1. Ania nga abilidad ti makatulong kadatayo a mangtulad kadagiti kualidad ti Dios?

INIKKANNATAYO ni Jehova iti abilidad a mangtarus iti rikrikna ti sabsabali, a kasla ikabkabiltayo ti bagitayo iti kasasaad ti sabsabali, nalabit iti situasion a ditay pay napasaran. (Basaen ti Efeso 5:1, 2.) Kasano a nainsiriban nga usarentayo dayta nga abilidad? Ania ti aramidentayo tapno saannatayo a maisagmak?

2. Ania ti panagrikna ni Jehova kadagiti panagrigattayo?

² Sigurado a maragsakantayo ta inkari ti Dios ti immortal a biag idiay langit para kadagiti matalek a napulotan ken ti agnanayon a biag ditoy daga para kadagiti nasungdo a “sabsabali a karnero” ni Jesus. (Juan 10:16; 17:3; 1 Cor. 15:53) Siempre, awanton dagiti narigat a kasasaad a gagangay a mapaspasarantayo ita. Ammo ni Jehova dagiti rigat a mapaspasarantayo. Kas idi un-unana, nasaktan ni Jehova idi naadipen dagiti Israelita idiay Egipto. Kinapudnona, “bayat ti isuamin a pannakaparigatda isu naparigatan.” (Isa. 63:9) Ginasut a tawen kalpasanna, idi bangbangonenda manen ti templo, nagbuteng dagiti Judio kadagiti kabusorda, ngem kinuna ti Dios: “Ti mangsagid kadakayo sagidenna ti bukel ti matak.” (Zac. 2:8) Gapu  iti ayatna kadakuada, matignay ni Jehova a tumulong kadagiti adipenna a kas iti panangipateg ti maysa nga ina iti maladagana. (Isa. 49:15) Arigna inkabil ni Jehova ti bagina iti kasasaad ti sabsabali, ket inikkannatayo met iti kasta nga abilidad.—Sal. 103:13, 14.

3. Ania ti mangipakita a mannakipagrikna ni Jesus?

³ Narikna ni Jesus ti rigat ti sabsabali, uray saanna a napasaran dayta. Kas pagarigan, nagbuteng dagiti ordinario a tattao kadagiti lider ti relihion, a nangallilaw ken nangparigat kadakuada babaen kadagiti inaramidda a linteg. (Mat. 23:4; Mar. 7:1-5; Juan 7:13) Nupay di pulos napasaran ni Jesus ti nagbuteng wenno maallilaw, matarusanna ti kasasaadda, isu nga “idi makitana dagiti bunggoy simnek ti asina kadakuada, agsipud ta nalalatan ken naiwarawarada a kasla karkarnero nga awanan pastor.” (Mat. 9:36) Kas ken Amana, naayat ken mannakipagrikna ni Jesus.—Sal. 103:8.

4. Ania ti narikna ni Jesus idi nakitana ti panagsagaba ti sabsabali?

⁴ Idi nakita ni Jesus nga agsagsagaba dagiti tattao, natignay a mangipakita iti ayat, isu a naan-anay nga inyanninawna ti ayat ni Amana. Iti naminsan a napaut a panagdaliasatda a nangasaba, mapan koman ni Jesus ken dagiti apostolna iti naiputputong a lugar tapno aginanada. Ngem gapu ta naasian iti bunggoy nga agur-uray kenkuana, inusar ni Jesus dayta a gundaway a ‘mangisuro kadakuada iti adu a banag.’—Mar. 6:30, 31, 34.

5, 6. Tapno matuladtayo ti ayat ti Dios, kasano koma ti panangtratotayo iti sabsabali? Iyilustrarmo. (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

⁵ Matuladtayo ti panagayat ni Jehova babaen iti wagas a panangtratotayo iti sabsabali. Kas pagarigan, ipapantayon nga adda maysa a Kristiano nga agtutubo nga agnagan Alan. Pampanunotenna ti maysa a lakay a kabsat a nakapuy ti panagkitana ken marigatan nga agbasa. Marigatan pay a magna a mapan mangasaba. Nalagip ni Alan ti kinuna ni Jesus: “Kas iti kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, isu met laeng ti aramidenyo kadakuada.” (Luc. 6:31) Gapuna, insaludsodna iti bagina, ‘Ania ti kayatko nga aramiden kaniak ti sabsabali?’ Ti sungbatna ket, ‘Kayatko a kaduadak nga agbasketbol!’ Ngem saanen a kabaelan ti kabsat a lakay ti makibasketbol. Isu a ti kasapulan nga isaludsod ni Alan iti bagina ket, ‘No siak ti adda iti kasasaad ti lakay a kabsat, ania ti kayatko nga aramiden kaniak ti sabsabali?’

⁶ Agtutubo pay laeng ni Alan ngem addaan iti abilidad a mangtarus iti bambanag a dina pay napasaran. Pinaliiwna ti lakay a kabsat ken dimngeg a naimbag no makisasao kenkuana, isu nga in-inut a natarusan ni Alan ti kasasaad ti lakay a marigatan nga agbasa iti Biblia ken magna a mapan mangasaba. Gapuna, ammo ni Alan no ania ti kasapulan ti lakay, ket kayatna a tulongan. Kabaelantay met nga aramiden dayta. Tapno matuladtayo ti ayat ti Dios, masapul nga ikabiltayo ti bagitayo iti kasasaad ti sabsabali.—1 Cor. 12:26.

7. Kasanotayo a matarusan ti mapaspasaran ti sabsabali?

⁷ Saan a kanayon a nalaka a tarusan ti rigat a mapaspasaran ti sabsabali. Adu ti maipaspasango kadagiti pakarigatan a saantayo pay a napasaran. Marigrigatan ti dadduma gapu iti pannakadangran, sakit, ken panaglakay wenno panagbaket. Agsagsagaba met ti dadduma gapu iti depresion, nalabes a panagdanag, wenno dagiti epekto ti pannakaabuso. Adda met dagiti saan a Saksi ti kameng ti pamiliada wenno agsolsolo a nagannak. Adda problema ti tunggal maysa, ket masansan a naiduma dagita iti napasarantayo. Kasanotayo a matulad ti ayat ti Dios kadagita a  kasasaad? Agimdengtayo a naimbag ken ikagumaantayo a tarusan ti rikrikna ti sabsabali. Iti kasta, matignaytayo a mangtulad iti ayat ni Jehova, ket maipaaytayo ti maitutop a kasapulan ti maysa. Nagduduma ti kasapulan ti tunggal maysa, ngem mabalintayo ti mangipaay iti naespirituan a pammaregta ken dadduma pay a praktikal a tulong.—Basaen ti Roma 12:15; 1 Pedro 3:8.

8. Ania ti nakatulong ken Jesus a mangipakita iti asi?

⁸ Kinuna ti Anak ti Dios: “Ti Kangatuan . . . manangngaasi kadagiti awanan panagyaman ken nadangkes.” (Luc. 6:35) Kinapudnona, tinulad ni Jesus ti kinamanangngaasi ti Dios. Ania ti nakatulong kenkuana a mangaramid iti dayta? Nangipakita ni Jesus iti asi kadagiti tattao babaen iti panangikabilanganna iti epekto ti sasao ken tigtignayna iti rikna ti sabsabali. Kas pagarigan, maysa a babai a pagaammo a managbasol ti immasideg ken Jesus nga agsangsangit, ket binabasana dagiti saka ni Jesus iti luana. Nailasin ni Jesus nga isu ket agbabbabawi ken ammona a mabalin a nakarkaro pay ti saem a marikna ti babai no saan a naasi ti panangtratona kenkuana. Gapuna, kinomendaran ken pinakawanna. Kinasarita met ni Jesus ti maysa a Fariseo iti naasi a pamay-an idi saan nga immanamong iti inaramidna.—Luc. 7:36-48.

9. Ania ti makatulong tapno matuladtayo ti kinamanangngaasi ti Dios? Mangted iti pagarigan.

⁹ Kasanotayo a matulad ti kinamanangngaasi ti Dios? Insurat ni apostol Pablo: “Ti adipen ti Apo saan a kasapulan a makiapa, no di ket kasapulan nga agbalin a naalumamay [wenno, nataktika] kadagiti isuamin.” (2 Tim. 2:24) Ti nataktika a tao ammona no ania ti aramidenna kadagiti sensitibo a situasion tapno saanna a masaktan ti rikna ti sabsabali. Panunotem no kasanom a maipakita ti asi kadagitoy a situasion: Saan nga agtrabtrabaho a naimbag ti superbisoryo. Ania ti reaksionmo? Nakigimongen ti maysa a kabsat a nabayagen a saan a timmabuno. Ania ti ibagam kenkuana? No kunaen ti bumalay iti pangasabaan, “Diak masango ti makisarita.” Ipakitam kadi ti konsiderasion? Iti pagtaengan, no saludsoden ti asawam, “Apay a saanmo nga imbaga nga adda gayam planom inton Sabado?” Naayat kadi ti isusungbatmo? No ikabiltayo ti bagitayo iti kasasaad ti sabsabali ken panunotentayo ti epektona ti ibagatayo kadakuada, makapagsao ken makapagtignaytayo iti naasi a pamay-an kas ken Jehova.—Basaen ti Proverbio 15:28.

10, 11. Ania ti makatulong kadatayo a mangtulad iti kinasirib ti Dios? Mangted iti pagarigan.

¹⁰ Ti abilidadtayo a mangiladawan iti panunottayo kadagiti pasamak a ditay napasaran tulongannatayo met a mangtulad iti kinasirib ni Jehova ken mangpanunot iti mabalin a pagbanagan dagiti aramidentayo. Ti sirib ti maysa kadagiti kangrunaan a galad ni Jehova, ken no kayatna, kabaelanna nga ammuen ti resulta dagiti bambanag. Saantay a kabaelan nga ammuen ti masanguanan, ngem mabalintayo nga ammuen ti pagbanagan dagiti aramidentayo. Saan a pinanunot dagiti Israelita ti mabalin a pagbanagan ti panagsukirda iti Dios. Nupay impaay ti Dios ti amin a kasapulanda, ammo ni Moises nga aramidendanto ti kagura ni Jehova. Babaen iti maysa a kanta, imbaga ni Moises iti nasion ti Israel: “Isuda ket nasion a kadakuada mapukaw ti pammatigmaan, ket iti tengngada awan pannakaawat. O no masiribda koma! Iti kasta utobenda koma daytoy. Utobenda koma ti tungpalda kalpasanna.”—Deut. 31:29, 30; 32:28, 29.

¹¹ Tapno matuladtayo ti kinasirib ti Dios, masapul a panunotentayo wenno iladawantayo pay ketdi iti panunottayo ti mabalin a pagbanagan  dagiti aramidentayo. Kas pagarigan, no makideyttayo, masapul a bigbigentayo ti bileg ti seksual nga atraksion. Ditay koma pulos agplano wenno mangaramid iti aniaman a mangdadael iti napateg a relasiontayo ken Jehova! Imbes ketdi, agtignaytayo maitunos kadagiti naipaltiing a sasao: “Nasaldet daydiay nakakita iti didigra ket rugianna ti aglemmeng, ngem daydiay awanan kapadasan limmasat ket masapul a sagabaenna ti pannusa.”—Prov. 22:3.

12. Apay a mabalin a makadangran ti panagpampanunottayo?

¹² Ti masirib a tao mabigbigna a ti panagpampanunot ket kas iti apuy. No nasayaat ti pannakausar ti apuy, makagunggona dayta kas iti panagluto iti taraon. Ngem makapapatay met no saan a makontrol. Mabalin nga uramenna ti intero a balay ken uray dagiti agnanaed iti dayta. Kasta met, makagunggona ti panagpampanunot no usarentayo dayta a mangtulad ken Jehova. Ngem makadangran no immoral a bambanag ti ipastrektayo iti isiptayo. Kas pagarigan, no kanayon a pampanunotentayo ti agaramid iti dakes, marubroban ti tarigagaytayo agingga a maaramidtayon dayta. Kinapudnona, mabalin nga agtungpal dayta iti naespirituan nga ipapatay!—Basaem ti Santiago 1:14, 15.

13. Ania a kasasaad ti panagbiag ti mabalin nga inladawan ni Eva iti panunotna?

¹³ Usigem no kasano a napatanor ti umuna a babai a ni Eva ti tarigagay a mangan iti maiparit a bunga ti “kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes.” (Gen. 2:16, 17) Kinuna ti serpiente kenkuana: “Sigurado a saankayto a matay. Ta ammo ti Dios nga iti mismo nga aldaw a pannanganyo manipud iti dayta sigurado a maluktan dagiti matayo ket sigurado nga agbalinkayo a kas iti Dios, a makaammo iti naimbag ken dakes.” Nakita ni Eva a “ti kayo nasayaat a pagtaraon ken maysa a banag a makaay-ayo kadagiti mata.” Ania ti resulta dayta? “Rinugianna ti nangala iti bungana ket kinnanna dayta. Kalpasanna nangted met iti asawana idi kaduanan ket rinugianna a kinnan dayta.” (Gen. 3:1-6) Para ken Eva, adda makaay-ayo a banag iti imbaga kenkuana ni Satanas. Imbes a maibaga kenkuana no ania ti naimbag ken dakes, isu ti agdesision para iti bagina. Makadangran ti kasta a panagpampanunot! Nangan iti maiparit a bunga sa inikkanna ni lakayna ket nangan met. Kuna ti Biblia a babaen ken Adan, “simrek ti basol iti lubong ken ti ipapatay babaen iti basol.”—Roma 5:12.

14. Kasano a matulongannatayo ti Biblia tapno saantayo a makaaramid iti seksual nga immoralidad?

¹⁴ Saan a mainaig iti seksual nga immoralidad ti basol ni Eva idiay hardin ti Eden. Nupay kasta, namakdaar ni Jesus maipapan  iti panangpampanunot kadagiti immoral nga aramid. Kinunana: “Tunggal maysa nga agtultuloy a mangmatmat iti maysa a babai tapno gartemanna nakikamalalan kenkuana iti pusona.” (Mat. 5:28) Impakdaar met ni Pablo: “Dikay aggakat a nasakbay maipaay kadagiti derrep ti lasag.”—Roma 13:14.

15. Ania a kita ti gameng ti masapul nga urnongentayo, ken apay?

¹⁵ Napeggad met no pampanunoten ti maysa ti agbalin a nakabakbaknang idinto ta bassit ti panawen nga ipapaayna iti Dios. Para iti maysa a nabaknang, ti sanikuana ket kasla mangsalaknib a pader, ngem kinapudnona, imahinasionna laeng dayta. (Prov. 18:11) Insalaysay ni Jesus ti ilustrasion maipapan iti nakalkaldaang a kasasaad ti tao nga “agurnong iti gameng maipaay iti bagina ngem saan a nabaknang iti Dios.” (Luc. 12:16-21) Maragsakan ni Jehova no aramidentayo ti makaay-ayo kenkuana. (Prov. 27:11) Maragsakantayo no anamongannatayo gapu ta agur-urnongtayo iti “gameng idiay langit”! (Mat. 6:20) Talaga a ti nasayaat a relasiontayo ken Jehova ti kasayaatan pay laeng a gameng a magun-odantayo.

16. Ania ti maysa a pamay-an tapno maksayan ti panagdandanagtayo?

¹⁶ No ibusentayo ti pigsatayo nga agurnong kadagiti “gameng iti daga,” sigurado nga adu ti pakadanagan wenno pakaringgorantayo. (Mat. 6:19) Nangusar ni Jesus iti ilustrasion tapno ipakitana a ti “pakaringgoran daytoy a sistema ti bambanag ken ti makaallilaw a pannakabalin ti kinabaknang” mabalinna a leppesen ti sao ti Pagarian. (Mat. 13:18, 19, 22) Madanaganda man maipapan iti kuarta wenno saan, dadduma a tattao ti kanayon a mangpampanunot kadagiti dakes a banag a mabalin a mapasamak. Nupay kasta, ti nalabes a panagdanag mabalin a dangrannatayo iti pisikal ken iti naespirituan. Agtalektay ken Jehova ken laglagipentayo a “ti panagdanag nga adda iti puso ti maysa a tao isunto ti mamagrukob iti dayta, ngem ti naimbag a sao isu ti mamagrag-o iti dayta.” (Prov. 12:25) Maragsakantayo la ketdi no adda makaparegta a sasao manipud iti maysa a makatarus iti kasasaadtayo. Mabalin a maksayan ti danagtayo no iyebkastayo ti rikriknatayo kadagiti nagannak, iti asawa, wenno iti mapagtalkan a gayyem nga addaan iti panangmatmat a kas iti panangmatmat ti Dios.

17. Kasano a tultulongannatayo ni Jehova no madandanagantayo?

¹⁷ Awanen ti ad-adda pay a makatarus iti pakadanagantayo no di ni Jehova. Insurat ni Pablo: “Dikay maringgoran iti aniaman, no di ket iti amin a banag babaen iti kararag ken araraw agraman panagyaman maipakaammo koma dagiti dawatyo iti Dios; ket ti talna ti Dios a mangringbaw iti isuamin a panunot saluadannanto dagiti pusoyo ken dagiti pannakabalin ti isipyo babaen ken Kristo Jesus.” (Fil. 4:6, 7) Ngarud, no madandanagantayo, panunotentayo dagidiay tumultulong kadatayo tapno saantayo a madangran iti naespirituan—dagiti kakabsat, dagiti panglakayen, ti matalek nga adipen, dagiti anghel, ni Jesus, ken ni Jehova.

18. Apay a makatulong kadatayo ti abilidadtayo nga agpanunot?

¹⁸ Kas naadaltayon, matulongannatayo ti panagpampanunottayo a mangtulad kadagiti kualidad ti Dios a kas iti ayat. (1 Tim. 1:11; 1 Juan 4:8) Maragsakantayo no ipakitatayo ti pudno nga ayat, panunotentayo dagiti pagtungpalan dagiti aramidentayo, ken liklikantayo ti napalalo a panagdanag a mangpukaw iti rag-otayo. Usarentay ngarud a naimbag ti inted ti Dios nga abilidadtayo a mangiladawan iti panunottayo ti namnama iti masanguanan ken tuladentayo ti ayat, kinamanangngaasi, kinasirib, ken kinaragsak ni Jehova.—Roma 12:12.