Nang Chye Ai Kun?
Yona prat ngut ai hpang Ninewe mare hpa byin mat ai kun?
B.C. 670 daram hta, Asuri hkaw seng mungdan gaw, mungkan hta n-gun kaba dik htum byin wa ai. Sinna Saiprat (Kupru) kaw na, sinpraw Iran mungdan du hkra dam lada ai. Ijip mung hpe pyi, aten ladaw mi daram uphkang wa ai ngu Britisha Madun Gawk website hta tsun da ai. Ninewe mare kaba gaw, mungkan hta kaba htum mare byin wa ai. Grai hkik hkam ai nta ni, nampan sun ni, hkaw seng nta ni, laika dum ni nga ai. Moi Ninewe mare shakum hta ka da ai laika ni hta, Hkawhkam Ashubanipa gaw kaga Asuri hkawhkam ni zawn, tinang hkum tinang “mungkan ting a hkawhkam” ngu tsun da ai. Asuri hte Ninewe mare gaw, galoi mung n hkrat sum lu ai masa nga wa ai.
Asuri ni atsam kaba htum byin nga ai shaloi, Yehowa a myihtoi Zehpani gaw, “Shi [Yehowa] gaw . . . Asuri mung hpe shaza kau na hte, Ninewe mare hpe shingran katsi ai shara, hkun hkraw ai zaibru jang zawn, di kau na ra ai” ngu tau hkrau tsun da ai. Yehowa a myihtoi Nahum mung, “Aja hpe kashun Ia mu. Gumhpraw hpe kashun Ia mu: . . . Mare daju gaw hpa n rawng ai, akrin akraw, asan awan rai nga ai. . . . nang hpe mu ai ni yawng, Ninewe mare marawng marang tai wa sa hka; . . . nga nna tsun let nang kaw na hprawng na ma ra ai” ngu tau hkrau tsun da ai. (Zep 2:13; Nah 2:9, 10; 3:7) Dai myihtoi ga ni hpe na ai shaloi, ‘gara hku byin mai na? Dai daram atsam kaba ai Asuri hpe kadai awng dang lu na?’ ngu masha ni myit hkrup na re.
Raitim, n mai byin ai lam byin wa ai. B.C. 600 garai n du shi ai shaning ni hta, Asuri hpe Babelon hte Medi masha ni gasat awng dang wa ai. Hpang jahtum, Ninewe mare gaw shingran katsi ai shara byin mat nna htenza mat ai. Masha ni mung dai mare hte seng nna tsep kawp malap mat sai. “Chyum Laika hta lawm ai majaw sha, Ninewe mare a lam masha ni chye ai re” ngu Nyu Yawk Madun Gawk hta shapraw ai laika buk langai hta tsun da ai. A.D. 1800 ning jan jan aten hta, “Asuri ni a mare kaba teng sha nga wa ai kun? ngu ai hpe kadai n chye ai” ngu Chyum Laika Labau Tam Sawk Sagawn Ai Uhpung tsun ai. 1845 hta gaw, Ninewe mare jahten hpe, labau tam sawk sagawn hpaji du Awsatin Hanari Leyat tam mu wa ai. Tam mu ai lam hku nga yang, Ninewe mare gaw lai wa sai aten hta, grai hkik hkam ai mare re ai lam sakse madun ai.
Ninewe mare hte seng nna tau hkrau tsun da ai lam ni tup hkrak hpring tsup wa ai gaw, ya prat na mung masa hkrat sum na hte seng ai Chyum Laika myihtoi ga ni hpring tsup wa na hpe grau kam shangun ai.—Dan 2:44; Shr 19:15, 19-21.