Tala mambu

Tala ntu mia mambu

Kintwadi kia Mabundu—Nga I Nzil’a Nzambi?

Kintwadi kia Mabundu—Nga I Nzil’a Nzambi?

“Nga mabundu yikakesa meyikakesanga yovo mevambulanga?” E kiuvu kiaki kiayuvulwa kw’atangi a zulunalu a The Sydney Morning Herald. Ayingi muna awana bavana mvutu bavova vo: mabundu vambula mevambulanga.

AWANA beyikamanga kintwadi kia mabundu, ngindu zaswaswana bena zau muna diambu diadi. Eboo Patel ona wasikidisa tukutakanu twa yimvuka y’aleke ya mabundu wayuvula vo: “Nkia dibundu ke disonganga nkenda ko . . . ke ditokanenanga ekalu kia wantu ko yovo kedisonganga fu kia tambula nzenza ko?”

Kieleka, mabundu ma Budista, Katolika, Protestante, Hindu, Muçulmano ye makaka mpe melungananga mu sala entwadi muna mambu matadidi usukami, zitu wa wantu, tumba fu kia zika mina yovo ekalu kia wantu. Mabundu mama mekutakananga mu zaya dina balenda vanga muna wokesa ungudi ye ngwizani vana kati kwau. Muna tukutakanu twatu, bekwikanga vela, kemba, yimbila, samba ye makaka mpe.

Nga kintwadi kia mabundu i nzila yafokolwela ntantani za mabundu? Nga evangu diadi, i nzila ina Nzambi kesadila muna singika e nza?

DINA MABUNDU BEVANGANGA MUNA VUTULWISA UNGUDI

Kintwadi kimosi kia mabundu kiyikamanga evangu diadi kiakisana vo kivwidi vioka 200 za asunzudi a mabundu maswaswana mu nsi 76. Ekani diau i “siamisa kintwadi kia mabundu.” Kansi, ekani diadi ke dilungananga ko. Mun’owu w’akubiki a kintwadi kiaki, diavavanga vo asunzudi a mabundu batoma soneka nkanda miau mia nsiku kimana balembi fungisa nsambila zakaka makasi. Ekuma? E kuma kadi mabundu makaka ke mezolanga ko vo nkanda miami miakoteswa mambu ma Nzambi. Kuna kwalanda, mawonso mavovelanga Nzambi makatulwa muna nkanda miami.

Wau vo Nzambi wakatulwa muna nkubika zau, ayeyi i nsas’a lukwikilu? Nkia nswaswani ina vana vena yintwadi yayi ye nkubika zisadisanga awana bebwilanga sumbula? E kiaki i kuma asunzudi a kintwadi kia mabundu beyikilanga kio vo “nkubika ya vutulwisila ngwizani.”

NGA SALU KIA MABUNDU I SADISA KAKA WANTU BAKALA YE FU YAMBOTE?

Dalai Lama ona oyikamanga kintwadi kia mabundu wavova vo: “E mabundu diambu dimosi kaka melonganga, i sia vo songa zola, nkenda yo loloka.” Wakudikila mpe vo: “E diambu disundidi o mfunu i songa e fu yayi muna zingu kieto lumbu yawonso.”

Dialudi, e fu nze zola, nkenda ye loloka mfunu kikilu ina. Muna Nsiku wa Zolana kayika, Yesu wavova vo: “Konso una nuzolele o wantu vo banuvanga, i nuvanga mpe kwa yau.” (Matai 7:12) Nga lukwikilu lwakieleka i siamisa kaka fu yambote?

Paulu wa ntumwa wavova mu kuma kia awana bavovanga vo Nzambi basadilanga: “Ibasididi o umbangi vo bena y’etima dia Nzambi, kansi ke mun’owu wa visa kia zaya ko.” Ekuma? Paulu wavova diaka vo: ‘Wau balembele zaya unsongi wa Nzambi, yo tomb’o sikidisa owau.’ (Roma 10:2, 3) Wau vo ke bazaya ko dina Nzambi kavavanga kwa yau, o vema ye lukwikilu lwau ke lwakala mfunu ko.—Matai 7:21-23.

ADIEYI NKAND’A NZAMBI UVOVANGA MU KUMA KIA YINTWADI YA MABUNDU?

Yesu wavova vo: “Akwa nsambu avangi a ungudi.” (Matai 5:9) Yesu wasadilanga mana kalonganga, watumba mavangu mansoki yo samuna nsangu za luvuvamu kwa wantu a mabundu mawonso. (Matai 26:52) Awana batambulwilanga nsangu zandi bayikakiananga muna kangu dia nzola. (Kolosai 3:14) Nga Yesu kani dia yikakesa kaka wantu kakala diau kimana bazingila muna luvuvamu? Nga Yesu wayikama mabundu makaka ye mavangu mau?

Afidi a dibundu dia Afarisi ye Asaduki basia Yesu kitantu yo vava kumvonda. Adieyi Yesu kavanga? Wavovesa alongoki andi vo: “Nubayambula, afidi ampofo.” (Matai 15:14) Yesu kavanga kintwadi kia mabundu ko yo wantu awaya.

Kuna kwalanda, nkutakani mosi ya Kikristu yasikidiswa kuna mbanz’a Korinto, Grécia. Muna mbanza yayina mwazingilanga wantu bakala ye fu yaswaswana ye mabundu ma mpila mu mpila. Akristu bakala muna mbanza yayina adieyi bavanga muna diambu diadi? Paulu wa ntumwa wavova vo: “Ke nukomam’e ntwadi ya mindembi-kwikila ko.” Ekuma? Paulu wakudikila vo: “Nkia ngwawani bena yau, o Kristu ye Beliale? Ovo nkia kintwadi bena kiau, o munkwikizi yo mundembi-kwikila?” I bosi, wavana luludiku olu: “Nuvaika vana bena nwavauka.”—2 Korinto 6:14, 15, 17.

Dialudi, Nkand’a Nzambi utumbanga evangu dia kutikisa mabundu muna sambila. Kansi, olenda kukiyuvula, ‘aweyi wantu balenda zingila muna kintwadi?’

SIKIDISA KINTWADI KIAKIELEKA

A Estação Espacial Internacional i masini manene mavangwa yo siwa kun’ezulu. Tezo kia 15 dia nsi zakutakana muna vanga masini mama. Nga e salu kiaki kiadi fokoka kele vo nsi zazi ke zikadi ye ngwizani ko yo sadila mana masonama muna nkanda luludiku (planta arquitetônica)?

E diadi i diau divangamanga muna kintwadi kia mabundu o unu. Kana una vo yintwadi ya mabundu bevovelanga fu kia salaziana yo songa luzitu, kansi ka bena ye nkubilwa ko muna sikidisa lukwikilu lwakieleka. Muna kuma kiaki, e diambu ditadidi fu ya nkal’ambote ye malongi ma mabundu mekwamanananga twasa mpambula.

Nkand’a Nzambi una ye nkanikinu milenda tezaneswa yo nkanda luludiku. Tulenda sikidisa zingu kieto muna malongi ma Nkand’a Nzambi. Awana belemvokelanga malongi mama, besundanga fu kia sia mpambula mu kuma kia nkanda nitu, mabundu yo sala entwadi y’akaka kuna luvuvamu. Nzambi wasakula vo: ‘Mvana ndinga yavelela kwa nkangu, awonsono bavovela nkumbu a Yave yo kunsadila kumosi.’ E ‘ndinga yavelela’ yovo nsiku a Nzambi mu kuma kia nsambila, i yau itwasanga kintwadi vana vena nkangu a Nzambi.—Sefaniya 3:9; Yesaya 2:2-4.

Mbangi za Yave babokele wakingula Eseka dia Kintinu dina muna zunga kiaku kimana wamona luvuvamu yo ungudi wau.—Nkunga 133:1.