Рʹӧһʹе пироз әв һәйә ԛәԝата Хԝәде (Миха 3:8; Луԛа 1:35). Хԝәде дькарә рʹӧһʹе пироз, демәк енержийа хԝә бьшинә ль һәр щийа, кӧ хԝәстьна хԝә бинә сери (Зәбур 104:30; 139:7).

 Кʹьтеба Пирозда хәбәра «рʹӧһʹ» жь зьмане Ибрани те ԝәлгәрʹандьне ча руаһ, ле жь Йунани пнеума. Гәләк щар әв хәбәр дина мә дьдьн сәр ԛәԝата Хԝәде йан жи сәр рʹӧһʹе пироз (Дәстпебун 1:2). Ле ӧса жи Кʹьтеба Пироз әв хәбәр һьндава тьштед дьн жи дьдә хәбате. Мәсәлә һьндава:

•   Һӧлма жийине (Һәбаԛуԛ 2:19; Әʹйанти 13:15).

•   Ба (Дәстпебун 8:1; Йуһʹәнна 3:8).

•   Ԛәԝата жийине йа кӧ щәм һʹәму зендийа һәйә (Ибо 34:14, 15).

•   Бәшәр йан жи нет-мәрәме мәрьва (Жьмар 14:24).

•   Кәсед рʹӧһʹани, демәк Хԝәде йан мәләк (1 Пʹадшати 22:21; Йуһʹәнна 4:24).

 Әв һʹәму мәрьварʹа найен кʹьфше, ле бь кьред хԝә избат дькьн кӧ бь рʹасти һәнә. Чаԝа кӧ фәрһәнгеда те шьровәкьрьне «Бь ви щурʹәйи жи рʹӧһʹе Хԝәде мина ба йә, әв найе кʹьфше, бәдәна ви тʹӧнә, ле ԛәԝат ә» (An Expository Dictionary of New Testament Words, by W.  E. Vine).

 Хенщи ве йәке Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа рʹӧһʹе пироз те готьне ча дәрһәԛа «дәсте» Хԝәде йан жи «тʹьлийед» ԝи (Зәбур 8:3; 19:1; Луԛа 11:20; Мәтта 12:28). Чаԝа кӧ нәщар дәст у тʹьлийед хԝә дьдә хәбате сәва кӧ тьштәки чекә, бь ви щурʹәйи жи Хԝәде ԛәԝата рʹӧһʹе пироз дьда хәбате бь сайа кʹижани:

•   Гәрдун пешда һат (Зәбур 33:6; Ишайа 66:1, 2).

•   Кʹьтеба Пироз һатә ньвисаре (2 Пәтрус 1:20, 21).

•   Хьзмәткʹаре Хԝәде йед бәре дькарьбун кʹәрәмәта бькьрана у бь хирәт хьзмәт кьрана (Луԛа 4:18; Кʹаред Шандийа 1:8; 1 Корьнтʹи 12:4-11).

•   Мәрьвед хԝәдехоф дькарьбун һʹӧнӧред баш нав хԝәда пешда банийана (Галати 5:22, 23).

Рʹӧһʹе пироз нә кәс ә

 Әв йәк кӧ Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа рʹӧһʹе Хԝәде те готьне ча дәрһәԛа «дәсте» ԝи йан жи «тʹьлийед» ԝи, дьдә кʹьфше кӧ рʹӧһʹе пироз нә кәс ә (Дәркʹәтьн 15:8, 10). Дәстед нәщар нькарьн бе бәдән у мәжуйе ԝи бьхәбьтьн, бь ви щурʹәйи жи, рʹӧһʹе пироз ӧса те хәбьтандьне чаԝа кӧ Хԝәде дьхԝазә (Луԛа 11:13). Хенщи ве йәке Хәбәра Хԝәде рʹӧһʹе пироз бәрамбәри аве, занәбуне у баԝәрийе дькә. Әв һәр тьшт избат дькьн ԝәки рʹӧһʹе пироз бь рʹасти нә кәс ә (Ишайа 44:3; Кʹаред Шандийа 6:5; 2 Корьнтʹи 6:6).

 Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа наве Хԝәде Йаһоԝа у кӧрʹе ԝи Иса Мәсиһ те готьне, ле тʹӧ щийа найе готьне дәрһәԛа наве рʹӧһʹе пироз (Ишайа 42:8; Луԛа 1:31). Чахе Стәйфан Мәсиһийе зеранди бь кʹәрәмәти хәйал дит, әԝи ль әʹзмана дӧ кәс дитьн, нә кӧ сьсе. Кʹьтеба Пирозда те готьне: «Ле Стәйфан бь Рʹӧһʹе Пироз тʹьжи бәре хԝә әʹзменда кьр, рʹумәта Хԝәде у Иса ль мьле Хԝәдейи рʹасте сәкьни дит» (Кʹаред Шандийа 7:55). Ле рʹӧһʹе пироз демәк ԛәԝата Хԝәде али Стәйфан кьр кӧ ве хәйале бьвинә.

 Ньһерʹандьна нәрʹаст: Рʹӧһʹе пироз кәс ә у пʹара Сейәкане йә, әв йәк Кʹьтеба Пирозда 1 Йуһʹәнна 5:7, 8 рʹьнд әʹйан ә (The King James Version).

 Избати: Ве ԝәлгәрʹандьнеда «The King James Version» ӧса ньвисийә: «Сәр әʹзмана: Бав, Хәбәр у Рʹӧһʹе Пироз: у Әԝ һәрсек йәк ьн. У һәрсек сәр әʹрде шәʹдәтийе дьдьн». Ле леколинкʹара дина хԝә дане кӧ Йуһʹәннайе Шанди гьлийед ӧса нәньвисибу у ләма жи нәлазьм ә ван хәбәра ча пʹара ньвисаред пироз һʹәсаб бькьн. Професор Бьрйус Месгәр ӧса ньвиси: «Әв рʹез ԛәлп ә у ләма жи әв гәрәке дь Пәймана Нуда тʹӧнә бә» (A Textual Commentary on the Greek New Testament).

 Ньһерʹандьна нәрʹаст: Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа рʹӧһʹе пироз те готьне ча дәрһәԛа тьштәки зенди у ләма жи әв йәк избат дькә ԝәки рʹӧһʹе пироз кәс ә.

 Избати: Щарна Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа рʹӧһʹе пироз те готьне ча бежи дәрһәԛа тьштәки зенди, ле әв йәк найе һʹәсабе ԝәки әв кәс ә, чьмки дәрһәԛа биланийе, мьрьне у гӧнә жи те готьне ча дәрһәԛа тьштәки зенди (Мәт’әлок 1:20; Рʹомайи 5:17, 21). Мәсәлә Кʹьтеба Пирозда лекьрийә, ԝәки «әʹмәл» у «зарокед» сәрԝахтийе һәнә, ле гӧнә мәрьв бәрбь хԝә дькʹьшинә тәʹмед хьраб пешда тинә у бәрбь мьрьне дьбә (Мәтта 11:19; Луԛа 7:35; Рʹомайи 7:8, 11).

 Бь ви щурʹәйи жи гава Йуһʹәннайе шанди хәбәред Иса ԝәкʹьландьн, әԝи дәрһәԛа рʹӧһʹе пироз гот «аликʹарчи» (параклетос) ча бежи дәрһәԛа кәсәки гот, йе кӧ ԝе шәʹдәтийе бьдә, рʹебәрийе бькә, хәбәр дә, гӧһ бьдә, әʹлам кә, пәсьна бьдә у сафикьрьна бькә. Чахе Йуһʹәнна дәрһәԛа ви «аликʹарчи» дьгот, әԝи хәбәра мерани дьда хәбате ча «ԝи» у «әԝи» (Йуһʹәнна 16:7-15). Гәло чьрʹа? Чьмки хәбәра Йунани «параклетос» демәк «аликʹарчи» мерани йә у ль сәр һʹиме грамара Йунани гәрәке бь мерани бе банг кьрьн. Ле чахе Йуһʹәнна дәрһәԛа рʹӧһʹе пироз дьгот у хәбәра зайәнди йа нетар «пнеума» дьда хәбате әԝи щинавәки ӧса дьда хәбате йа кӧ бь грамаре зайәнда ве тʹӧнә (Йуһʹәнна 14:16, 17).

 Ньһерʹандьна нәрʹаст: Ньхӧмандьна бь наве рʹӧһʹе пироз избат дькә, ԝәки әв кәс ә.

 Избати: Щарна чахе Кʹьтеба Пирозда те готьне «бь наве» әв дьхԝазә бьдә кʹьфше һʹӧкӧм йан дәрәща кәсәки (Ԛануна Дӧщари 18:5, 19-22; Әстәр 8:10). Бь ви щурʹәйи жи гава әм дьдьнә хәбате гьли-готьна «бь наве ԛануне» әв найе һʹәсабе ԝәки ԛанун кәс ә. Әв мәрьве кӧ бь наве рʹӧһʹе пироз те ньхӧмандьне, ԛәԝата рʹӧһʹе пироз у рола ви дь ԛәдандьна ԛьрара Хԝәдеда ԛәбул дькә (Мәтта 28:19).

 Ньһерʹандьна нәрʹаст: Шандийед Иса у шагьртед дьн йед ԛьрʹна йәке, баԝәр дькьрьн ԝәки рʹӧһʹе пироз кәс ә.

 Избати: Нә Кʹьтеба Пироз нә жи тʹәрихи тʹәви ве ньһерʹандьне ԛайил ниньн. Дь «Encyclopædia Britannica» ӧса те готьне: «Әв ньһерʹандьн, ԝәки Рʹӧһʹе Пироз хԝәдеки башԛә йә, сала 381 Д.М.-да дера Константинополеда пешда һат». Әв йәк ԛәԝьми 250 сал шунда паши мьрьна шандийе пашьн.