1, 2. Andũ amwe meciragia Ngai akoragwo atariĩ atĩa?

ANDŨ aingĩ ũmũthĩ meciragia atĩ Ngai ndahutagio nĩ maũndũ marĩa mekaga. Nao angĩ metĩkĩtie atĩ Ngai ndarũmbũyanagia o na hanini na maũndũ marĩa makoraga andũ. Thutha wa kĩhuhũkanio kĩmwe kĩnene gũthũkangia indo bũrũri-inĩ wa Philippines mweri-inĩ wa Novemba 2013, mayor wa taũni ĩmwe nene oigire ũũ: “No gũkorũo Ngai ararĩ kũndũ kũngĩ.”

² Andũ angĩ mekaga maũndũ matekũmaka kana Ngai nĩ aramona. (Isa. 26:10, 11; 3 Joh. 11) Makoragwo matariĩ ta arĩa mũtũmwo Paulo aataarĩirie ũhoro wao rĩrĩa oigire ũũ: ‘Mationaga arĩ wega gũtũũra mamenyete ũhoro wa Ngai.’ Andũ acio ‘maaiyũirũo nĩ maũndũ mothe matarĩ ma ũthingu, na ma waganu, na ũhahami, na gwĩkana ũũru.’—Rom. 1:28, 29.

3. (a) Nĩ ciũria irĩkũ tũngĩĩyũria ũhoro-inĩ wĩgiĩ Ngai? (b) Kiugo “guoko” kwa Jehova kaingĩ kĩhũthagĩrũo Bibilia-inĩ kuonania atĩa?

³ Ĩ ithuĩ na ithuĩ? Ngũrani na andũ acio magwetwo, ithuĩ nĩ tũmenyaga atĩ Jehova nĩ onaga maũndũ marĩa mothe twĩkaga. No hihi nĩ tuonaga ũrĩa atũrũmbũyagia na agatũtiirĩrĩra ũtũũro-inĩ witũ? Na makĩria-rĩ, hihi ithuĩ tũrĩ amwe a arĩa Jesu oigire atĩ  “nĩmakona Ngai”? (Mat. 5:8) Nĩ getha tũmenye ũguo nĩ kuuga atĩa, rekei twambe twĩrute ngerekano irĩ Bibilia-inĩ cia andũ moonire guoko kwa Ngai gũkĩruta wĩra na arĩa maaregire gwĩka ũguo. Nĩ tũgũcoka twĩrute ũrĩa tũngĩona guoko kwa Ngai biũ ũtũũro-inĩ witũ kũgerera maitho ma wĩtĩkio. Tũkĩarĩrĩria maũndũ macio, ririkana atĩ kaingĩ Bibilia nĩ yaragia ũhoro wĩgiĩ “guoko” kwa Ngai rĩrĩa ĩraria igũrũ rĩgiĩ hinya wake ũrĩa ahũthagĩra nĩguo ateithie ndungata ciake na atoorie arĩa mamũkararagia.—Thoma Gũcokerithia Maathani 26:8.

4. Thũ cia Aisiraeli ciaregire kuona guoko Ngai nĩkĩ?

⁴ Matukũ-inĩ ma Aisiraeli, andũ nĩ maarĩ na mweke wa kuona na kũigua ũrĩa Ngai aarũĩrĩire Aisiraeli. Jehova nĩ aahonoketie andũ ake kuuma Misiri, na agacoka akamateithia gũtooria athamaki aingĩ. (Josh. 9:3, 9, 10) O na gũtuĩka athamaki othe a mwena wa ithũĩro wa Jorodani nĩ maaiguĩte na makeyonera maũndũ maingĩ, ‘nĩ maacokanĩrĩire othe hamwe marĩ na ngoro o ro ĩmwe nĩguo makahũrane na Joshua na Isiraeli.’ (Josh. 9:1, 2) Ningĩ thutha wao kwambĩrĩria mbaara, maarĩ na mweke wa kwĩyonera guoko kwa Ngai. Jehova nĩ aatongoririe maũndũ “riũa rĩkĩrũgama o ro ũguo, o naguo mweri ũgĩikara o ro ũguo o kũu warĩ, O nginya rũrĩrĩ rũrũ rĩkĩĩrĩhĩria harĩ thũ ciaruo.” (Josh. 10:13) Jehova “nĩwe watũmaga momie ngoro, nĩ getha makahũrane mbaara na Isiraeli.” (Josh. 11:20) Thũ cia Aisiraeli nĩ ciaregire gwĩtĩkĩra atĩ Ngai nĩwe warũagĩrĩra Aisiraeli, na ũndũ ũcio nĩ watũmire cihootwo.

5. Ahabu Mũthamaki mũru aaregire gwĩtĩkĩra ũndũ ũrĩkũ?

⁵ Thutha-inĩ, Mũthamaki Ahabu nĩ aarĩ na mweke wa kuona guoko kwa Ngai gũgĩtongoria maũndũ. Elija aamwĩrire ũũ: “Gũticoka kũgĩa ireera, o na kana mbura, . . . tiga o ta ũrĩa ngoiga.” (1 Ath. 17:1) Nĩ Jehova werĩte Elija ciugo icio, ĩndĩ Ahabu akĩrega gũciĩtĩkia. Thutha ũcio, Ahabu nĩ onire mwaki ũkiuma igũrũ rĩrĩa Elija aahoire igongona rĩcinwo. Elija aacokire akiuga atĩ Jehova nĩ angĩaniinire ng’aragu ĩyo, akĩĩra Ahabu ũũ: “Ũgĩikũrũke, nĩ getha mbura ndĩgakũgirie ũthiĩ.” (1 Ath. 18:22-45) Ahabu nĩ eeyoneire maũndũ macio mothe magĩkĩka no ndaigana gwĩtĩkĩra atĩ meekĩkaga nĩ ũndũ wa hinya mũnene wa Ngai. Cionereria icio iratũruta ũndũ ũyũ wa bata: Nĩ twagĩrĩirũo nĩ kuonaga guoko kwa Jehova gũkĩruta wĩra.

6, 7. Nĩ ũndũ ũrĩkũ andũ amwe matukũ-inĩ ma Joshua moonire?

⁶ Ngũrani na athamaki acio oru, nĩ harĩ andũ angĩ moonire guoko kwa Ngai, o na gũtuĩka maũndũ mao no maahanaine na ma athamaki acio. Kwa ngerekano-rĩ, matukũ-inĩ ma Joshua, Agibeoni nĩ maathondekire thayũ hamwe na Aisiraeli, o na gũtuĩka ndũrĩrĩ nyingĩ iria ciamathiũrũrũkĩirie nĩ ciarũaga na Aisiraeli. Nĩkĩ? Agibeoni moigire ũũ: “Ithuĩ ndungata ciaku . . . twoka nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Jehova Ngai waku; nĩ ũndũ nĩtũiguĩte ngumo yake, o na maũndũ mothe marĩa ekire.” (Josh. 9:3, 9, 10) Nĩ maataũkĩirũo atĩ Aisiraeli maatongoragio nĩ Ngai ũrĩa wa ma.

⁷ O nake Rahabu nĩ onire guoko kwa Ngai. Thutha wake kũigua ũrĩa Jehova aahonoketie andũ ake, eerire athigani arĩa erĩ Aisiraeli ũũ: “Nĩnjũĩ atĩ Jehova nĩamũheete bũrũri ũyũ.” O na gũtuĩka gwĩka ũguo nĩ gwatũmire eingĩrie ũgwati-inĩ, ũndũ ũcio nĩ wonanirie atĩ nĩ aarĩ na wĩtĩkio atĩ Jehova nĩ  angĩamũhonokirie na ahonokie famĩlĩ yao.—Josh. 2:9-13; 4:23, 24.

8. Aisiraeli amwe meeyoneire guoko kwa Ngai na njĩra ĩrĩkũ?

⁸ Ngũrani na Mũthamaki Ahabu, nĩ kũrĩ Aisiraeli amwe meeyoneire atĩ Jehova nĩwe wacokirie mahoya ma Elija. Rĩrĩa moonire mwaki kuuma kwĩ Jehova ũgĩcina kĩgongona, moigire ũũ: “Jehova, nĩwe Ngai.” (1 Ath. 18:39) Hatarĩ nganja, nĩ meeyoneire hinya wa Ngai.

9. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩona Jehova na tuone guoko gwake ũmũthĩ?

⁹ Ngerekano icio twarĩrĩria, nĩ ciatũteithia gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa kuona Ngai kana kuona guoko gwake kuugĩte. O ũrĩa tũrathiĩ na mbere tũkĩmũmenyaga-rĩ, o na ithuĩ no tuone guoko gwake tondũ nĩ tuonaga ngumo o hamwe na ciĩko ciake na ‘maitho ma ngoro.’ (Ef. 1:18) Nĩ harĩ bata twĩgerekanagie na andũ a tene o hamwe na a mahinda maya, arĩa meeyoneire Jehova agĩteithia andũ ake. No rĩrĩ, hihi ũmũthĩ nĩ tũrĩ na ũira wa atĩ Ngai nĩ arateithia andũ?

10. Nĩ ũira ũrĩkũ tũrĩ naguo wa atĩ Jehova nĩ ateithagia andũ ũmũthĩ? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

¹⁰ Tũrĩ na itũmi nyingĩ cia gũtũma twĩtĩkie atĩ Jehova no arathiĩ na mbere gũteithia andũ. Mahinda maingĩ twanaigua ũrĩa andũ maanahoya Ngai ũteithio wa kĩĩroho, na mahoya mao magacokio. (Thab. 53:2) Kwa ngerekano bũrũri-inĩ wa Philippines, mũrũ wa Ithe witũ Allan akĩhunjia nyũmba kwa nyũmba nĩ aacemanirie na mũtumia, na mũtumia ũcio akĩambĩrĩria kũrĩra. Allan oigire ũũ: “Rũcinĩ rũu, mũtumia ũcio aakoretwo ahoya Jehova atĩ Aira a Jehova mamũceerere. Mũtumia ũcio arĩ tinĩnja, nĩ eerutaga na Aira a Jehova, ĩndĩ makĩũranwo nao ahika na agĩthamĩra kũndũ kũngĩ. Ngai nĩ aacokirie mahoya make na ihenya nĩkĩo ũndũ ũcio wamũhutirie mũno.” Na thutha wa ihinda rĩa mwaka ũmwe, mũtumia ũcio nĩ eeyamũrĩire Jehova.

11, 12. (a) Nĩ na njĩra irĩkũ Jehova arateithia ndungata ciake? (b) Taarĩria ũndũ wonetwo wa mũndũ wateithirio nĩ Ngai.

¹¹ Ndungata nyingĩ cia Ngai nĩ ciĩyoneire ũteithio wake na igatigana na mĩtugo mĩũru ta kũnyua thigara, kũhũthĩra ndawa cia kũrebia, kana kwĩrorera ponografĩ. Amwe moigaga atĩ manageria gũtiga mĩtugo ĩyo ĩndĩ makaremwo. No rĩrĩa maacaririe ũteithio wa Jehova, nĩ aamaheire ‘ũhoti ũrĩa mũnene’ ũrĩa wamateithirie gũtooria mĩtugo ĩyo.—2 Kor. 4:7; Thab. 37:23, 24.

¹² Jehova nĩ ateithĩtie ndungata ciake nyingĩ kũhiũrania na moritũ marĩa icemanagia namo o mũndũ o mũndũ. Kwa ngerekano, mwarĩ wa Ithe witũ Amy nĩ aacemanirie na moritũ rĩrĩa aatũmirũo agateithĩrĩrie gwaka Nyũmba ya Ũthamaki na nyũmba ya amishonarĩ gĩcigĩrĩra-inĩ kĩmwe mwena wa Pacific. Oigire ũũ: “Twaikaraga kamũkawa-inĩ kanini, na njĩra iria twageragĩra o mũthenya nĩguo tũkinye harĩa twarutagĩra wĩra ciakoragwo ciarahĩte maĩ.” Ningĩ nĩ aabataraga kwĩmenyeria mũtũũrĩre wa kũu, na maita maingĩ gũtiakoragwo na thitima kana maĩ. Aathiire na mbere kuuga: “O na nĩ kũrĩ mũthenya ũmwe ndaagũthũkĩire mwarĩ wa Ithe witũ twarutaga wĩra nake. Nĩ ndaaiguire ũũru mũno. Rĩrĩa ndainũkire, ndĩ rumu-inĩ yakwa mũkawa-inĩ na kwarĩ na nduma, nĩ ndaitũrũrĩire Jehova ngoro yakwa na ngĩmũhoya andeithie.” Rĩrĩa thitima ciacokire, Amy nĩ oire ngathĩti ya Mũrangĩri ĩrĩa yarĩ na gĩcunjĩ kĩaragĩrĩria ũhoro wa programu ya kũrĩka gwa kĩrathi kĩa Gileadi. Ngathĩti ĩyo yaragĩrĩria maũndũ marĩa aahiũranagia namo. Oigire ũũ: “Ndaiguire ta arĩ Jehova waaragia na niĩ ũtukũ ũcio. Ũndũ  ũcio nĩ waheire hinya wa gũthiĩ na mbere ũtungata-inĩ wakwa.”—Thab. 44:25, 26; Isa. 41:10, 13.

13. Nĩ ũira ũrĩkũ tũrĩ naguo wa kuonania atĩ Jehova nĩ ateithagia andũ ake kũrũĩrĩra ũhoro ũrĩa mwega, o na kũwĩkĩra hinya?

¹³ Jehova ningĩ nĩ ateithĩtie andũ ake nĩguo mahote kũrũĩrĩra ũhoro ũrĩa mwega, o na kũwĩkĩra hinya. (Afil. 1:7) Kwa ngerekano, thirikari imwe cianageria kũniina biũ wĩra wa kũhunjia, ĩndĩ tũgĩthiĩ magooti-inĩ gwĩtetera. Nĩ tũgĩĩte na ũhootani maciira-inĩ 268 magooti-inĩ marĩa manene, na kuuma mwaka wa 2000, nĩ tũhootete maciira 24 Igooti-inĩ Inene rĩa Rũraya rĩa Ihooto cia Andũ. Ũndũ ũcio nĩ ũira wa atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũgirĩrĩria guoko kwa Jehova.—Isa. 54:17; thoma Isaia 59:1.

14. Nĩ ũira ũrĩkũ ũngĩ tũrĩ naguo wa kuonania atĩ Ngai nĩ arateithia andũ ake?

¹⁴ Wĩra wa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega thĩinĩ wa thĩ yothe ũhotekaga nĩ ũndũ wa ũteithio wa Ngai. (Mat. 24:14; Atũm. 1:8) Ũndũ ũngĩ nĩ ũrũmwe ũrĩa andũ a Jehova makoragwo naguo thĩinĩ wa thĩ yothe. Ũcio nĩ ũndũ andũ arĩa angĩ thĩinĩ wa thĩ matangĩhota kũgĩa naguo, na nĩkĩo andũ aingĩ o na matarĩ athathaiya a Jehova moigaga ũũ: “Ngai e gatagatĩ-inĩ kanyu.” (1 Kor. 14:25) Kwoguo kũrĩ na ũira mũiganu wa gwĩtĩkia atĩ Jehova nĩ ateithagia ndungata ciake. (Thoma Isaia 66:14.) Hihi wee nĩ wĩyonagĩra guoko kwa Jehova ũtũũro-inĩ?

15. Nĩkĩ rĩmwe no twage kuona guoko kwa Jehova ũtũũro-inĩ witũ?

¹⁵ Nĩ maũndũ ta marĩkũ mangĩtũma twage kuona guoko kwa Jehova wega biũ ũtũũro-inĩ witũ? Moritũ ma ũtũũro no matũgũmĩre. Hĩndĩ ta ĩyo no twĩkore tũkĩriganĩrũo nĩ ũrĩa Jehova atũteithĩtie. Hĩndĩ ĩrĩa Jezebeli mũtumia wa mũthamaki eendaga kũũraga Elija, mũnabii ũcio nĩ aariganĩirũo gwa kahinda nĩ ũrĩa Ngai aamũteithĩtie. Bibilia yugaga ũũ igũrũ rĩgiĩ Elija: “Akĩĩhoera atĩ akue.” (1 Ath. 19:1-4) Nĩ kĩĩ kĩngĩateithirie Elija? Nĩ aabataraga kwĩhoka Jehova amũũmĩrĩrie.—1 Ath. 19:14-18.

16. Ũngĩka atĩa nĩguo wone Ngai o ta ũrĩa Ayubu aamuonire?

 ¹⁶ Ayubu nĩ aatangĩkĩte mũno nĩ ũndũ wa mathĩna marĩa aarĩ namo nginya akĩaga kuona maũndũ ta ũrĩa Jehova aamonaga. (Ayub. 42:3-6) O ta Ayubu, o na ithuĩ mathĩna no matũme twage kuona ũrĩa Jehova aratũteithia. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kuona maũndũ marĩa Ngai aratwĩkĩra? No mũhaka twĩcũranagie ũrĩa Bibilia yugaga igũrũ rĩgiĩ mathĩna maitũ. Twamenya ũrĩa Jehova atũteithagia, nĩ tũkũmũkuhĩrĩria biũ. Na o ta Ayubu, o na ithuĩ no tuuge: ‘Ũhoro waku ndĩraũiguĩte kũigua kũrĩa gwa gũtũ; ĩndĩ rĩu riitho rĩakwa nĩ gũkuona rĩkuonete.’

17, 18. (a) Nĩ na njĩra irĩkũ tũngĩona atĩ Jehova nĩ aratũteithia? (b) Taarĩria ũndũ wonetwo ũronania ũrĩa Ngai atũteithagia mahinda-inĩ maya.

¹⁷ Nĩ na njĩra irĩkũ tũngĩona guoko kwa Jehova? Ta wĩcirie ngerekano ici: No kũhoteke nĩ wonaga atĩ Jehova nĩwe watongoririe maũndũ nĩ getha ũmenye ũhoro wa ma. Kana rĩngĩ wanathiĩ mĩcemanio ya Gĩkristiano na thutha wa gũthikĩrĩria gĩcunjĩ kĩna ũkiuga ũũ: “Ũcio nĩguo ũndũ ũrĩa ngũbataraga biũ.” Kana hihi wanahingĩrio ũndũ mũna wahoyaga igũrũ rĩaguo. Kwahoteka nĩ watuĩte itua rĩa kwandandũra ũtungata waku, na Jehova agĩgũteithia mũno nĩguo ũkinyĩre muoroto ũcio. Kana ũgĩtiga wĩra nĩ ũndũ wa maũndũ ma kĩĩroho na ũkĩona ũrĩa Ngai aahingirie kĩĩranĩro gĩkĩ: “Ndirĩ hĩndĩ ngagũtigĩrĩra.” (Ahib. 13:5) Tũngĩkorũo na ũrata wa hakuhĩ na Jehova, no tuonage wega ũrĩa atũteithagia ũtũũro-inĩ witũ.

¹⁸ Mwarĩ wa Ithe witũ Sarah kuuma Kenya ataragĩria ũndũ ũyũ eeyoneire: “Nĩ ndaahoire nĩ ũndũ wa mũrutwo ndonaga ta atarakenera kwĩruta, ngĩũria Jehova kana no ndige kwĩruta nake. No thutha wa kuuga ‘Ameni,’ thimũ yakwa ĩkĩhũũrũo. Mũrutwo ũcio wa Bibilia nĩwe wahũragĩra kũnjũria kana no tũthiĩ mĩcemanio hamwe! Nĩ ndamakire mũno.” O nawe ũngĩrora maũndũ marĩa Ngai agwĩkagĩra, nĩ ũrĩonaga guoko gwake gũgĩgũteithia. Mwarĩ wa Ithe witũ Rhonna ũrĩa ũikaraga Asia oigaga ũũ: “Kĩyo nĩ kĩbataranagia nĩguo mũndũ ahote kuona ũrĩa Jehova aramũteithia ũtũũro-inĩ wake. No warĩkia kuona ũteithio wa Jehova, nĩ ũrĩgegaga nĩ kuona ũrĩa atũrũmbũyagia!”

19. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ ũbataranagia nĩguo mũndũ one ũteithio wa Ngai?

¹⁹ Jesu oigire ũũ: “Gũkena-rĩ, nĩ arĩa mateciragia ũũru ngoro, nĩ gũkorũo nĩmakona Ngai.” (Mat. 5:8) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩkorũo tũrĩ andũ “mateciragia ũũru ngoro”? No mũhaka tũkoragwo tũrĩ atheru kĩĩmeciria na tũtigane na mĩthiĩre o yothe mĩũru. (Thoma 2 Akorintho 4:2.) O ũrĩa tũrĩthiaga tũkũrĩte kĩĩroho na tũgakorũo na mĩthiĩre mĩrũngĩrĩru, tũkoragwo tũtariĩ ta andũ marona Ngai. Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire nĩ kĩarĩrĩirie ũrĩa wĩtĩkio ũngĩtũteithia kuona ũteithio wa Jehova ũtũũro-inĩ witũ makĩria.