Ti Biblia ket koleksion ti 66 a sagrado a libro. Natantia a naisurat dayta iti nasurok a 1,600 a tawen. Mabasa iti Biblia ti mensahe ti Dios—“ti sao ti Dios.”—1 Tesalonica 2:13.

Iti daytoy nga artikulo

•  Detalye maipapan iti Biblia

•  Maipapan iti ania ti Biblia?

•  Nabaliwan kadi ti Biblia?

•  Apay a nakaad-adu ti patarus ti Biblia?

•  Asino ti nagdesision no ania ti maisurat iti Biblia?

•  Adda kadi dagiti napukaw a libro ti Biblia?

•  No kasano ti agbirok kadagiti bersikulo ti Biblia

•  Listaan dagiti libro ti Biblia

•   Asino ti nangisurat iti Biblia? Ti Dios ti Autor ti Biblia, ngem inusarna ti 40 a lallaki a nangisurat iti dayta. Ti dadduma kadakuada ket da Moises, Ari David, Mateo, Marcos, Lucas, ken Juan. a Inkabil ti Dios ti kapanunotanna iti isip dagiti mannurat tapno maisuratda ti mensahena.—2 Timoteo 3:16.

   Panunotem daytoy: No ibaon ti negosiante ti sekretariona a mangaramid iti surat, mabalin nga ibagana ti kababagas ti mensahena. Maibagatayo ngarud a ti negosiante ti naggapuan ti mensahe. Kasta met, uray no inusar ti Dios dagiti lallaki a nangisurat iti mensahena, isuna ti pudpudno nga Autor ti Biblia.

•   Ania ti kayat a sawen ti sao a “Biblia”? Ti “Biblia” ket naala iti Griego a sao a biblia, a kayatna a sawen “babassit a libro.” Iti panaglabas ti tiempo, nausar ti biblia a pangtukoy iti intero a koleksion dagiti babassit a libro a mangbukel iti Biblia.

•   Kaano a naisurat ti Biblia? Nangrugi a naisurat ti Biblia idi 1513 B.C.E. ken nakompleto idi agarup 98 C.E., kalpasan ti nasurok a 1,600 a tawen.

•   Ayannan ti orihinal a Biblia? Awanen ita dagiti orihinal a surat dagiti mannurat iti Biblia ta marunot dagiti nagsuratanda, kas iti papiro ken lalat nga isu laeng idi ti available a pagsuratan. Ngem dagiti propesional a parakopia, naannad a kinopia ken nangaramidda kadagiti sabali a kopia ti Biblia iti ginasut a tawen, isu a napreserba dayta tapno mabasanto dagiti tattao ti mensahena.

•   Ania ti “Daan a Tulag” ken ti “Baro a Tulag”? Ti maaw-awagan Daan a Tulag ket ti paset ti Biblia a naisurat iti Hebreo, b a pagaammo met kas Hebreo a Kasuratan. Ti maaw-awagan Baro a Tulag ket ti paset ti Biblia a naisurat iti Griego, a pagaammo kas Kristiano a Griego a Kasuratan. Dagita ti nagbalin a maysa a libro a maawagan met iti Nasantuan a Kasuratan. c

•   Ania ti linaon ti Biblia? Mabasa iti nagduduma a paset ti Biblia ti historia, linteg, padto, daniw, proverbio, kanta, ken surat.—Kitaem ti “ Listaan dagiti libro ti Biblia.”

 Iti rugi ti Biblia, mabasa ti ababa a salaysay maipapan iti panangparsua ti Mannakabalin-amin a Dios iti langit ken daga. Babaen ti Biblia, inyam-ammona ti bagina ken ti naganna a Jehova, tapno awisenna dagiti tattao a mangam-ammo kenkuana.—Salmo 83:18.

 Ilawlawag ti Biblia no kasano a nadadael ti nagan ti Dios, ken ipakitana no kasanona nga isubli ti reputasionna.

 Ipakaammo ti Biblia no ania ti panggep wenno kayat ti Dios para kadagiti tattao ken iti daga. Ipakitana met no kasano nga ikkatento ti Dios dagiti rason iti panagrigrigat ti tao.

 Mangted ti Biblia kadagiti pammagbaga a makatulong kadatayo iti inaldaw. Dagitoy ti dadduma:

•   Nasayaat a relasion iti dadduma. “Aramidenyo ngarud kadagiti tattao ti amin a kayatyo nga aramidenda kadakayo.”—Mateo 7:12.

   Kayatna a sawen: Tratuentayo ti dadduma kas iti kayattayo a pannakatrato.

•   Pananglaban iti stress. “Diyo pakadanagan ti problema iti sumaganad nga aldaw, ta adda bukod a problema ti tunggal aldaw.”—Mateo 6:34.

   Kayatna a sawen: Imbes a sobra ti panagdanagtayo iti posible a mapasamak iti masanguanan, panunotentayo laeng ti agdama nga aldaw.

•   Naragsak a panagasawa. “Ayaten koma ti tunggal maysa kadakayo ti asawana a babai a kas iti panagayatna iti bagina; iti sabali a bangir, masapul nga adda nauneg a respeto ti babai iti asawana a lalaki.”—Efeso 5:33.

   Kayatna a sawen: Importante ti ayat ken respeto tapno agballigi ti panagasawa.

 Saan. Dagiti nagkauna a manuskrito ti Biblia ket naannad nga inkompara dagiti eskolar kadagiti Biblia ita. Nakitada a saan a nagbaliw ti mensahe ti Biblia. Ekspektarentayo dayta, ta no kayat ti Dios a mabasa ken maawatan ti mensahena, masapul a siguraduenna a saan a mabaliwan dayta. d—Isaias 40:8.

 Adda ibaga ti Biblia a “naimbag a damag” para “iti tunggal nasion ken tribu ken lengguahe.” (Apocalipsis 14:6) Ngem saan a maawatan ti kaaduan nga agbasbasa ita dagiti nagkauna a lengguahe a nausar iti pannakaisurat ti Biblia. Dayta ti rason a kasapulan dagiti tattao ti patarus ti Biblia iti lengguaheda tapno mabasa ken maawatanda a naimbag ti mensahe ti Dios.

 Adda tallo a pamay-an ti pannakaipatarus ti Biblia:

•   Sao por sao a panagipatarus. Literal a maipatarus dagiti sasao agingga a posible.

•   Panangipatarus iti kaipapananna. Mausar dagiti sasao a kapada ti kaipapananda iti orihinal a lengguahe.

•   Paraphrase wenno panagipatarus maibatay iti bukod nga interpretasion. Mabaliwan ti pannakaibaga dagiti sasao tapno makaay-ayo a basaen. Ngem gapu ta nawaya dayta a panagipatarus, posible a mabaliwan no dadduma ti kaipapanan ti teksto.

 Ti napintas a patarus ti Biblia surotenna ti literal a panagipatarus ngem agusar kadagiti moderno ken nalaka a maawatan a sasao tapno maidanon ti mensahe ti Dios kadagiti tattao. e

 Kas Autor, ti Dios ti nagdesision no ania ti maisurat iti Biblia. Ti nagkauna a nasion ti Israel ti immuna a pinili ti Dios a ‘pangitalkan iti sagrado a mensahena.’ Naipaaywan ngarud kadakuada ti Hebreo a Kasuratan.—Roma 3:2.

 Awan. Kompleto dagiti libro ti Biblia; awan ti “napukaw.” Adda dagiti mangibagbaga a dagiti nagkauna a libro a nabayag a naidulin ket paset kano ti Biblia. f Ngem ti linaon ti Biblia ti mangipakita a dayta ket umiso ken agtutunos. (2 Timoteo 1:13) Gapu iti dayta, dagiti libro ti Biblia nga impaisurat ti Dios ket saan nga agkokontra. Ngem saan a kasta ti amin a nagkauna a sursurat nga ibagbaga ti dadduma a paset kano ti Biblia. g