Nasyaĩwe taoninĩ ĩla nene ya Albania yĩtawa Tiranë, na mũsyĩ kwitũ twaĩ ngya. Ĩthe-akwa aĩ mũndũ mũseo na athũkũmaa masaa maingĩ nĩ kana atũmanthĩe. Ĩndĩ vai ĩvinda twaaĩsa kwĩthĩwa na mbesa ianĩĩe mavata maitũ. Nĩ mũnini nekalaa nĩmakĩe nũndũ wa ũkya witũ. Vakuvĩ myaka yonthe ya wana wakwa ndyaaĩkĩa iatũ, na ndyakwataa lĩu ũũmbũnyʼa.

 Nambĩĩie kũya nĩ o mũnini. Na nasũanĩaa kũya ti naĩ nũndũ nĩtetheesya kũmanthĩa andũ ma mũsyĩ. Mũthya, nĩnakwatiwe nĩ volisi. Kwoou twĩ mwaka wa 1988 nĩ na myaka 14, Tata nĩwandwaie sukulu ya kũlũnga mwĩkalĩle. Myakanĩ ĩlĩ ĩla nekalile sukulu ĩsu, nĩneemanyĩisye wĩa wa kũvĩvĩĩsya syũma. Namina sukulu, natwie kũmantha wĩa mũseo, ĩndĩ vai ũmwe naakwata. Myakanĩ ĩsu nthĩ ya Albania yaĩ na ithokoo sya kĩ-siasa, na nũndũ wa ũu, kwĩsa kũkwata wĩa kwaĩ kaũ vyũ. Kĩu kyatumie nĩlikana na anyanyawa ma tene na nambĩĩa kũya ĩngĩ. Ĩtina wa ĩvinda, nĩtwakwatiwe na twatwʼĩĩwa kyovo kya myaka ĩtatũ.

 O na yĩla nesie kũlekwʼa, nĩnaendeeie kũtũla mĩao. Ũkwati wa nthĩ ya Albania waĩ nthĩ vyũ, na kwaĩ ithokoo. Myakanĩ ĩsu kwaĩ mathĩna asu, nĩnaseũvisye mbesa nzeo kwa kwĩka maũndũ matosanĩte na mĩao. Ĩndĩ mũthenya ũmwe, nĩtwaendie kũtũla vandũ twĩyovete mĩio ya kaũ, na elĩ maitũ makwatwa. Noona ũu, nasembie nauma nthĩ ĩsu ndikĩa kwĩkwʼa yela myaka mingĩ. Ĩvinda yĩu naĩ nĩnatwaa Julinda, na twaĩ na kavĩsĩ kaũkenge.

 Twauma kũu twaendie nthĩ ya England. Nĩnavangie kũvĩndũa maũndũ nĩ kana nĩ na kĩveti kyakwa na kamwana kaitũ twĩkale nesa, ĩndĩ ndwaĩ ũndũ wĩ laisi kũekana na imanyĩo ila naĩ nasyo. Ĩtina wa ĩvinda ĩnini, nĩnambĩĩie kũtũla mĩao ĩngĩ. Ĩndĩ ĩvindanĩ yĩĩ, nambĩĩisye kũthoosya ndawa sya kũmila, na nakwatanganaa na mbesa mbingĩ mũno.

 We Julinda eewʼaa ata oona ndithoosya ndawa sya kũmila? Aĩtye atĩĩ: “Nũndũ naeewe Albania, nĩ kũu nĩnendaa mũno kwĩsa kuma ũkyanĩ. Nĩneeyũmbanĩtye kwĩka ũndũ o na wĩva nĩ kana nĩkale nesa. Nasũanĩaa tweethĩwa na mbesa tũkekalaa nesa, na kwoou ndyavataa Artan kũkengana, kũya, kana kũthoosya ndawa sya kũmila. Namũkwataa mbau vyũ o na ethĩwa eĩka ata akwate mbesa.”

 Na ĩndĩ mwakanĩ wa 2002, maũndũ maitũ nĩmaalyũkile na mĩvango ĩla twaĩ nayo yaanangĩka vyũ. Nakwatiwe nĩkuĩte ndawa mbingĩ mũno sya kũmila na nekwʼa yela ĩngĩ.

 Mbivilia yambĩĩie kũalyũla thayũ wakwa o na ndeũmanya. Navu tenange, mwakanĩ wa 2000, Julinda nĩwakomanĩte na Ngũsĩ sya Yeova na akambĩĩa kwĩmanyĩsya Mbivilia. Nyie ndyendeeawʼa nĩ kwĩmanyĩsya nũndũ neewʼaa kũsoma Mbivilia kwĩ ũtulu. Ĩndĩ Julinda nĩwendete kwĩmanyĩsya Mbivilia. Aeleetye ũũ: “Nyie nĩeewe mũsyĩ wendete maũndũ ma ndĩni, na kuma tene nĩnendete Mbivilia na nĩnamĩnengete ndaĩa. Kĩla ĩvinda nĩnendaa kũmanya kĩla ĩmanyĩasya. Na kwoou nĩnatanie mũno yĩla nambĩĩie kwĩmanyĩsya Mbivilia na Ngũsĩ. Maũndũ maingĩ ala neemanyĩasya nĩnoonaa mayosana na kĩlĩko. Kĩla nemanyĩisye nĩkyandetheeisye kwĩka moalyũku mana. O na vailye ũu, ndyaavĩndũa woni ũla naĩ nawʼo ĩũlũ wa mbesa, nginya yĩla Artan wakwatiwe. Kĩu nĩkyo kyatumie nĩvindũka kĩlĩko. Vau kwa vau, nĩnamanyie kana kĩla Mbivilia ĩwetaa ĩũlũ wa mbesa nĩ kya wʼo. Nĩtwasembanĩtye nasyo, ĩndĩ iyaatũetea ũtanu. Nĩvo ĩndĩ naeleiwe kana nĩnaaĩlĩte kũatĩĩa myolooto ya Ngai.”

 Mwakanĩ wa 2004 nĩnaumie yela, na ĩtina wa ĩvinda ĩnini oou, nambĩĩa ĩngĩ kũthoosya ndawa sya kũmila. Ĩndĩ woni wa Julinda nĩwaalyũkĩte, na kwa wʼo ũndũ ũla wawetie nĩwatumie nambĩĩa kũsũanĩa mũno. Ambĩie: “Ndikwenda mbesa syaku ĩngĩ. Nue ngwenda, na nĩenda wĩthĩawe vo kwondũ wa syana syakwa.” Natelemile mũno, ĩndĩ we awetaa kĩla kya wʼo. Nekalĩte myaka mingĩ nde na andũ makwa. O na ĩngĩ, nĩnasũanĩie mathĩna maingĩ ala mangwatĩte nũndũ wa kũmantha mbesa na nzĩa itaĩlĩte. Nũndũ wa ũu, nĩnatwie kũvĩndũa mwĩkalĩle wakwa, na natila kĩtindo kyakwa vyũ na anyanyawa.

 Kĩla kyatumie nĩvĩndũka vyũ nĩ kĩla noonie yĩla nyie na kĩveti kyakwa na tũmwana twitũ twĩlĩ twaendie ũmbanonĩ wa Ngũsĩ sya Yeova. Nĩnendeeiwʼe mũno nĩ kwona ũndũ andũ ala maĩ vau maĩ na ũnyanya na mataĩ na ũseleke. Ĩtina, nĩnambĩĩie kwĩmanyĩsya Mbivilia.

 Nĩneemanyĩisye Mbivilianĩ kana ‘wendi wa mbesa nĩ kĩtina kya maũndũ mathũku ma mĩthemba yonthe na nũndũ wa kwĩthĩwa na wendi ũsu, amwe nĩmetonyangĩte kĩla vandũ na makakwatwa nĩ mawoo maingĩ.’ (1 Timotheo 6:9, 10) Vate nzika, maũndũ ala mangwatĩte nĩmatumie nona ũwʼo wa ĩandĩko yĩu! Nĩneelilaa mũno vyũ nũndũ wa mavĩtyo ala neekĩte, nũndũ nĩmambũmĩĩtye na makaũmĩsya andũ makwa. (Akalatia 6:7) Yĩla neemanyĩisye ũndũ Yeova na Mwana wake, Yesũ Klĩsto, matwendete, nĩnambĩĩie kũalyũla mwĩkalĩle wakwa. Vandũ va kwĩsũanĩa nyie mwene, natwie kũsũanĩaa ala angĩ mũno, na mũno mũno nĩnambĩĩie kũtũmĩa ĩvinda yingĩ vamwe na andũ makwa.

 Ũtao ũũ wa Mbivilia nũndethetye mũno: “Ĩthĩwai mũte na wendi wa mbesa thayũnĩ wenyu, ĩndĩ ĩanĩwai nĩ syĩndũ ila mwĩ nasyo.” (Aevelania 13:5) Yu nĩ na mũuo wa kĩlĩko na wasya mũtheu wa ngoo. Kĩu kĩnengete ũtanu mwingĩ ndaakwata ĩvinda yĩngĩ o na yĩva. Mũtwaano wakwa nĩ mũlũmangu, na nĩkalaa nĩ ngwatanĩo na andũ makwa.

 Tene nasũanĩaa tweethĩwa na mbesa mbingĩ, tũkekalaa twĩ atanu. Ĩndĩ yu nĩnonete nesa kana kũtũla mĩao na kwenda mbesa kwandeteie mathĩna maingĩ. Tũi athwii, ĩndĩ nonaa twakwatie kĩndũ kya vata mũno thayũnĩ witũ, nakyo nĩ ũnyanya mũseo na Yeova Ngai. Kũmũthaitha twĩ ngwatanĩo ta mũsyĩ kũtumaa twĩkala twĩ atanu.