Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

“Nĩtũgũtwarana Nawe”

“Nĩtũgũtwarana Nawe”

“Nĩtũgũtwarana nawe, nĩ ũndũ nĩtũiguĩte atĩ Ngai e hamwe na inyuĩ.”​—ZEK. 8:23.

NYĨMBO: 65, 122

1, 2. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova ooigĩte nĩ ũkaahanĩka mahinda-inĩ maya tũratũũra? (b) Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

JEHOVA akĩaria ũhoro wa mahinda maya tũratũũra oigire ũũ: “Matukũ-inĩ macio nĩgũgakinya atĩrĩ, atĩ andũ ikũmi moimĩte ndũrĩrĩ-inĩ iria ingĩ, o iria irĩ mĩarĩrie yacio mwanya, nĩmakanyita gĩcora kĩa nguo ya mũndũ Mũyahudi, makiugaga atĩrĩ, Nĩtũgũtwarana nawe, nĩ ũndũ nĩtũiguĩte atĩ Ngai e hamwe na inyuĩ.” (Zek. 8:23) Arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgatũũra gũkũ thĩ nĩ ‘manyitĩte gĩcora kĩa nguo ya mũndũ Mũyahudi,’ o ta andũ acio ikũmi a mũhaano. Nĩ makenaga mũno makĩnyitanĩra na Akristiano aitĩrĩrie maguta nĩo “Isiraeli a Ngai,” tondũ nĩ mamenyaga atĩ Jehova nĩ arathimaga acio aitĩrĩrie maguta.​—Gal. 6:16.

2 O ta mũnabii Zekaria, Jesu nĩ aaririe ũhoro wa ũrũmwe ũrĩa ũkoragwo gatagatĩ-inĩ ka andũ a Ngai. Oigire atĩ arũmĩrĩri ake nĩ ikundi igĩrĩ, “karũũru kanini” na “ng’ondu ingĩ,” ĩndĩ akiuga atĩ ikundi icio cierĩ ingĩgaatuĩka “rũũru rũmwe,” rwa “mũrĩithi ũmwe.” (Luk. 12:32; Joh. 10:16) O na kũrĩ ũguo andũ amwe mahota kwĩyũria ũũ: (1) Hihi arĩa a ng’ondu ingĩ nĩ marabatara kũmenya marĩĩtwa ma Akristiano othe aitĩrĩrie maguta? (2) Akristiano aitĩrĩrie maguta magĩrĩirũo kwĩyona atĩa? (3) Mũkristiano kĩũngano-inĩ kĩanyu angĩambĩrĩria kũrĩa mũgate na kũnyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano-rĩ, wagĩrĩirũo kuoya ũndũ ũcio atĩa? (4) Hihi nĩ ũrabatara gũtangĩka arĩa marĩaga mũgate na makanyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano mangĩongerereka? Rekei twarĩrĩrie macokio ma ciũria icio.

HIHI NO MŨHAKA TŨMENYE MARĨĨTWA MA AKRISTIANO OTHE AITĨRĨRIE MAGUTA?

3. Nĩkĩ tũtingĩhota kũmenya biũ arĩa magaakorũo itari-inĩ rĩa arĩa 144,000?

3 Hihi arĩa a ng’ondu ingĩ nĩ marabatara kũmenya marĩĩtwa ma Akristiano othe aitĩrĩrie maguta? Aca. Nĩkĩ? Tondũ o na mũndũ angĩkorũo aitĩrĩirio maguta, rĩu no rĩĩtana arĩ narĩo no ti kuuga no mũhaka agathiĩ igũrũ. Na Shaitani nĩ oĩ ũndũ ũcio nĩkĩo ahũthagĩra “anabii a maheeni . . . nĩguo mahĩtithie nginya arĩa athuure, kũngĩhoteka.” (Mat. 24:24) Gũtirĩ mũndũ ũngĩmenya kana Mũkristiano mũitĩrĩrie maguta nĩ akaheo ngerenwa yake ya gũthiĩ igũrũ nginya Jehova atue atĩ mũndũ ũcio nĩ agĩrĩire ngerenwa ĩyo. Mũkristiano ũcio angĩikara arĩ mwĩhokeku Jehova nĩ atuaga atĩ nĩ mwagĩrĩru kũheo ngerenwa ĩyo na akamũhũra mũhũri wa mũico kahinda kanini mbere ya gũkua gwake, kana kahinda kanini ‘thĩna ũrĩa mũnene’ ũtanambĩrĩria. (Kũg. 2:10; 7:​3, 14) Nĩ ũndũ ũcio, hatirĩ bata wa kũgeria gũtuĩria nĩa marigĩrĩrio-inĩ magakorũo itari-inĩ rĩa acio 144,000. [1]

4. Angĩkorũo tũtingĩhota kũmenya marĩĩtwa ma arĩa othe aitĩrĩrie maguta marĩ gũkũ thĩ-rĩ, tũngĩhota atĩa ‘gũtwarana nao’?

4 Angĩkorũo gũtingĩhoteka kũmenya marĩĩtwa ma Aisiraeli othe a kĩĩroho-rĩ, Akristiano a ng’ondu ingĩ mangĩkĩhota atĩa ‘gũtwarana nao’? Bibilia yugaga atĩ andũ acio ikũmi ‘nĩmakanyita gĩcora kĩa nguo ya mũndũ Mũyahudi, makiugaga atĩrĩ, Nĩtũgũtwarana nawe, nĩ ũndũ nĩtũiguĩte atĩ Ngai e hamwe na inyuĩ.’ O na gũtuĩka mũhari ũcio wa Bibilia ũgwetete o Mũyahudi ũmwe, ciugo “nawe” na “hamwe na inyuĩ” ironania nĩ makĩria ma mũndũ ũmwe. Ũndũ ũcio wonanagia atĩ Mũyahudi ũcio ti mũndũ ũmwe no arũgamagĩrĩra gĩkundi kĩa Akristiano aitĩrĩrie maguta marĩ othe. Arĩa a ng’ondu ingĩ nĩ moĩ ũguo, na nĩ matungatagĩra Jehova marĩ hamwe na gĩkundi kĩu. Matirabatara kũmenya marĩĩtwa ma arĩa othe aitĩrĩrie maguta atĩ nĩguo mamarũmĩrĩre marĩ mũndũ ũmwe ũmwe. Bibilia yonanagia atĩ Jesu nĩwe Mũtongoria witũ na nĩ ũndũ ũcio tũtiagĩrĩire kũrũmĩrĩra mũndũ.​—Mat. 23:10.

MAGĨRĨIRŨO KWĨYONA ATĨA?

5. Nĩ mũkaana ũrĩkũ Akristiano aitĩrĩrie maguta magĩrĩirũo nĩ gwĩcũrania na ũritũ, na nĩkĩ?

5 Arĩa manyuaga ndibei na makarĩa mũgate hĩndĩ ya Kĩririkano magĩrĩirũo nĩ gwĩcũrania na ũritũ mũkaana ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa 1 Akorintho 11:​27-29. (Thoma.) Mũtũmwo Paulo eendaga kuuga atĩa rĩandĩko-inĩ rĩu? Mũkristiano mũitĩrĩrie maguta angĩnyua ndibei kana arĩe mũgate hĩndĩ ya Kĩririkano atarĩ na ũkuruhanu mwega na Jehova, angĩkorũo akĩruta wĩra wa tũhũ. (Ahib. 6:​4-6; 10:​26-29) Mũkaana ũcio nĩ ũteithagia Akristiano aitĩrĩrie maguta kũririkana atĩ matiamũkĩrĩte ngerenwa yao. Marabatara gũthiĩ na mbere kwĩrutanĩria nĩguo ‘makinyĩre muoroto wao, mamũkĩre kĩheo gĩa gũthiĩ igũrũ kĩrĩa Ngai aheanaga kũgerera Kristo Jesu.’​—Afil. 3:​13-16.

6. Akristiano aitĩrĩrie maguta magĩrĩirũo nĩ kwĩyona atĩa?

6 Mũtũmwo Paulo eerire Akristiano aitĩrĩrie maguta ‘mathiage na mĩthiĩre ĩrĩa yaganĩrĩire na gwĩtwo kũrĩa meetirũo.’ Mangĩekire ũguo atĩa? Paulo aathiire na mbere kuuga ũũ: “Mũrĩ na wĩnyihia wothe na ũhooreri, mũrĩ na wetereri, mũgĩkiranagĩrĩria o mũndũ na ũrĩa ũngĩ mũrĩ na wendo, o mũkĩĩrutanagĩria biũ gũtũũria ũrũmwe wa roho thĩinĩ wa thayũ ũrĩa ũmũnyitithanagia.” (Ef. 4:​1-3) Roho wa Jehova ũrehaga wĩnyihia no ti mwĩtũũgĩrio. (Kol. 3:12) Nĩ ũndũ wa wĩnyihia, Akristiano aitĩrĩrie maguta nĩ mamenyaga atĩ matikoragwo na roho mũtheru ũkĩrĩte ũrĩa arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra gũkũ thĩ makoragwo naguo. Mationaga ta marĩ na ũmenyo kana ũtaũku wa mwanya kana makeyona marĩ a bata gũkĩra andũ arĩa angĩ. Ningĩ matingĩĩra mũndũ atĩ nĩ aitĩrĩirio maguta na mamwĩre ambĩrĩrie kũrĩa mũgate na kũnyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano. Nĩ ũndũ wa wĩnyihia nĩ mamenyaga atĩ Jehova nĩwe ũthuuraga arĩa egũitĩrĩria maguta.

7, 8. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Akristiano aitĩrĩrie maguta materĩgagĩrĩra, na nĩkĩ?

7 O na gũtuĩka nĩ gĩtĩo kĩnene gũkorũo na rĩĩtana rĩa gũthiĩ igũrũ, Akristiano aitĩrĩrie maguta matiĩrĩgagĩrĩra arĩa angĩ mamekĩre maũndũ na njĩra ya mwanya. (Ef. 1:​18, 19; thoma Afilipi 2:​2, 3.) Roho wa Jehova wamarutĩire ũira o mũndũ arĩ wiki, na gũtirĩ mũndũ ũngĩ wamenyire ũhoro ũcio. Nĩ mamenyaga atĩ Maandĩko nĩ matwĩraga twĩtheme gwĩtĩkia na ihenya mũndũ ũroiga atĩ nĩ aamũrĩtwo nĩ Ngai. (Kũg. 2:2) Nĩ ũndũ ũcio, Akristiano aitĩrĩrie maguta matiagĩrĩirũo gũthiĩ makĩĩraga andũ atĩ o nĩ aitĩrĩrie maguta, nĩguo metheme kwĩgoocithia. Ningĩ nĩ magĩrĩirũo gwĩthema kwĩraha nĩ ũndũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩao gĩa gũthiĩ igũrũ.​—1 Kor. 1:​28, 29; thoma 1 Akorintho 4:​6-8.

8 Makĩria ma ũguo, Akristiano aitĩrĩrie maguta matiĩyonaga ta marĩ a kĩrathi kĩa mwanya. Maticaranagia na arĩa angĩ moigaga atĩ nĩ aitĩrĩrie maguta marĩ na muoroto wa gwĩkĩrana hinya, kana gũthondeka ikundi cia mwanya cia kwĩruta Bibilia. (Gal. 1:​15-17) Maũndũ ta macio no marehe nyamũkano thĩinĩ wa kĩũngano na matũme kwage roho mũtheru, na nĩguo ũtũmaga kũgĩe thayũ na ũrũmwe.​—Thoma Aroma 16:​17, 18.

WAGĨRĨIRŨO KUOYA ŨNDŨ ŨCIO ATĨA?

9. Twagĩrĩirũo gũkorũo na mawoni marĩkũ harĩ Mũkristiano ũrĩaga mũgate na akanyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano? (Rora ithandũkũ “Wendo ‘Ndũrĩ Rũtũrĩko.’ ”)

9 Twagĩrĩirũo gũkorũo na mawoni marĩkũ harĩ Mũkristiano ũrĩaga mũgate na akanyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano? Jesu eerire arutwo ake ũũ: “Inyuothe mũrĩ a Ithe ũmwe.” Agĩcoka akĩmeera ũũ: “Mũndũ ũrĩa wothe wĩtũũgagĩria nĩ akaanyihio, na ũrĩa wothe wĩnyihagia nĩ agaatũũgĩrio.” (Mat. 23:​8-12) Nĩ ũndũ ũcio, ti ũndũ mwagĩrĩru gũtũũgĩria mũndũ o na ũrĩkũ, o na angĩkorũo nĩ aitĩrĩirio maguta. Bibilia ĩtwĩkĩraga ngoro twĩgerekanagie na wĩtĩkio wa athuri a kĩũngano, ĩndĩ ndĩtwĩraga tũtũũgagĩrie mũndũ o na ũrĩkũ arĩ ta mũtongoria witũ. (Ahib. 13:7) Maandĩko moigaga atĩ nĩ kũrĩ andũ amwe “magĩrĩire kũheagwo gĩtĩo kĩnene.” Andũ acio magĩrĩire kũheagwo gĩtĩo tondũ nĩ “marũgamagĩrĩra maũndũ na njĩra njega” na nĩ “merutanagĩria kwaria na kũrutana ũhoro wa kiugo kĩa Ngai” no ti tondũ nĩ aitĩrĩrie maguta. (1 Tim. 5:17) Kwoguo, arĩa marĩ na rĩĩtana rĩa gũthiĩ igũrũ no maigue ũũru tũngĩmatũũgĩria kana tũmahe gĩtĩo kĩrĩa gĩtamagĩrĩire. Ningĩ no ũkorũo ũtarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ o gũikara marĩ enyihia tũngĩmekagĩra maũndũ na njĩra ya mwanya. (Rom. 12:3) Gũtirĩ o na ũmwe witũ ũngĩenda kũhĩngithia ũmwe wa ariũ a Ithe na Kristo!​—Luk. 17:2.

Wagĩrĩirũo gũkorũo na mawoni marĩkũ harĩ mũndũ ũrĩaga mũgate na akanyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano? (Rora kĩbungo gĩa 9-​11)

10. Tũngĩonania gĩtĩo atĩa harĩ arĩa aitĩrĩrie maguta?

10 Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩhe arĩa aitĩrĩrie maguta gĩtĩo kĩrĩa kĩmagĩrĩire? Ti wega kũmooragia ciũria ciĩgiĩ ũrĩa maagĩire na rĩĩtana rĩa gũthiĩ igũrũ. Twaga gwĩka ũguo, nĩ tũrĩĩthemaga kwĩingĩria maũndũ-inĩ matatũkoniĩ. (1 Thes. 4:11; 2 Thes. 3:11) Tũtiagĩrĩirũo gwĩciria atĩ aciari, mũthuri kana mũtumia, kana mbarĩ cia mũndũ mũitĩrĩrie maguta atĩ o nao nĩ marĩitĩrĩrio maguta. Gũkorũo andũ metainwo kana mahikanĩtie gũtikonainie ona hanini na gũitĩrĩrio maguta. (1 Thes. 2:12) Ningĩ nĩ twagĩrĩirũo gwĩthema kũũria arĩa mahikanĩtie na mũndũ ũitĩrĩirio maguta ũrĩa maiguaga nĩ ũndũ wa kũmenya atĩ matigaatũrania nake thĩinĩ wa Paradiso gũkũ thĩ. Handũ ha kũmooria ciũria ingĩmaiguithia ũũru, ithuothe twagĩrĩirũo gũkoragwo na ũũma atĩ Jehova nĩ agaakumbatũra guoko gwake ‘ahũnie kĩrĩa gĩothe kĩĩ muoyo kĩrĩa gĩkenda.’​—Thab. 145:16.

11. Nĩ ũgwati ũrĩkũ tũngĩĩthema tũngĩaga ‘kwĩyendithĩrĩria harĩ andũ amwe’?

11 Rĩrĩa twethema kuona ta Akristiano aitĩrĩrie maguta marĩ a bata mũno gũkĩra Akristiano arĩa angĩ-rĩ, ũcio ũkoragwo ũrĩ ũgitĩri harĩ ithuĩ. Nĩkĩ? Bibilia yonanagia atĩ no kũhoteke “ariũ a Ithe witũ a maheeni” maingĩre thĩinĩ wa kĩũngano na nginya no moige atĩ nĩ aitĩrĩrie maguta. (Gal. 2:4, 5; 1 Joh. 2:19) Ningĩ no kũhoteke Akristiano amwe aitĩrĩrie maguta magarũrũke na matuĩke aregenyũki. (Mat. 25:10-12; 2 Pet. 2:​20, 21) Tũngĩĩthema mũtego wa ‘kwĩyendithĩrĩria harĩ andũ amwe’ tũtingĩgwa mũtego-inĩ wa kũgucĩrĩrio nĩ andũ acio twehere ũhoro-inĩ ũrĩa wa ma. Ningĩ tũtingĩkua ngoro Mũkristiano ũheetwo gĩtĩo mũno kana ũtungatĩire ihinda iraya arĩ mwĩhokeku angĩgwa.​—Jud. 16.

HIHI NĨ TWAGĨRĨIRŨO NĨ GŨTANGĨKA NĨ ŨNDŨ WA WONGEREREKU WAO?

12, 13. Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gũtangĩka nĩ ũndũ wa wongerereku wa arĩa marĩaga mũgate na makanyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano?

12 Tene arĩa maarĩaga mũgate na makanyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano maathiaga o makĩnyihaga, ĩndĩ mĩaka-inĩ ya ica ikuhĩ tũkoretwo tũkĩona makĩongerereka. Hihi nĩ twagĩrĩirũo nĩ gũtangĩka nĩ ũndũ wa wongerereku ũcio? Aca. Rekei tuone kĩrĩa kĩratũma tuge atĩ ũndũ ũcio ndwagĩrĩirũo nĩ gũtũthumbũra.

13 “Jehova nĩ oĩ arĩa ake.” (2 Tim. 2:19) Ariũ a Ithe witũ arĩa mataraga mũigana wa arĩa marĩa mũgate na manyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano matingĩmenya biũ nũ ũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ. Amwe arĩa marĩaga mũgate na makanyua ndibei nĩ arĩa meciragia kĩĩmahĩtia atĩ nĩ aitĩrĩrie maguta. Kwa ngerekano, kũrĩ andũ amwe tene maarĩaga mũgate na makanyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano no rĩu nĩ matigĩte. Angĩ nao makoragwo na mathĩna ma kĩĩmeciria na nĩ ũndũ ũcio mageciria atĩ nĩ magaathamaka na Kristo igũrũ. Kwoguo mũigana wa arĩa marĩaga mũgate na makanyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano nduonanagia biũ mũigana wa Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa matigarĩte gũkũ thĩ.

14. Bibilia yugaga atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ mũigana wa Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa magaakorũo gũkũ thĩ thĩna ũrĩa mũnene ũkĩambĩrĩria?

14 Nĩ gũgaakorũo na Akristiano aitĩrĩrie maguta kũndũ kũingĩ thĩinĩ wa thĩ rĩrĩa Jesu agoka kũmagĩĩra mathiĩ igũrũ. Bibilia yugaga atĩ Jesu “agaatũma araika ake na mũgambo mũnene wa karumbeta, nao nĩ magaacokanĩrĩria andũ ake arĩa athuure kuuma mĩena yothe ĩna ya thĩ, kuuma gĩturi kĩmwe nginya kĩrĩa kĩngĩ.” (Mat. 24:31) Ningĩ Bibilia yonanagia atĩ no Akristiano anini tu aitĩrĩrie maguta magaakorũo gũkũ thĩ matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria. (Kũg. 12:17) O na kũrĩ ũguo ndiugaga nĩ aigana magaakorũo matigarĩte gũkũ thĩ thĩna ũrĩa mũnene ũkĩambĩrĩria.

15, 16. Nĩ maũndũ marĩkũ tũrabatara kũmenya megiĩ arĩa 144,000 mathuurĩtwo nĩ Jehova?

15 Jehova nĩwe ũmenyaga hĩndĩ ĩrĩa njagĩrĩru ya gũthuura mũndũ atuĩke Mũkristiano mũitĩrĩrie maguta. (Rom. 8:​28-30) Aambĩrĩirie gũthuura Akristiano aitĩrĩrie maguta thutha wa kũriũka kwa Jesu na no kũhoteke atĩ Akristiano othe hĩndĩ ya karine ya mbere maarĩ aitĩrĩrie maguta. Kuuma karine ya mbere nginya kĩambĩrĩria-inĩ kĩa matukũ ma kũrigĩrĩria, andũ aingĩ arĩa mooigaga nĩ arũmĩrĩri a Kristo maarĩ Akristiano a maheeni. Jesu aamaringithanirie na “itindiĩ.” O na kũrĩ ũguo, hĩndĩ ĩyo yothe Jehova no aathiaga na mbere na gũitĩrĩria Akristiano amwe ehokeku maguta na nĩo maatariĩ ta “ngano” ĩrĩa Jesu aarĩtie ũhoro wayo. (Mat. 13:​24-30) Matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria Jehova nĩ athiĩte na mbere gũthuura Akristiano aitĩrĩrie maguta nĩguo mahinge 144,000. [2] Jehova angĩtua itua rĩa gũthuura amwe kahinda kanini mbere ya mũico wa mũtabarĩre ũyũ-rĩ, ithuĩ tũtingĩkorũo na kĩhooto gĩa gwĩkĩrĩra nganja itua rĩake. (Isa. 45:9; Dan. 4:35; thoma Aroma 9:​11, 16.) [3] Twagĩrĩirũo nĩ gwĩthema kũhaana ta aruti wĩra arĩa maatetirie mũmaandĩki nĩ ũndũ wa kũmahe mũcara ũiganaine na aruti wĩra arĩa maarutire wĩra o ithaa rĩmwe.​—Thoma Mathayo 20:​8-15.

16 Ti arĩa othe marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ makoragwo thĩinĩ wa “ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ.” (Mat. 24:​45-47) O ta hĩndĩ ya karine ya mbere, ũmũthĩ Jehova na Jesu maheaga andũ aingĩ irio cia kĩĩroho makĩhũthĩra o andũ anini tu. Hĩndĩ ya karine ya mbere Jehova aahũthĩrire o Akristiano anini tu aitĩrĩrie maguta kwandĩka Maandĩko ma Kĩngiriki ma Gĩkristiano. O na mahinda-inĩ maya no Akristiano anini tu aitĩrĩrie maguta mamũrĩtwo nĩguo maheage andũ ‘irio cia kĩĩroho hĩndĩ ĩrĩa yagĩrĩire.’

17. Weruta atĩa gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

17 Nĩ maũndũ marĩkũ tweruta? Jehova atuĩte itua rĩa kũhe andũ ake ngerenwa igĩrĩ ngũrani. Ayahudi a kĩĩroho magaatũra igũrũ na andũ arĩa ikũmi a mũhaano magaatũũra gũkũ thĩ. O na kũrĩ ũguo-rĩ, Jehova atanyaga ikundi icio cierĩ irũmĩrĩre ithimi o imwe cia ũthingu. No mũhaka ikundi icio cierĩ cionanagie ngumo ya wĩnyihia. No mũhaka ikundi icio cierĩ ikoragwo na ũrũmwe, na no mũhaka ikundi icio cierĩ itigagĩrĩre atĩ irarutithania wĩra na thayũ thĩinĩ wa kĩũngano. O ũrĩa matukũ ma kũrigĩrĩria marakuhĩrĩria gũthira, rekei tũtue itua rĩa gũtungatĩra Jehova tũrĩ rũũru rũmwe rungu rwa Kristo.

^ [1] (kĩbungo gĩa 3) Thaburi 87:​5, 6 yonanagia atĩ no kũhoteke mahinda mokĩte nĩ tũkamenya marĩĩtwa ma arĩa othe mariũkĩtio magathiĩ igũrũ gũthamaka hamwe na Jesu.​—Rom. 8:19.

^ [2] (kĩbungo gĩa 15) O na gũtuĩka Atũmwo 2:33 yonanagia atĩ Jesu nĩ akoragwo na itemi harĩ gũthuura Akristiano acio-rĩ, Jehova nĩwe ũmetaga.

^ [3] (kĩbungo gĩa 15) Nĩguo wone ũhoro makĩria, rora “Maswali Kutoka Kwa Wasomaji” thĩinĩ wa Mnara wa Mlinzi wa Mĩĩ 1, 2007, kar. 30-​31.