Mbua Mbingĩ Nĩyaetie Ũvoo Mũseo
Mwaka wa 2017, Ngũsĩ sya Yeova 12 nĩsyambĩĩisye savalĩ na ĩsiwa syumĩte kĩsionĩ kĩ ũtee wa ũkanga kĩtawa Mosquito (Miskito), nthĩ ya Nicaragua. Syaĩ na ĩsiwa yĩtawa Sturi Yamni. Ũmwe wa ala maĩ ĩsiwanĩ yĩu wĩtawa Stephen aisye, “Kĩeleelo kitũ kyaĩ kwĩkĩa vinya kakundi kanini ka Ngũsĩ syĩkalaa kĩsionĩ kĩ vaasa na taoni, na tũiitetheesya kũtavanyʼa ũvoo mũseo kĩsionĩ kĩu kyoo kĩnene.”
Ngũsĩ isu 12 nĩsyaumie vandũ vetawa Pearl Lagoon, na syathi kyalo kya kĩlomita 200 (maili 125) syambatĩte na ũsĩ wĩtawa Río Grande de Matagalpa. Kĩla iteesĩ nĩ kana ĩsyĩtwa ya ĩsiwa yoo yonanasya “Ũvoo Mũseo” kwa kĩthyomo kya Miskito, na nĩyesaa kũtethya mũno andũ ala mekalaa ũtee wa ũsĩ ũsu kwa nzĩa ya mwanya. Ĩtina wa kũthi savalĩ ya masaa 12, mateũtala masaa ala makomeile vandũ ũtukũ ũsu, nĩmavikie vala maendete kĩsionĩ kĩtawa La Cruz de Río Grande. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa asu nĩmathokiwʼe nesa nĩ ana-a-asa moo ala mekalaa kĩsionĩ kĩu.
Ĩndĩ ũtukũ ũsu ve mũisyo waumĩlile. Kĩuutani kĩnene nĩkyaetie mbua mbingĩ vala ũsĩ wa Río Grande de Matagalpa wambĩĩle. Ĩtina wa masaa mavũthũ, ũsĩ ũsu nĩwavingie na watũla na kĩwʼũ kyawʼo kyaendeea kwingĩva vandũ va mĩthenya ĩlĩ. Nyũmba ya Ũsumbĩ na nyũmba ingĩ mbingĩ kĩsionĩ kya La Cruz nĩsyausũie kĩwʼũ. Ana-a-asa asu mookĩte kũu nĩmatetheeisye andũ kuma nyũmbanĩ syoo. Mĩthenya ĩlĩ ĩla yaatĩĩe, aingĩ makomie kwa mwĩĩtu-a-asa ũmwe waĩ na nyũmba ya ngolova ĩlĩ.
Ũtukũ wa katatũ, meya wa La Cruz nĩwaendie kwona Ngũsĩ isu syookĩte kĩsionĩ kĩu nĩ kana aivoye ũtethyo. Meya ũsu eendaa Ngũsĩ isu itwae athũkũmi ma kumya ũtethyo makatetheesye andũ ala matwĩe ndũanĩ ila syĩ ngalĩko ya ĩtheo ya ũsĩ ũsu, nũndũ ĩsiwa ya Sturi Yamni noyo yĩ yoka yaĩ yĩtonya kwĩsĩla ũsĩnĩ ũsu wavingĩte. Ngũsĩ isu nĩsyatanĩie mũno kũtethya.
Ũnĩ wake kĩoko, ana-a-asa atatũ nĩmaendanisye vamwe na athũkũmi asu ma kumya ũtethyo. Stephen aĩtye: “Kũvikĩĩa vu, ũsĩ ũsu wavingĩte vyũ. Wakuĩte mĩtĩ mĩnene ĩla yaĩ mĩkũe, waĩ na ndia nene sya kĩwʼũ, na kĩwʼũ kyawʼo kyasembete na mũendo wa kĩlomita mbee wa 18 kwa ĩsaa [maili 11 kwa ĩsaa].” O na kũtwʼĩka maũndũ mayaĩ laisi, ĩsiwa yĩu nĩyavotie kũvika ndũanĩ itatũ.
Ana-a-asa asu atatũ nĩmatũmĩie mwanya ũsu kũkiakisya ekali ma ndũa isu. O na ĩngĩ, nĩmanenganie kovi sya ĩkaseti ya Amkeni! ya 2017 yaĩ na kyongo, “Majanga Yanapotokea—Unachoweza Kufanya Ili Uokoke.”
Ekali ma ndũa isu nĩmatanie mũno nũndũ nĩmatetheeiwʼe kĩ-mwĩĩ nĩ ana-a-asa asu, na mamekĩa vinya matũmĩĩte Mbivilia. Amwe moo maasya, “Methĩawa meyũmbanĩtye kũtetheesya ĩvinda ya mathĩna.” Namo angĩ maasya, “Mendete atũi moo kuma ngoonĩ.” Ĩtina wa ekali ma ndũa isu kwona kĩthito kĩla Ngũsĩ syaĩ nakyo kya kũtetheesya athaithi ala angĩ o vamwe na andũ angĩ, aingĩ nĩmethĩawa meyũmbanĩtye kwĩthukĩĩsya ũvoo wa kũkiakisya ũla wĩ Mbivilianĩ.
Marco, ũmwe wa ala maĩ ĩsiwanĩ yĩtawa Sturi Yamni, aumĩte ĩsiwanĩ yĩu akatavanyʼe ndũanĩ
Ĩsiwa yĩtawa Sturi Yamni yĩũngamĩtwʼe vandũ ve ndũa syĩ kĩwʼũnĩ