MANIPUD ITI ARCHIVES
Pannakaimula Dagiti Immuna a Bin-i ti Pagarian Idiay Portugal
BAYAT nga umab-ablat dagiti dalluyon ti Taaw Atlantico iti barko nga agpa-Europa, maragragsakan a mangpampanunot ti maysa a pasahero a ni George Young kadagiti naaramidanna idiay Brazil para iti Pagarian. * Ngem bayat nga agtultuloy ti panagbiahena, impokusna ti panunotna iti baro a destinona—ti nakalawlawa a saan pay a natrabtrabaho a teritoria ti Spain ken Portugal. Pampanunotenna a no addanton idiay, iyurnosna ti palawag a naibatay iti Biblia nga ipaay ni Brother J. F. Rutherford ken ti pannakaiwaras ti 300,000 a tract!
Nagulo ti kasasaad idiay Lisbon idi nakadanon ni Brother Young idi 1925. Gapu iti rebolusion dagiti umili idi 1910, nagpatingga ti monarkia a turay ken napukaw ti Iglesia Katolika ti napigsa nga impluensiana. Nawaywayan dagiti umili ngem aglalaban latta dagiti sibilian.
Kalkalpas a nayurnos ni Brother Young ti panagpalawag ni Brother Rutherford idi impatungpal ti gobierno ti martial law gapu iti di nagballigi a kudeta. Ti sekretario ti British and Foreign Bible Society pinakdaaranna ni Brother Young a sigurado nga adu ti kumontra kenkuana. Ngem nangala latta iti permit a mangusar iti gymnasium ti Camões Secondary School, ket naaprobaran dayta!
Nadanon ti Mayo 13—ti nayeskediul a panagpalawag ni Brother Rutherford. Dagiti plakard kadagiti building ken adbertismen kadagiti newspaper inyanunsioda ti palawag publiko a “No Kasano ti Agbiag Ditoy Daga iti Agnanayon.” Dagus a nangaramid dagiti bumusbusor iti artikulo iti newspaper-da tapno ipakdaarda nga adda dagiti simmangpet nga “ulbod a propeta.” Iti pagserkan ti gymnasium, nagiwarasda iti rinibu a broshur a naglaon kadagiti impormasion a mangkonkontra kadagiti pannursuro nga inlawlawag ni Brother Rutherford.
Uray no kasta, agarup 2,000 a tattao ti nangpunno iti gymnasium, ken kasta met laeng ti bilang ti saan a nakastrek. Adda dagiti dimngeg a nagbatay kadagiti agdan a tali iti agsumbangir a sikigan ti gymnasium; adda met dagiti nagpuesto iti ngatuen dagiti alikamen a pagehersisio.
Adda madi a napasamak. Nagririaw dagiti bumusbusor ken imbautbautda dagiti tugaw. Ngem kalmado latta ni Brother Rutherford ken immuli iti lamisaan tapno mangngegda nga agsao. Idi nalpasen—dandanin alas dose ti rabii—nasurok a 1,200 nga interesado ti nangibati iti nagan ken adresda tapno maaddaanda kadagiti literatura a naibatay iti Biblia. Kabigatanna, nangaramid ti newspaper nga O Século iti artikulo maipapan iti palawag ni Brother Rutherford.
Idi Septiembre 1925, nangrugi a maipablaak idiay Portugal ti Portuguese nga edision ti The Watch Tower. (Sakbay dayta, adda idin
Portuguese nga edision idiay Brazil.) Iti dayta a tiempo, ni Virgílio Ferguson, a maysa nga Estudiante ti Biblia idiay Brazil, ket agplamplanon nga umakar idiay Portugal tapno tumulong iti trabaho ti Pagarian. Nakadkaduana idi ni Brother Young iti bassit a sanga nga opisina dagiti Estudiante ti Biblia idiay Brazil. Di nagbayag, nagbarko ni Virgílio a kaduana ni baketna a Lizzie tapno makikadua manen ken Brother Young. Eksakto ti isasangpet ni Brother Ferguson ta dandani idin mapan ni Brother Young iti dadduma pay a teritoria a pakaibaonanna, a pakairamanan ti Soviet Union.Idi nangbukel ti kudeta militar iti diktadura a turay idiay Portugal, kimmaro ti ibubusor iti trabahotayo. Situtured a nagtalinaed ni Brother Ferguson ken inkagumaanna a protektaran ti bassit a grupo dagiti Estudiante ti Biblia ken pinaregtana ida iti trabaho. Dimmawat iti permiso a mangusar iti balayna kas regular a paggigimongan. Naaprobaran dayta idi Oktubre 1927.
Bayat ti umuna a tawen ti diktadura a turay, agarup 450 a tattao idiay Portugal ti nagsuskribir iti The Watch Tower. Nausar pay dagiti tract ken bokleta a nangiwaras iti kinapudno iti intero nga Imperio ti Portugal—Angola, Azores, Cape Verde, East Timor, Goa, Madeira, ken Mozambique.
Idi 1929, napan idiay Lisbon ni Manuel da Silva Jordão, maysa a nanumo a hardinero a Portuguese. Nangngegna idiay Brazil ti maysa a palawag ni Brother Young. Nailasinna a dagus a dayta ti kinapudno ket magagaran a tumulong ken Brother Ferguson a mangpalawa iti trabaho a panangasaba. Nagserbi ngarud kas colporteur, nga awag idi kadagiti payunir. Gapu ta organisadon ti pannakayimprenta ken pannakaiwaras dagiti naibatay iti Biblia a literatura, rimmang-ay ti baro a kongregasion idiay Lisbon!
Idi 1934, kasapulan nga agsubli idiay Brazil da Brother ken Sister Ferguson. Ngem naimulan dagiti bin-i ti kinapudno. Uray no nariribuk idiay Europa bayat ti Guerra Sibil idiay Spain ken ti Gubat Sangalubongan II, nagtalinaed a matalek ti grupo dagiti kakabsat idiay Portugal. Adda idi tiempo a kaslada maid-iddep a beggang. Ngem idi simmangpet ti umuna a misionero a naggraduar iti Gilead a ni John Cooke idi 1947, rimmubrobda a kasla apuy. Manipud idin, saanen a malapdan ti panagadu dagiti mangiwarwaragawag iti Pagarian. Uray imparit ti gobierno ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova idi 1962, nagtultuloyda nga immadu. Idi Disiembre 1974, idi legal a nabigbigen dagiti Saksi ni Jehova, addan nasurok a 13,000 nga agibumbunannag iti pagilian.
Ita, nasuroken a 50,000 nga agibumbunannag ti Pagarian ti mangikaskasaba iti naimbag a damag ti Pagarian idiay Portugal ken iti sumagmamano nga isla a Portuguese ti lengguahena, a kas ti Azores ken Madeira. Dadduma kadagita nga agibumbunannag ket appokon ti dadduma nga immatender iti nakallalagip a palawag ni Brother Rutherford idi 1925.
Agyamantayo ken Jehova ken kadagidiay a matalek a kakabsat a situtured a nangidaulo iti trabaho kas “publiko nga adipen ni Kristo Jesus kadagiti nasion.”—Roma 15:15, 16.—Manipud iti archives-tayo iti Portugal.
^ par. 3 Kitaen ti “Adu Pay ti Masapul nga Anien” iti Mayo 15, 2014, Ti Pagwanawanan, p. 31-32.