GĨCUNJĨ GĨA IKŨMI NA IGĨRĨ
Nĩ Eehokire Ngai Wake Amũmĩrĩrie
1, 2. Gwathiĩte atĩa mũthenya ũrĩa wa bata makĩria ũtũũro-inĩ wa Elija?
ELIJA aateng’erire mbura-inĩ, nayo nduma yaathiaga ĩkĩnenehaga. Aarĩ na rũgendo rũnene rwa gũthiĩ nĩguo akinye Jezireeli, na ndaarĩ kamwana. O na kũrĩ ũguo, aathire na mbere kũhanyũka tondũ “guoko kwa Jehova” kwarĩ hamwe nake. Ndaakoretwo arĩ na hinya mũingĩ ta ũcio mbere ĩyo. Aakoretwo ahĩtũka mbarathi iria ciakururĩtie ngaari ya Mũthamaki Ahabu.—Thoma 1 Athamaki 18:46.
2 Rĩu aarĩ o wiki rũgendo-inĩ rũu rũraihu. Ta hũũra mbica Elija akĩbucia nĩguo maĩ manyũrũrũke akĩhanyũkaga, agĩciragia igũrũ rĩgiĩ mũthenya ũcio wa bata. Warĩ ũhootani mũnene harĩ Jehova, Ngai wa Elija, na harĩ ũthathaiya wa ma. Kũraya thutha wake, Kĩrĩma gĩa Karimeli kĩrĩa Jehova aaninĩire ũthathaiya wa Baali kũgerera Elija gĩtionekaga rĩngĩ, tondũ nginya nduma nĩ yaambĩrĩirie kũneneha. Anabii aingĩ a Baali nĩ moonekete atĩ nĩ a maheeni na makooragwo. Elija agĩcoka akĩhoya Jehova aniine ng’aragu ĩrĩa yahinyĩrĩirie bũrũri ũcio mĩaka ĩtatũ na nuthu. Nayo mbura ĩkiura.—1 Ath. 18:18-45.
3, 4. (a) Nĩ kĩĩ hihi kĩngĩatũmire Elija agĩe na mwĩhoko mũnene agĩthiĩ Jezireeli? (b) Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ?
3 Rĩrĩa Elija aahanyũkaga kiromita icio 30 athiĩte Jezireeli, no gũkorũo eeciragia atĩ maũndũ nĩ mangĩagarũrũkire. Na hihi ageciria atĩ tondũ anabii a Baali nĩ mooragĩtwo, rĩu maũndũ nĩ maacenjetie. Eeciragia atĩ no mũhaka Ahabu angĩacenjirie! Thutha wa kwĩyonera ũrĩa gwathiĩte, no nginya angĩatiganĩirie ũthathaiya wa Baali, akaanie mũtumia wake Jezebeli, na atige kũnyarira ndungata cia Jehova.
4 Rĩrĩa kũroneka wendi witũ ta ũrahinga, nĩ tũgĩaga na mwĩhoko makĩria. No twambĩrĩrie gwĩciria atĩ tũgũthiĩ o na mbere kũgaacĩra, na hihi nginya kwĩĩra atĩ mathĩna maitũ marĩa manene nĩ mathiru. Angĩkorũo ũguo nĩguo Elija eeciragia, ũcio ti ũndũ wa kũmakania tondũ “aarĩ mũndũ ũũmbĩtwo mũũmbĩre ũmwe na ithuĩ.” (Jak. 5:17) No ũhoro wa ma nĩ atĩ, mathĩna ma Elija matiathirĩte. Thutha wa mathaa matare, Elija nĩ angĩaiyũrirwo nĩ guoya, akue ngoro nginya erirĩrie gũkua. Gwathire atĩa, na Jehova aateithirie mũnabii wake atĩa agĩe na wĩtĩkio na ũmĩrĩru makĩria? Rekei tuone.
Ũndũ Ũteerĩgĩrĩirũo Ũgĩkĩka
5. Hihi Ahabu nĩ eerutĩte kũhe Jehova gĩtĩo makĩria thutha wa maũndũ marĩa meekĩkĩte Kĩrĩma-inĩ gĩa Karimeli? Tũmenyete ũguo atĩa?
5 Rĩrĩa Ahabu aakinyire gwake Jezireeli-rĩ, hihi nĩ onanirie ta eerirĩte? Tũthomaga ũũ: “Nake Ahabu agĩkĩhe Jezebeli ũhoro wa maũndũ macio mothe Elija ekĩte, na wa ũrĩa oragithirie anabii othe na rũhiũ rũa njora.” (1 Ath 19:1) Ta rora wone atĩ Ahabu ndaagwetire Jehova Ngai wa Elija handũ, akĩheana ũhoro wa ũrĩa gwekĩkĩte. Tondũ Ahabu aarĩ mũndũ wa kĩĩmwĩrĩ, onire maũndũ macio na njĩra ya kĩĩmwĩrĩ—ũrĩa “Elija ekĩte.” Hatarĩ nganja, ndeerutĩte kũhe Jehova Ngai gĩtĩo. Ĩ nake mũtumia wake, ũrĩa wendete kwĩrĩhĩria eekire atĩa?
6. Jezebeli aatũmanire ndũmĩrĩri ĩrĩkũ kũrĩ Elija, na eendaga kuonania atĩa?
6 Jezebeli arĩ na mathũgũta, aatũmanire ũũ kũrĩ Elija: “Ngai ciakwa iro’thũũra, o na ikĩrĩrĩrie gũ’thũũra, ingĩkaaga gũtũma muoyo waku ũtuĩke o ta muoyo wa mũndũ o wothe wa acio rũciũ, ihinda o ta rĩrĩ.” (1 Ath. 19:2) Ũcio warĩ ũndũ wa kũmakania mũno. Nĩ ta eehĩtaga atĩ we mwene agĩrĩire gũkua angĩkorũo Elija ndegũkorũo oragĩtwo gũgĩkinyĩria mũthenya ũyũ ũngĩ nĩguo arĩhĩrie anabii ake a Baali. Ta hũũra mbica Elija agĩũkĩrio akomete kanyũmba-inĩ kũu Jezireeli ũtukũ ũcio warĩ na kĩhuhũkanio na akaheo ndũmĩrĩri ĩyo njũru ya Jezebeli. Yamũhutirie atĩa?
Gũtoorio nĩ Guoya na Gũkua Ngoro
7. Elija aahutirio atĩa nĩ kwĩhĩta kwa Jezebeli, na eekire atĩa?
7 Angĩkorũo Elija eeciragia atĩ ũthathaiya wa Baali nĩ waninĩtwo biũ, nĩ aamakire mũno kũmenya atĩ ũguo tiguo kwarĩ. Jezebeli ndoororoete ngoro. Nĩ oragithĩtie anabii aingĩ ehokeku, na ihinda-inĩ rĩrĩ Elija onaga ta rĩarĩ riita rĩake kũũragwo. Kwĩhĩta kũu kwa Jezebeli kwahutirie Elija atĩa? Bibilia ĩtwĩraga ũũ: “Agĩĩtigĩra mũno.” Hihi Elija aambĩrĩirie gwĩciria ũrĩa Jezebeli aangĩamũragithirie? Angĩkorũo nĩguo aikarire agĩciragia, nokĩo ũmĩrĩru wake wanyihire. O ũrĩa kũngĩkorũo kwarĩ, aatharire muoyo wake, “nĩ geetha ndakooragwo.”—1 Ath. 18:4; 19:3, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language.
Angĩkorũo nĩ tũkwenda gũtũũria ũmĩrĩru witũ, tũtiagĩrĩirũo kũiga meciria maitũ harĩ mogwati marĩa maratũmakia
8. (a) Petero aahaanaine na Elija na njĩra ĩrĩkũ? (b) Tũngĩĩruta ũndũ ũrĩkũ kuumana na Elija na Petero?
8 Elija towe ndungata njĩhokeku ya Ngai yanatoorio nĩ guoya. Mĩaka mĩingĩ thutha-inĩ, mũtũmwo Petero o nake nĩ aatooririo nĩ guoya. Kwa ngerekano, rĩrĩa Jesu aamũheire ũhoti wa kũgerera igũrũ rĩa maĩ, mũtũmwo ũcio aambĩrĩirie ‘kũrora rũhuho.’ Nĩ ũndũ ũcio, akĩũrũo nĩ ũmĩrĩru akĩambĩrĩria kũrikĩra. (Thoma Mathayo 14:30.) Kwoguo, ngerekano cia Elija na Petero nĩ itũrutaga ũndũ wa bata. Angĩkorũo nĩ tũkwenda gũtũũria ũmĩrĩru witũ, tũtiagĩrĩirũo kũiga meciria maitũ harĩ mogwati marĩa maratũmakia. Tũbatiĩ kũmaiga harĩ Kĩhumo gitũ kĩa mwĩhoko na hinya.
“Rĩu Nĩnjiganĩtie!”
9. Taarĩria ũrĩa rũgendo rwa Elija rwatariĩ na ũrĩa eeciragia rĩrĩa eetharaga.
9 Nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra, Elija orire agĩthiĩ kiromita ta 150 mwena wa gũthini eerekeire Biri-shiba, itũũra rĩrĩa rĩarĩ mũhaka-inĩ wa mũhuro wa Juda. Agĩtiga ndungata yake kũu agĩthiĩ werũ-inĩ arĩ wiki. Bibilia yugaga atĩ aathire “rũgendo rwa mũthenya mũgima,” kwoguo no tũhũũre mbica akĩambĩrĩria rũgendo rũu ruoro rũgĩtema, atarĩ na kĩndũ o na kĩ akuuĩte. Aiyũirũo nĩ guoya na akuĩte ngoro, aatuĩkanĩirie werũ-inĩ mwaraganu warĩ na mahiga maingĩ agĩcinagwo nĩ riũa. Hĩndĩ ĩrĩa riũa rĩakinyire gũthũa, Elija agĩthirũo nĩ hinya biũ. Arĩ mũnogu mũno, agĩikara rungu rwa mũtĩ wa mwethia, tondũ no ho angĩahurũkire werũ-inĩ ũcio.—1 Ath. 19:4.
10, 11. (a) Ciugo cia mahoya ma Elija kũrĩ Jehova cionanagia atĩa? (b) Ũkĩhũthĩra maandĩko marĩa monanĩtio, taarĩria ũrĩa ndungata ingĩ cia Ngai iria ciakuĩte ngoro ciaiguaga.
10 Elija aahoire atete mwĩhoko biũ akiuga nĩ kaba akue. Oigire ũũ: “Ti niĩ mwega gũkĩra aa baba.” Nĩ aamenyaga atĩ maithe make nĩ maatuĩkĩte rũkũngũ mbĩrĩra-inĩ, na matingĩahotire gũteithia mũndũ. (Koh. 9:10) Elija eeyonaga atarĩ na kĩene o tao. Nĩkĩo aakaire ũũ: “Rĩu nĩnjiganĩtie!” Haakĩrĩ bata ũrĩkũ wa gũthiĩ na mbere gũtũũra?
11 Hihi nĩ twagĩrĩirũo kũmaka nĩ kũmenya atĩ ndungata ya Ngai no ĩkue ngoro na njĩra nene ũguo? Aca! Athuri na atumia maigana ũna thĩinĩ wa Bibilia nĩ monanĩtio makuĩte ngoro mũno nginya makerirĩria gũkua—amwe ao nĩ Rebeka, Jakubu, Musa, na Ayubu.—Kĩam. 25:22; 37:35; Ndar. 11:13-15; Ayub. 14:13.
12. Wagĩrĩirũo kwĩgerekania na Elija atĩa ũngĩkaigua ũkuĩte ngoro mũno?
12 Tondũ tũratũũra “mahinda ma ũgwati,” ti ũndũ wa magegania atĩ andũ aingĩ, nginya ndungata njĩhokeku cia Ngai, nĩ makuaga ngoro rĩmwe na rĩmwe. (2 Tim. 3:1) Ũngĩgekora ũndũ-inĩ ta ũcio, wĩgerekanie na Elija na njĩra ĩno: Itũrũrĩra Ngai ngoro yaku. Jehova nĩwe “Ngai mwene ũhoro wothe wa kũũmanĩrĩria.” (Thoma 2 Akorintho 1:3, 4.) Hihi nĩ omĩrĩirie Elija?
Jehova nĩ Aarũmbũyirie Mũnabii Wake
13, 14. (a) Jehova aarũmbũyirie mũnabii wake ũrĩa watangĩkĩte atĩa na njĩra ya wendo kũgerera mũraika? (b) Nĩkĩ nĩ ũndũ wa gwĩkĩra ngoro atĩ Jehova nĩ oĩ o ũmwe witũ wega, nginya ũhoti witũ?
13 Ũgwĩciria Jehova aaiguire atĩa arĩ igũrũ rĩrĩa eeroreire mũnabii wake eendete akomete rungu rwa mũtĩ ũcio werũ-inĩ akĩhoya akue? Rĩrĩa Elija aahuririo nĩ toro, Jehova nĩ aamũtũmĩire mũraika. Mũraika ũcio akĩhutia Elija nĩguo okĩre akĩmwĩra ũũ: “Arahũka ũrĩe irio.” Elija agĩũkĩra, tondũ mũraika ũcio nĩ aamũharĩrĩirie mũgate mũhiũ na maĩ. Hihi nĩ aacokeirie mũraika ũcio ngatho? Bibilia no gũtwĩra ĩtwĩraga atĩ aarĩire na akĩnyua agĩcoka agĩkoma rĩngĩ. Hihi nĩ aakuĩte ngoro ũndũ atangĩahotire kwaria? O ũrĩa kũngĩkorũo kwarĩ, mũraika nĩ aamũũkĩririe riita rĩa kerĩ, hihi gũgĩthiĩ gũkĩa. O rĩngĩ akĩmwĩra ũũ: “Arahũka ũrĩe irio,” agĩcoka akĩmwĩra ciugo ici cia bata, “nĩ gũkorũo rũgendo rũrĩa ũgũthiĩ nĩrũgũkũnenehera mũno.”—1 Ath. 19:5-7.
14 Nĩ ũndũ wa gũteithio nĩ Ngai, mũraika ũcio nĩ aamenyaga kũrĩa Elija eerekeire. Ningĩ nĩ aamenyaga atĩ Elija ndangĩahotire gũtooria rũgendo rũu na hinya wake mwene. Na githĩ ti ũndũ wa gwĩkĩra ngoro gũtungatĩra Ngai ũmenyaga mĩoroto na ũhoti witũ makĩria ma ũrĩa ithuĩ twĩyũĩ! (Thoma Thaburi 103:13, 14.) Irio icio ciateithirie Elija atĩa?
15, 16. (a) Irio iria Elija aaheirũo nĩ Jehova ciamũteithirie gwĩka atĩa? (b) Twagĩrĩirũo gũcokia ngatho nĩ ũndũ wa ũrĩa Jehova arũmbũyagia ndungata ciake ũmũthĩ nĩkĩ?
15 Tũthomaga ũũ: “Agĩkĩarahũka, akĩrĩa, o na akĩnyua; nake agĩgĩthiĩ na hinya wa irio icio aarĩire matukũ mĩrongo ĩna, mũthenya na ũtukũ, agĩgĩkinya kĩrĩma-inĩ kĩa Ngai kĩrĩa gĩĩtagwo Horebu.” (1 Ath. 19:8) Elija eehingire kũrĩa matukũ 40 mũthenya na ũtukũ o ta Musa ũrĩa watũũraga karine ithathatũ mbere yake na Jesu ũrĩa watũũrire hakuhĩ karine ikũmi thutha wake. (Tham. 34:28; Luk. 4:1, 2) O na gũtuĩka irio icio itianinire mathĩna make mothe, nĩ ciamũtũũririe na njĩra ya kĩama. Ta hũũra mbica mũthuri ũcio mũkũrũ agĩtuĩkanĩria werũ-inĩ ũcio ũtaarĩ njĩra mũthenya na ũngĩ, kiumia na kĩngĩ, hakuhĩ mweri na nuthu!
16 Ũmũthĩ Jehova nĩ arũmbũyagia ndungata ciake na njĩra ya bata makĩria gũkĩra irio cia nda. Nĩ aciheaga irio cia kĩĩroho. (Mat. 4:4) Kwĩruta ũhoro wa Ngai kuuma kũrĩ Kiugo gĩake na mabuku marĩa mehocetie harĩ Bibilia nĩ gũtwĩkĩraga hinya kĩĩroho. Kũrĩa irio icio cia kĩĩroho no kwage kũniina mathĩna maitũ mothe, ĩndĩ no gũtũteithie kũũmĩrĩria moritũ. Ningĩ nĩ gũtongoragia harĩ “muoyo wa tene na tene.”—Joh. 17:3.
17. Elija aathire kũ, na nĩkĩ handũ hau haarĩ ha bata?
17 Elija aathire rũgendo rwa hakuhĩ kiromita 320 agĩgakinya Kĩrĩma kĩa Horebu (kana Kĩrĩma gĩa Sinai.) Haarĩ handũ ha bata mũno, tondũ nĩho Jehova Ngai oimĩrĩire Musa kũgerera mũraika kĩhinga-inĩ gĩakanaga mwaki. Ningĩ no ho Jehova aathondekire kĩrĩkanĩro kĩa Watho hamwe na Isiraeli. Elija akĩĩhitha ngurunga-inĩ.
Ũrĩa Jehova Omĩrĩirie Mũnabii Wake na Akĩmwĩkĩra Hinya
18, 19. (a) Mũraika wa Jehova oririe Elija kĩũria kĩrĩkũ, nake Elija aacokirie atĩa? (b) Elija onanirie itũmi irĩkũ ithatũ iria ciatũmĩte akue ngoro?
18 Arĩ kũu Horebu, “kiugo” kĩa Jehova, kĩrĩa kĩarehirũo nĩ mũraika, gĩkĩmũkinyĩrĩra, akĩũrio atĩrĩ, “Ũreka atĩa gũkũ, Elija?” No kũhoteke kĩũria kĩu kĩoririo na njĩra ya ũhooreri, tondũ Elija onire ũrĩ mweke wa gũitũrũra ngoro yake. Na noguo eekire. Oigire atĩrĩ, ‘Nĩ ũiru ndũire ndĩ naguo mũno nĩ ũndũ wa Jehova, Ngai Mũnene wa Ita; nĩ gũkorũo ciana cia Isiraeli nĩ itigĩte kũrũmĩrĩra kĩrĩkanĩro gĩaku, ikagũithia igongona ciaku thĩ, na ikoraga anabii aku na hiũ cia njora; na niĩ, o niĩ nyiki, no niĩ ndigarĩte; na no iracaria muoyo wakwa, iũrute.’ (1 Ath. 19:9, 10) Ciugo cia Elija cionanagia itũmi ithatũ ciatũmĩte akue ngoro.
19 Kĩa mbere, Elija aaiguaga ta wĩra wake warĩ wa tũhũ. Elija onaga ta maũndũ maathiaga matororoketie o na thutha wa mĩaka mĩingĩ ya ‘gũtũũra arĩ na ũiru’ agĩtungatĩra Jehova, na kũiga rĩĩtwa rĩa Ngai na ũthathaiya wake mbere. Andũ no maatũire matarĩ na wĩtĩkio na marĩ aremi, naguo ũthathaiya wa maheeni no watheremaga. Gĩa kerĩ, Elija aaiguaga atiganĩirio. Oigire “o niĩ nyiki, no niĩ ndigarĩte,” ta arĩ o we wiki watigarĩte thĩinĩ wa bũrũri ũcio arĩ ndungata ya Jehova. Gĩa gatatũ, Elija aarĩ na guoya. Anabii aingĩ a hĩndĩ yake nĩ mooragĩtwo, na onaga biũ atĩ nĩwe ũngĩarũmĩrĩire. No gũkorũo ndwarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ Elija gwĩtĩkĩra maũndũ macio, no ndaarekire mwĩtĩo kana thoni igirie aitũrũre ngoro yake. Na njĩra ya kũhingũrĩra Ngai ngoro yake kũgerera mahoya, nĩ aaigĩire andũ arĩa othe ehokeku kĩonereria kĩega.—Thab. 62:8.
20, 21. (a) Taarĩria maũndũ marĩa Elija eeyoneire arĩ mũromo-inĩ wa ngurunga Kĩrĩma-inĩ kĩa Horebu. (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Elija eerutire kuumana na hinya mũingĩ ũrĩa Jehova onanirie?
20 Jehova eekire atĩa thutha wa Elija kũguũria maũndũ marĩa maamũtangaga? Mũraika ũcio eerire Elija arũgame mũromo-inĩ wa ngurunga ĩyo. Noguo eekire, o na atekũmenya ũrĩa kũngĩekĩkire. Rũhuho rũnene rũkĩhurutana! No mũhaka rũkorũo nĩ rwahurutanaga mũno tondũ rwarĩ na hinya ũũ atĩ rwatũrangire irĩma na mahiga manene. Ta wĩcirie Elija akĩgeria kũgitĩra maitho make anyitĩrĩire nguo yake ĩrĩa yathondeketwo na guoya ndĩgathiĩ na rũhuho. Nĩ aabataraga gwĩkinyĩra wega tondũ thĩ nĩ yaambĩrĩirie gũthingitha. O na atathirĩtwo nĩ guoya, gũkĩgĩa mwaki mũnene, ũgĩtũma acoke thĩinĩ wa ngurunga nĩguo ndakahĩe.—1 Ath. 19:11, 12.
21 Maũndũ-inĩ macio mothe ma magegania meekĩkire, Bibilia ĩtũririkanagia atĩ Jehova ndaarĩ thĩinĩ wamo. Elija nĩ aamenyaga atĩ Jehova ndaarĩ ngai ya gwĩcirĩrio, ta Baali, ũrĩa watũũgĩrĩtio nĩ athathaiya ake arĩ we “ũrĩa ũrehaga matu” kana muuria wa mbura. Jehova nĩwe Kĩhumo kĩrĩa kĩa ma kĩa mahinya mothe ma magegania, no ningĩ nĩ mũnene mũno gũkĩra kĩndũ o gĩothe kĩrĩa ombĩte. O na igũrũ rĩo rĩene rĩtingĩmũigana! (1 Ath. 8:27) Maũndũ macio mothe maateithirie Elija atĩa? Ririkana kĩrĩa gĩatũmaga aigue guoya. Elija ndaabataraga gwĩtigĩra ũndũ o na ũrĩkũ kuuma kũrĩ Ahabu na Jezebeli tondũ Jehova, Ngai ũrĩa warĩ na hinya ũcio ũtangĩgereka aarĩ hamwe nake!—Thoma Thaburi 118:6.
22. (a) “Kamũgambo gaceke kahoreru” keerire Elija o rĩngĩ atĩa atĩ ti wa tũhũ? (b) Nũũ hihi warĩ kĩhumo gĩa ‘kamũgambo kau gaceke kahoreru’? (Rora kohoro ka magũrũ-inĩ.)
22 Thutha wa mwaki ũcio Elija akĩigua “kamũgambo gaceke kahoreru.” Gakĩra Elija eyarie rĩngĩ, na agĩitũrũra ngoro yake riita rĩa kerĩ. * No kũhoteke ũndũ ũcio nĩ wamũhoreririe ngoro makĩria. O na kũrĩ ũguo, hatarĩ nganja Elija nĩ aahoreririo makĩria nĩ ciugo iria ‘kamũgambo kau gaceke kahoreru’ gaacokire gakĩmwĩra. Jehova eerire Elija o rĩngĩ atĩ aamuonaga arĩ wa bata. Na njĩra ĩrĩkũ? Ngai aamũguũrĩirie muoroto wake wa thutha-inĩ wĩgiĩ kũniina ũthathaiya wa Baali thĩinĩ wa Isiraeli. Kwoguo, wĩra wa Elija ndwarĩ wa tũhũ tondũ muoroto wa Ngai no mũhaka ũngĩahingire. Makĩria ma ũguo, Jehova no angĩathiire na mbere kũhũthĩra Elija arĩ mũnabii, tondũ nĩ aamũtũmire o rĩngĩ na akĩmwĩra ũrĩa egwĩka.—1 Ath. 19:12-17.
23. Ũhoro-inĩ wĩgiĩ Elija kũigua atiganĩirio-rĩ, Jehova aahũthĩrire njĩra irĩkũ igĩrĩ kũmũhooreria?
23 Ĩ ũhoro-inĩ wĩgiĩ Elija kũigua atiganĩirio? Jehova eekire maũndũ merĩ. Wa mbere, eerire Elija aamũre Elisha arĩ we mũnabii ũrĩa ũngĩacokire ithenya rĩake. Elisha aangĩatuĩkire mũthiriti na mũteithĩrĩria wa Elija mĩaka ĩigana ũna. Ũndũ ũcio warĩ wa bata na wa kũhoreria ngoro. Wa kerĩ, Jehova aamwĩrire ciugo ici cia gũcanjamũra: “Nĩngwĩtigĩria andũ ngiri mũgwanja thĩinĩ wa Isiraeli, nao othe nĩ arĩa matarĩ maaturĩria Baali maru, o natuo tũnua twao tuothe tũtirĩ twamũmumunya.” (1 Ath. 19:18) Kwoguo, Elija ndaarĩ wiki. No mũhaka akorũo nĩ aakenire mũno kũigua ũhoro wa andũ acio ngiri nyingĩ ehokeku arĩa maaregete gũthathaiya Baali. Elija nĩ aabataraga gũtũũria wĩhokeku wake nĩguo amaigĩre kĩonereria kĩa wĩkindĩru ũtangĩenyenyeka harĩ Jehova mahinda-inĩ macio maritũ. No mũhaka Elija akorũo nĩ eekĩrirũo ngoro nĩ ciugo icio cia Ngai wake Jehova kũgerera “kamũgambo gaceke kahoreru.”
Bibilia no ĩtuĩke ta “kamũgambo gaceke kahoreru” tũngĩmĩĩtĩkĩria ĩtũtongoragie
24, 25. (a) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩthikĩrĩria “kamũgambo gaceke kahoreru” ka Jehova ũmũthĩ? (b) Nĩkĩ no tuuge atĩ Elija nĩ eetĩkĩrire kũũmĩrĩrio kũrĩa omĩrĩirio nĩ Jehova?
24 O ta Elija, no tũgegio nĩ mahinya manene marĩa monekaga thĩinĩ wa ũũmbi, na noguo kwagĩrĩire. Ũũmbi nĩ wonanagia wega hinya wa Mũũmbi. (Rom. 1:20) Jehova no endete kũhũthĩra hinya wake ũtangĩgereka gũteithia ndungata ciake njĩhokeku. (2 Maũ. 16:9) O na kũrĩ ũguo, no twĩrute ũhoro wa Ngai na njĩra nene makĩria kũgerera Kiugo gĩake, Bibilia. (Thoma Isaia 30:21.) Na njĩra ĩngĩ, Bibilia no ĩtuĩke ta “kamũgambo gaceke kahoreru” tũngĩmĩĩtĩkĩria ĩtũtongoragie. Jehova amĩhũthagĩra gũtũrũnga, gũtwĩkĩra ngoro, na gũtũririkania atĩ nĩ atwendete.
25 Hihi Elija nĩ eetĩkĩrire kũmĩrĩrio kũrĩa omĩrĩirio nĩ Jehova Kĩrĩma-inĩ kĩa Horebu? Ĩĩ. Thutha wa kahinda kanini, nĩ aacokereire gũtungatĩra Ngai arĩ na ũmĩrĩru na gũkaania andũ matige gũthathaiya ngai cia maheeni. O ta Elija, tũngĩreka ngoro citũ ‘ciũmagĩrĩrio nĩ Maandĩko,’ nĩ tũrĩhotaga kwĩgerekania na wĩtĩkio wake.—Rom. 15:4.
^ kib. 22 No kũhoteke kĩhumo gĩa “kamũgambo gaceke kahoreru” nĩ mũraika ũrĩa wahũthĩrĩtwo gũkinyia “kiugo kĩa Jehova,” ũrĩa ũgwetetwo thĩinĩ wa 1 Athamaki 19:9. Mũhari wa 15 ũmwĩtĩte “Jehova.” Ũndũ ũcio no ũtũririkanie ũhoro wa mũraika ũrĩa Jehova aahũthĩrire gũtongoria Aisiraeli werũ-inĩ, o we ũrĩa Ngai oigire ũũ igũrũ rĩake: “Rĩĩtwa rĩakwa rĩĩ thĩinĩ wake.” (Tham. 23:21) O na gũtuĩka tũtingiuga na ma biũ atĩ aarĩ Jesu, nĩ wega kũririkana atĩ atanoka gũkũ thĩ aakoragwo arĩ “Ũhoro,” kana Mwaria wa Jehova harĩ ndungata ciake.—Joh. 1:1.