1, 2. (a) Pʋcɔ nɛ kʋjɔʋ nakʋyʋ wɛɛ yuŋ ñɛ-ɛzɩdaa lɛ, pʋpɔzʋʋ se kɩlabɩ-ŋ we? (b) Ɛbɛ yɔɔ papɩzɩɣ nɛ pɔtɔ se kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɛnɩ kʋjɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ papɩzɩɣ se palabɩ-ŋ yɔ?

ÐOOO palʋlʋʋ-ŋ yɔ, kʋjɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ pɛtɛmɩ-ŋ labʋ? Pʋcɔ nɛ kʋjɔʋ wɛɛ yuŋ lɛ, pɩtɩcɛyɩ se payabɩ-kʋ nɛ liidiye sakɩyɛ. Toovenim taa lɛ, pɩtɩkɛ liidiye wɩlɩɣnɩ se kʋjɔʋ nakʋyʋ wɛ yuŋ yaa kɩfɛyɩ yuŋ. Pʋcɔ nɛ kʋjɔʋ nakʋyʋ wɛɛ yuŋ ñɛ-ɛzɩdaa lɛ, pʋpɔzʋʋ se kɩlabɩ-ŋ leleŋ yaa kɩwazɩ-ŋ.

² Ɛlɛ kʋjɔʋ nakʋyʋ ñɛwɛɛ, kɩwɛ yuŋ pɩdɩɩfɛyɩ pɩkɩlɩ lɛɛŋ. Kʋjɔʋ ŋgʋ kɩlɩnɩ Ɛsɔ cɔlɔ nɛ ɛlabɩ-kʋ ɛyaa kpeekpe na. Yehowa labɩ-ɖʋ kʋjɔŋ sakɩyɛ. Ɛlɛ kʋjɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ ɛlabɩ-ɖʋ yɔ lɛ, ɛ-Pɩyalʋ Yesu Krɩstʋ tɛ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ. (Kalɩ Maatiyee 20:28) Ðɩkaɣ naʋ ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa se kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɛnɩ kʋjɔʋ ñɩm ñɩŋgʋ siŋŋ ŋgʋ papɩzɩɣ nɛ palabɩ-ŋ yɔ. Kɩkɔŋnɩ-ɖʋ laŋhʋlʋmɩyɛ nɛ wazasɩ sakɩyɛ. Kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɛnɩ nʋmɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋnaa se ɛwɩlɩ-ɖʋ se ɛsɔɔlɩ-ɖʋ pɩdɩɩfɛyɩ yɔ.

3. Ɛbɛ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɛnaa? Nɛ ɛbɛ taa pʋpɔzʋʋ se ŋnɩɩ nɛ pɩsa nɛ ŋtɩlɩ ñɩm sɔsɔm mbʋ kʋjɔʋ ŋgʋ kɩwɛna yɔ?

³ Kɛlɛʋ lɛ, kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɛnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋnaa se ɛlɩzɩ ɛyaa kɩwɛɛkɩm nɛ sɩm pe-nesi tɛɛ yɔ. (Efɛɛzɩ 1:7) Pʋcɔ nɛ ɖɩnɩɩ tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yɔɔ yɔ, tɩ-taa lɛ, pʋpɔzʋʋ se ɖɩtɔzɩ mbʋ pɩɩlabɩ Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa yɔ, pɩ-yɔɔ. Ye ɖɩpɩzaa nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ Aɖam lesaa alɩwaatʋ ndʋ ɛɛlabɩ kɩwɛɛkɩm yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩtɩlɩɣ mbʋ pɩ-yɔɔ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɛ kʋjɔʋ ŋgʋ kɩwɛ ñɩm kpem yɔ.

4. Aɖam kaawɛ pilim lɛ, wazasɩ nzɩ ɛɛwɛna?

⁴ Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa ma Aɖam yɔ, ɛha-ɩ ñɩm sɔsɔm nabʋyʋ, mbʋ lɛ wezuu pilim. Ðɩmaɣzɩ mbʋ pɩwɩlɩɣ yɔ, pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩna. Pɩwɩlɩɣ se Aɖam kaawɛnɩ tomnaɣ nɛ lɩmaɣza wena awɛ pilim yɔ. Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɛɛtɔlʋʋ kʋdɔŋ, ɛɛkpadɩyɩɣ yaa ɛɛsɩkɩ. Aɖam kaawɛ pilim lɛ, taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩɩwɛ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa yɔ, ɖɩɩwɛ ŋgee. Bibl tɔm se Aɖam kaakɛ “Ɛsɔ pɩyalʋ.” (Luka 3:38) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Aɖam kaañɔtɩnɩ Ɛsɔ kpam ɛzɩ pɩɣa ñɔtɩnʋʋ ka-caa kʋsɔɔlʋ kpam yɔ. Yehowa yɔɔdaɣnɩ Ɛ-pɩyalʋ weyi ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛɖʋʋ-ɩ tʋma kɩbana nɛ ɛwɩlɩɣ-ɩ mbʋ ɛsɔɔlaa se ɛla yɔ.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 1:28-30; 2:16, 17.

5. Bibl tɔm se Aɖam kɛ “Ɛsɔ lɛzʋʋ” yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

⁵ Aɖam kaakɛ “Ɛsɔ lɛzʋʋ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 1:27) Pɩtɩwɩlɩ se Aɖam kpaɣ Ɛsɔ ɛzɩdaa. Ɛzɩ ɖɩtɛm naʋ takayaɣ kanɛ ka-kajalaɣ ñʋʋ taa yɔ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩna Yehowa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ fezuu. (Yohanɛɛsɩ 4:24) Ye mbʋ, Yehowa fɛyɩnɩ ɛyʋ tomnaɣ nɛ calɩm. Pɩ-yɔɔ lɛ, pɔtɔm se Aɖam kɛ Ɛsɔ lɛzʋʋ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se palabɩ-ɩ nɛ ɛwɛɛnɩ Ɛsɔ wɛtʋ kɩbandʋ ɛzɩ sɔɔlɩm, lɔŋsɩnɖɛ, siɣsiɣ wɛtʋ nɛ ɖoŋ. Aɖam kɛ Ɛsɔ lɛzʋʋ ɖɔɖɔ  mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛwɛnɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ. Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɛfɛyɩ ɛzɩ menziini ŋgʋ kɩlakɩ mbʋ pi-yeke paɖʋ-kʋ se kɩla yɔ. Ɛ-maɣmaɣ ɛpɩzaɣ se ɛlɩzɩ se ɛlakɩ kɩbam yaa kɩwɛɛkɩm. Ye ɛɛlɩzaa se ɛlakɩ Yehowa sɔɔlɩm kɔyɔ, ɛɛpɩzaa se ɛcaɣ wezuu maatɛŋ, Paradisuu taa tɛtʋ yɔɔ.

6. Aɖam labɩ kɩwɛɛkɩm lɛ, ɛbɛ elesaa? Nɛ ɖoŋ weyi ɛ-kɩwɛɛkɩm wɛnɩ e-piya yɔɔ?

⁶ Pɩtʋʋ fɛyɩ se Aɖam labʋ kɩwɛɛkɩm nɛ pɩkɔnɩ-ɩ sɩm yɔ, mbʋ elesaa yɔ, pɩwɛ ñɩm kpem. Ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ lɛ, ɛtɩtasɩ wɛʋ pilim. Ɛtɩtasɩ wɛnʋʋ pilim wɛtʋ wazasɩ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 3:17-19) Mbʋ pɩkɩlɩ labʋ pʋtɔdɩyɛ yɔ lɛ se, pɩtɩkɛ Aɖam yeke lesini wezuu pilim. E-piya ɖɔɖɔ ɩɩkaɣ talʋʋ pilim. Ɛsɔtɔm yɔɔdʋʋ se: “Ɛyʋ kʋyʋm yɔɔ lɛ, kɩwɛɛkɩm nɛ sɩm palɩ ɛjaɖɛ yɔɔ. Nɛ sɩm wadɩ ɛyaa kpeekpe yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pe-kpeekpe palabɩ kɩwɛɛkɩm.” (Roma 5:12) Toovenim, Aɖam ɖɛzɩ ɖa-tɩŋa payɩ kɩwɛɛkɩm. Bibl tɔm se ‘ɛpɛdɩ’ ɛ nɛ e-piya nɛ papɩsɩ kɩwɛɛkɩm nɛ sɩm po-yomaa. (Roma 7:14) Aɖam nɛ Ɛva patɩtasɩ wɛnʋʋ lidaʋ nakʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-maɣmaɣ palɩzɩna se paaɖɔŋ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ. Ɛlɛ ɖa mba ɖɩkɛ pe-piya yɔ, ɖɩwɛnɩ lidaʋ yaa we?

7, 8. Ɛbɛ payaɣ se kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa?

⁷ Yehowa tɩŋnɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yɔɔ se ɛya ɛyaa ñʋʋ. Ɛbɛ payaɣ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa? Kajalaɣ lɛ, patɩŋɩɣnɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yɔɔ nɛ poholi nɔɔyʋ yaa nabʋyʋ. Pɩwɛ ɛzɩ liidiye nɖɩ pɛhɛyɩɣ se palɩzɩ salaka tʋ salaka taa yɔ. Nabʋlɛ lɛ, kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɛnɩ liidiye nɖɩ pɛhɛyɩɣ mbʋ ɛyʋ wɛɛkaa yɔ, pɩ-yɔɔ. Ye kɛgbɛdɩsaɣ nakɛyɛ ɛlaba yɔ, weyi ɛ-cɔlɔ pɩlɩnaa yɔ, pʋpɔzʋʋ se ɛhɛyɩ nabʋyʋ. Ye mbʋ ɛwɛɛkaa yɔ, pɩwɛ kɩmaŋ nɛ mbʋ ɛhɛyɩɣ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ payaɣ-pʋ se kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa.

⁸ Ɛzɩma papɩzɩɣ nɛ pala nɛ pɛhɛyɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm  mbʋ Aɖam laba nɛ pɩɖɛɛ ɖa-tɩŋa yɔ, pʋ-ñʋʋ taa nɛ palɩzɩ-ɖʋ kɩwɛɛkɩm nɛ sɩm po-yomiye taa? Yele nɛ ɖɩyɔɔdɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ ŋgʋ Yehowa ha-ɖʋ yɔ, kɩ-tɔm nɛ ɖɩna ɛzɩma kɩpɩzɩɣ nɛ kɩwazɩ-ŋ yɔ.

9. Kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ ŋgʋ pɩɩpɔzaa?

⁹ Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛyʋ lesi wezuu pilim yɔ, ɛyʋ mantɩtalɩ pilim nɔɔyʋ taatasɩɣ pɩzʋʋ se ɛhɛyɩ ki-lone taa. (Keɣa 48:8, 9) Kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ ŋgʋ pɩɩpɔzaa yɔ, pɩɩwɛ se kɩ nɛ mbʋ pelesaa yɔ, pɛwɛɛ kɩmaŋ. Lɩmaɣza anɛ awɛ nɔɔ kʋyʋmaɣ nɛ Ɛsɔtɔm taa paɣtʋ ndʋ tɩtɔŋ se: ‘Wezuu wezuu yɔɔ’ yɔ. (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 19:21) Ye mbʋ, ɛzɩma papɩzɩɣ nɛ pɛhɛyɩ wezuu pilim ŋgʋ Aɖam lesaa yɔ, kɩ-ñʋʋ taa? Pʋpɔzaa se ɛyʋ weyi ɛwɛ pilim ɖɔɖɔ yɔ, ɛnʋ ɛlanɩ ɛ-tɩ kɩlaʋ ɛyaa yɔɔ.—1 Timootee 2:6.

10. Ɛbɛ Yehowa laba nɛ ɛha-ɖʋ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa?

¹⁰ Ɛzɩma Yehowa laba nɛ ɛha-ɖʋ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa? Etiyi e-tiyiyu nɔɔyʋ tɛtʋ yɔɔ. Yehowa titiyi e-tiyiyu paa weyi, ɛlɛ etiyi e-tiyiyu weyi ɛkɩlɩ sɔɔlʋʋ yɔ, ɛ-Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ. (Kalɩ 1 Yohanɛɛsɩ 4:9, 10) Yesu tisi nɛ ɛkʋyɩ ɛsɔdaa nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim nɛ ɛkɔɔ tɛtʋ yɔɔ. (Filiipu 2:7) Ɛzɩ ɖɩkpɛlɩkʋʋ takayaɣ kanɛ ka-ñʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ, kɩ-taa yɔ, Yehowa kpaɣʋ ɛ-Pɩyalʋ wezuu nɛ ɛɖʋ Maarɩɩ lotu taa yɔ, maamaaci lakasɩ ɛlaba. Fezuu kiɖeɖeu ɖoŋ taa lɛ, papɩzaa nɛ palʋlɩ Yesu nɛ ɛwɛɛ pilim. Ye mbʋ pɩɩtaamʋna se ɛsɩ.—Luka 1:35.

11. Ɛzɩma ɛyʋ kʋyʋm yeke pɩzaɣ se ɛhɛyɩ ɛyaa miiliyɔɔwaa sakɩyɛ ñʋʋ taa?

¹¹ Ɛzɩma ɛyʋ kʋyʋm pɩzaɣ se ɛlaa ɛ-tɩ nɛ ɛhɛyɩ ɛyaa sakɩyɛ yɔɔ? Maɣzɩ nɛ ŋna, ɛzɩma pɩlaba nɛ ɛyaa miiliyɔɔwaa pɩsɩ kɩdɛkɛdaa? Tɔzɩ se alɩwaatʋ ndʋ Aɖam  labɩ kɩwɛɛkɩm yɔ, elesi ñɩm sɔsɔm na: Wezuu pilim. Pɩ-yɔɔ lɛ, ɛ-sɛyɩnaa taapɩzɩɣ se pɛwɛɛnɩ wezuu pilim. Kɩwɛɛkɩm nɛ sɩm Aɖam ɖɛzɩ-wɛ. Yesu, weyi Bibl yaɣ se “wayɩ wayɩ Aɖam” yɔ, ɛlɛ ñɛkɛ ɛyʋ pilim, ɛtɩla kɩwɛɛkɩm wiɖiyi kpa. (1 Kɔrɛntɩ 15:45) Pɩwɛ ɛzɩ Yesu lɛɣzɩ Aɖam lone taa se ɛya ɖa-ñʋʋ yɔ. Yesu ñam Ɛsɔ nɛ ɛlaa e-wezuu pilim se ɛhɛyɩ Aɖam kɩwɛɛkɩm yɔɔ. Mbʋ ɛlabɩ mbʋ yɔ, pɩhaɣ lidaʋ Aɖam sɛyɩnaa.—Roma 5:19; 1 Kɔrɛntɩ 15:21, 22.

12. Yesu ɖɔkʋʋ e-siɣsiɣ wɛtʋ nazɩm taa yɔ, pɩwɩlɩɣ we?

¹² Bibl yɔɔdʋʋ kʋñɔmɩŋ weyi Yesu tɔɔwaa pʋcɔ nɛ ɛsɩ yɔ, ɩ-tɩŋa ɩ-tɔm. Pamabɩ Yesu agbazɛɛ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ pakamɩ-ɩ nazɩm sizika yɔɔ nɛ ɛsɩ. (Yohanɛɛsɩ 19:1, 16-18, 30; Tɔm Kɩsɔzɩtʋ, hɔɔlɩŋ 204-206) Ɛbɛ yɔɔ pɩɩcɛyaa se Yesu ɛtɔɔ kʋñɔmɩŋ sakɩyɛ mbʋ? Ðɩkaɣ naʋ ñʋʋ nakʋyʋ taa se Sataŋ lɛkɩ Yehowa liu tɛɛ nɛ ɛtɔŋ se Yehowa sɛyʋ nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛwɛɛ siɣsiɣ ye ɛwɛ nazɩm taa yɔ. Yesu ɖɔkʋʋ e-siɣsiɣ wɛtʋ nazɩm taa yɔ, pɩwɩlaa se ndʋ Sataŋ maɣzɩɣ yɔ, tɩkɛ cɛtɩm. Yesu wɩlaa se ɛyʋ weyi ɛwɛ pilim nɛ ɛwɛnɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-cɩŋgɩlɩm wɛtʋ Ɛsɔ ɛzɩdaa paa Yiliyu ɛlakɩ we yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se Ɛsɔ Pɩyalʋ kɩbanʋ siɣsiɣ wɛtʋ ndʋ tɩlabɩ Yehowa leleŋ pɩdɩɩfɛyɩ!—Aduwa 27:11.

13. Ɛzɩma pɛhɛyɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa?

¹³ Ɛzɩma pɛhɛyɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa? Pɩnaɣ 33 Ð.A., Yuda mba fenaɣ ŋga payaɣ se Nisaŋ yɔ, ka-kɩyakʋ 14 ŋgʋ wiye, Ɛsɔ yeba nɛ pakʋ ɛ-Pɩyalʋ. Ye mbʋ, Yesu la e-wezuu “tam kʋyʋmam” paa wiɖiyi yɔɔ. (Ebree 10:10) Yesu sɩba nɛ pɩla kɩyakɩŋ naadozo lɛ, Yehowa fezi-i nɛ ɛpɩsɩ fezuu taa ɛyʋ. Yesu pɩsɩ ɛsɔdaa lɛ, ɛwɩlɩ Ɛsɔ e-wezuu pilim kɩlaʋ ŋgʋ ɛlaba se ɛhɛyɩ Aɖam sɛyɩnaa yɔɔ yɔ. (Ebree 9:24) Yehowa tisi nɛ ɛmʋ Yesu kɩlaʋ ŋgʋ se kɩkɛnɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ ŋgʋ kɩyakɩ ɛyaa  ñʋʋ kɩwɛɛkɩm nɛ sɩm po-yomiye taa yɔ.—Kalɩ Roma 3:23, 24.

14, 15. Pʋcɔ nɛ ɖihiɣ “kɩwɛɛkɩm kpeɣu” lɛ, ɛbɛ pʋpɔzʋʋ se ɖɩla?

¹⁴ Paa ɖɩkɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa yɔ, kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖihiɣ wazasɩ kɩbanzɩ sakɩyɛ. Ðɩna wazasɩ nzɩ Ɛsɔ kʋjɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩpɩzɩɣ nɛ kɩkɔnɩ-ɖʋ sɔnɔ nɛ cee wayɩ yɔ.

¹⁵ Kɩwɛɛkɩm kpeɣu. Kɩwɛɛkɩm mbʋ Aɖam ɖɛzɩ-ɖʋ yɔ pɩ-yɔɔ lɛ, pʋpɔzaa se ɖɩlʋ kpem pʋcɔ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩla mbʋ pʋtʋʋzaa yɔ. Ða-tɩŋa ɖɩlakɩ kɩwɛɛkɩm ɖɔ-yɔɔdaɣ nɛ ɖa-lakasɩ pa-taa. Ɛlɛ, pɩtɩŋnɩ Yesu kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ yɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖihiɣ “kɩwɛɛkɩm kpeɣu.” (Koloosi 1:13, 14) Ɛlɛ pʋcɔ nɛ pekpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm mbʋ lɛ, pʋpɔzʋʋ se ɖikpiɖi pɩ-yɔɔ siŋŋ. Pʋmʋnaa se ɖitendi Yehowa se pɩtɩŋnɩ ɖe-tisuu ɛ-Pɩyalʋ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ yɔɔ lɛ, ekpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm.—1 Yohanɛɛsɩ 1:8, 9.

16. Ɛbɛ sɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩsɛɛ Ɛsɔ nɛ ɛhʋyɛ kɩbanɖɛ? Nɛ wazaɣ ŋga ɛhʋyɛ kɩbanɖɛ wɛna?

¹⁶ Ɛhʋyɛ kɩbanɖɛ Ɛsɔ ɛzɩdaa. Ye ɛyʋ ɛhʋyɛ ɛwɛɛ nɛ ɖɩcɛyɩɣ-ɩ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ elesi lidaʋ, nɛ pɩwɛɛ-ɩ ɛzɩ ɛfɛyɩ wazaɣ nakɛyɛ yɔ. Ɛlɛ, pɩtɩŋnɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ yɔɔ lɛ, Yehowa kpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm. Mbʋ haɣnɩ-ɖʋ waɖɛ se ɖɩsɛɛ-ɩ nɛ ɛhʋyɛ kɩbanɖɛ paa ɖɩtɩtalɩ pilim yɔ. (Ebree 9:13, 14) Pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩyɔɔdɩnɩ Yehowa kaalɛyɩtʋ. Mbʋ yekina nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩtɩmnɩ-ɩ ɛzɩ ɖɩsɔɔlʋʋ yɔ. (Ebree 4:14-16) Ye ɖɩɖɔkɩ ɖɛ-ɛhʋyɛ kɩbanɖɛ mbʋ yɔ, ɖihikiɣ laŋhʋlʋmɩyɛ nɛ koboyaɣ.

17. Yesu sɩbʋ ɖɔ-yɔɔ yɔ, wazasɩ nzɩ pɩkɔnɩ-ɖʋ?

¹⁷ Wezuu maatɛŋ lidaʋ paradisuu taa tɛtʋ yɔɔ. Roma  6:23 tɔm se: “Kɩwɛɛkɩm kɩhɛyʋʋ lɛ sɩm.” Nɛ kalɩtʋ kʋyʋmtʋ ndʋ tɩtasɩ tɔm se: “Piyele nɛ Ɛsɔ kʋjɔʋ kɛzɛɣa lɛ, tam tam wezuu ɖa-Kɩbaɣlʋ Yesu Krɩstʋ taa.” Takayaɣ kanɛ ka-ñʋʋ 3 taa, ɖɩɩyɔɔdɩ wazasɩ nzɩ sɩkaɣ wɛʋ Paradisuu taa tɛtʋ yɔɔ yɔ, sɩ-tɔm. (Natʋ 21:3, 4) Cee wayɩ ɖɩkaɣ hiɣu wazasɩ nzɩ sɩ-tɩŋa nɛ wezuu maatɛŋ nɛ alaafɩya pilim mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Yesu sɩbɩ ɖɔ-yɔɔ. Ye ɖɩcaɣ se ɖihiɣ wazasɩ nzɩ yɔ, pʋpɔzʋʋ se ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kʋjɔʋ yɔɔ.

18. Ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzaa se ɖɩwɩlɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ Yehowa kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kʋjɔʋ yɔɔ?

¹⁸ Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩwɩlɩ Yehowa ɛsɩmɩyɛ siŋŋ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kʋjɔʋ yɔɔ? Ye kʋjɔʋ ɛmʋ alɩwaatʋ, pana ñaɣʋ yaa liidiye weyi ɛlakɩ-kʋ yɔ, pʋbʋ lɛ kɩwɛ ñɩm siŋŋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ se kʋjɔʋ laɖʋ sɔɔlɩ-ɖʋ siŋŋ yɔ, putukuuni ɖa-laŋɩyɛ. Kʋjɔŋ weyi Ɛsɔ labɩ-ɖʋ yɔ ɩ-taa payɩ lɛ, kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlɩnɩ ñɩm mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩlabɩ-ɩ kaɖɛ kpem pʋcɔ nɛ ɛha-ɖʋ kʋjɔʋ ŋgʋ. Yohanɛɛsɩ 3:16 tɔm se: “Ɛsɔ sɔɔlɩ ɛjaɖɛ pɩŋŋ nɛ ɛcɛlɩ-ɖɩ ɛ-Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ.” Kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ  taa kɩlɩɣnɩ wɩlʋʋ se Yehowa sɔɔlɩ-ɖʋ. Kɩwɩlɩɣ ɖɔɖɔ se Yesu sɔɔlɩ-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, etisi faaa nɛ ɛlaa e-wezuu ɖɔ-yɔɔ. (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 15:13) Ye mbʋ, kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yɔɔ lɛ, pʋpɔzʋʋ se ɖitisi se Yehowa nɛ ɛ-Pɩyalʋ pɔsɔɔlɩ ɖa-taa paa anɩ.—Galaatɩ 2:20.

19, 20. Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ ŋwɩlɩ Ɛsɔ ñɛ-ɛsɩmɩyɛ ɛ-kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kʋjɔʋ yɔɔ?

¹⁹ Ɛlɛ, ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋwɩlɩ ɛsɩmɩyɛ Ɛsɔ, ɛ-kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kʋjɔʋ yɔɔ? Kajalaɣ lɛ, kpɛlɩkɩ nɛ ŋtɩlɩ Yehowa weyi ɛkɛ Kʋjɔʋ Tʋ Sɔsɔ yɔ. (Yohanɛɛsɩ 17:3) Ye ŋkpɛlɩkɩɣ Bibl pɩtɩŋnɩ takayaɣ kanɛ kɔ-yɔɔ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ. Ŋŋtɩlɩɣ Yehowa nɛ pʋɖɔʋ lɛ, ŋsɔɔlʋʋ-ɩ ɖɔɖɔ nɛ pɩkɩlɩ. Nɛ ye ŋsɔɔlɩ-ɩ mbʋ yɔ, piyeki nɛ ŋla mbʋ pɩkɛdɩnɩ-ɩ yɔ.—1 Yohanɛɛsɩ 5:3.

²⁰ Wɩlɩ se ŋwɛnɩ tisuu Yesu kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ yɔɔ. Pɔyɔɔdɩ Yesu yɔɔ se: “Weyi etisiɣ Pɩyalʋ yɔɔ yɔ, ɛwɛnɩ tam tam wezuu.” (Yohanɛɛsɩ 3:36) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛnɩ tisuu Yesu yɔɔ? Yesu yɔɔ tisuu tɩkɛ nɔɔ taa tɔm yem. Pama Yakubu 2:26 taa se: “Tisuu ɛɛlakɩ tʋma kɩbana yɔ, pɩsɩba.” Toovenim patɩlɩɣ tisuu siŋŋ nɛ “tʋma kɩbana” labʋ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖa-lakasɩ taa. Ye ɖɩñɩnɩɣ se ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛnɩ tisuu Yesu yɔɔ yɔ, pʋpɔzʋʋ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩkpaɣ Yesu wɛtʋ. Ɛlɛ pɩtaakɛ ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ yɔ tɩ-taa yeke, pɩkɛ ɖɔɖɔ ɖa-lakasɩ taa.—Yohanɛɛsɩ 13:15.

21, 22. (a) Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖiwoki pɩnaɣ pɩnaɣ Kɩbaɣlʋ Tɔɔnaɣ Sɔnzɩ ɖɩlaɖɛ? (b) Ɛbɛ ɖɩkaɣ kpɛlɩkʋʋ ñʋʋ 6 nɛ 7 pa-taa?

²¹ Woki pɩnaɣ pɩnaɣ Kɩbaɣlʋ Tɔɔnaɣ sɔnzɩ ɖɩlaɖɛ. Nisaŋ 14 ɖanaɣ yɔɔ, pɩnaɣ 33 Ð.A., Yesu ɖʋ sɔnzɩ ŋgee nasɩyɩ. Sɔnzɩ nzɩ Bibl yaɣ se “Kɩbaɣlʋ Tɔɔnaɣ.” (1 Kɔrɛntɩ 11:20; Maatiyee 26:26-28) Payaɣ-sɩ ɖɔɖɔ se Krɩstʋ Sɩm Yɔɔ Tɔzʋʋ Sɔnzɩ. Yesu ɖʋ sɔnzɩ nzɩ se pɩsɩnɩ ɛ-apostoloowaa nɛ Krɩstʋ mba tɩŋa mba pakaɣ kɔm  pʋwayɩ yɔ, nɛ pɔtɔzɩ se pɩtɩŋnɩ ɛ-sɩm yɔɔ lɛ, ɛcɛlɩ e-ciyam yaa e-wezuu pilim se pɩkɛnɩ-ɖʋ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa. Sɔnzɩ nzɩ sɩ-yɔɔ Yesu ɖʋ paɣtʋ tʋnɛ: “Ɩkɩlakɩ mbʋ nɛ ɩtɔzʋʋ mɔ-yɔɔ.” (Luka 22:19) Ye ɖiwoki Krɩstʋ Sɩm Yɔɔ Tɔzʋʋ Sɔnzɩ taa ɖoŋ ɖoŋ yɔ, pɩtɔzʋʋ-ɖʋ sɔɔlɩm sɔsɔm mbʋ Yehowa nɛ Yesu pawɩlɩ-ɖʋ pɩtɩŋnɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yɔɔ yɔ, pɩ-yɔɔ. Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩwɩlɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kʋjɔʋ yɔɔ, ye ɖiwoki pɩnaɣ pɩnaɣ Krɩstʋ sɩm yɔɔ tɔzʋʋ sɔnzɩ ɖɩlaɖɛ yɔ. *

²² Pɩtʋʋ fɛyɩ, kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɛ kʋjɔʋ sɔsɔʋ siŋŋ ŋgʋ Yehowa labɩ-ɖʋ yɔ. (2 Kɔrɛntɩ 9:14, 15) Halɩ kʋjɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩpɩzɩɣ kɩwazɩ mba pɛtɛm sɩbʋ yɔ. Ɛzɩma mbʋ? Ñʋŋ 6 nɛ 7 weyi ɩkɔŋ yɔ, ɩkaɣ lɩzʋʋ pɩ-taa.