Tela beto luzingu na nge.

Mu butukaka na 1959, na mbanza Fuzhou, na provense ya Jiangxi, na Chine. Ntangu mu vandaka ti bamvula nana, insi na beto vandaka kukutana ti malanda ya mavwanga ya politiki yina bo ke bingaka bubu yai nde Révolution culturelle. Papa vandaka enzeniere civil, mpi bo songaka yandi na kukwenda kutunga nzila ya train na kisika mosi ya ntama na ntoto ya zelo na zelo. Na nsungi ya bamvula mingi, yandi vandaka kukwisa kutala beto kaka mbala mosi konso mvula. Na ntangu yina, mu vandaka kuzinga ti mama; mpi yandi vandaka longi na ekole primere. Beto vandaka kuzinga na ekole yina yandi vandaka kulonga. Na 1970, beto kwendaka kuzinga na Liufang; na ntangu yina, yo vandaka ka bwala mosi ya kinsukami na distrike ya Linchuan. Madia vandaka mpasi kuna.

Dibuta na beno vandaka kukwikila na nki?

Papa vandaka kusepela ve na mambu ya Nzambi mpi ya politiki. Mama vandaka muntu ya Buda. Na nzo-nkanda, bo longaka mu nde luzingu kudibasikilaka, mpi mu vandaka kukwikila na mambu yina balongi vandaka kutuba.

Sambu na nki nge kumaka kusepela ti matematike?

Mu kumaka kusepela ti matematike sambu yo ke lombaka kusosa kieleka na nzila ya bangindu yina kele na ndonga. Mao Tse-tung, mfumu ya bantu yina kotisaka mavwanga ya politiki fwaka na 1976 mpi mu kwendaka na iniversite ntangu fioti na nima ya lufwa na yandi. Mu ponaka kulonguka matematike. Ntangu mu bakaka diplome ya master, kisalu na mu ya ntete vandaka kusala bansosa na matematike sambu na kusala ba réacteur nucléaire.

Inki mutindu nge vandaka kutadila ntete Biblia?

Na 1987, mu kwendaka na États-Unis sambu na kusala doktorat na Texas A&M University. Mu zabaka nde na Amerika, bantu mingi ke kwikilaka na Nzambi mpi ke tangaka Biblia. Diaka, mu waka nde Biblia kele ti mayele ya me fwana na kusadila, yo yina mu yindulaka nde mu fwete tanga yo.

 Mu monaka nde malongi ya Biblia me fwana na kusadila. Kansi, mambu ya nkaka vandaka mpasi na kubakisa, yo yina mu sukininaka ve na kuyambula kutanga yo.

Inki mutindu nge kumaka kusepela diaka na Biblia?

Na 1990, Mbangi ya Yehowa mosi kwisaka na nzo mpi songaka mu na Biblia mutindu bantu ta vanda ti luzingu ya mbote na bilumbu ke kwisa. Yandi bakaka bangidika sambu Mbangi mosi ti nkento na yandi kukwisa kusadisa mu na kubakisa Biblia. Na nima, nkento na mu Liping, yina vandaka kulonga fiziki na Chine na humanité mpi yina vandaka kukwikila ve nde Nzambi kele, yantikaka mpi kulonguka Biblia. Beto longukaka mambu yina Biblia ke tubaka na yina me tala kisina ya luzingu. Dilongi ya ke tuba nde Ngangi kele vandaka diambu ya mpa sambu na mu, yo yina mu bakaka lukanu ya kusala bansosa mu mosi na diambu yina.

Inki mutindu nge salaka bansosa yango?

Sambu mu me longukaka matematike, mu me longukaka mutindu ya kusala bakalkile sambu na kuzaba bikuma yina ke salaka nde diambu mosi kusalama. Mu me longukaka diaka nde sambu luzingu kudibasikila, yo ke lomba nde ba proteine kuvanda dezia. Yo yina, mu mekaka kusala bakalkile sambu na kuzaba kana proteine lenda kudibasikila. Baproteine kele na kati ya bamolekile ya kele mpasi na kubakisa, mpi baselile ya kele na luzingu lenda vanda ti mitindu mingi kibeni ya baproteine yina ke wakanaka na mitindu ya sikisiki kibeni. Mu bakisaka, mutindu bantu ya nkaka me bakisaka, nde baproteine lenda kudibasikila ve ata fioti! Mu me tangaka ntete ve ata kima mosi ya kele na dilongi ya evolisio (dilongi ya ke tubaka nde bima kudibasikilaka) yina ke tendula mbote mutindu bamolekile yai ya kele mpasi na kubakisa lenda kudibasikila, mpi yo lenda kudibasikila ve ata fioti na kati ya bima yina yo ke vandaka. Sambu na mu, mambu yonso vandaka kumonisa nde Ngangi kele.

Inki ndimisaka nge nde Biblia me katukaka na Nzambi?

Ntangu mu landaka kulonguka Biblia ti lusadisu ya Bambangi ya Yehowa, mu longukaka nde Biblia kele ti bambikudulu mingi yina me lunganaka. Mu yantikaka mpi kubaka mambote ya kusadila minsiku ya Biblia. Mu kudiyulaka nde, ‘Inki mutindu bansoniki ya Biblia yina zingaka bamvula mingi me luta sonikaka mambu ya mayele yina kele mfunu tii bubu yai?’ Malembe-malembe, mu bakisaka nde Biblia kele Ndinga ya Nzambi.

Inki ke landaka kundimisa nge nde Ngangi kele?

Kana mu yindula bima mingi yina kele na lugangu, mu ke kwikilaka kibeni nde Ngangi kele. Bubu yai, mu ke salaka baprograme ya ordinatere, mpi mbala mingi mu ke yitukaka mutindu butomfu na beto me luta baprograme ya ordinatere. Mu mbandu, yo kele mpasi na kubakisa mutindu butomfu na beto ke zabaka ndinga ya muntu to ya kima. Bantu mingi na kati na beto lenda bakisa ndinga kukonda mpasi, ata yo kele ti bansa ya me mana ve, maseka, kosu-kosu, lukukama, mutindu bo ke tuba bangogo, makelele, to kana telefone me soba ndinga ya muntu. Nge lenda yindula nde mambu yai ke yitukisa ve. Kansi bantu ya ke salaka baprograme ya ordinatere me zaba nde yo ke yitukisaka. Butomfu me luta kibeni ata programe ya ordinatere ya kuluta mbote ya ke sadisaka na kuzaba ndinga ya muntu to ya kima.

Na kuswaswana ti baordinatere ya kele mpasi na kubakisa, butomfu na beto lenda bakisa mawi, mutindu muntu ke tuba, mpi yo lenda zaba bantu yina ke tuba na kulanda mungungu na bo. Bantu ya ke salaka baprograme ya ordinatere ke sala bansosa sambu baordinatere kufulula mayele yina butomfu ke vandaka na yo ya kuzaba ndinga ya muntu to ya kima. Mu ke ndima nde ntangu bo ke salaka mutindu yina, bo ke longukaka bima yina Nzambi me salaka.