, ti Anak, ken ti nasantuan nga espiritu ket tallo a persona ngem maymaysa a Dios?
Umuna iti amin, saan a nadakamat iti Biblia ti sao a “Trinidad.” Maikadua, saan a pulos nga imbilang ni Jesus a kapatasna wenno kapadana ti Dios. Imbes ketdi, ni Jesus ket nagdaydayaw iti Dios. (Lucas 22:41-44) Ti maikatlo nga ebidensia ket maipapan iti relasion ni Jesus kadagiti pasurotna. Uray idi napagungar kas espiritu, inawagan ni Jesus dagiti pasurotna iti “kakabsatko.” (Mateo 28:10) Kakabsat kadi ida ti Mannakabalin-amin a Dios? Siempre, saan! Ngem babaen ti pammatida ken Kristo—ti inauna nga Anak ti Dios—agbalindanto met nga annak ti maymaysa nga Ama. (Galacia 3:26) Idiligmo ti dadduma pay a teksto iti sumaganad a pakaammo manipud iti kredo nga inaramid ti Konsilio ti Nicaea.
Ti nailanad iti Kredo ti Nicaea:
‘Mamatikami a maymaysa ni Apo Jesu-Kristo ken ti Ama, Dios ti Dios, Lawag ti Lawag, mismo a Dios ti mismo a Dios.’
Ti kuna ti Biblia:
“Ni Ama dacdackel ngem siac [ni Jesus].”—Juan 14:28. *
“Umuliac [ni Jesus] ken Amac, ken Amayo, ken iti Diosco ken Diosyo.”—Juan 20:17.
“Cadatayo adda maymaysa a Dios, ti Ama.”—1 Corinto 8:6.
“Madaydayaw coma ti Dios ken Ama ni Apotayo a Jesu-Cristo.”—1 Pedro 1:3.
“Dagitoy a bambanag cuna ni Amen [ni Jesus], . . . ti poon ti pinarsua ti Dios.”—Apocalipsis 3:14. *
^ par. 13 Dakami ti nangitaliko. Amin dagiti nakotar a teksto iti daytoy a benneg ket naggapu iti Ti Biblia, Philippine Bible Society.
^ par. 17 Ti Ania a Talaga ti Isursuro ti Biblia? a katulongan iti panagadal iti Biblia ket addaan iti daytoy dua a leksion: “Ania ti Pudno Maipapan iti Dios?” ken “Siasino ni Jesu-Kristo?” Mabalinmo ti agkiddaw iti kopia kadagiti Saksi ni Jehova wenno agbasa online iti www.ps8318.com/ilo.