Tadila mambu yayi melanda samu na bamfumu ya mabundu yina mezabana mpe mvita na Ukraine:

•   “Kirill, mfumu ya dibundu ya Ortodokse ya Russie, yandi kena kutuba diambu mosi ve samu na mambu ya kikensi yina Russie kena kusala. . . . Dibundu na yandi tatamanaka kumuangisa bansangu ya luvunu samu na Ukraine mpe Poutine kena kusadila diambu yango samu na kunungisa mvita.”—EUobserver, 7 Mars 2022.

•   “Kirill . . . tindaka bampova mosi ya ngolo samu na kunungisa mvita yina buala na yandi kena kunuanisa Ukraine—na kutubaka ti mvita yango kele diambu yina kesala ti banunga masumu.”—AP News, 8 Mars 2022.

•   “Épiphane I ya Kiev, mfumu ya dibundu ya ortodokse ya Ukraine, sakumunaka kilumbu ya lundi bantu ya buala na yandi ‘samu na kunuana na bantu ya buala ya Russie’ . . . [Yandi] tubaka diaka ti, kufua basoda ya Russie kele kuandi disumu ve.”—Jerusalem Post, 16 Mars 2022.

•   “Beto [nkubukulu yina kepesaka malongi na mabundu ya buala ya Ukraine mpe na bankubukulu nionso ya mabundu (UCCRO)] beto kena kupesa basoda ya Ukraine maboko mpe bantu nionso yina kele na ndambu na beto, beto mesakumuna bau na mutindu bakele na ndambu ya Ukraine, mpe beto kena kusambila samu na bau.”—UCCRO a Statement, 24 Février 2022.

 Yinki nge mekanisa? Mabundu yina ketubaka ti bakele banlonguki ya Yesu Klisto, bafueti kindisa bantu ya mabundu na bau samu na kunuana mvita? Yinki Biblia metuba?

Istuare ya mabundu na diambu metadila mvita

 Istuare memonisa ti mabundu ketubaka mbala mingi ti kunuana mvita kele yimbi ve, yakele mbote kukuenda na mvita, mpe baketubaka ti yakele na mfunu kukuenda na mvita, atako bakemonanaka lokola bakena kusosa kiyenge. Banda mafunda ya bamvula, Bambangi ya Yehova kesadisaka bantu samu bamona luvunu ya mabundu. Beto tadila ndambu ya bifuani yina kele na mikanda na beto.

•   Disolo “Les croisades: une ‘illusion tragique’” monisaka mutindu dibundu ya katoliki ya buala Rome fuisaka bantu mingi, kasi na kutubaka ti bakele bisadi ya Nzambi mpe ya Klisto.

•   Disolo “L’Église catholique en Afrique” monisaka mosi ya kifuani ya mutindu mabundu nungaka ve kupekisa mvita kati na makanda, ata mpe kuvondana ya bana buala.

•   Masolo “La religion est-elle responsable?,” “Le rôle de la religion dans les guerres,” mpe “La religion prend parti” kena kusasila mutindu bamfumu ya mabundu ya Katoliki, Ortodokse, mpe Protestan pesaka maboko na bamvita mingi.

Baklisto fueti pesa maboko na mvita?

 Yina Yesu longaka: ‘Nge fueti zola finangani na nge lokola nge mosi.’ (Matayo 22:39) ‘Beno tatamana kuzola bambeni na beno.’—Matayo 5:44-47.

 Yina Yesu tubaka: ‘Kimfumu na munu kele ve ya yinza yayi. Kana Kimfumu na munu vuandaka ya yinza yayi, bisadi na munu zolaka nuana samu munu pesama ve.’ (Yoane 18:36) ‘Bantu nionso yina kebakaka mopanga bakekufua na mopanga.—Matayo 26:47-52.

 Kanisa ntete: Kana yalombaka Baklisto nuana ve ata samu na kutanina Yesu, bafueti nuana samu na mfunu yankaka? Tanga disolo “Bitumba ezali malamu mpo na bakristo?” samu na kumona mutindu Baklisto ya kukuikama ya siekle ya ntete landaka kifuani ya Yesu mpe malongi na yandi.

Yinki kekumina mabundu yina kekindisaka mvita?

 Biblia melonga ti Nzambi kendimaka ve mabundu yina ketubaka ti bakele bamonisi ya Yesu nzokande bakesadilaka ve malongi na yandi.—Matayo 7:21-23; Tito 1:16.

•   Mukanda ya Kusonga (Nzayikusu) memonisa ti Nzambi ketadilaka mabundu yango lokola bantu yina kebimisaka lufua ya ‘bantu nionso yina bamekufuaka na ntoto.’ (Kusonga 18:21, 24) Samu na kuzaba samu na yinki, tanga disolo “Babilone Monene ezali nini?”

•   Yesu monisaka ti mabundu nionso yina Nzambi kendimaka ve yakebebisama samu na bisalu na bau ya yimbi, mutindu kaka yinti ya kubola yina kebimisaka bambuma ya kubola ‘bakezengaka yau mpe bakelozaka yau na tiya.’ (Matayo 7:15-20) Tanga disolo “La fin de la fausse religion est proche!” samu na kuzaba mutindu yakesalamina.

Bisika bafoto mekatuka, kubanda na diboko ya kinketo tii na diboko ya kibakala: Foto ya Sefa Karacan/Anadolu Agency/Getty Images; Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images