Iburahimu Aarĩ Ũ?

NĨ ANDŨ atare makoretwo na ũgucania mũnene thĩinĩ wa ndini iria ikoragwo thĩinĩ wa thĩ. Iburahimu a nĩ aheetwo gĩtĩo nĩ Ayahudi, Aithĩramu, o hamwe na Akristiano. Gũtuĩkaga atĩ nĩ mũndũ wa bata mũno kũringana na Maandĩko, na nĩ kĩonereria kĩega mũno kĩa wĩtĩkio. Bibilia ĩmwĩtaga “ithe wa andũ arĩa othe metĩkĩtie.”—Aroma 4:11.

Iburahimu onagwo arĩ wa bata ũguo nĩkĩ? Ũndũ ũmwe nĩ atĩ Iburahimu nĩ ngũrani na njĩra ya atĩ nowe wiki Bibilia yugaga ĩmwe kwa ĩmwe—maita matatũ—atĩ aarĩ mũrata wa Ngai!—2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 20:7; Isaia 41:8; Jakubu 2:23.

O na kũrĩ ũguo, maũndũ-inĩ marĩa mangĩ Iburahimu aarĩ o mũndũ ta ithuĩ. Nĩ aacemanirie na moritũ maingĩ o ta marĩa tũcemanagia namo—na akĩmetiiria. Hihi no wende kũmenya ũrĩa aahotire gwĩka ũguo? Rekei twarĩrĩrie ũrĩa Bibilia yugaga ũhoro-inĩ wĩgiĩ mũthuri ũcio wĩ gatũ.

Mũrerere Wake

Iburahimu aaciarirũo mwaka wa 2018 Mbere ya Mahinda Maitũ (M.M.M.), na akĩrererũo bũrũri-inĩ wa Uru. (Kĩambĩrĩria 11:27-31) Uru warĩ bũrũri mũnene, na warĩ na ũtonga mũingĩ. Ningĩ waiyũrĩte ũthathaiya wa mĩhianano. No kũhoteke Tera ithe wa Iburahimu aarĩ ũmwe wa athathaiya a mĩhianano. (Joshua 24:2) O na kũrĩ ũguo Iburahimu aathuurire gũthathaiya Jehova b handũ ha gũthathaiya mĩhianano.

Nĩ kĩĩ gĩatũmire Iburahimu atue itua rĩu? Iburahimu aaciarĩtwo mĩaka 150 mbere ya gĩkuũ gĩa Shemu mũriũ wa Nuhu. Aakorũo Iburahimu nĩ aatũũranirie na mũthuri ũcio warĩ mũkũrũ kũmũkĩra-rĩ, hihi aagunĩkire atĩa? Iburahimu nĩ angĩahotire kwĩruta ĩmwe kwa ĩmwe kuuma kũrĩ Shemu ũhoro wĩgiĩ kũhonoka Mũiyũro wa thĩ yothe. Ningĩ no kũhoteke nĩ eerutire bata wa gũthathaiya Jehova, Ngai ũrĩa wahonoketie Shemu na famĩlĩ yake hĩndĩ ya Kĩguũ kĩu.

Gũtekũmakania nũ warutire Iburahimu ũhoro ũcio-rĩ, ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, nĩ aaiyũkirie wega ũhoro ũrĩa eerutire wĩgiĩ Ngai ũrĩa wa ma. Rĩrĩa Jehova “mũroria wa ngoro,” aathuthuririe Iburahimu nĩ onire ũndũ mwega thĩinĩ wa mũthuri ũcio—na akĩmũteithia gũtuĩka mũndũ mwega makĩria.—Thimo 17:3; 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 16:9.

Mũtũũrĩre Wake

Iburahimu aatũũrire mũtũũrĩre mwega o na gũtuĩka kaingĩ nĩ aacemanagia na moritũ, ĩndĩ gũtirĩ hingo ũtũũro wake waagire muoroto. Ta rora wone mamwe ma maũndũ marĩa aagereire.

▪ Iburahimu arĩ bũrũri-inĩ wa Uru kũrĩa aaciarĩirũo, Ngai nĩ aamwĩrire oime kuo, athiĩ bũrũri-inĩ ũngĩ ũrĩa Ngai angĩamuonirie. O na gũtuĩka Iburahimu na Sara matiamenyaga maũndũ mothe—kũrĩa meerĩtwo mathiĩ kana kĩrĩa gĩatũmaga Ngai ameere mathaame—nĩ maathĩkire. Macũngĩrĩro-inĩ Iburahimu na Sara maaikaraga thĩinĩ wa mahema bũrũri-inĩ wa Kanaani, magĩtũũra marĩ agendi ũtũũro wao wothe.—Atũmwo 7:2, 3; Ahibirania 11:8, 9, 13.

▪ Jehova nĩ eeranĩire atĩ nĩ angĩgaatua Iburahimu rũrĩrĩ rũnene, o na nginya Iburahimu na Sara matarĩ magĩa mwana. Ningĩ Jehova nĩ oigire atĩ famĩlĩ ciothe cia thĩ nĩ ingĩkaarathimwo kũgerera Iburahimu.  (Kĩambĩrĩria 11:30; 12:1-3) Thutha ũcio Jehova nĩ eekĩrire kĩrĩkanĩro kĩu mũkonde. Eerire Iburahimu atĩ rũciaro rwake nĩ rũngĩkaingĩha o ta njata cia igũrũ.—Kĩambĩrĩria 15:5, 6.

▪ Iburahimu arĩ wa mĩaka 99 na Sara arĩ wa mĩaka hakuhĩ 90, Jehova nĩ aamerĩire atĩ nĩ mangĩgaaciara kahĩĩ. Ũndũ ũcio woonekire nĩ andũ ta ũtangĩahotekire, ĩndĩ thutha wa ihinda rĩtarĩ coho Iburahimu na Sara nĩ maamenyire atĩ gũtirĩ “ũndũ o na ũrĩkũ wa kĩgeganio ũngĩũmĩra Jehova.” (Kĩambĩrĩria 18:14) Thutha wa mwaka ũmwe, Iburahimu arĩ wa mĩaka 100 makĩgĩa kahĩĩ, agĩgatua Isaaka. (Kĩambĩrĩria 17:21; 21:1-5) Ngai nĩ aagwetire wega atĩ kũgerera Isaaka, andũ nĩ mangĩkaagĩa na irathimo nyingĩ.

▪ Mĩaka ĩigana ũna thutha ũcio, Jehova eerire Iburahimu eke ũndũ ũtarĩ wa ndũire: Eerire Iburahimu amũrutĩre Isaaka, mũriũ wake eendete, o na gũtuĩka ndaahikanĩtie na ndaarĩ na ciana. O na gũtuĩka rĩciria rĩa kũũrũo nĩ mũriũ wake no mũhaka rĩkorũo nĩ rĩamwĩkĩrire ihooru-rĩ, Iburahimu nĩ eeharĩirie gwathĩka na kũruta Isaaka atuĩke igongona. Iburahimu aarĩ na wĩtĩkio mũrũmu atĩ Ngai angĩabatarire kũriũkia Isaaka nĩ aarĩ na ũhoti wa gwĩka ũguo, nĩguo ciĩranĩro Ciake cihinge. (Ahibirania 11:19) Ihinda-inĩ rĩu rĩritũ rĩrĩa Iburahimu aarĩ hakuhĩ kũruta mũriũ wake igongona, Ngai nĩ aaingĩrĩire na akĩhonokia Isaaka. Nĩ aagathĩrĩirie Iburahimu nĩ ũndũ wa wathĩki wake mũnene mũno. O rĩngĩ Jehova nĩ aacokerire ciĩranĩro iria eerĩire Iburahimu mbere ĩyo.—Kĩambĩrĩria 22:1-18.

▪ Iburahimu agĩkua arĩ na ũkũrũ wa mĩaka 175. Bibilia yugaga atĩ aakuire “ekinyĩire, arĩ o mũthuri mũniaru.” (Kĩambĩrĩria 25:7, 8) Kwoguo Iburahimu nĩ eeyoneire kũhinga gwa kĩĩranĩro kĩngĩ kĩa Ngai—atĩ nĩ angĩgaakenera gũtũũra arĩ na thayũ mĩaka mĩingĩ mbere ya gĩkuũ gĩake.—Kĩambĩrĩria 15:15.

Igai Rĩrĩa Aatigire

Iburahimu ti mũndũ wa ndini tu kana wa gũthomwo historĩ-inĩ watũũraga matukũ ma tene. O na ũmũthĩ, no aririkanagwo, na kĩonereria gĩake no gĩtũgune mũno ithuothe. (Ahibirania 11:8-10, 17-19) Rekei twarĩrĩrie inya cia ngumo iria njega Iburahimu onanirie. Tũkwambĩrĩria na ngumo yake ĩrĩa ĩngĩkorũo yũĩkaine mũno—wĩtĩkio.

[Ũhoro wa magũrũ-inĩ]

[Mbica karatathi ga 4]

Mũndũ wa Bata Mũno Historĩ-inĩ ya Bibilia

Mĩrango ikũmi ya mbere ya ibuku rĩa Kĩambĩrĩria, nĩ yonanagia ũhoro wa athuri maarĩ na wĩtĩkio, ta Habili, Enoku, na Nuhu. Ĩndĩ, maingĩ ma maũndũ marĩa marĩ thĩinĩ wa mĩrango 15 ĩrĩa ĩrũmĩrĩire, megiĩ ũtũũro wa mũthuri ũmwe, nĩwe Iburahimu.

Makĩria ma ũguo, maũndũ mamwe ma bata megiĩ Bibilia maagwetirũo riita rĩa mbere ũhoro-inĩ wĩgiĩ Iburahimu. Kwa ngerekano, thĩinĩ wa rũgano rwĩgiĩ Iburahimu nĩho tũthomaga . . .

▪ riita rĩa mbere Ngai agĩĩtwo Ngo, kana Mũgitĩri wa ndungata ciake.—Kĩambĩrĩria 15:1; rora Gũcokerithia Maathani 33:29; Thaburi 115:9; Thimo 30:5.

▪ riita rĩa mbere mũndũ akĩonania wĩtĩkio harĩ Ngai.—Kĩambĩrĩria 15:6.

▪ riita rĩa mbere kiugo mũnabii.—Kĩambĩrĩria 20:7.

▪ riita rĩa mbere ũhoro wa wendo wa mũciari.—Kĩambĩrĩria 22:2.