Asiano a Nakagteng iti Nagkauna nga Italia
Asiano a Nakagteng iti Nagkauna nga Italia
KASANO a nakadanon iti nagkauna nga Imperio ti Roma ti maysa a lalaki manipud Makindaya nga Asia 2,000 a tawen ti napalabasen? Dayta a saludsod ti kayat a risuten dagiti arkeologo kalpasan ti nakaskasdaaw a natakuatanda idiay makin-abagatan nga Italia idi 2009.
Nasarakanda dagiti tulang ti pitopulo ket lima a tattao iti nagkauna a sementerio dagiti Romano idiay Vagnari, 60 a kilometro (40 mi) iti laud ti Bari. Idi sinukimat dagiti managsirarak dagita a tulang, napaneknekanda a kaaduan kadagita ket nayanak kadagiti kabangibang a lugar. Ngem nasdaawda kadagiti tulang ti maysa kadagita. Ti analisis ti mitochondrial DNA ti tulangna ti mangipakita a ti inana ket kameng ti maysa a puli ti tattao iti Makindaya nga Asia. a Pinetsaanda dagiti tulangna iti umuna wenno maikadua a siglo K.P. Sigun iti maysa a report, “agparang a daytoy ti damo a nadiskobre a tao manipud Makindaya nga Asia a napan iti Imperio ti Roma.” Siasino ngarud daytoy a lalaki?
“Idi damo, impapanmi nga adda pakainaigan daytoy a tao iti panagkomersio iti de lana iti nagbaetan ti China ken Roma,” kunaen dayta a report. Ngem maar-aramid idi ti kasta a panagkomersio babaen iti sumagmamano nga ahente, ket awan ti aktual a nagbiahe iti 8,000 a kilometro (5,000 mi) manipud China agingga iti Italia.
Ania ti ipasimudaag kadatayo ti lugar a nakasarakanda kadagiti tulang? Idi un-unana, ti Vagnari ket imatmatonan ti emperador. Dita ti pagtartrabahuan dagiti agtuntunaw iti landok ken agar-aramid iti baldosa. Adipen ti kaaduan kadagita a trabahador, ket posible met nga adipen daytoy a taga-Daya. Saan a nabaknang daytoy a lalaki kas ipasimudaag ti wagas ti pannakaitabonna. Ti kakaisuna a sanikua a naitabon a kaduana ket maysa a banga, sa adda bangkay a naituon kenkuana.
Apay a makapainteres daytoy a takuat? Ti pannakaisaknap ti Nakristianuan a mensahe idi umuna a siglo K.P. ket nagdepende iti kaadayo dagiti lugar a nadanon dagiti tattao. Ipadamag ti Biblia a kalpasan ti Pentecostes 33 K.P., dimmanon ti naimbag a damag kadagiti adayo a lugar babaen kadagiti bimmisita idiay Jerusalem. (Aramid 2:1-12, 37-41) Ngem ipasimudaag dagitoy a tulang nga adda idin tattao manipud Makindaya nga Asia nga agbibiahe kadagiti lugar iti Mediteraneo. b
[Footnotes]
a Ti puli ti ama ket saan a maduktalan iti analisis ti mitochondrial DNA.
b Awan ti ebidensia a dagiti taga-Laud mapmapanda idin iti Makindaya nga Asia. Kitaem ti artikulo a “Kasano Kaadayo iti Daya ti Nadanon Dagiti Misionero?” iti Enero 1, 2009 a ruar ti Pagwanawanan.
[Mapa iti panid 29]
(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)
ROMA
Vagnari
Baybay Mediteraneo
MAKINDAYA NGA ASIA
TAAW PACIFICO
[Ladawan iti panid 29]
Tultulang ti tao manipud Makindaya nga Asia a nasarakan iti maysa a sementerio dagiti nagkauna a Romano
[Credit Line]
© Su concessione del Ministero per i Beni e le Attività Culturali - Direzione Regionale per i Beni Culturali e Paesaggistici della Puglia - Soprintendenza per i Beni Archeologici della Puglia