Mehia nĩ Kĩĩ?
Macokio ma Bibilia
Mehia nĩ gĩĩko o gĩothe, kana gwĩciria gũtaratwarana na ithimi cia Ngai. Nĩ kũhutĩtie kuuna watho wa Ngai na njĩra ya gwĩka ũndũ mũũru, kana ũtarĩ wa ũthingu, maitho-inĩ ma Ngai. (1 Johana 3:4; 5:17) Bibilia ningĩ nĩ ĩgwetaga ũhoro wa mehia ma kwaga gwĩka ũndũ ũrĩa wagĩrĩire.—Jakubu 4:17.
Thĩinĩ wa thiomi iria ciahũthĩrirũo kwandĩka Bibilia kĩambĩrĩria-inĩ, kiugo mehia kiugĩte “kũhĩtia,” ta rĩrĩa mũndũ aratha na mũguĩ no aaga kũringa harĩa hagĩrĩire. Kwa ngerekano, gĩkundi kĩmwe gĩa thigari thĩinĩ wa Isiraeli kĩarĩ na ũhoti mũnene wa gũikia mahiga na kĩgũtha, ũũ atĩ ‘matingĩahĩtirie’ kĩndũ kĩrĩa meendaga kũgũtha. Kiugo kĩu kĩngĩtaũrũo ĩmwe kwa ĩmwe nĩ kuuga “matingĩehirie.” (Atiirĩrĩri Bũrũri 20:16) Kwoguo, kwĩhia nĩ kũhĩtia kana kwaga gũkinyĩra ithimi nginyanĩru cia Ngai.
Tondũ Ngai nĩwe wombire andũ, arĩ na kĩhooto gĩa kũmaigĩra ithimi. (Kũguũrĩrio 4:11) Ngai nĩ agaatũciirithia nĩ ũndũ wa ciĩko citũ.—Aroma 14:12.
Hihi mũndũ no ahote gwĩthema biũ kwĩhagia?
Aca. Bibilia yugaga atĩ “andũ othe nĩ mehĩtie na makanyihĩrũo nĩ riri wa Ngai.” (Aroma 3:23; 1 Athamaki 8:46; Kohelethu 7:20; 1 Johana 1:8) Nĩkĩ hihi?
Andũ a mbere, Adamu na Hawa, matiarĩ na mehia kĩambĩrĩria-inĩ. Gĩtũmi nĩ tondũ moombĩtwo marĩ akinyanĩru, na marĩ na mũhianĩre wa Ngai. (Kĩambĩrĩria 1:27) O na kũrĩ ũguo, nĩ maatigire gũtuĩka akinyanĩru rĩrĩa meehĩirie Ngai. (Kĩambĩrĩria 3:5, 6, 17-19) Rĩrĩa maagĩire ciana, ciana ciao nĩ ciagaire mehia na kwaga gũkinyanĩra. (Aroma 5:12) O ta ũrĩa Mũthamaki Daudi wa Isiraeli ooigire, “niĩ ndaciarirũo ndĩ na mahĩtia.”—Thaburi 51:5.
Hihi mehia mamwe nĩ maritũ kũrĩ marĩa mangĩ?
Ĩĩ. Kwa ngerekano, Bibilia yugaga atĩ andũ a Sodomu maarĩ “aganu mũno, magakĩria njano” na mehia mao maarĩ “maritũ mũno.” (Kĩambĩrĩria 13:13; 18:20) Ta wĩcirie ũhoro wa maũndũ matatũ monanagia ũritũ wa mehia.
Gĩkĩro kĩamo. Bibilia ĩtwĩrĩte twĩthemage mehia maritũ ta ngomanio itagĩrĩire, ũhoi mĩhianano, kũiya, ũrĩĩu, gũtunyana, kũũragana, na maũndũ mahutanĩtie na ndaimono. (1 Akorintho 6:9-11; Kũguũrĩrio 21:8) Bibilia nĩ yonanagia ngũrani ya mehia ta macio na mehia mangĩ mũndũ angĩka atekũmenya, kwa ngerekano, ciugo kana ciĩko ingĩtuurithia andũ arĩa angĩ. (Thimo 12:18; Aefeso 4:31, 32) O na kũrĩ ũguo, Bibilia nĩ ĩtwĩkagĩra ngoro tũtikahũthagie mehia o mothe, tondũ no matũme twĩke mehia mangĩ maritũ.—Mathayo 5:27, 28.
Muoroto. Andũ amwe mekaga mehia nĩ ũndũ wa kũrigwo nĩ wendi wa Ngai. (Atũmwo 17:30; 1 Timotheo 1:13) O na gũtuĩka Bibilia ndĩhũthagia mehia ta macio, nĩ yonanagia ngũrani yamo na mehia mahutĩtie kuuna mawatho ma Ngai mũndũ akĩendaga. (Ndari 15:30, 31) Gwĩka mehia mũndũ akĩendaga kuumanaga na gũkorũo na ‘ngoro njũru.’—Jeremia 16:12.
Gũcokera mehia. Bibilia ningĩ nĩ yonanagia ngũrani ya mehia mekĩtwo riita rĩmwe na mũndũ ũmenyerete kwĩhagia kwa ihinda iraihu. (1 Johana 3:4-8) Andũ arĩa ‘mamenyagĩra kwĩhia makĩendaga,’ o na thutha wa kwĩruta gwĩka ũndũ ũrĩa wagĩrĩire, nĩ makaamũkĩra ituĩro iritũ kuuma kũrĩ Ngai.—Ahibirania 10:26, 27.
Andũ arĩa mekĩte mehia maritũ no maigue maritũhĩirũo nĩ mahĩtia mao. Kwa ngerekano, Mũthamaki Daudi aandĩkire ũũ: “Mahĩtia makwa meiganĩrĩire igũrũ rĩa mũtwe wakwa; o ta mũrigo mũritũ, nĩ maritũ mũno ndingĩhota kũmakuua.” (Thaburi 38:4) O na kũrĩ ũguo, Bibilia ĩtũheete mwĩhoko ũyũ: “Mũndũ ũrĩa mwaganu nĩ atigane na mĩthiĩre yake na ũrĩa wĩkaga maũndũ moru atigane na methugunda make; nĩ acokerere Jehova, na nĩ ekũmũiguĩra tha, nĩ acokerere Ngai witũ, nĩ gũkorũo nĩ ekuohanĩra na njĩra nene.”—Isaia 55:7.