Nsabi za Zingu kia nzo Yakiese

Aweyi Olenda Zizidila mvu Antete wa Lukazalu?

O Yakala vo: “Yasivika mu zaya vo mono yo nkaz’ame twaswaswana kikilu twina. Muna bong’enona, omono ola ambote nlekanga kimana yalenda sikama mu menemene, kansi oyandi kezolanga leka mu ola ambote ko. E mpila kesobelanga mpw’andi vana vau tokanesa ikuntokanesanga. Keyangalelanga madia ilambanga ko musungula vava nkungunanga moko yo nlele wakungunwina malonga.”

O nkento vo: “O nkaz’ame ketoma mokenga ko. Kansi, omono yakulukiana mokena tuka kuna nzo ya mase mame. Oyau bemokenanga kwayingi, musungula muna ntangw’a dia. Vava nkaz’ame kelambanga, osadilanga nlele wau umosi mu kunguna malonga ye moko mandi. E diadi makasi dikumfungisanga. Ekuma dinina diampasi mu bakula akala? O wantu aweyi belendanga kadila ye longo lwasikila?”

AVO wasompa nga owanananga ye mambu mama mampasi? Nga nkaz’aku una songa fu ina kasonganga ko mu kolo kia kinzitikila kieno? Aweyi nulenda kululwila e ‘mpasi bemonanga awana basompa’?—1 Korinto 7:28.

Entete, kuyindudi ko vo wau nwasompanene ediadi dilenda kunukitula se wantu bazeye singika mambu mebwanga muna longo. E mvu mia kimpumpa nanga miasadisa mu kala ye ngwizani ambote y’akaka, e fu kiaki nanga kiatoma nungunuka mpe muna kinzitikila kieno. Kansi, wau osompele divava vo wasadila e fu yayi mu mpila yakaka, olongoka mpe e fu yakaka. Nga vilwa ovanga? Elo, ovanga wo kikilu. Nga olenda vwa e ndekwa za zingu kia lukazalu? Elo.

E mpil’ambote ya tomesena e ndekwa zazi, i mokena ye nkwa ngangu mu mambu ma longo yo sadila luludiku lwandi. Nkwa ngangu osundidi muna mambu ma longo i Yave wa Nzambi. Kadi, Yandi watuvanga ye luzolo lwa sompa. (Etuku 2:22-24) Tala una Nkand’a Nzambi una vo i Diambu diandi ukutusadisilanga mu sunda e mpasi yo vwa e ndekwa tuvwidi o mfunu muna lenda zizidila mvu antete wa lukazalu.

NDEKWA ZA 1. NUSONGAZIANANGA E NGINDU

Ekuma dinina diampasi? Keiji, * yakala dimosi ozingilanga kuna Japão, ezak’e ntangwa  wavilakananga vo e nzengo zandi diambu zavanganga kwa nkaz’andi. Wavova vo: “Lembi teka zayisa nkaz’ame, yatambulwilanga kwenda konso fulu twabokeleswanga. I bosi, yabakulanga vo nkaz’ame kelenda kwenda mu fulu yayi ko.” Allen, yakala dimosi kuna Austrália wavova vo: “Yayindulanga vo ke dina mfunu ko mu teka mokena yo nkaz’ame muna baka e nzengo.” Ediadi diakala diampasi kwa yandi mu kuma kia mpila kasansukila. Diau adimosi mpe diavangama kwa Dianne wa nkento on’ozingilanga kuna Grã-Bretanha. Wavova vo: “Yavavanga luludiku lwa mase mame. Muna baka e nzengo entete, yalombanga e ngindu zau ke mu ngindu za nkaz’ame ko.”

Aweyi olenda singikila diambu diadi? Zaya wo vo, kuna kwa Yave wa Nzambi, akazi bena “se nitu mosi kaka.” (Matai 19:3-6) Vana meso mandi, ke vena ngwizani yakaka ko vana vena wantu isundidi e ngwizani vana vena yakala yo nkento. Muna kwamanana siamisa e ngwizani yayi, mbokena zambote mfunu zina.

O yakala yo nkento balenda longoka mayingi muna badika e mpila Yave wa Nzambi kamokenenanga yo Abarayama. Muna bong’e nona, tanga e mbokena zina muna nkanda Etuku 18:17-33. Zaya wo vo Nzambi wazitisa Abarayama mu mpila tatu. (1) Yave wanzaisa dina kakanang’o vanga. (2) Wawunikina vava Abarayama kasonganga e ngindu zandi. (3) Wasoba ekani diandi muna lungisa dina Abarayama kazola. Aweyi olenda tanginina mbandu yayi vava omokenanga yo nkaz’aku?

SADILA ELONGI EDI: Vava omokenanga diambu dilenda tokanesa nkaz’aku (1) yika mpila wadi singikila diambu diadi, i bosi songa e ngindu zaku, ke nzengo ko; (2) lomba kwa nkaz’aku kasonga ngindu zandi, zaya wo vo oyandi mpe una ye nswa wa songa ngindu zaswaswana (3) ye ‘mbula unleka waku wazayakana’ muna tondanga e ngindu za nkaz’aku avo dilendakana.—Filipi 4:5.

NDEKWA ZA 2. SOLA DINA OVOVA YE UNA OVOVELA DIO

Ekuma dinina diampasi? Nanga mu kuma kia fu kia kisi nsi aku yovo mpila wansasukila, kulendanga sadila ndekwa ko vava osonganga ngindu zaku. Muna bong’e nona, Liam ozingilanga kuna nsi za mputu wavova vo: “Kuna nsi ame, wantu kebesadilanga ndekwa za vovela ko. Nkumbu miayingi, mpil’ame ya vovela yafungisang’o nkaz’ame makasi. Diavavanga vo yalongoka sadila ndekwa za vovela.”

 Aweyi olenda singikila diambu diadi? Kuyindudi ko vo nkaz’aku ozola vo wamvovesela mu mpila ina wasansukila. (Filipi 2:3, 4) Elongi kavana Paulu wa ntumwa kwa misionario, dilenda mpe sadisa akazi ampa. Wasoneka vo: “Vo i ntaudi a Yave, yandi katantana, kakal’aka yo lulembamu.” Muna nding’a Kingerekia o mvovo “lulembamu,” ulenda sekolwa mpe vo “ndekwa.” (2 Timoteo 2:24) E ndekwa i ngangu za bakula diambu una dina yo toma dio singika kuna ngemba lembi fungisa akaka makasi.

SADILA ELONGI EDI: Avo fungidi nkaz’aku makasi ekolo omokenanga yandi, umbadikila nze ngeye omokenanga yo nkundi aku yovo mfumu aku a salu. Nga olenda kumvovesela mu mpila yambi? Zaya wo vo o nkaz’aku ofwete toma voveselwa kuna luzitu ye ngemba vioka nkundi yovo mfumu aku a salu.—Kolosai 4:6.

NDEKWA ZA 3. VAVA KULUKIANA YE ZINGU KIAKU KIAMPA

Ekuma dinina diampasi? Kuna lubantiku o yakala nanga kekadilanga ye kintu mu mpila yambote ko, yovo dilenda kala vo o nkento kelendanga songa e ngindu zandi kuna ndekwa ko. Muna bong’e nona, Antonio, yakala dimosi kuna Itália wavova vo: “O s’ame kalombanga ngindu za ngudi ame ko muna baka e nzengo za mambu ma esi nzo. Muna kuma kiaki, kuna lubantiku lwa longo lwame, yakala se ntumini muna mambu mawonso. Debbie, nkento mosi kuna Canadá wavova vo: “Yavavanga vo nkaz’ame kayambula kimvwanzi kiandi, kansi e mpila yamvoveselanga yamfila mu lembi soba e fu kiandi.”

Aweyi o yakala kalenda singikila diambu diadi? Akala akaka ke betoma bakulanga ko dina Nkand’a Nzambi kevovanga kwa akento mu diambu dia lusakalalu ye dina kevovanga mu mpila wana bafwete lemvokela mase mau. (Kolosai 3:20; 1 Petelo 3:1) Kansi Nkand’a Nzambi uvovanga vo o yakala “katatidil’o nkaz’andi; yau ewole bakala se nitu mosi,” ke diau  adimosi ko uvovanga mu kuma kia mase yo wana. (Matai 19:5) Yave wayikila nkento vo nsadisi a yakala. (Etuku 2:18) Kansi kasidi yikila wana ko vo nsadisi a mase. Adieyi obenze kele vo yakala okadilanga yo nkaz’andi nze una kekadilanga yo wana, nga diadi disonga vo ozitisanga e nkubik’a longo?

Dialudi vo Nkand’a Nzambi usonganga vo akala bafwete kadila ye akazi au nze una Yesu kekadilanga ye nkutakani ya Kikristu. Olenda sadisa nkaz’aku mu zitisa kintu avo (1) ovengele e fu kia vava vo o nkaz’aku kasakalela muna mawonso (2) avo unzolele nze una ozolelanga e nitu aku kana nkutu vava vebwanga diambu diampasi.—Efeso 5:25-29.

Aweyi o nkento kalenda singikila diambu diadi? Sungamena dio vo o nkaz’aku i ntu ona kasolele Nzambi. (1 Korinto 11:3) Vava ozitisanga nkaz’aku, Nzambi ozitisanga. O lembi sakalela kintu kia nkaz’aku ke disonga kaka mpila okumbadikilanga ko kansi disonga mpe una obadikilanga Nzambi ye dina kevavanga.—Kolosai 3:18.

Vava nunwananga ye diambu diampasi vana fulu kia tumba o nkaz’aku, vava singika e diambu. Muna bong’enona, Esete wa Ntinu Ankento wazola vo nkaz’andi Akasurose wa Ntinu kasingika e diambu dimosi diabwa. Vana fulu kia tumba o nkaz’andi, wamvovesa kuna ndekwa zawonso. O nkaz’andi watonda ngindu zandi yo vanga dina diansongi. (Esete 7:1-4; 8:3-8) O nkaz’aku otoma kuzola avo (1) okumvananga e ntangwa kazaya una kelungisila kiyekwa kiandi kia kintu muna nzo (2) avo unzitisi kana nkutu vava kevanganga o vilwa.—Efeso 5:33.

SADILA ELONGI EDI: Vana fulu kia soneka mana kafwete vanga o nkaz’aku, soneka mana ngeye kibeni ofwete soba. Akala: Vava okendelekanga nkaz’aku mu kuma kia mpila okadilanga ye kintu kiaku, lomba kwa nkaz’aku kazayisa dina olenda singika, i bosi soneka dina kavovele. Akento: Avo nkaz’aku uvovese vo kukunzitisanga ko, unlomba kazayisa dina olenda vanga muna singika diambu diadi i bosi soneka dina kavovele.

Kalanga ye Tezo Muna Dina Ovavanga

Osikidisa e ngwizani ambote muna longo dina nze muntu olongokanga diatila mu mvelo. Kuna lubantiku olenda bwa mu sazu yavana okulukiana. Diau adimosi mpe, dilenda kala dia sazu mu vanga e mpilakanu ekolo nuvavanga sikidisa e longo lweno.

Songanga e ngemba muna longo. Sianga e sungididi mu dina ditokanesanga o nkaz’aku, zayanga mpe e mpilakanu zaku. Vavang’elau diayangidika o nkaz’aku mu mvu wantete wa lukazalu lweno. (Nsiku 24:5) Vana ntandu, yambula vo e Diambu dia Nzambi diafila e longo lweno. Avo ovanga wo, ekolo mvu miviokanga e longo lweno lusikila.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

UKIYUVULA . . .

▪ Nga izayisanga mambu mame ma mbumba kwa nkaz’ame yovo kwa wantu akaka izayisanga mo?

▪ Nkia diambu mvangidinge o zono muna songa vo izolanga yo zitisa kikilu o nkaz’ame?

[Babu/​Mafoto zina muna lukaya lwa 15]

Nkand’a Nzambi Wavuluza Longo Lweto

Toru yo Akiko batoma zolananga vava basompana. Kansi, ngonde nana kaka zavioka, o longo lwa akazi awaya a esi Japão lwavambana. Bavova dina diabwa.

Toru: “Yabakula vo mono yo nkaz’ame ke twawizananga ko mu mambu mayingi. Muna bong’e nona, vava twatalanga televizau, omono nsaka za somba yazolanga tala, vo i yandi filmes kazolanga. Omono yazolanga kiya, kansi oyandi ku nzo kazolanga sala.”

Akiko: “Toru wavanganga mawonso kavoveswanga kwa mase mandi lembi teka kunzayisa. Yanyuvula vo: ‘Nani osundidi o mfunu kwa ngeye, ngudi aku yovo mono?’ Yakendalalanga mpe muna mpila ina Toru kamvuninanga. Yamvovesa vo avo keyambula vuna ko o longo lweto fwa lufwa.”

Toru: “Lembi zaya dina ndenda vanga, yalomba lusadisu kwa nkundi ame wa mbuta kimana yazaya una ndenda kadila yo nkento ame. Wampovesa vo, ‘zayisa o nkaz’aku kakanga o nua. Avo ke kanga wo ko unwanda kikilu. Lumbu kimosi yawanda Akiko e mbata yo kindula meza. Twanwana kikilu, i bosi o nkaz’ame wayenda kwandi. Yayenda kumvava ku hotel kuna Tokyo. Twabaka e nzengo za vambana. Vava yayenda ku salu mu mene, yasisa o nkaz’ame wakanganga e funda yandi.”

Akiko: “Vava yazola vaika vana mwelo ye funda yame, muntu mosi wadodela kielo. Vava yaziula, yamona nkento mosi wa Mbangi a Yave. Yanlomba kakota mu nzo.”

Toru: “Vava yalwaka kuna salu yayantika yindula kana vo longo kibeni nzolele vonda, i kuma vo vana vau yavutuka kuna nzo. Vava yalwaka, yawana Akiko wamokenanga yo nkento ndioyo. O nkento wampovesa vo: ‘Vena ye diambu nufwete vanga kumosi. Nga ozolele longoka Nkand’a Nzambi?’ Yatambulwila vo: ‘Elo, avo dilenda vuluza longo lweto.’”

Akiko: “O nkento ndioyo wavanga e nkubika kimana twakala y’elongi dia Nkand’a Nzambi. E mambu mayantika soba vava twalongoka dina Nkand’a Nzambi kelonganga mu kuma kia longo. Uvovanga vo: ‘Muna diadi o yakala i keyambwil’o s’andi yo ngw’andi, katatidila nkaz’andi: bekala nitu mosi.’”—Etuku 2:24.

Toru: “Vana vau yabakula e mbuta diambu. Yavovesa mase mame vo: ‘Tuka unu avo nzengo nzolele baka mfwete mokena ntete yo nkaz’ame.’ Yayambula mpe nua malavu mayingi. Vava yalongoka vo Nzambi omenganga luvunu, yabaka nzengo za vova kaka e ludi.”

Akiko: “Omono mpe yasoba. Muna bong’enona, kiasakalelanga Toru ko. Kansi, vava yamona una kalemvokelanga e nkanikinu mia Nkand’a Nzambi, yayantika kunsakalela. (Efeso 5:22-24) Owau tuna ye longo lwa kiese se vioka mvu 28. Muna toma zaya muntu yo nkw’andi yo lemvokelanga luludiku lwa Nkand’a Nzambi, tulendanga singika mambu meto.”