O longo lwa mase mame lwafwa vava yakala nsedia. O ngw’ame watusansa yandi mosi kaka ye mpangi zame tatu. Muna lumbu yayina o wana afwa matu ku França ke balongwanga ko nze una belongelwanga o unu, e ndekwa za longela mpe ke zakala zambote ko. Kana una vo i wau, tuka kileke kiame yakala ye lau dina afwa matu akaka ke bakala diau ko. Yambula yasasila.

Tuka kolo, alongi bakwikilanga vo wana afwa matu bafwete longoka o vova muna sianga sungididi muna befo ya wantu ekolo bevovanga. Ku França oku yasansukila, basimanga wantu mu longa nding’a sinsu kuna sikola. Wana akaka nkutu afwa matu bakangwanga o moko kuna sikola.

Muna kileke kiame, yavaulanga ola zayingi konso lumingu mu sadiswa kwa nlongi walonganga wantu mu zaya o vova. Wansimbanga vana befo yovo vana ntu yo kunkomekena yavutukilanga vova mambu yalembi wanga. Kialendanga mokena ye aleke akaka ko. E mvu miamina miakala miampasi kwa mono.

Vava yalungisa mvu sambanu, yafilwa kuna internato, sikola ya wana afwa matu. E wau i nkumbu antete yawanana yo wan’akaka afwa matu. Kuna internato yayina mpe, nding’a sinsu yasimwanga longwa. Vava twatezanga vanga e sinsu muna kalasi, twawandwanga yovo tuntwa e nsuki. Kansi, twasokanga yo vanga e sinsu ya ndinga yayi kuna kinsweki. Kuna kwalanda, yayantika mokena yo wana akaka. Muna kuma kiaki, yayantika mona kiese.

Vava yalungisa mvu kumi, yasobwa muna sikola yakala yo wana akaka bena vo ke afwa matu ko. Yakendalala kikilu. Yamona nze wana awonso afwa matu, bafwa ye mono kaka yasala mu nza yawonso. Muna lemvokela luludiku lwa madotolo ana bayindulanga vo yadi vidisa elau dialongoka vova, esi nzo ame ke balongoka nding’a sinsu ko yo kunsima mu vanga kikundi yo wana afwa matu. Isungamenanga nkingula twavanga kwa dotolo dimosi ona wakala ye nkanda a nding’a sinsu vana meza mandi. Vava yamona fwaniswa yakala muna fukwa kia nkanda, yasonga nlembo yo vova vo: “Nkanda wau nzolele!” Muna nzaki zawonso dotolo wasweka nkanda wauna. *

Ngw’eto wayantika kutulonga e nkanikinu mia Nkand’a Nzambi. Watunatanga kuna Eseka dia Kintinu dia Mbangi za Yave kuna Mérignac diakala lukufi ye mbanza Bordeaux. Wau vo mwan’akete yakala, kiabakulanga mambu mayingi ko muna tukutakanu. Ndonga muna awana bavwandanga yame, bansonekenanga mana malongwanga. O zola kwau yo mfunu bamvwanga diasimba o ntim’ame. Kuna nzo, ngw’ame wandonganga Nkand’a Nzambi, kansi kiabakulanga mana kandonganga ko. Yamona nze una kamona Daniele wa ngunza vava katambula ungunza kwa mbasi yo vova vo: “Omono ngwidi ke mu bakula ko.” (Daniele 12:8) Kwa mono “yamona, kansi kiabakula ko.”

I bosi, malembe malembe yayantika bakula ludi kia Nkand’a Nzambi. Mana yabakulanga yakotesanga mo mu ntima yo sadila mo muna zingu kiame. Yalongoka mpe mayingi muna tanginina mavangu ma wantu akaka. Muna bong’e nona, o Nkand’a Nzambi ukutulonganga vo twasonganga luzindalalu. (Yakobo 5:7, 8) Kansi, kiabakulanga ko nki i luzindalalu. Kansi, ekolo yamonanga e kadilu kia mpangi zame kuna nkutakani, yabakula nsas’a luzindalalu. Dialudi, nsambu zayingi itambulanga muna nkutakani ya Akristu.

Vava yakituka s’etoko, lumbu kimosi yamona buka kia aleke bamokenanga mu nding’a sinsu muna nzila. Kuna kinsweki, yavanga yau kikundi yo yantika longoka ndinga sinsu ya França (FSL). Yakwamanana kwenda kuna tukutakanu twa Kikristu yo wanana yo Stéphane wa toko dimosi dia Mbangi a Yave ona wamvwanga o mfunu. Stéphane, wasia ngolo muna mokenanga yame yo kituka se nkundi ame. Kansi, ke kolo ko vabwa diambu diankendeleka kikilu. Stéphane wakangwa yo siwa muna pelezo mu kuma kia lembi kuyikotesa mu mambu ma tuyalu. Ekolo Stéphane kakala muna pelezo, yakendalala yo yambula kwenda kuna tukutakanu.

Vioka ngonde 11, Stéphane wavaikiswa muna pelezo yo vutuka ku nzo. Yayangalala kikilu vava Stéphane kamokenanga yame muna ndinga sinsu. Kia kwikilanga ko mana yamonanga. Muna pelezo, Stéphane walongoka nding’a sinsu ya França (FSL). Vava yamona e mpila Stéphane kanikuninanga nlembo muna vanga sinsu, e kiese kiame kiawokela yo bakula mawonso mabwa muna zingu kia Stéphane.

Stéphane, wayantika longoka yame o Nkand’a Nzambi. Yayantika bakula mawonso yalongokanga mu Nkand’a Nzambi. Ekolo yakala nleke, yazolanga tala fwaniswa muna nkanda mieto misasilanga Nkand’a Nzambi yo toma yo fimpa kimana tusansu twatu twakota muna ntim’ame. Kana una vo yazaya ludi mu kuma kia Abarayama, “mbongo” andi ye “ndong’ayingi,” kansi yabakula nsas’a mambu mama vava yayantika longokela muna ndinga sinsu. (Etuku 22:15-18; Lusengomono 7:9) Owau yasolola e nding’ame ya kingutukila.

Yayantika bakula mana malongwanga muna tukutakanu, e ludi kiayantika kota mu ntima, e nsatu zame za mambu ma mwanda zawokela. Muna lusadisu lwa Stéphane, umbakuzi wame mu kuma kia ludi wawokela, muna mvu a 1992 yayekola zingu kiame kwa Yave wa Nzambi yo vubwa. Kana una vo yanungunuka muna mwanda, nsoni yamonanga muna mokena yo wantu wau vo muna kileke kiamokenanga yo wantu ko.

Ke kolo ko, e buka kiakete kia afwa matu yakala, kiayikakeswa ye nkutakani ya Pessac kuna mbanza Bordeaux. Ediadi diansadisa mu kwamanana nungunuka muna mwanda. Ekolo yanwananga ye nsoni muna mokena ye wantu, akundi ame ana ke bafwa matu ko bavanganga mawonso kimana yabakula mana bavovanga. Mpangi Gilles yo Elodie wa nkaz’andi, bavanganga ngolo zayingi muna mokena yame. Nkumbu miayingi kuna mfoko a tukutakanu, bambokelanga muna dia yau yovo nua kafe, ediadi diasiamisa kikundi kieto. Ekwe kiese kiakala entwadi ye awana bezingilanga ngwizani ye nkanikinu mia Nzambi!

Muna nkutakani yayina mu yawanana yo Vanessa. E fu yandi yambote yamfila muna kunzola. Oyandi, kabadikilanga kimbevo kiame ko nze nkaku, kansi nze lau diazaya mokena yo muntu wafwa matu. Twazolana yo kazala muna mvu a 2005. Kana una vo diampasi diakala mu mokena, Vanessa wansadisa mu sunda e nsoni yo toma mokena yo wantu. Iyangalelanga muna lusadisu kekumpananga ekolo ilunga-lunganga e kiyekwa kiame.

Muna mvu twakazala, evula dia Mbangi za Yave kuna França ku mbanza Louviers, diambokela ngienda longoka salu kia sekola mu ngonde mosi. Yamu unu, ampangi kuna vula besalanga kwayingi muna sekola nkanda mieto muna nding’a sinsu ya França muna DVD. Wau vo e salu mu nungunuka kina, mpangi zayingi bavwilu o mfunu mu sala salu kiaki.

Kanele vo mono yo Vanessa twabadikilanga dio vo lau diampwena o sadila kuna vula ye lukau lwa Yave wa Nzambi, kansi twatokananga kikilu. Adieyi diadi vangama muna buka kieto kia afwa matu? Adieyi twadi vanga mu kuma kia nzo eto? Nga Vanessa wadi solola e salu muna mbanza yayina? Yave wasingika mambu mama mawonso muna mpil’esivi. Dialudi, yamona vo Yave otoma kutuzolanga kumosi yo nkangu andi.

Wau vo isalanga salu kia nsekola, ibakulanga mawonso mevangwanga muna vana lusadisu lwa mwanda kwa afwa matu. Kiese kiayingi imonanga wau vo akundi ame a salu besianga ngolo mu mokena yame. E sinsu yakete balongoka ina besadilanga muna mokena yame, ikungyangidikanga. Imonanga vo kiabembolwa ko. O zola kwaku kusonganga kintwadi kina vava vena nkangu a Yave.—Nkunga 133:1.

Ivutulanga matondo kwa Yave muna sadila mpangi mu nkutakani muna kunsadisa. Imonanga mpe kiese muna sadisa afwa matu kimana bazaya yo finama Mvangi eto anzolwa. Isutilanga e lumbu mefokoka mawonso mefilanga wantu mu lembi mokena yo vova ‘nding’avelela’ i sia vo, ludi mu kuma kia Yave wa Nzambi y’ekani diandi, wau vo tu nkangu uzingilanga muna kintwadi mu nza yawonso.—Sefaniya 3:9.