“KABAELAK a labanan ti amin malaksid iti sulisog.” Ipakita daytoy nga angaw no ania ti panangmatmat dagiti tattao iti sulisog—magustuanda unay dayta. Ngem ti sulisog ket ibilang ti dadduma kas agtultuloy a kabusor a kayatda a maparmek. Sika ngay? No masulisogka, tumulokka kadi wenno labanam?

Siempre, saan nga amin a sulisog ket agbalin a dakkel a problema. Kas pagarigan, no koma agdietdietaka, saan met a pakadadaelan ti biagmo no manganka iti sangaiwa a keyk. Ngem ti itutulok iti sabali a pannulisog—nangruna daydiay mangiturong iti seksual nga immoralidad—mangibunga iti nakalkaldaang a resulta. Ballaagannatayo ti Biblia: “Ti asinoman a makikamalala . . . awanan iti puso; daydiay mangaramid iti dayta daddadaelenna ti bukodna a kararua.”—Proverbio 6:32, 33.

No masulisogka, ania ti aramidem? Kuna ti Biblia: “Daytoy ti pagayatan ti Dios, ti pannakasantipikaryo, nga adaywanyo ti pannakiabig; a tunggal maysa kadakayo ammona koma no kasano nga ikutan ti bukodna a basehas iti pannakasantipikar ken dayaw.” (1 Tesalonica 4:3, 4) Kasanom a malabanan ti sulisog? Usigem ti tallo a pamay-an a makatulong.

No agbuyaka kadagiti makaparasuk a ladawan, marubroban ti di umiso a tarigagaymo. Imbatad ni Jesus a ti panagkita ket nainaig iti tarigagay. Gapuna, impakdaarna: “Tunggal maysa nga agtultuloy a mangmatmat iti maysa a babai tapno gartemanna nakikamalalan kenkuana iti pusona.” Kalpasanna, nagusar iti nalawag a hyperbole sa kinunana: “No, ita, dayta makannawan a matam itibtibkolnaka, suatem ket ibellengmo manipud kenka.” (Mateo 5:28, 29) Ania ti isuro dayta kadatayo? Tapno malabanantayo ti sulisog, agtignaytayo a dagus ken ditay agbuya kadagiti makaparasuk a ladawan.

 Kas pagarigan, ipapanmo a nakitam ti makasisirap nga alikamen ti agwelwelding, perrengem kadi dayta? Siempre saan! Tumallikudka wenno lingdam dagiti matam tapno masaluadam ti panagkitam. Kasta met, baliwam a dagus ti kitaem no adda nataldiapam a makaparasuk a ladawan, iti man magasin, libro, TV, sine, wenno aktual. Saluadam ti panunotmo tapno saan a maimpluensiaan. Kuna ni Juan a dati nga adikto iti pornograpia: “No makakitaak iti napintas a babai, masansan a mariknak a kayatko a sublian a kitaen. Isu a pilitek ti kumita iti sabali, sa ibagak iti bagik: ‘Agkararagka ken Jehova! Masapul nga agkararagka itan!’ No nakapagkararagakon, mapukawen ti tarigagayko.”—Mateo 6:9, 13; 1 Corinto 10:13.

Panunotem met ti kinuna ti matalek a ni Job: “Maysa a tulag ti pinatalgedak kadagiti matak. Gapuna kasano koma nga agparangak a simamatmat iti maysa a birhen?” (Job 31:1) Apay a dimo tuladen ni Job?

Padasem daytoy: No makakitaka iti makaparasuk a ladawan, baliwam a dagus ti kitaem. Tuladem ti mannurat iti Biblia a nangikararag: “Iliklikmo dagiti matak manipud panangkita iti awan pategna.” —Salmo 119:37.

Gapu ta imperpektotayo, no dadduma masapul a labanantayo dagiti dakes a tarigagay. Kuna ti Biblia: “Tunggal maysa masuot babaen ti pananggargari ken panangsulbog ti bukodna a derrep. Kalpasanna ti derrep, inton nayinawen, mangipasngay iti basol.” (Santiago 1:14, 15) Kasanom a maliklikan ti kasta a dakes a tarigagay?

No makapanunotka iti di umiso, adda kenka no ania ti aramidem. Labanam ken iwaksim dagita a tarigagay. Liklikam dagiti immoral a panagpantasia. Kuna ni Troy a nairuam idin nga agbuya iti pornograpia iti Internet: “Inkagumaak a labanan dagiti di umiso a pampanunotek babaen ti panangipamaysa kadagiti positibo a bambanag. Narigat nga aramiden ta namin-adu a naulitko dayta. Ngem idi agangay, nasursurok a kontrolen ti panunotko.” Kuna ni Elsa a manglablaban iti sulisog idi agtutubo pay: “Naiwaksik dagiti dakes a tarigagay babaen ti panagbalinko nga okupado ken panagkararag ken Jehova.”

 Padasem daytoy: No adda dagiti immoral a bambanag a mapanunotmo, isardengmo a dagus sa agkararagka. Malabanam ti dakes a tarigagay no panunotem ti “aniaman a bambanag a napudno, aniaman a bambanag a serioso a pakaseknan, aniaman a bambanag a nalinteg, aniaman a bambanag a nadalus, aniaman a bambanag a maay-ayat, aniaman a bambanag a naimbag ti pakasarsaritaanda, aniaman ti adda a kinasingpet ken aniaman ti adda a banag a nadayaw.”—Filipos 4:8.

No aggigiddan ti tarigagay, sulisog, ken oportunidad, mabalin a tumaud a dagus ti parikut. (Proverbio 7:6-23) Ania ti aramidem tapno saanka a mabiktima?

Nagsayaat ti balakad ti Biblia: “Nasaldet daydiay nakakita iti didigra ket rugianna ti aglemmeng, ngem daydiay awanan kapadasan limmasat ket masapul a sagabaenna ti pannusa.” (Proverbio 22:3) Isu nga annadam dagiti tignaymo. Panunotem dagiti situasion a pakaigapuan ti problema ket liklikam dagita. (Proverbio 7:25) Kuna ni Filipe a nakaparmek iti pannakaadiktona iti pornograpia: “Inkabilko ti kompiuter iti lugar nga adu ti makakitkita ken nangikabilak iti Internet filter software ken agusarak laeng iti Internet no adda kaduak.” Kuna met ni Troy a nadakamat itay: “Liklikak ti agbuya kadagiti pelikula nga addaan kadagiti makagargari nga eksena ken diak met makikadua kadagiti tattao nga agsasarita maipapan iti seks. Diak kayat nga isagmak ti bagik.”

Padasem daytoy: Ammuem dagiti pagkapuyam, ken panunotem a nasaksakbay ti aramidem tapno maliklikam dagiti situasion a pakasulisogam.—Mateo 6:13.

Ngem kasanon no iti laksid ti panagreggetmo, kimmapuyka ket timmulokka iti sulisog? Dika koma maupay ken sumuksuko. Kuna ti Biblia: “Daydiay nalinteg mabalin a matuang iti uray mamimpito a daras, ket sigurado a tumakderto.” (Proverbio 24:16) Wen, paregtaennatayo ti nailangitan nga Amatayo a “tumakder.” Awatem kadi ti naayat a tulongna? Gapuna, dika ngarud mabannog nga umadani kenkuana iti kararag. Pabilgem ti pammatim ken ti determinasionmo babaen ti panagadalmo iti Saona ken ti regular nga itatabunom iti Nakristianuan a gimong. Ipapusom ti kari ti Dios: “Patibkerenkanto. Pudno a tulongankanto.”—Isaias 41:10.

Kuna ni Cody a nadakamat itay: “Masapul ti panagregget tapno malabanak ti panagbuyak iti pornograpia. Namin-adu a naulitko dayta, ngem babaen iti tulong ti Dios, nagballigiak met laengen.” Kuna met ni Dylan a nadakamat iti rugi: “Naglaka laeng koma a makidennaak iti katrabahuak. Ngem natibker ti determinasionko ket imbagak kenkuana ‘Saan’! Nagsayaat ti riknak ta addaanak iti nadalus a konsiensia. Kangrunaanna, ammok nga ipagpannakkelnak ni Jehova.”

No agtalinaedka a natibker ken labanam ti sulisog, masiguradom nga ipagpannakkelnaka met ti Dios!—Proverbio 27:11.