PAPƖZƖƔ pakpaɣ nɩɣzɛ nɛ pamaɣzɩnɩ sʋʋtʋ sɔsɔtʋ ndʋ tɩtɩnɩ ɖa-laŋɩyɛ yɔɔ yɔ. (Adu. 12:25) Nɩɣzɛ tɛm yebu nɛ ŋnɩɩ siziŋ siŋŋ ñe-wezuu caɣʋ taa nɛ ŋna? Wiɖiyi pɩtɛmɩ-ŋ labʋ ɛzɩ ŋŋkaɣ pɩzʋʋ nɛ ŋɖɔkɩ ña-tɩ ña-nɩɣzɛ taa yɔ? Ye pɩlakɩ-ŋ mbʋ yɔ, tɩlɩ se pɩtɩkɛ ñe-ɖeke ŋwɛnɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa. Lɩmaɣza ndɩ ndɩ yɔɔ lɛ pɩnɩ ɖa-taa sakɩyɛ, ɖa-taa nabɛyɛ wɛ nɩɣzɛ taa, nɛ pitibi ɖa-taa nabɛyɛ yɔɔɔ. Pɩtɩla pɩwɛɛ se ɖɩcɔnɩ ɖɔ-hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ weyi ɛkɛ kʋdɔndʋ yɔ ɛ-yɔɔ, yaa pɩtɩla ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩba, yaa pɩtɩla ɖa-taa nabɛyɛ wɛ siziŋ nɩʋ taa mbʋ pʋyɔɔ yɔ asɛyʋʋ nakʋyʋ talɩ-wɛ. Ɛlɛ ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ nɩɣzɛ? *

Ye ɖɩmaɣzɩ Wiyaʋ Daviid kɩɖaʋ yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna ɛzɩma ɖɩlʋbɩnɩ nɩɣzɛ yɔ. Ɛɛkatɩ kala sakɩyɛ e-wezuu caɣʋ taa nɛ halɩ nabʋyʋ taa e-wezuu kaawɛ kaɖɛ taa. (1 Sam. 17:34, 35; 18:10, 11) Ɛbɛ kaasɩnɩ Daviid nɛ ɛlʋbɩnɩ nɩɣzɛ? Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ ɛ-kɩɖaʋ?

Daviid katɩ kala sakɩyɛ alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ taa. Iyele nɛ ɖɩna mbʋ pɩlaba alɩwaatʋ ndʋ Daviid kaawɛ nɛ eseɣ mbʋ pʋyɔɔ yɔ Wiyaʋ Sɔɔlɩ ñɩnaɣ se ɛkʋ-ɩ yɔ. Daviid nɛ ɛ-ɛyaa palɩnɩ you nakʋyʋ taa nɛ papɩsɩ pɛ-tɛ Zikɩlaagɩ lɛ, pana se koyindinaa kɔma nɛ pamɩlɩ mbʋ paawɛna yɔ, pañaɣzɩ pɛ-ɖɩsɩ miŋ, nɛ pakpaɣ pɔ-hɔŋ taa mba nɛ pɛɖɛna se papɩsɩ-wɛ yomaa. Ɛzɩma Daviid laba? “Daviid nɛ ɛyaa mba paawɛɛ yɔ pakʋyɩ pasʋʋ wiu yɔɔ nɛ pɛ-ɛsɩtɛɣlɩm tɛ pɛ-ɛsɩndaa.” Daviid kaanɩ siziŋ nɛ pɩkɩlɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-ɛyaa mba ɛtaɣ-wɛ liu yɔ ‘pacaɣaɣ se paɖabɩ-ɩ pɛɛ.’ (1 Sam. 30:1-6) Daviid katɩ kala sɔsɔna naadozo alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ taa: Ɛ-hɔʋ kaawɛ kaɖɛ taa, ɛ-ɛyaa ñɩnaɣ se pakʋ-ɩ, nɛ Wiyaʋ Sɔɔlɩ kaawɛɛ nɛ ɛɖɔɔnʋʋ-ɩ. Ye mbʋ, pɩtʋʋ fɛyɩ se Daviid kaawɛ nɩɣzɛ taa siŋŋ!

Ɛbɛ Daviid labɩ pʋwayɩ? Kpaagbaa mbʋ lɛ, Daviid “ɖaɣnɩ hiɣu ɖoŋ [Yehowa] ɛ-Ɛsɔ cɔlɔ.” Ɛzɩma Daviid kpaɣnaa nɛ ɛla mbʋ? Ɛzɩ Daviid tɩɩlakʋʋ yɔ, ɛtɩmnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɩ, nɛ ɛmaɣzɩ ɖɔɖɔ ɛzɩma ɛɛsɩnɩ-ɩ nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ. (1 Sam. 17:37; Keɣa 17:3, 7) Daviid ɖiɣzinaa se pɩwɛɛ se ɛpɔzɩ Yehowa lɔŋ tasʋʋ; pʋyɔɔ ɛpɔzɩ Yehowa se ɛna mbʋ pɩwɛɛ se ɛla yɔ. Daviid ɖiɣzini mbʋ Yehowa sɔɔlaa se ɛla yɔ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛcaŋ ɛla mbʋ kpaagbaa. Mbʋ pɩlɩ pɩtaa yɔ lɛ se Yehowa wazɩ ɛ nɛ ɛ-ɛyaa nɛ paya pɔ-hɔŋ ñʋʋ nɛ pamʋ ɖɔɖɔ pa-ñɩm mbʋ paakpaɣaa nɛ pɛɖɛna yɔ. (1 Sam. 30:7-9, 18, 19) Ŋpɩzaa nɛ ŋna nɩŋgbanzɩ naadozo nzɩ Daviid kpɛzaa yɔ? Ɛtɩmnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɩ, ɛmaɣzɩ ɛzɩma Yehowa sɩnɩ-ɩ nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ ɛla mbʋ Yehowa pɔzɩ-ɩ yɔ. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Daviid? Iyele nɛ ɖɩna hɔɔlɩŋ naadozo weyi ɩ-taa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ-ɩ yɔ.

1. Tɩmɩ. Alɩwaatʋ ndʋ payɩ nabʋyʋ yeki nɛ ɖɩpaɣzɩ nɩɣzʋʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ Yehowa sɩnʋʋ nɛ lɔŋsɩnɖɛ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖiheyiɣ-i mbʋ payɩ pɩkpaɣ-ɖʋ sɔɔndʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtaakɩlɩ nɩɣzʋʋ. Yaa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla adɩma naayɛ tobi ɖa-ñʋʋ taa, ye wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɖɩwɛɛ yɔ mbʋ tɩhaɣ-ɖʋ nʋmɔʋ se ɖɩla yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɖɩpɔzʋʋ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɖʋ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩtaɣ-ɩ liu ɛzɩ Daviid kaalabʋ yɔ. Ɛyɔɔdaa se: “[Yehowa], man-kaaʋ nɛ man-ɖɩjɔzɩyɛ, mo-holiyu, kaaʋ ŋgʋ mɛmɛlɩɣ kɩ-tɛɛ yɔ.” (Keɣa 17:3) Adɩma wazɩɣ toovenim na? Payaɣ nʋmɔʋ lɩzɩyʋ halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Kahlia. Ɛyɔɔdaa se: “Mantɩmɩɣ nɛ pɩtɛ lɛ, mehikiɣ laŋhɛzɩyɛ. Adɩma sɩɣnɩ-m se ma-lɩmaɣza ɛla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa ñɩna nɛ mantaa-ɩ liu nɛ pɩkɩlɩ.” Toovenim  taa lɛ, adɩma kɛ kʋjɔʋ ŋgʋ kɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ yɔ nɛ kɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩlʋbɩnɩ nɩɣzɛ.

2. Maɣzɩ ɛzɩma Yehowa sɩnɩ-ŋ nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ŋmaɣzɩɣ mbʋ pɩtalɩ-ŋ ñe-wezuu caɣʋ taa nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtɔzɩ kala wena Yehowa sɩnɩ-ŋ nɛ ŋpɩzɩ nɛ ŋɖɔkɩ ña-tɩ a-taa yɔ a-yɔɔ? Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ ɛzɩma Yehowa sɩnɩ-ɖʋ nɛ ɛzɩma ɛsɩnɩ ɛ-sɛyaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, piyeki nɛ ɖihiɣ ɖoŋ kpazʋʋ nɛ ɖɩtaa-ɩ liu nɛ pɩkɩlɩ. (Keɣa 17:18-20) Payaɣ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ se Joshua. Ɛyɔɔdaa se: “Mama adɩma wena malaba nɛ Yehowa cosi a-yɔɔ yɔ nɛ mansɩɩ. Pɩsɩnɩ-m nɛ mɔntɔzʋʋ alɩwaatʋ ndʋ mɔnpɔzɩ Yehowa nabʋyʋ ɖeyi ɖeyi nɛ ɛha-m mbʋ pɩpɔzaɣ-m yɔ pɩ-yɔɔ.” Ɛɛɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ ɛzɩma Yehowa tɛm-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, ɖihikiɣ ɖoŋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ nɩɣzɛ.

3. La mbʋ pɩpɔzʋʋ yɔ. Pʋcɔ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza wɛtʋ natʋyʋ taa lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩñɩnɩ Ɛsɔtɔm taa nɛ ɖɩna lɔŋ tasʋʋ mbʋ papɩzɩɣ nɛ pataa-pʋ liu nɛ pɩkɩlɩ yɔ. (Keɣa 18:8, 12) Ɛyaa sakɩyɛ ɖiɣzinaa se alɩwaatʋ ndʋ pañɩnɩɣ tɔm pɩlɩɩnɩ mayaɣ nakɛyɛ yɔɔ ɖeyi ɖeyi yɔ, pɩsɩɣnɩ-wɛ nɛ pana ɛzɩma papɩzɩɣ nɛ palabɩnɩ-kɛ tʋmɩyɛ pe-wezuu caɣʋ taa yɔ nɛ pɩkɩlɩ. Payaɣ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ se Jarrod. Ɛlɩzɩ pɩ-taa se: “Alɩwaatʋ ndʋ mañɩnɩɣ tɔm mayaɣ nakɛyɛ yɔɔ yɔ, pɩsɩɣnɩ-m nɛ manɩɩ kɔ-tɔbʋʋ nɛ pɩkɩlɩ nɛ mana tɔm ndʋ Yehowa wɛɛ nɛ eheyi-m yɔ. Pɩsɩɣnɩ-m se mentisi tɔm ndʋ mankalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ pɩsa nɛ manpɩzɩ nɛ mɔnɖɔ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩwɛ ka-taa yɔ pɩ-yɔɔ.” Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩñɩnɩɣ Yehowa lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩwɛ Masɩ taa yɔ nɛ ɖɩkpakɩɣ-pʋ nɛ ɖɩlakɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ, pɩwɛɣ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖɩlʋbɩnɩ nɩɣzɛ nɛ pɩkɩlɩ.

Daviid kaanɩ pɩ-taa se pɩsa nɛ ɛlʋbɩnɩ nɩɣzɛ lɛ, pɩɩpɔzaa se Yehowa ɛsɩnɩ-ɩ. Ɛɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ ɛzɩma Yehowa sɩɣaɣnɩ-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ siŋŋ; piseɣti-i nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Mɛ-Ɛsɔ, ño-ɖoŋ taa mɛntɛzɩɣ kamaŋ. Ɛnʋ na Ɛsɔ weyi ɛtɔɔlʋʋ-m ɖoŋ” yɔ. (Keɣa 17:30, 33) Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ awɛ ɛzɩ kamaŋ yaa kolonzi nzɩ ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɛzɩ yɔ. Ɛlɛ Yehowa pɩzɩɣ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwa kala wena payɩ awɛ ɛzɩ kolonzi yɔ! Ɛɛɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɖʋ, ɖɩmaɣzɩɣ mbʋ payɩ ɛlabɩ-ɖʋ nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ ɖɩlakɩnɩ tʋmɩyɛ ɛ-lɔŋ tasʋʋ yɔ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɛkaɣ-ɖʋ haʋ ɖoŋ nɛ lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ nɩɣzɛ!