1, 2. (a) Ania dagiti kualidad a makatulong kadatayo a mangdaer kadagiti suot? (b) Ania ti kaipapanan ti pammati? Mangted iti pagarigan.

TI PANAGSERBI ken Jehova ket mangyeg iti rag-o. Nupay kasta, maipasangotayo latta kadagiti gagangay a parikut, ken mabalin nga “agsagaba[tayo] maipagapu iti kinalinteg.” (1 Ped. 3:14; 5:8, 9; 1 Cor. 10:13) Kasapulantayo ti pammati ken tured tapno madaerantayo dagita a suot.

² Ania ti pammati? Insurat ni apostol Pablo: “Ti pammati isu ti sigurado a panangsegsegga iti bambanag nga in-inanamaen, ti nabatad a parangarang dagiti kinapudno nupay saan a makita.” (Heb. 11:1) Dinakamat ti The Simple English Bible ti pammati kas kasuratan wenno titulo ti panagtagikua iti maysa a banag. No naipanagan kadatayo ti titulo ti maysa a sanikua, natalged ti riknatayo a kukuatayo dayta. Yantangay mamatitayo a kanayon a tungpalen ti Dios ti saona, arigna iggemtayo ti maysa a napateg a kasuratan. Gapu iti pammatitayo, kombinsidotayo a matungpalto dagiti kari ti Dios ken pudno ti amin a nailanad iti Saona, uray ti bambanag a ditay makita.

3, 4. (a) Ania ti kinatured? (b) Ania ti maysa a pamay-an tapno tumibker ti pammatitayo ken tumuredtayo?

³ Nadepinar ti kinatured kas “espiritual, emosional, ken moral a kinabileg nga agsao ken agtignay nga awanan buteng iti sango dagiti tubeng ken peggad.” (The New Interpreter’s Dictionary of the Bible) No naturedtayo, kaipapananna a nabileg, maingel, ken awan ti pagamkantayo.—Mar. 6:49, 50; 2 Tim. 1:7.

⁴ Nagsayaat a kualidad ti pammati ken kinatured. Ngem no dadduma, mariknatayo nga agkurangtayo iti pammati ken tured. Naglaon ti Biblia iti ulidan ti rinibu nga adipen ti Dios a nangipakita iti pammati ken tured. Ti ngarud maysa a pamay-an tapno maparang-ay dagita a kualidad ket ti panangusig iti sumagmamano kadagita.

5. Ania ti kasapulan ni Josue tapno agballigi iti annongenna?

⁵ Subliantayo ti napasamak nasurok a 3,500 a tawenen ti napalabas. Uppat a pulo a tawen idin ti napalabas sipud panangispal ti nabileg nga ima ni Jehova iti minilion nga Israelita a naadipen idiay Egipto. Indauluan ida ni propeta Moises. Agtawen ni Moises iti 120 idi natannawaganna ti Naikari a Daga manipud iti tuktok ti Bantay Nebo ket sadiay a natay. Simmukat kenkuana ni Josue, maysa a lalaki a “napno iti espiritu ti kinasirib.” (Deut. 34:1-9) Asideg idin a tagikuaen dagiti Israelita ti daga ti Canaan. Tapno agballigi ni Josue kas liderda, kasapulanna ti sirib manipud iti Dios. Masapul met a natibker ti pammatina ken Jehova ken agbalin a natured ken napigsa.—Deut. 31:22, 23.

6. (a) Sigun iti Josue 23:6, ania koma ti situtured nga aramidentayo? (b) Ania ti maadaltayo iti Aramid 4:18-20 ken Aramid 5:29?

⁶ Napabileg la ketdi dagiti Israelita iti sirib, tured, ken pammati ni Josue bayat ti napaut a panangsakupda iti Canaan. Ngem saan laeng a ti kinamaingel iti gubat ti kasapulanda no di pay ket ti tured a mangaramid iti indagadag ni Josue. Kinunana sakbay ti ipapatayna: “Masapul a bumilegkayo unay a mangsalimetmet ken mangaramid iti isuamin a naisurat iti libro ti linteg ni Moises babaen ti saanyo a pulos iyaadayo iti dayta nga agturong iti makannawan wenno iti makannigid.” (Jos. 23:6) Kasapulantay met ti tured a kanayon nga agtulnog ken Jehova, nangruna no pilitendatayo a mangaramid iti maysa a banag a di maitunos iti pagayatan ti Dios. (Basaen ti Aramid 4:18-20; 5:29.) No agpannuraytayo ken Jehova, tulongannatayto a mangsalimetmet iti takdertayo.

7. Ania idi ti kasapulan nga aramiden ni Josue tapno agbalin a natured ken naballigi?

⁷ Tapno naturedtayo a mangaramid iti pagayatan ti Dios, masapul nga adalen ken iyaplikartayo ti Saona. Naibaga dayta ken Josue idi sinuktanna ni Moises: “Bumilegka ken pumigsaka unay tapno annadam nga aramiden ti maitunos iti isuamin a linteg nga imbilin kenka ni Moises nga adipenko. . . . Daytoy a libro ti linteg saan koma a sumina iti ngiwatmo, ket masapul nga iti nababa a timek agbasaka iti dayta iti aldaw ken rabii, tapno maannadam nga aramiden ti maitunos iti isuamin a naisurat iti dayta; ta iti kasta pagballigiemto ti dalanmo ket iti kasta agtignaykanto a sisisirib.” (Jos. 1:7, 8) Impangag ni Josue dayta a balakad ket ‘nagballigi ti dalanna.’ No kasta ti aramidentayo, naturtured ken nabalballigitayo nga agserbi iti Dios.

8. Ania a kasuratan ti nakaalaan ti teksto para iti tawen 2013, ken kasano a matulongannaka dagita a sasao?

⁸ Napabileg la ketdi ni Josue idi imbaga kenkuana ni Jehova: “Bumilegka ken pumigsaka. Dika mapakigtotan wenno agkullayaw, ta ni Jehova a Diosmo adda kenka iti sadinoman a papanam.” (Jos. 1:9) Adda met kadatayo ita ni Jehova. Saantay ngarud a “mapakigtotan wenno agkullayaw” aniaman ti suot a pakaipasanguantayo. Makapainteres ti sasao a: “Bumilegka ken pumigsaka. . . . Ni Jehova a Diosmo adda kenka.” Dagitoy a sasao iti Josue 1:9 ti napili a teksto iti tawen 2013. Pabilgennatay la ketdi daytoy iti sumaganad a bulbulan, no kasano a kasta met ti epekto kadatayo ti sasao ken ar-aramid ti dadduma pay nga ulidan ti natibker a pammati ken kinatured.

9. Kasano nga impakita ni Rahab ti pammati ken turedna?

⁹ Idi nangibaon ni Josue iti dua nga espia a mapan idiay Canaan, inlemmeng ida ti balangkantis a ni Rahab ken imbagana kadagiti agbirbirok a pimmanawdan. Gapu iti impakitana a pammati ken tured, naispal ni Rahab agraman ti sangakabbalayanna idi dinadael dagiti Israelita ti siudad ti Jerico. (Heb. 11:30, 31; Sant. 2:25) Siempre, tinallikudan ni Rahab ti imoral a kabibiagna tapno maay-ayona ni Jehova. Dadduma a nagbalin a Kristiano ti naaddaan met iti pammati ken tured a nangbalbaliw iti kabibiagda tapno maay-ayoda ti Dios.

10. Kasano a nagbalin ni Ruth nga agdaydayaw ken Jehova, ket kasano a nabendisionan gapu iti dayta?

¹⁰ Kalpasan ti ipapatay ni Josue, maysa a Moabita nga agnagan iti Ruth ti situtured a dimmasig iti pudno a panagdayaw. Mabalin a naammuanna ti maipapan ken Jehova iti Israelita nga asawana. Agnanaed idiay Moab ti balo a katuganganna a ni Noemi ngem nagdesision nga agawid iti ilina a Betlehem idiay Israel. Iti dalanna nga agawid, imbaga ni Noemi nga agsubli laengen ni Ruth kadagiti kailianna, ngem insungbat ni Ruth: “Dika ipakaasi kaniak a baybay-anka, nga agsubliak manipud ikukuyog kenka . . . Dagiti kailiam isudanto dagiti kailiak, ket ti Diosmo Diosko.” (Ruth 1:16) Tinakderan ni Ruth ti imbagana. Idi agangay, nakiasawa ni Ruth ken Boaz a kabagian ni Noemi. Nangipasngay ni Ruth iti maysa nga anak a lalaki a nagbalin nga inapo da David ken Jesus. Wen, bendisionan ni Jehova dagidiay mangipakita iti natibker a pammati ken kinatured.—Ruth 2:12; 4:17-22; Mat. 1:1-6.

11. Kasano nga impakita da Jehoiada ken Jehoseba ti kinaturedda, ken ania ti resultana?

¹¹ Ad-adda a tumuredtayo ken bumileg ti pammatitayo no silalagiptayo a saranayen ti Dios dagidiay mangyun-una iti pagayatanna ken mangsalaknib kadagiti kakabsatda. Kas pagarigan, kitaentayo ti inaramid ti nangato a padi a ni Jehoiada ken ti asawana, ni Jehoseba. Kalpasan ti ipapatay ni Ari Ocozias, ni Athalia nga inana pinapatayna dagiti nabatbati nga annak ti ari ket inagawna ti trono. Ngem saan a nairaman ni Jehoas nga anak ni Ocozias ta inrisgo da Jehoiada ken Jehoseba ti biagda babaen ti panangispal ken panangilemmengda kenkuana iti innem a tawen. Iti maikapito a tawen, ni Jehoiada improklamarna ni Jehoas kas ari ket imbilinna a mapapatay ni Athalia. (2 Ar. 11:1-16) Idi agangay, sinuportaran ni Jehoiada ti proyekto ni Ari Jehoas a panangtarimaan iti templo. Ket idi natay ni Jehoiada iti edad a 130, naitabon a kadua ti ar-ari “agsipud ta nakaaramid iti naimbag iti Israel ken iti pudno a Dios ken iti balayna.” (2 Cron. 24:15, 16) Kasta met, gapu iti kinatured ni Jehoiada ken ni baketna, nagtultuloy ti naarian a linia manipud ken David agingga iti Mesias.

12. Ania ti situtured nga inaramid ni Ebed-melec?

¹² Ni Ebed-melec a eunuko iti balay ni Ari Zedekias inrisgona met ti biagna para ken Jeremias. Imbaga dagiti prinsipe ti Juda a konkontraen ni Jeremias ti turay. Gapuna, kinuna ti ari a makaammodan no ania ti kayatda nga aramiden ken Jeremias, isu nga impisokda iti napitak a pagurnongan ti danum tapno sadiayen a matay. (Jer. 38:4-6) Nagpakaasi ni Ebed-melec iti ari nga ispalenna ni Jeremias nupay ammona a mabalin nga agpeggad ti biagna iti ima dagiti gumurgura iti propeta. Pinatgan dayta ni Zedekias ket nangibaon iti 30 a lallaki a mangkuyog ken Ebed-melec a mangispal ken Jeremias. Babaen iti propeta, impasigurado ti Dios ken Ebed-melec a maispal inton rauten dagiti Babilonio ti Jerusalem. (Jer. 39:15-18) Nagunggonaan dagidiay nangipakita iti turedda a mangaramid iti pagayatan ti Dios.

13. Kasano nga impakita dagiti tallo a Hebreo ti kinaturedda, ken ania ti maadaltayo iti kapadasanda?

 ¹³ Idi maikapito a siglo B.C.E., nagunggonaan ti tallo a Hebreo nga adipen ni Jehova gapu iti nabileg a pammati ken kinaturedda. Inummong ni Ari Nabucodonosor dagiti natatan-ok a lallaki iti Babilonia ket imbilinna a dayawenda ti nakadakdakkel nga imahen a balitok. Ti asinoman a saan nga agtungpal ket maipuruak iti umap-apuy nga urno. Siraraem nga imbaga dagiti tallo a Hebreo ken Nabucodonosor: “Ti Diosmi a pagserserbianmi kabaelannakami nga alawen. Manipud iti gumilgil-ayab a naapuy nga urno ken manipud iti imam, O ari, isu alawennakamto. Ngem no saan, maipakaammo koma kenka, O ari, a ti didiosmo saan nga isuda ti pagserbianmi, ket ti ladawan a balitok nga impasdekmo saanminto a pagdayawan.” (Dan. 3:16-18) Nailadawan iti Daniel 3:19-30 ti nakaskasdaaw a pannakaispal dagiti tallo a Hebreo. Saantay met siguro a maipangta a maipuruak iti umap-apuy nga urno, ngem masiguradotayo a bendisionannatayo ti Dios no natibker ti pammatitayo ken naturedtayo.

14. Sigun iti Daniel kapitulo 6, kasano nga impakita ni Daniel ti turedna, ken ania ti resultana?

¹⁴ Impakita ni Daniel ti pammati ken turedna idi a dagiti kabusorna nakombinsirda ni Ari Dario a mangyetnag iti daytoy a bilin: “Siasinoman nga agdawat iti asinoman a dios wenno tao bayat ti tallopulo nga aldaw malaksid kenka, O ari, maipisokto iti abut dagiti leon.” Idi naammuan ni Daniel a napirmaan ti dokumento, “simrek iti balayna, ket, dagiti tawa iti siledna iti pangatepan silulukatda maipaay kenkuana a sumango idiay Jerusalem, mamitlo pay ketdi iti maysa nga aldaw nga isu agparparintumeng ken agkarkararag ken mangidatdaton iti daydayaw iti sanguanan ti Diosna, kas iti regular nga ar-aramidenna sakbay daytoy.” (Dan. 6:6-10) Naipisok ni Daniel iti abut dagiti leon ngem inispal ni Jehova.—Dan. 6:16-23.

15. (a) Ania nga ulidan ti pammati ken kinatured ti impakita da Aquila ken Priscila? (b) Ania ti kayat a sawen ti sasao ni Jesus iti Juan 13:34, ket kasano nga impakita ti adu a Kristiano ti kasta nga ayat?

¹⁵ Kadagiti kasasaad a di nadakamat iti Biblia, ‘inrisgo da Aquila ken Priscila dagiti tengngedda maipaay iti kararua ni Pablo.’ (Ara. 18:2; Roma 16:3, 4) Situtured nga inaramidda ti imbaga ni Jesus: “Mangtedak kadakayo iti baro a bilin, nga ayatenyo ti maysa ken maysa; kas iti panagayatko kadakayo, kasta met nga ayatenyo ti maysa ken maysa.” (Juan 13:34) Kalikaguman ti Mosaiko a Linteg a ti maysa ayatenna ti padana a tao kas iti panagayatna iti bagina. (Lev. 19:18) Ngem “baro” ti bilin ni Jesus mainaig iti ayat gapu ta kalikagumanna nga isakripisio ti maysa ti biagna maipaay iti sabsabali, kas iti inaramidna.  Adu a Kristiano ti nangipakita iti ayatda babaen ti situtured a ‘panangirisgoda kadagiti tengngedda’ tapno mailiklik dagiti kapammatianda iti naranggas a pannakatrato wenno ipapatay iti ima dagiti kabusor.—Basaen ti 1 Juan 3:16.

16, 17. Ania a pakasuotan ti naipasango iti sumagmamano a nagkauna a Kristiano, ken kasano nga umasping dayta iti kapadasan ti sumagmamano a Kristiano ita?

¹⁶ Kas ken Jesus, ni Jehova laeng ti nagdaydayawan dagiti nagkauna a Kristiano. (Mat. 4:8-10) Nagkedkedda a mangpasged iti insienso kas pammadayaw iti emperador ti Roma. (Kitaen ti ladawan.) “Manmano laeng a Kristiano ti timmallikud,” insurat ni Daniel P. Mannix, “nupay nalaka koma a makapagpuorda iti insienso ta adda laeng iti arena ti maysa nga altar nga addaan ti sumsumged nga apuy. Ti laeng kasapulan nga aramiden ti balud ket mangiwaris iti sangapirit nga insienso iti apuy tapno maikkan iti Sertipiko ti Panagisakripisio ken mawayawayaanen. Siaannad met a mailawlawag kenkuana a saanna a pagdaydayawan ti emperador; bigbigenna laeng ti kinanadibinuan ti emperador kas ulo ti estado ti Roma. Kaskasdi, gistay awan Kristiano a nanggundaway iti dayta a tiansada a makaluk-at.”—Those About to Die.

¹⁷ Dagiti Kristiano a naibalud kadagiti kampo konsentrasion dagiti Nazi a posible a mapapatay ket maulit-ulit a naikkan iti tiansa a mawayawayaan no pirmaanda ti deklarasion a tallikudandan ni Jehova. Ngem manmano laeng ti nagpirma. Idiay Rwanda bayat ti panangikisap iti puli, inkaluya dagiti Saksi a Tutsi ken Hutu ti tunggal maysa uray no agpeggad ti biagda. Talaga a kasapulan ti tured ken pammati kadagiti kasta a pakasuotan.

18, 19. Ania nga ulidan iti Biblia mainaig iti pammati ken kinatured ti makatulong kadatayo a mangasaba?

¹⁸ Pribilehiotayo ti makiraman iti kadakkelan pay laeng a trabaho nga intalek ti Dios kadagiti adipenna ditoy daga—ti panangideklara iti mensahe ti Pagarian ken panagaramid iti ad-adalan. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Anian a yamantayo iti perpekto nga ulidan ni Jesus! “Napan nagbambaniaga iti siniudansiudad ken iti pinuronpurok, nga ikaskasabana ken idekdeklarana ti naimbag a damag ti pagarian ti Dios.” (Luc. 8:1) Kas kenkuana, kasapulantayo ti pammati ken tured tapno maikasabatayo ti mensahe ti Pagarian. Iti tulong ti Dios, mabalin a matuladtayo ti kinatured ni Noe, nga awanan buteng a “[nangikasaba] iti kinalinteg . . . iti lubong dagiti di nadiosan a tattao a naikeddeng a madadael babaen iti sangalubongan a layus.”—2 Ped. 2:4, 5.

¹⁹ Makatulong kadatayo ti panagkararag tapno maibanagtayo ti trabaho a panangasaba. Nasungbatan ti kararag ti dadduma a maidaddadanes a pasurot ni Kristo idi indawatda a ‘situtured koma a mairanudda ti sao ti Dios.’ (Basaen ti Aramid 4:29-31.) No maamakka a mangasaba iti binalaybalay, ikararagmo ken Jehova a maaddaanka iti pammati ken tured ket tulongannakanto.—Basaen ti Salmo 66:19, 20. *

20. Ania a suporta ti adda kadatayo kas ad-adipen ni Jehova?

²⁰ Saan a nalaka nga itultuloy nga aramiden ti pagayatan ti Dios gapu kadagiti suot a maipaspasango kadatayo iti daytoy nadangkes ken nariribuk a lubong. Ngem saantayo nga agmaymaysa ta adda kadatayo ti Dios ken ti Anakna, nga Ulo ti kongregasion. Adda met nasurok a 7,000,000 a padatayo a Saksi ni Jehova iti intero a lubong. Sapay koma ta makipagkaykaysatayo kadakuada nga agtultuloy a mangipakita iti natibker a pammati ken mangideklara iti naimbag a damag bayat a sipapanunottayo iti teksto para iti tawen 2013: “Bumilegka ken pumigsaka. . . . Ni Jehova a Diosmo adda kenka.”—Jos. 1:9.