Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Omhango oyo Kalunga a pa Ovaisrael oya li ngoo pauyuki?

Omhango oyo Kalunga a pa Ovaisrael oya li ngoo pauyuki?

MEFIMBO opo la di ko, omhangu yokuungaunga nominyonena yomoshilongo shimwe shokOuninginino oya li ya tambula ko oumbangi wa puka u na sha novalumenhu vavali ovo va li tava tamanekelwa edipao nova li va tokolelwa efyo. Eshi sha ka monika mo kutya mboli havo va longa omunyonena oo, oohaende ova longa noudiinini nova mangululifa modolongo umwe womovalumenhu ovo. Ashike kava li va dula okukwafela mukwao molwaashi okwa hangwa a dipawa nale.

Molwaashi ouyuki otau dulu okupengifwa momulandu keshe wopaveta, Ombibeli oya kumaida tai ti: “Ouyuki, heeno, ouyuki ove u noku u lalakanena.” (Deuteronomion 16:20) Ngeenge ovatokoli ova shikula ekumaido olo, otashi ka etela ovakwashiwana ouwa. Omhango yaKalunga oya li ya pa Ovaisrael omulandu wopaveta u li pauyuki nokau na okatongotongo. Natu ka taleni kOmhango oyo tu tale ngeenge ‘eendjila daKalunga adishe [oda yuka, NW]’ tuu shili. — Deuteronomion 32:4.

OVATOKOLI ‘OVANONGO, OVANAENDUNGE NOVANAWINO’

Ohashi etele ovanhu ouwa ngeenge ovatokoli ove na owino, hava tokola pauyuki nokave na enyonauko. Omhango oyo Kalunga a li a pa Ovaisrael oya divilika kutya osha fimanenena kovatokoli okulonga pauyuki. Lwopehovelo lolweendo lomombuwa, Moses okwa li a lombwelwa a hoolole “ovalumenhu ovanaendunge hava tila Kalunga, ovalumenhu ve shi kulineekelwa hava tondo eliko loulunde” va ninge ovatokoli. (Exodus 18:21, 22) Oule womido 40 da ka landula ko, okwa li vali a divilika kutya ovatokoli voshiwana nava kale “ovanongo novanaendunge novalumenhu [ve na owino, NW].” — Deuteronomion 1:13-17.

Omafelemudo a ka landula ko, Josafat * ohamba yaJuda okwa lombwela ovatokoli ta ti: “Taleni, eshi tamu shi ningi, osheshi itamu tokola omatokolo ovanhu, ndelenee omatokolo Omwene. Ndele Ye oku li punye momatokolo. Etilo lokutila Kalunga nali mu pangele hano. Taleni oilonga yeni, osheshi pOmwene pe he nowii ile nokatongotongo, ndele ita tambula ombubo.” (2 Omafimbo 19:6, 7) Kungaho, ohamba oya li ya dimbulukifa ovatokoli kutya ngeenge omatokolo avo okwa nwefwa mo kokatongotongo ile kounhwa, Kalunga ovo ta ka pa ombedi omolwoilanduliko oyo tai ka holoka po.

Oshiwana osha li hashi kala shi udite shi li meameno ngeenge ovatokoli Ovaisrael tava tula moilonga omifikamhango odo da denga mbada. Ashike Omhango yaKalunga oya li yo ya kwatela mo omafinamhango oo a li taa kwafele ovatokoli va ninge omatokolo e li pauyuki, nokuli nongeenge tava ungaunga noikoya idjuu. Amwe omuo oelipi?

OMAFINAMHANGO OO TAE VA KWAFELE VA NINGE OMATOKOLO A YUKA

Nonande ovatokoli ovo va hoololwa ova li ve na okukala ovalumenhu ovanaendunge nova wana, kava li ve na okutokola she likolelela kokudula kwavo ile keendunge davo vene. Jehova Kalunga okwa li e va pa omifikamhango ile omifindalandu odo tadi va kwafele va ninge omatokolo e li mondjila. Apa otapa shikula omalombwelo amwe oo a li a pewa ovatokoli Ovaisrael.

Okukonakona oshinima nawanawa. Okupitila muMoses, Kalunga okwa li a lombwela ovatokoli Ovaisrael kutya: “Pwilikineni eendjovo dovakweni, nye mu di yukife pauyuki pokati komulumenhu nomukwao.” (Deuteronomion 1:16) Ovatokoli ova li ashike tava ka tokola pauyuki ngeenge ove na oumbangi we lixwa po. Onghee hano, Kalunga okwa kumaida ovatokoli ta ti: “Konakona, pula nokupulaapula shili.” Ovatokoli ova li ve na okushilipaleka kutya osho va lopotelwa ‘oshoshili’ ofimbo inava ninga etokolo. — Deuteronomion 13:14; 17:4.

Okupwilikina kouyelele weembangi. Oumbangi waavo va li poshiningwanima owa li wa fimanenena ngeenge taku ningwa omakonakono. Omhango yaKalunga oya ti: “Omuhepaululi umwe auke ina wana moihokolola okupwilikinwa komunhu [ngeenge] moshilonga shii ile metauluko ile metimba keshe eli lomunhu. Eendjovo di nokupamekwa kovahepaululi vavali ile vatatu.” (Deuteronomion 19:15) Omhango yaKalunga oya li ya lombwela eembangi kutya: “Ino tandavelifa eendjovo domalundilo. Naau e neendjovo da penga ino mu yakulifa u ninge ondombwedi yaye ii.” — Exodus 23:1.

Okuyandja ouyelele u li paushili. Oshilanduliko shokupopya oipupulu momhangu osha li elondwelo la kwata moiti kwaaveshe: “Ovatokoli nava konakone shili eendjovo, nomuhepaululi [ngeenge] omunaipupulu, ou a hokololifa omukwao nande e he netimba, ye na ningwe ngaashi winya [kwa] li a hala okuningila omukwao.” (Deuteronomion 19:18, 19) Onghee hano, ngeenge omunhu okwa popi oipupulu momhangu molwaashi a hala okupewa efyuululo lamukwao, okwa li e na okufutifwa shi fike pwaashi a li a hala okupewa. Ngeenge omunhu okwa popi oipupulu nelalakano opo a dipaife mukwao oo ehe nondjo, okwa li e na okudipawa. Omufindalandu oo owa li tau linyengifa ovanhu va popye oshili.

Okutokola nopehe na okatongotongo. Shimha ovatokoli va mono oumbangi aushe we lixwa po, ova li tava dulu okuninga etokolo. Ouyelele umwe udidilikwedi womOmhango yaKalunga hau kala unene tuu wa fimana pomhito oyo, oyoo kutya: “Ino kala u nokatongotongo pokati kohepele nomufimanekwa. U nokutokola omukweni pauyuki.” (Leviticus 19:15) Ovatokoli ova li ve na okutokola paushili moinima aishe, nopehe na okutala keholokepo lokombada ile kutya ovo va kwatelwa mo ove na eendodo dilipi moulikumwe wovanhu.

Omafinamhango oo a tumbulwa mOmhango oyo Kalunga a li a pa Ovaisrael omafelemido a ka lupuka otaa dulu natango okukwafela meemhangu dokunena. Ngeenge okwa tulwa moilonga, otaku ka henukwa okuninga omatokolo ehe li pauyuki nokupengifa ouyuki.

Okupengifa ouyuki otaku dulu okuhenukwa ngeenge omafinamhango omOmhango yaKalunga okwa tulwa moilonga

OVANHU OVO VA LI VA MONA OUWA MOUYUKI WASHILI

Moses okwa li a pula Ovaisrael ta ti: “[Oshiwana] shilipipo shinene shi li po ngeno shi neenghedimhango da yuka nomalombwelo ngaashi omhango aishe ei ame handi mu pe nena?” (Deuteronomion 4:8) Kape na oshiwana shimwe vali sha li hashi hafele omauwa a tya ngaho. Pefimbo lepangelo lohamba Salomo, oo eshi a li omunyasha a li a kendabala okuwanifa po eemhango daJehova, ovanhu ova kala “vehe na mbudi” yasha nova hafela ombili nehepuluko, ‘vali hava li, hava nu nova hafa.’ — 1 Eehamba 4:20, 25.

Ndele shinyikifa oluhodi, Ovaisrael lwanima ova ka pilamena Kalunga kavo. Kalunga okwa popya okupitila momuprofeti Jeremia ta ti: “Tala, ova ekelashi ondjovo yOmwene, ounongo washike ngeno ve u kwete?” (Jeremia 8:9) Oshidjemo, Jerusalem osha ka ninga “oshilando shohonde” sha shiivikila “oixuna.” Xuuninwa osha ka hanaunwa po nosha kala eputu omido 70. — Hesekiel 22:2; Jeremia 25:11.

Omuprofeti Jesaja okwa li ko pefimbo lidjuu mondjokonona yOvaisrael. Mokutala konakudiwa, okwa li a popya oushili wa fimana u na sha na Jehova Kalunga nOmhango Yaye a ti: “Omatokolo oye, [ngeenge] taa hange edu, ovakwaunyuni otave lilongo ouyuki.” — Jesaja 26:9.

Jesaja oku na okukala a li a hafa eshi a li a nwefwa mo a xunganeke kombinga yokupangela kwOhamba yopaMessias, Jesus Kristus, eshi a ti: “Ita tokola ngaashi omesho taa tale noita yukifa ngaashi omatwi aye taa udu; ndelenee eehepele ote di tokola pauyuki, novananheni vomoshilongo ote va yukifile ouyuki.” (Jesaja 11:3, 4) Olo kali fi tuu etimaumbwile litunhula kwaavo tava ka kala ovapangelwa vOhamba yopaMessias mOuhamba waKalunga! — Mateus 6:10.

^ okat. 6 Edina Josafat otali ti “Jehova oye Omutokoli.”