Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

NGIUFULA 2

Sambu na Nki Mu Ke Zolaka Ve Mutindu Mu Ke Monanaka?

Sambu na Nki Mu Ke Zolaka Ve Mutindu Mu Ke Monanaka?

SA NA NKI YO KE MFUNU

Mambu ya nkaka ke mfunu mingi kuluta mambu ya nge ke monaka na kitala-tala.

NGE ZOLAKA KUSALA NKI?

Yindula diambu yai: Ntangu Julia ke tala na kitala-tala, yandi ke mona kaka nde yandi kele nene. Yandi ke kuditubila nde: “Mu fwe konda,” kansi bibuti ti banduku na yandi ke songa yandi nde yandi ke “nitu fioti.”

Ntama mingi ve, Julia yindulaka nde yandi fwete baka balukanu ya ngolo sambu na kukulumusa “kaka bakilo tanu.” Sambu na kusala yo, yandi fwete buya kudia mwa bilumbu . . .

Kana nge vandaka kudimona bonso Julia, nge zolaka kusala nki?

YINDULA FIOTI!

Mutindu nge ke kudimonaka lenda vanda bonso kifwanisu yina tala-tala ya kubeba ke songaka

Yo ke mbi ve kana nge ke kudiyangisa sambu na mutindu nge ke monana. Ya kieleka, Biblia ke tubilaka mbote kitoko ya bankento mpi ya babakala ya nkaka, bonso Sara, Rashele, Abigaile, Yozefi, mpi Davidi. Biblia ke tuba nde nkento mosi, zina na yandi Abishagi, vandaka “kitoko mingi kibeni.”—1 Bantotila 1:4.

Kansi, baleke mingi ke kudiyangisaka kuluta ndilu sambu na mutindu bo ke monana. Yo lenda basisa mambu ya mpasi. Tadila diambu yai:

  • Anketi mosi monisaka nde, bana-bankento 58 na kati ya 100 tubaka nde bo kele nene kuluta, kansi na kutuba ya masonga kaka bana-bankento 17 na kati ya 100 vandaka nene kuluta.

  • Na anketi ya nkaka, bankento 45 na kati ya 100 yina vandaka ti kilo fioti vandaka kuyindula nde bo kele nene mingi!

  • Sambu na kusosa kukonda, baleke ya nkaka me belaka anorexie—maladi ya ngolo kibeni yina ke pusaka muntu na kuyantika kubuya kudia.

Kana kele ti bidimbu ya ke monisa nde nge ke bela anorexie to maladi ya nkaka ya ke tadila kubuya kudia, sosa lusadisu. Ya ntete, solula ti kibuti to mbuta ya nkaka ya nge ke tudilaka ntima. Biblia ke tuba nde: “Nduku ya kieleka ke zolaka konso ntangu, mpi yandi kele mpangi yina me butukaka sambu na bantangu ya mpasi.”—Bingana 17:17.

NSOBA YA MBOTE YINA NGE LENDA SALA!

Ya kieleka, kimuntu ya kati kele kima ya ke salaka nde muntu kuvanda kitoko to ve. Tadila mbandu ya Absalomi, mwana ya ntotila Davidi. Biblia ke tuba nde:

“Kuvandaka ve ata ti bakala mosi bonso Absalomi ya bo vandaka kukumisa mingi kibeni sambu na kitoko na yandi. . . . Yandi vandaka na kifu ve.”—2 Samuele 14:25.

Yo yina, Biblia ke pesa beto bandongisila yai:

“Beno lwata kimuntu ya mpa.”—Bakolosai 3:10.

“Kitoko na beno kuvanda ve ya nganda . . . , kansi yo vanda kimuntu ya kubumbana ya ntima.”—1 Piere 3:3, 4.

Ata yo kele mbi ve na kusosa kuvanda kitoko, kimuntu na nge kele mfunu mingi kuluta mutindu nge ke monana na meso. Nsuka-nsuka, bikalulu ya mbote ta sala nde bantu kuzola nge mingi kuluta nitu ya ngolo to kitoko ya nganda! Leke mosi ya nkento, zina na yandi Phylicia, ke tuba nde, “Kitoko lenda benda dikebi ya bantu nswalu, kansi mambu yina bantu ta yibuka mingi sambu na nge kele mutindu nge kele na kati mpi bikalulu na nge ya mbote.”

TALA FIOTI MUTINDU NGE KE MONANA

Keti mbala mingi nge ke zolaka ve mutindu nge ke monana ntangu yai?

Keti nge me yindulaka dezia kusala chirurgie esthétique to kudia fioti kibeni sambu na kuyidika kifu mosi ya kele na nitu na nge?

Inki nge zolaka kusoba na mutindu nge ke monana kana nge vandaka ti mpila ya kusala yo? (Pona yonso yina me fwana.)

  • NDA

  • KILO

  • NSUKI

  • NITU YA MVIMBA

  • LUSE

  • TEINTURE

Kana nge pesaka mvutu ee na bangiufula zole ya ntete mpi nge ponaka mambu tatu to mingi na ngiufula ya tatu, yindula diambu yai: Yo lenda vanda kibeni nde bantu ya nkaka ke monaka ve nde nge kele mbi mutindu nge ke kudimonaka. Yo ke vandaka pete na kuvanda mambu ngolo mpi kudiyangisa mingi na mutindu nge ke monana na meso.—1 Samuele 16:7.