1, 2. (a) Apay a nasken nga ‘agridamtayo no maipapan iti panagkararag’? (b) Ania dagiti nasayaat nga isaludsodtayo iti bagitayo maipapan iti panagkararag?

“TI KARIRIGATAN a panagtalinaed a siririing ket iti parbangon, sakbay nga agbannawag,” kuna ti maysa a dati nga agtrabtrabaho iti rabii. Nalabit umanamong iti dayta dagiti nakapadasen a nagpatpatnag a nagpuyat. Kasta met ti kasasaad dagiti Kristiano ita gapu ta ti dakes a sistema ti bambanag ni Satanas ket addan iti kasipngetan a pasetna. (Roma 13:12) Anian a nagpeggad ti agtuglep iti naespirituan! Nasken a ‘nasimbeng ti panagpampanunottayo’ ken ipangagtayo ti Nainkasuratan a balakad nga ‘agridamtayo no maipapan iti panagkararag.’—1 Ped. 4:7.

² Gapu ta addatayon iti maudi nga al-aldaw, nasayaat nga isaludsodtayo iti bagitayo: ‘Kasano ti kinaridamko no maipapan iti panagkararag? Ar-aramatek kadi ti nadumaduma a kita ti kararag, ken agkarkararagak kadi nga agpatpatuloy? Masansan kadi nga ikararagak ti sabsabali, wenno dagiti laeng kasapulak ken tarigagayko ti ikarkararagko? Ken kasano kapateg ti panagkararag iti pannakaisalakanko?’

3. Ania ti dadduma a kita ti kararag?

³ Iti surat ni apostol Pablo kadagiti taga-Efeso, dinakamatna nga adda nadumaduma a “langa ti kararag.” (Efe. 6:18) Kadagiti kararagtayo, masansan a kiddawentayo nga ipaay koma ni Jehova dagiti kasapulantayo ken tulongannatayo kadagiti problematayo. Ti “Managdengngeg iti kararag” siaayat a dumngeg iti panagkiddawtayo iti tulong. (Sal. 65:2) Ngem ikagumaantayo met koma a yebkas ti dadduma pay a kita ti kararag. Karaman iti dayta ti panangidayaw, panagyaman, ken ar-araraw.

4. Apay a rumbeng a kankanayon nga idayawtayo ni Jehova kadagiti kararagtayo?

 ⁴ Adu ti makagapu no apay nga iramantayo ti panangidayaw ken Jehova kadagiti kararagtayo. Kas pagarigan, matignaytayo a mangidayaw kenkuana no panunotentayo dagiti “gapuanan ti kinamannakabalinna” ken ti “kinaruay ti kinanaindaklanna.” (Basaen ti Salmo 150:1-6.) Iti innem a bersikulo ti Salmo 150, namin-13 a nadakamat ti panangidayaw ken Jehova! Inyebkas ti sabali pay a salmista ti nauneg a panagayatna iti Dios idi inkantana: “Pito a daras iti [kada] aldaw indaydayawka gapu kadagiti nalinteg a hudisial a pangngeddengmo.” (Sal. 119:164) Talaga a maikari a maidaydayaw ni Jehova. Gapuna, saan kadi a rumbeng nga idaydayawtayo isuna iti karkararagtayo iti “pito a daras iti [kada] aldaw,” kayatna a sawen, kankanayon?

5. Kasano a maysa a proteksion ti panangyebkas iti panagyaman kadagiti kararagtayo?

⁵ Ti sabali pay a napateg a kita ti kararag ket panagyaman. Imparegta ni Pablo kadagiti Kristiano iti siudad ti Filipos: “Dikay maringgoran iti aniaman, no di ket iti amin a banag babaen iti kararag ken araraw agraman panagyaman maipakaammo koma dagiti dawatyo iti Dios.” (Fil. 4:6) Maysa a proteksion ti panangyebkastayo iti naimpusuan a panagyaman kadagiti kararagtayo ken Jehova. Nangnangruna a kasta ta agbibiagtayon iti maudi nga al-aldaw a dagiti tattao ket “saan a managyaman.” (2 Tim. 3:1, 2) Agraraira ita ditoy lubong ti kinaawan panagyaman ket mabalin a maakarantayo iti kasta a kababalin no ditay agannad. Ti panagyamantayo iti Dios babaen ti kararag tulongannatayo nga agbalin a kontento ken lapdannatayo nga agbalin a ‘managtanabutob ken managreklamo iti kasasaadtayo iti biag.’ (Jud. 16) Kasta met, no dagiti ulo ti pamilia iramanda ti panagyaman iti sangapamiliaan a kararagda, iparparegtada iti asawa ken annakda ti kinamanagyaman.

6, 7. Ania ti araraw, ken ania dagiti mabalintayo nga iyararaw ken Jehova?

⁶ Ti araraw ket napasnek a kararag a nabuyogan iti nasged a rikna. Ania ti mabalin nga iyararawtayo ken Jehova? Mabalintay ti umararaw kenkuana no maidaddadanestayo wenno agsagsagabatayo iti grabe a sakit. Kadagiti kasta a kasasaad, ti panangikararagtayo iti tulong ti Dios ket maibilang nga ar-araraw. Ngem kadagita laeng kadi a gundaway nga umararawtayo ken Jehova?

⁷ Usigentayo ti modelo a kararag ni Jesus, ket kitaentayo ti imbagana maipapan iti nagan, Pagarian, ken pagayatan ti Dios. (Basaen ti Mateo 6:9, 10.) Napno daytoy a lubong iti kinadakes, ket saan nga ipapaay dagiti gobierno ti tao dagiti kangrunaan a kasapulan dagiti iturayanda. Mayanatup ngarud nga ikararagtayo a masantipikar ti nagan ti nailangitan nga Amatayo ken ikkaten koman ti Pagarianna ti turay ni Satanas ditoy daga. Isu a rumbeng laeng nga iyararawtayo ti pannakatungpal ti pagayatanna ditoy daga no kasano a matungtungpalen dayta sadi langit. Agtalinaedtay koma ngarud a naridam, a sisasaganatayo a mangyebkas iti amin a kita ti kararag.

8, 9. Apay a saantay koma a kritikaren ni Pedro ken ti dadduma pay nga apostol iti pannakaturogda iti hardin ti Getsemani?

⁸ Imparegta ni apostol Pedro kadagiti Kristiano nga “agridam[da] no maipapan kadagiti kararag,” ngem adda idi gundaway a naliwayanna dayta. Maysa isuna kadagiti adalan a nakaturog bayat nga agkarkararag ni Jesus iti hardin ti Getsemani. Saanda a nakapagtalinaed a siririing uray kaibagbaga ni Jesus nga ‘agtultuloyda nga agbantay ken agkararagda nga agpatpatuloy.’—Basaen ti Mateo 26:40-45.

⁹ Imbes a kritikarentayo ni Pedro ken ti dadduma pay nga apostol gapu ta saanda a nakapagtalinaed a siririing, laglagipentay  koma a nabannogda unay gapu iti adu nga inasikasoda iti daydi nga aldaw. Nagsaganada para iti Paskua ken rinambakanda dayta iti daydi met laeng a rabii. Kalpasanna, inrugi ni Jesus ti Pangrabii ti Apo, a nagserbi a pagtuladan kadagiti sumaganad a Pannakalaglagip ti ipapatayna. (1 Cor. 11:23-25) “Kalpasan ti panagkantada kadagiti pangidaydayaw, rimmuarda a napan idiay Bantay dagiti Olibo.” Pinagpagnada dagiti nailet a kalsada ti Jerusalem. (Mat. 26:30, 36) Nalabit limbes idin ti tengnga ti rabii. No addatayo iti hardin ti Getsemani iti daydi a rabii, mabalin a nakaturogtayo met. Ngem saan a krinitikar ni Jesus dagiti nabambannog nga apostolna no di ket binigbigna a “ti espiritu . . . sigagagar, ngem ti lasag nakapuy.”

10, 11. (a) Ania ti nasursuro ni Pedro iti kapadasanna iti hardin ti Getsemani? (b) Ania ti maadalmo iti kapadasan ni Pedro?

¹⁰ Adda naadal ni Pedro iti dayta a kapadasanna iti hardin ti Getsemani. Naimula iti panunotna a nasaem ti ibunga ti saan a panagtalinaed a naridam. Sakbay dayta, kinuna ni Jesus: “Dakayo amin maitibkolkayto mainaig kaniak itoy a rabii.” Ngem imbaga ni Pedro: “Uray no maitibkol amin dagiti dadduma mainaig kenka, saanakto a pulos maitibkol!” Simmungbat ni Jesus babaen ti panangikunana nga ilibakto ni Pedro iti mamitlo a daras. Ngem impetteng ni Pedro: “Uray no masapul a matayak a maikanunong kenka, saankanto a pulos paglikudan.” (Mat. 26:31-35) Nupay kasta, pimmudno ti impakpakauna ni Jesus maipapan ken Pedro. Idi nabigbigna ti basolna, “nagsangit a sipapait unay.”—Luc. 22:60-62.

¹¹ Iti daytoy a kapadasan ni Pedro, nasursurona a saan koma nga agtalek unay iti bagina. Awan duadua a nakatulong kenkuana ti panagkararag. Kinapudnona, ni Pedro a mismo ti nangibalakad: “Agridamkayo no maipapan kadagiti kararag.” Ipangpangagtayo kadi dayta a balakad? Ken ‘agkarkararagtayo kadi nga agpatpatuloy’ tapno maipakitatayo nga agpampannuraytayo ken Jehova? (Sal. 85:8) Laglagipentay met koma ti palagip ni apostol Pablo: “Ti mangipagarup nga isu sitatakder agannad koma a saan a maikulbo.”—1 Cor. 10:12.

12. Apay a nagsayaat nga ulidan kadatayo ni Nehemias?

¹² Nagsayaat ti ulidan ni Nehemias maipapan iti sipapasnek a panagkararag. Agserserbi idi kas agaw-awit iti kopa ti Persiano nga ari a ni Artaxerxes idi maikalima a siglo B.C.E. Adu nga aldaw a ‘nagtultuloy a nagayunar ken nagkarkararag iti sanguanan ti Dios’ gapu iti nakaay-ay-ay a kasasaad dagiti Judio idiay Jerusalem. (Neh. 1:4) Idi dinamag  ni Artaxerxes no apay a naliday ni Nehemias, “dagus a nagkararag iti Dios ti langlangit.” (Neh. 2:2-4) Ania ti resultana? Sinungbatan ni Jehova dagiti kararagna ket immaniobrana ti bambanag a pakagunggonaan ti ilina. (Neh. 2:5, 6) Bimmileg la ketdi ti pammati ni Nehemias gapu iti dayta!

13, 14. Ania ti aramidentayo tapno agtalinaed a nabileg ti pammatitayo ken saan nga agballigi ni Satanas a mangupay kadatayo?

¹³ Kas ken Nehemias, agtalinaed met a nabileg ti pammatitayo no agkararagtayo nga agpatpatuloy. Naulpit ni Satanas ken masansan a gundawayannatayo no nakapuytayo. Kas pagarigan, no masakit wenno madeprestayo, mabalin a mariknatayo a saan unay a napateg iti Dios ti binulan a maar-aramidantayo iti ministerio. Mabalin nga adda sumagmamano kadatayo a mariribukan unay, nalabit gapu iti napalabas a kapadasanna. Kayat ni Satanas a mariknatayo nga awan serserbitayo. Masansan a puntiriaenna ti emosiontayo tapno kumapuy ti pammatitayo. Ngem no ‘naridamtayo maipapan iti panagkararag,’ agtalinaed a nabileg ti pammatitayo. Wen, ‘ti dakkel a kalasag ti pammati matulongannatayo a mangdepdep iti amin a sumsumged a gayang daydiay nadangkes.’—Efe. 6:16.

¹⁴ No ‘naridamtayo maipapan iti panagkararag,’ kanayon a nakasaganatayo ket mapagballigiantayo ti aniaman a dumteng a pakasuotan ti pammati. No maipasangotayo kadagiti suot, laglagipentayo koma ti ulidan ni Nehemias ket dagus nga agkararagtayo iti Dios. Babaen laeng iti tulong ni Jehova a malabanantayo dagiti sulisog ken maibturantayo dagiti pakasuotan ti pammatitayo.

15. Ania dagiti rumbeng nga isaludsodtayo iti bagitayo?

¹⁵ Immararaw ni Jesus maipaay ken Pedro tapno saan a kumapuy ti pammatina. (Luc. 22:32) Tinulad met dayta ti matalek a Kristiano  a ni Epafras idi sipipinget nga inkarkararaganna dagiti kapammatianna idiay Colosas. Insurat kadakuada ni Pablo: “Kanayon a sipapasnek [ni Epafras] a mangikarkararag kadakayo . . . [tapno] agtalinaedkayo a natibker ken awan pagkuranganna nga agtungpal iti pagayatan ti Dios.” (Col. 4:12, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Nasayaat nga isaludsodtayo iti bagitayo: ‘Sipapasnek kadi nga ikarkararagak dagiti kakabsat iti intero a lubong? Kasano kasansan nga iramramanko iti kararagko dagiti kakabsat nga apektado iti kalamidad? Kaano ti naudi a sipipinget a panangiramanko iti kararagko kadagidiay addaan iti nadagsen a responsabilidad iti organisasion ni Jehova? Inkararagak kadi itay nabiit dagiti agparparikut a kakongregasionko?’

16. Napateg kadi nga ikararagantayo dagiti kakabsattayo? Ilawlawagmo.

¹⁶ Ti karkararagtayo ken Jehova a Dios para iti sabsabali ket pudno a makatulong kadakuada. (Basaen ti 2 Corinto 1:11.) Saan nga obligado ni Jehova nga agtignay gapu laeng iti maulit-ulit a kiddaw ti adu nga agdaydayaw kenkuana. Ngem maragsakan a makakita iti naimpusuan a pannakaseknan dagiti adipenna iti maysa ken maysa. Sungbatanna dagiti kararagda maitunos iti pagayatanna. Isu a ditay koma tagtagilag-anen ti pribilehio ken responsabilidadtayo a mangikararag iti sabsabali. Kas ken Epafras, ipakitatayo koma ti naimpusuan a panagayat ken pannakaseknantayo kadagiti kapammatiantayo babaen ti sipipinget a panangikararagtayo kadakuada. Naragragsaktayo no kasta ti aramidentayo, ta “ad-adu ti kinaragsak iti panangted ngem iti panangawat.”—Ara. 20:35.

17, 18. Kasano a makatulong ti panagbalintayo a ‘naridam no maipapan kadagiti kararag’?

¹⁷ Sakbay nga imbaga ni Pablo a “ti rabii adalem unayen; ti aldaw immasidegen,” umuna nga insuratna: “Ammoyo ti panawen, nga orasen tapno agriingkayo iti turog, ta ita ti pannakaisalakantayo as-asidegen ngem idi tiempo a nagbalintayo a manamati.” (Roma 13:11, 12) Asidegen ti baro a lubong nga inkari ti Dios, ken as-asidegen ti pannakaisalakantayo ngem iti ipagaruptayo. Saantay koma a maturog iti naespirituan, ken ditay ipalubos a dagiti pakasingaan iti daytoy a lubong ti mangagaw iti tiempotayo para iti pribado a panagkararag ken Jehova. Imbes ketdi, ‘naridamtayo koma no maipapan iti panagkararag.’ Dayta ti makatulong kadatayo a mangipakita iti “nasantuan a panagbibiag ken ar-aramid ti nadiosan a debosion” bayat nga ur-urayentayo ti aldaw ni Jehova. (2 Ped. 3:11, 12) Ngarud, ti kabibiagtayo ti mangipakita no agtaltalinaedtayo a siririing iti naespirituan ken no patientayo met laeng nga asidegen ti panagpatingga daytoy dakes a sistema ti bambanag. No kasta, ‘agkararagtayo koma a di agressat.’ (1 Tes. 5:17) Tuladentayo met koma ti ulidan ni Jesus babaen ti panangiwayatayo iti tiempo para iti pribado a panagkararag. No ditay agap-apura iti personal a panagkararagtayo ken Jehova, ad-adda a sumingedtayo kenkuana. (Sant. 4:7, 8) Ket anian a nagsayaat a bendision dayta!

¹⁸ Kuna ti Kasuratan: “Kadagidi aldaw ti panaglasagna nangidaton [ni Kristo] kadagiti araraw ken kasta met kadagiti dawat iti Daydiay a makabalin a mangisalakan kenkuana iti ipapatay, buyogen dagiti napigsa nga ikkis ken lulua, ket isu naipangag buyogen ti pannakaanamong gapu iti nadiosan a butengna.” (Heb. 5:7) Inyebkas ni Jesus dagiti araraw ken dawatna iti Dios ken nagtalinaed a matalek agingga iti ipapatayna. Gapuna, pinagungar ni Jehova ti dungdungnguenna nga Anak ken inikkanna iti immortal a biag idiay langit. Kabaelantayo met ti agmatalek iti nailangitan nga Amatayo aniaman a sulisog wenno suot ti pakaipasanguantayo. Wen, magun-odtayo ti gunggona nga agnanayon a biag—no agtalinaedtayo a ‘naridam no maipapan kadagiti kararag.’