ADDA kadi agtutubo nga anakmo? No adda, maim-imatangam ti maysa kadagiti naisangsangayan unay a paset ti panagdakkelna. Mabalin met a maysa dayta kadagiti makapaaburido unay a tiempo. Mapaspasamak kadi iti pamiliam ti kas kadagiti sumaganad?

• Idi ubing pay ti baritom, isu ket kas iti bilog a naigalut iti sangladan​—a mangisimbolo kenka. Ita ta agtutubon, guyguyodennan ti tali ta magagaran unayen nga aglayag ket madlawmo a dinaka kayat nga ilugan.

• Idi ubing pay ti balasitangmo, awan ti ilimlimedna kenka. Ita ta agtutubon, adda bukodnan a gagayyem ket mariknam a kasla saankan a karaman kadakuada.

No kas kadagita ti mapaspasamak iti pamiliam, dimo dagus nga ipapan a nagbalinen a rebelde ti anakmo ken imposiblen nga agbalbaliw. Ania ngarud ti mapaspasamak? Tapno masungbatan dayta a saludsod, usigentayo ti napateg a maaramidan ti kinaagtutubo iti panagdakkel ti anakmo.

Sipud pannakayanak ken agpatpatuloy, ti biag ti maysa nga ubing ket panawen ti damo a panangaramidna kadagiti bambanag​—ti damo a panagaddangna, ti damo a mabalikasna, ti umuna nga aldaw ti panageskuelana, ken dadduma pay. Maragsakan dagiti nagannak no adda baro a maaramidan ti anakda. Dayta ket pakakitaan a dumakdakkel ti anakda.

Ti kinaagtutubo ket napateg met a paset ti panagdakkel​—nupay makakarit dayta para iti dadduma a nagannak. Gagangay laeng nga agdanagda. Ngamin, adda aya ama wenno ina a maragsakan a makakita nga agbalbaliwen ti kababalin ti dati a natulnog nga anakna? Kaskasdi, ti kinaagtutubo ket napateg a paset ti panagdakkel. Kasano?

Kuna ti Biblia nga inton agangay, “ti maysa a lalaki panawannanto ti amana ken ti inana.” (Genesis 2:24) Ti kangrunaan a maaramidan ti kinaagtutubo ket tapno isagana ti anakmo para iti dayta a naragsak ken makapaliday a tiempo. Iti dayta a kanito, kabaelanto koman nga ibaga ti anakmo ti kas iti kinuna idi ni apostol Pablo: “Idi ubingak, nagsasaoak a kas ubing, nagpampanunotak a kas ubing, nagrasrasonak a kas ubing; ngem ita ta nataenganakon, inidiakon dagiti kababalin ti maysa nga ubing.”​—1 Corinto 13:11.

No an-anagen, kasta ti ar-aramiden ti anakmo bayat ti kinaagtutubona​—id-idiannan dagiti inuubingan a kababalin ken sursuruennan ti agbalin a responsable nga adulto a makabael ken manakemen inton panawannan ti poder dagiti  nagannakna. Kinapudnona, no maipapan iti kinaagtutubo, makapaliday ti panangdeskribir ti maysa a libro ta kunana a maysa dayta a “napaut a panagpakada.”

Nupay kasta, mabalin a pagduaduaam no kabaelanto met laeng ti “ubing pay” nga anakmo ti sumina iti podermo. Nalabit maisaludsodmo:

• “No dina pay madalusan ti kuartona, kasanonto a maaramidna dayta iti pagkaseraanna?”

• “No masansan a dina suroten ti naikeddeng nga oras ti panagawidna, kasanonto laengen a masurotna dagiti pagannurotan iti pagtrabahuanna?”

No kasta met dagiti pakaburiboram, laglagipem daytoy: Ti isisina ti anakmo iti podermo ket saan a kasla ridaw a basta sumrekanna lattan; dayta ket umasping iti kalsada a pagdaliasatanna, ken adu a tawen ti aglabas sakbay a malpas dayta a panagbiahena. Ita, sigun iti kapaliiwam, ammom a “ti kinamaag naisinggalut iti puso ti maysa nga ubing.”​—Proverbio 22:15.

Ngem babaen iti umiso a panangiwanwan, ti agtutubo nga anakmo ket posible nga agbalinto a responsable nga adulto a ‘nasanay dagiti pannakabalin ti pannakaawatna a mangilasin agpadpada iti umiso ken di umiso.’​—Hebreo 5:14.

Tapno maisaganam ti agtutubo nga anakmo iti panagmataenganna, nasken a tulongam a mangpatanor iti ‘pannakabalinna nga agrason’ tapno kabaelannanton a bukbukodna ti mangaramid kadagiti nainsiriban a desision. (Roma 12:1, 2) Dagitoy a prinsipio ti Biblia ti makatulong kenka a mangaramid iti dayta.

Filipos 4:5: “Ti kinanainkalinteganyo maammuan koma dagiti amin a tattao.” Mabalin a kiddawen ti agtutubo nga anakmo a palubosam nga agawid iti naladladaw. Dagus a dimo pinatgan. Agreklamon ti anakmo a kunkunana, “Apay ngamin a kasla ubing ti panangtratoyo kaniak?” Sakbay a sungbatam dayta iti “Ket no agtigtignayka met ngamin a kasla ubing,” usigem daytoy: Agannayas dagiti agtutubo nga agkiddaw iti ad-adu a wayawaya ngem iti maiparbeng. Iti sabali a bangir, mabalin met nga agannayas dagiti nagannak a mangipaay iti basbassit a wayawaya ngem iti maiparbeng. Posible ngata a sagpaminsan a patgam ti kiddawna? Apay a dimo ikabilangan ti panangmatmat ti agtutubo nga anakmo?

Colosas 3:21: “Amma, diyo ruroden dagiti annakyo. No naungetkayo unay, mabalin a maupayda.”​—International Children’s Bible. Istrikto unay ti dadduma a nagannak iti agtutubo nga anakda. Kanayon a sipsiputanda tapno maammuanda no asino ti kakaduana ken no ania ti ar-aramidenna. Isuda ti mangpili kadagiti gagayyemna ken sililimed a dumngegda no adda kasaritana iti telepono. Ngem masansan a dakes ti resulta dagita. Ad-addanto laeng a kayatna ti aglibas no mariknana a kasla maipuppupok; lalonto laeng a suminged kadagiti gagayyemna no sangkauyawmo ida; ipamuspusannanto ti makisarita a sililimed kadagiti gagayyemna no madlawna a dumdumngegka iti pannakisaritana kadakuada. No ikagkagumaam a kontrolen ti anakmo, ad-addanto nga umadayo ti riknana kenka. Kinapudnona, no saan a pulos a masursuro ti agtutubo nga anakmo ti agdesision a bukbukodna bayat ti kaaddana iti podermo, kasanonto a maaramidna dayta inton awanen iti dennam?

 Efeso 6:4: “Dikay ruroden ti annakyo, no di ket itultuloyyo a padakkelen ida iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova.” Saan la a basta panangyallatiw iti impormasion ti kaipapanan ti sao a “panangiturong-panunot.” Ramanen dayta ti panangipabigbig kenkuana kadagiti umiso ken di umiso iti wagas a mangimpluensia iti panagtignayna. Napateg daytoy nangruna no agtutubon ti anakmo. “Bayat a dumakdakkel ti anakmo,” kuna ti maysa nga ama nga agnagan iti Andre, “ad-adda met a kasapulan a baliwam ti pannakilangenmo ket makirinnasonkan kenkuana.”​—2 Timoteo 3:14.

Galacia 6:7: “Aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytoyto met ti apitenna.” Mabalin a makasursuro ti maysa nga ubing no madusa​—nalabit babaen ti panangibilinmo kenkuana nga agtalinaed iti kuartona wenno ti panangiparitmo nga aramidenna ti aniaman a kaay-ayona. Ngem no agtutubon, nasaysayaat no ad-adda nga ipaamirismo dagiti pagbanagan ti aramidenna.​—Proverbio 6:27.

Kas ama wenno ina, nalabit tartarigagayam a naannayas koma ken mabiit nga aglabas ti kinaagtutubo ti anakmo. Ngem manmano a mapasamak ti kasta. Nagsayaat ketdi a gundaway ti kinaagtutubo ti anakmo tapno “sanayem ti ubing sigun iti dalan nga agpaay kenkuana.” (Proverbio 22:6) Nagdakkel ti maitulong dagiti prinsipio ti Biblia tapno mapagbalinmo a naragsak ti biagyo a sangapamiliaan.