1, 2. (a) Nĩ kĩĩ gĩgwĩkĩra wĩtĩkio witũ hinya atĩ Ũthamaki nĩ ũkaahingia muoroto wa Ngai harĩ andũ? (b) Kũringana na Aefeso 2:12, irĩkanĩro ciĩkagĩra wĩtĩkio witũ hinya atĩa? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

ITHUĨ Aira a Jehova tuugaga atĩ Ũthamaki wa Ngai nĩguo tu kĩhonia kĩa mathĩna mothe ma andũ, na nĩ tũhunjagĩria andũ ũhoro ũcio tũrĩ na kĩyo. Ningĩ nĩ tũũmagĩrĩrio mũno nĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩa Ũthamaki. O na kũrĩ ũguo-rĩ, hihi nĩ tũkoragwo na wĩtĩkio mũrũmu atĩ Ũthamaki wa Ngai nĩ thirikari ya ma na nĩ ũkaahingia muoroto wake? Tũrĩ na itũmi irĩkũ cia gũtũma tũkorũo na wĩtĩkio mũrũmu harĩ Ũthamaki ũcio?—Ahib. 11:1.

² Ũthamaki wa Kĩĩmesia nĩ mũbango ũthagathagĩtwo nĩ Jehova Ngai Mwene-Hinya-Wothe nĩguo ahingie muoroto wake kwerekera ũũmbi wake. Ũthamaki wa Ngai ũhandĩtwo igũrũ rĩa mũthingi ũtangĩenyenyeka na nĩguo kĩhooto kĩa Jehova gĩa gwathana. Maũndũ ma bata makoniĩ Ũthamaki—mũthamaki, arĩa magaathana nake, na kũrĩa agaathana,—mothe nĩ mataarĩirio wega nĩ irĩkanĩro cia Jehova kana Mũriũ, Jesu Kristo. Gũthuthuria irĩkanĩro icio nĩ gũkuongerera ũtaũku witũ harĩ ũrĩa Ngai akaahingia muoroto wake na gũtũteithie kuona ũrĩa muoroto ũcio ũtangĩenyenyeka.—Thoma Aefeso 2:12.

3. Nĩ ũhoro ũrĩkũ tũgũthuthuria gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ na kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?

 ³ Bibilia nĩ ĩtaarĩirie irĩkanĩro ithathatũ cia bata ikoniĩ Ũthamaki wa Kĩĩmesia ũrĩa ũratongorio nĩ Kristo Jesu. Irĩkanĩro icio nĩ (1) kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu, (2) kĩrĩkanĩro kĩa Watho, (3) kĩrĩkanĩro kĩa Daudi, (4) kĩrĩkanĩro kĩa mũthĩnjĩri-Ngai o ta Melikisedeki, (5) kĩrĩkanĩro kĩerũ, na (6) kĩrĩkanĩro kĩa Ũthamaki. Rekei tũthuthurie ũrĩa o kĩrĩkanĩro gĩkonainie na Ũthamaki na kĩraateithia muoroto wa Ngai kũhinga harĩ thĩ na harĩ andũ.—Rora ũhoro rungu rwa kĩongo “ Ũrĩa Ngai Akaahingia Muoroto Wake.”

4. O ta ũrĩa ibuku rĩa Kĩambĩrĩria rĩonanĩtie-rĩ, nĩ maũndũ marĩkũ Jehova aabangire makoniĩ andũ?

⁴ Thutha wa Jehova kũhaarĩria thĩ thaka nĩguo ĩtũũragwo nĩ andũ, nĩ aabangire maũndũ matatũ makoniĩ andũ: Nĩ aangĩombire andũ na mũhianĩre wake, andũ nĩ mangĩaciaranire maiyũrie thĩ na mamĩtue Paradiso, na andũ nĩ maagirĩtio kũrĩa maciaro ma mũtĩ ũrĩa wa kũmenyithania wega na ũũru. (Kĩam. 1:26, 28; 2:16, 17) Hatirĩ kĩndũ kĩngĩ kĩabataranagia. Maũndũ macio matatũ maarĩ maiganu harĩ kũhingia muoroto wa Ngai harĩ andũ na thĩ. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ kĩĩ gĩatũmire irĩkanĩro ibataranie?

5, 6. (a) Shaitani aageririe gũthũkia muoroto wa Ngai na njĩra ĩrĩkũ? (b) Jehova eekire atĩa nĩ ũndũ wa ũkararia wa Shaitani mũgũnda-inĩ wa Edeni?

⁵ Akĩgeria gũthũkia muoroto wa Ngai, Shaitani nĩ aambĩrĩirie ũkararia. Nĩ aageririe gũthũkia wathĩki wa mũndũ harĩ Ngai na njĩra ya kũgeria Hawa arĩe maciaro ma mũtĩ ũrĩa wa kũmenyithania wega na ũũru. (Kĩam. 3:1-5; Kũg. 12:9) Na njĩra ĩyo, Shaitani agĩkĩrĩra nganja kĩhooto kĩa Ngai gĩa gwathana. Thutha ũcio ningĩ agĩkĩrĩra nganja wĩhokeku wa ndungata cia Ngai.—Ayub. 1:9-11; 2:4, 5.

⁶ Jehova angĩekire atĩa nĩ ũndũ wa ũkararia wa Shaitani mũgũnda-inĩ wa Edeni? Ma nĩ atĩ, kũniina aremi acio nĩ kũngĩaninire ũkararia. Ĩndĩ, gwĩka ũguo ningĩ kũngĩonanirie muoroto ũrĩa Ngai aarĩ naguo atĩ thĩ ĩiyũrũo nĩ njiarũa cia Adamu na Hawa ndũngĩkaahinga. Handũ ha kũniina aremi acio, Ngai nĩ aaheanire ũrathi ũrĩa arĩ guo kĩĩranĩro kĩa Edeni, nĩguo onanie atĩ ũndũ o wothe oigĩte no mũhaka ũkaahinga.—Thoma Kĩambĩrĩria 3:15.

7. Kĩĩranĩro kĩa Edeni gĩtũteithagia gũkorũo na ũũma ũrĩkũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ nyamũ ya thĩ na mbeũ yayo?

⁷ Kũgerera kĩĩranĩro kĩa Edeni, Jehova nĩ aatuĩrĩire nyamũ ya thĩ hamwe na mbeũ yayo, ũguo nĩ kuuga, Shaitani na arĩa othe mangĩamũnyitire mbaru harĩ gũũkĩrĩra wathani wa Ngai. Ngai nĩ aaheire mbeũ ya mũndũ wa nja wa kũrĩa igũrũ ũhoti wa kwananga Shaitani. Kwoguo, kĩĩranĩro kĩa Edeni gĩtionanagia tu ũrĩa Shaitani na maũndũ moru marĩa maarehirwo nĩ ũremi wake makaaninwo, ĩndĩ nĩ kĩonanagia nginya njĩra ĩrĩa Jehova akaahũthĩra gwĩka ũguo.

8. Nĩ ũndũ ũrĩkũ twamenya wĩgiĩ mũndũ wa nja na mbeũ yake?

⁸ Nũ ũngĩgaatuĩka mbeũ ya mũndũ wa nja ũcio? Tondũ mbeũ ĩyo ĩngĩkaagũtha nyamũ ya thĩ mũtwe, ũguo nĩ kuuga ‘yanange’ biũ Shaitani Mũcukani ũrĩa arĩ kĩũmbe kĩa roho-rĩ, no mũhaka mbeũ ĩyo ĩkorũo ĩrĩ kĩũmbe kĩa roho. (Ahib. 2:14) Kwoguo, mũndũ wa nja ũrĩa ũngĩgaaciara mbeũ ĩyo, o nake no mũhaka akorũo arĩ kĩũmbe kĩa roho. O na gũtuĩka mbeũ ya nyamũ ya thĩ yathire yongererekete, mũndũ wa nja ũcio na mbeũ yake maatũũrire marĩ kĩriga kwa ihinda rĩa hakuhĩ mĩaka 4,000 kuuma Jehova aaria ũhoro wa kĩĩranĩro kĩa  Edeni. O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ aathondekire irĩkanĩro cigana ũna iria iguũragia mbeũ ĩyo, na igateithia ndungata ciake ikorũo na ma biũ atĩ Ngai akaahũthĩra mbeũ ĩyo kweheria thĩna ũrĩa Shaitani aareheire andũ.

9. Kĩrĩkanĩro kĩa Jehova na Iburahimu kĩambĩrĩirie kũruta wĩra rĩ?

⁹ Mĩaka ngiri inya thutha wa gũtuĩra Shaitani, Jehova nĩ eerire Iburahimu oime mũciĩ gwake Uru thĩinĩ wa Mesopotamia, athiĩ bũrũri wa Kanaani. (Atũm. 7:2, 3) Jehova eerire Iburahimu ũũ: “Ũkĩra, ũthame bũrũri ũyũ ũtũire, uume kũrĩ andũ anyu, ũkiume nyũmba-inĩ ya thoguo, ũthiĩ ũkinye bũrũri ũrĩa ngakuonia; na niĩ nĩngatũma thĩinĩ waku kuume rũrĩrĩ rũnene, na nĩngakũrathima, na ndũme rĩĩtwa rĩaku rĩgĩe igweta; nawe ũrogatuĩka mũrathimithania; na rĩrĩ, andũ arĩa marĩkũrathimaga, acio nĩndĩrĩmarathimaga; na ningĩ mũndũ ũrĩa ũngĩkũruma, ũcio nĩndĩrĩmũtũũragia na ndirũ; nayo mĩhĩrĩga yothe ya thĩ ĩkarathimwo nĩ ũndũ waku.” (Kĩam. 12:1-3) Ũcio nĩguo ũhoro ũrĩa wa tene mũno mwandĩke wĩgiĩ kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu, kĩrĩa Jehova Ngai aarĩkanĩire na Iburahimu. Gũtirĩ mũndũ ũĩ wega rĩrĩa Jehova aarĩkanĩire na Iburahimu kĩrĩkanĩro kĩu. O na kũrĩ ũguo, kĩrĩkanĩro kĩu kĩambĩrĩirie kũruta wĩra mwaka-inĩ wa 1943 mbere ya Kristo, rĩrĩa Iburahimu oimire Harani na akĩringa Rũĩ rwa Farati arĩ na ũkũrũ wa mĩaka 75.

10. (a) Iburahimu onanirie atĩa wĩtĩkio mũrũmu harĩ ciĩranĩro cia Jehova? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ megiĩ mbeũ ya mũndũ wa nja Jehova aaguũririe kahora kahora?

¹⁰ Jehova nĩ aacokerire kĩĩranĩro gĩake harĩ Iburahimu maita maigana ũna, na o riita nĩ ongagĩrĩra ũhoro makĩria. (Kĩam. 13:15-17; 17:1-8, 16) Rĩrĩa Iburahimu onanirie wĩtĩkio mũrũmu harĩ ciĩranĩro cia Jehova na njĩra ya gũkorũo eeharĩirie  kũruta mwana wake wa mũmwe, Jehova nĩ eehĩtire atĩ kĩrĩkanĩro gĩake na Iburahimu no mũhaka gĩkaahinga. (Thoma Kĩambĩrĩria 22:15-18; Ahibirania 11:17, 18.) Thutha wa kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu kwambĩrĩria kũruta wĩra, kahora kahora Jehova nĩ aambĩrĩirie kũguũria maũndũ ma bata megiĩ mbeũ ĩyo ya mũndũ wa nja. Ĩngĩoimanire na rũciaro rwa Iburahimu, ĩngĩarĩ andũ aingĩ, ĩngĩatuĩkire athamaki, nĩyo ĩngĩkaanina thũ ciothe cia Ngai, na ĩtũme andũ aingĩ marathimwo.

11, 12. Maandĩko monanagia atĩa atĩ kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu nĩ kĩrahinga na njĩra ĩngĩ, na ũndũ ũcio ũrĩ na ũguni ũrĩkũ harĩ ithuĩ?

¹¹ O na gũtuĩka kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu nĩ kĩahingire na njĩra ya kĩĩmwĩrĩ rĩrĩa njiarũa ciake ciagaire Bũrũri wa Kĩĩranĩro, Maandĩko nĩ monanagia atĩ kĩrĩkanĩro kĩu ningĩ nĩ kĩraahinga na njĩra ya kĩĩroho. (Gal. 4:22-25) Akĩaria ũhoro wa kũhinga kũu, mũtũmwo Paulo oigire atĩ gĩcunjĩ kĩa mbere kĩa mbeũ ya Iburahimu nĩ Kristo, nakĩo gĩcunjĩ gĩa kerĩ nĩ Akristiano arĩa aitĩrĩrie maguta 144,000. (Gal. 3:16, 29; Kũg. 5:9, 10; 14:1, 4) “Jerusalemu, itũũra rĩrĩa rĩa kũrĩa igũrũ” nĩwe mũndũ wa nja ũrĩa ũraciara mbeũ ĩyo, na nĩwe gĩcunjĩ gĩa kũrĩa igũrũ gĩa ithondeka rĩa Jehova kĩrĩa gĩthondeketwo nĩ ciũmbe njĩhokeku cia kĩĩroho. (Gal. 4:26, 31) O ta ũrĩa kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu kĩeranĩire, mbeũ ya mũndũ wa nja nĩ ĩkaarehera andũ irathimo nyingĩ.

¹² Kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu nĩkĩo mũthingi wa Ũthamaki wa igũrũ, na kĩonanagia atĩ hatirĩ nganja Mũthamaki o hamwe na arĩa magathamaka hamwe nake nĩ makagaya Ũthamaki ũcio. (Ahib. 6:13-18) Kĩrĩkanĩro kĩu gĩgũthiĩ na mbere kũruta wĩra nginya hĩndĩ ĩrĩkũ? Kĩambĩrĩria 17:7 yugaga atĩ nĩ “kĩrĩkanĩro gĩa gũtũũra tene na tene.” Gĩgũthiĩ na mbere kũruta wĩra nginya hĩndĩ ĩrĩa Ũthamaki wa Kĩĩmesia ũkaaniina thũ cia Jehova na andũ othe thĩinĩ wa thĩ makorũo marathimĩtwo. (1 Kor. 15:23-26) Hatarĩ nganja, andũ arĩa magaatũũra thĩinĩ wa thĩ hĩndĩ ĩyo makaagunĩka tene na tene. Kĩrĩkanĩro kĩrĩa Ngai aarĩkanĩire na Iburahimu nĩ kĩonanĩtie wega atĩ Jehova nĩ ehaarĩirie biũ kũhingia muoroto wake wa atĩ andũ athingu ‘maiyũrie thĩ.’—Kĩam. 1:28.

13, 14. Kĩrĩkanĩro kĩa Daudi gĩkagĩra mũkonde ũndũ ũrĩkũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ wathani wa Mesia?

¹³ Kĩĩranĩro kĩa Edeni na kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu cionanagia atĩ hingo ciothe ũnene wa Jehova kũgerera kũrĩ Ũthamaki wa Kĩĩmesia ũtongoragio biũ nĩ ithimi ciake cia ũthingu. (Thab. 89:14) Hihi nĩ kũrĩ hĩndĩ thirikari ya Kĩĩmesia ĩkaagĩa na maũndũ ma uungumania na nĩ ũndũ ũcio ĩbatare kweherio? Jehova nĩ aathondekire kĩrĩkanĩro kĩngĩ kĩrĩa kĩonanagia atĩ gũtirĩ hingo ũndũ ta ũcio ũkaahanĩka.

¹⁴ Ta wĩcirie ũrĩa Jehova eerĩire Mũthamaki Daudi wa Isiraeli kũgerera kĩrĩkanĩro kĩa Daudi. (Thoma 2 Samueli 7:12, 16.) Jehova aarĩkanĩire na Daudi kĩrĩkanĩro kĩu rĩrĩa Daudi aathamakaga thĩinĩ wa Jerusalemu. Aamwĩrĩire atĩ Mesia agaakorũo arĩ wa rũciaro rwake. (Luk. 1:30-33) Nĩ ũndũ ũcio, Jehova nĩ aathiire akĩguũragia mũhĩrĩga ũrĩa mbeũ ĩyo ĩngĩgaaciarĩrũo na akĩonania atĩ mũndũ uumĩte nyũmba-inĩ ya Daudi nĩwe ũngĩgaakorũo “na kĩhooto” gĩa gũikarĩra gĩtĩ kĩa Ũthamaki wa Kĩĩmesia. (Ezek. 21:25-27) Kũgerera kũrĩ Jesu, ũthamaki wa Daudi ‘ũgũtũũra ũrũmĩtio kinya tene na tene.’ Ma nĩ atĩ, mbeũ ya Daudi ‘ĩgũtũũra nginya tene na tene, gĩtĩ gĩake kĩa ũnene gĩtũũre ta riũa.’ (Thab. 89:34-37) Hatarĩ nganja, wathani wa Mesia gũtirĩ hingo  ũkaagĩa na uungumania na maũndũ marĩa ũkaahingia magaatũũra tene na tene!

15-17. Kũringana na kĩrĩkanĩro kĩa mũthĩnjĩri-Ngai o ta Melikisedeki, nĩ wĩra ũrĩkũ ũngĩ mbeũ ĩkaaruta, na nĩkĩ?

¹⁵ O na gũtuĩka kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu na kĩrĩkanĩro kĩa Daudi nĩ cionanagia atĩ hatarĩ nganja mbeũ ya mũndũ wa nja nĩ ĩgaatuĩka athamaki, gũtuĩka athamaki gwiki ti kũiganu kũrehera andũ irathimo. Nĩguo andũ marathimwo biũ, no mũhaka makũũrũo kuuma mehia-inĩ na maingĩrio thĩinĩ wa famĩlĩ ya Jehova. Nĩguo ũndũ ũcio ũhinge, mbeũ ĩyo ningĩ nĩ ĩkũbatara gũtungatĩra ĩrĩ athĩnjĩri-Ngai. Mũũmbi witũ nĩ aahaarĩirie ũndũ ũcio na njĩra ya gũthondeka kĩrĩkanĩro kĩngĩ, nĩkĩo kĩrĩkanĩro kĩa mũthĩnjĩri-Ngai o ta Melikisedeki.

¹⁶ Jehova nĩ aaguũririe kũgerera Mũthamaki Daudi atĩ nĩ angĩgaathondeka kĩrĩkanĩro hamwe na Jesu arĩ na mĩoroto ĩĩrĩ. Muoroto wa mbere warĩ Jesu ‘agaaikara thĩ guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ngai’ nginya rĩrĩa agaatooria thũ ciake. Naguo wa kerĩ warĩ agaatuĩka “mũthĩnjĩri-Ngai o nginya tene, o ta ũrĩa Melikisedeki aatariĩ.” (Thoma Thaburi 110:1, 2, 4.) Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova oige atĩ Jesu angĩgaatuĩka mũthĩnjĩri-Ngai “o ta ũrĩa Melikisedeki aatariĩ”? Nĩ tondũ ihinda iraya mbere ya njiarũa cia Iburahimu kũingĩra Bũrũri wa Kĩĩranĩro, Melikisedeki mũthamaki wa Salemu aatungataga arĩ “mũthĩnjĩri-Ngai, o Ngai-ũrĩa-wĩ-Igũrũ mũno.” (Ahib. 7:1-3) Aamũrĩtwo nĩ Jehova ĩmwe kwa ĩmwe atungatĩre na njĩra ĩyo. Nowe wiki tu ũgwetetwo thĩinĩ wa Maandĩko ma Kĩhibirania agĩtungatĩra arĩ mũthamaki na mũthĩnjĩri-Ngai. Makĩria ma ũguo, tondũ gũtirĩ mũndũ ũngĩ ũgwetetwo watungatĩire na njĩra ĩyo mbere yake o na kana thutha wake-rĩ, no etwo “mũthĩnjĩri-Ngai o nginya tene.”

¹⁷ Jesu amũrĩtwo ĩmwe kwa ĩmwe atuĩke mũthĩnjĩri-Ngai kũgerera kĩrĩkanĩro kĩu kĩrĩa Jehova aarĩkanĩire nake, na egũtũũra arĩ “mũthĩnjĩri-Ngai o nginya tene, o ta ũrĩa Melikisedeki aatariĩ.” (Ahib. 5:4-6) Ũndũ ũcio wonanagia wega atĩ Jehova nĩ atuĩte itua ũndũ atangĩĩricũkwo rĩa kũhũthĩra Ũthamaki wa Kĩĩmesia kũhingia muoroto ũrĩa aarĩ naguo kĩambĩrĩria-inĩ wĩgiĩ andũ thĩinĩ wa thĩ.

18, 19. (a) Irĩkanĩro iria twarĩrĩria ironania atĩa ũhoro wĩgiĩ Ũthamaki? (b) Nĩ kĩũria kĩrĩkũ tũkaarĩrĩria?

¹⁸ Tũngĩrora irĩkanĩro iria twarĩrĩria, nĩ tũrona ũrĩa ikonainie na Ũthamaki wa Kĩĩmesia na ũrĩa Ũthamaki ũcio ũhandĩtwo igũrũ rĩa mũthingi mũrũmu. Kĩĩranĩro kĩa Edeni kĩonanagia ũrĩa Jehova akaahingia muoroto wake harĩ thĩ na andũ kũgerera harĩ mbeũ ya mũndũ wa nja. Nĩa mangĩgaatuĩka mbeũ ĩyo, na mangĩkaaruta wĩra ũrĩkũ? Kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu nĩ gĩtaarĩirie ũndũ ũcio.

¹⁹ Kĩrĩkanĩro kĩa Daudi nĩ gĩtaarĩirie makĩria ũhoro wĩgiĩ mũhĩrĩga ũrĩa Mesia angĩgaaciarĩrũo, na gĩkonania atĩ nĩwe ũrĩ na kĩhooto gĩa gwathana thĩinĩ wa thĩ nĩguo maũndũ marĩa Ũthamaki ũcio ũkaahingia matũũre tene na tene. Kĩrĩkanĩro kĩa mũthĩnjĩri-Ngai o ta Melikisedeki nĩkĩo mũthingi ũrĩa ũkaahotithia mbeũ ĩyo ĩtungatĩre ĩrĩ mũthĩnjĩri-Ngai. O na kũrĩ ũguo, Jesu ndakaaruta wĩra wa gũcokeria andũ ũkinyanĩru arĩ wiki. Kũrĩ na andũ angĩ maitĩrĩirio maguta matuĩke athamaki na athĩnjĩri-Ngai. Andũ acio moimĩte kũ? Ũndũ ũcio nĩ ũkaarĩrĩrio thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire.