Bibila kiasakula vo mu lumbu yeto mukala e vita, nzakama za ntoto, vuku ye “mambu mansisi.” (Luka 21:10, 11) O ungunza wau watomene lungana mu mvu wa salu wa 2022. a Muna bonga e nona, e vita kuna Ucrânia yakinu ye itwasanga e mfwilu kwa mafunda ye mafunda ma wantu. Muna nsi zayingi, e vuku kia COVID-19 mu fokoka se kina. Vana ntandu, mafunda ye mafunda ma wantu babakidi mfwilu mu kuma kia sumbula, nze nzakama zangolo za ntoto kuna Haiti ye kimbongela kiampwena kuna América Central, Filipinas ye kuna sude ya África. E Mbangi za Yave aweyi basadisidi awana babwidilu e sumbula yayi?

 Muna mvu wa salu wa 2022, e dibundu dieto diavene lusadisu kwa wantu ana babakidi e mfwilu muna 200 za sumbula. Tezo kia mafuku 12 ma mafunda ma dolere twasadidi muna kubavana lusadisu lwalu. b Tala una twasadidi e nzimbu za nkayilu muna vana lusadisu kwa ampangi muna sumbula yole.

 Kina kia 14 kia agositu ya mvu wa 2021, nzakama yangolo ya ntoto yabwa kuna sude ya Haiti. Diankenda kikilu vo Mbangi za Yave tatu bafwa, mpangi zole za makento ye mosi wayakala. Awana bavuluka, banuananga ye ntelamw’a moyo ye mpasi zankaka zabwa mu kuma kia nzakam’a ntoto. O mpangi eto una ye nkumbu a Stephane wavova vo: “Wantu ayingi bafwa muna mbanza, muna ngonde zole zalanda, mu konso lumingu mafwa mayingi twakalanga mau.” Mpangi ankaka una ye nkumbu a Éliézer wavova vo: “Mbangi zayingi za Yave ke bakala ye zinzo ko, mvuatu, nsampatu ye lekwa yankaka yamfunu. Muna ngonde zalanda, wantu ayingi mu wonga bazingilanga mu kuma kia ntoto wakwamanananga nikuka.”

 E dibundu dieto ke diaviokesa e ntangwa ko mu yantika vana lusadisu kwa ampangi. E vula dia Haiti diakubika vioka tonelada 53 za madia, kumosi ye tendas, lona, matela ye batarias solar za zadisila e kura muna telefone. Vana ntandu, muna mvu wa salu wa 2022, vioka 100 a nzo zatungululwa yovo vangululwa. Vioka fuku dimosi dia mafunda ma dolare twasadila muna vana lusadisu kw’ampangi.

 E mpangi zeto bevutulanga kikilu matondo. Mpangi Lorette wavova vo: “E nzakam’a ntoto yafwasa emvimba nzo zeto ye yinkita yeto. Ke twakala ye lekwa kia dia ko. Kansi, e nkubik’a Yave yatusadisa, batuvana yawonso tuvuanga o mfunu.” Mpangi Micheline wavova vo: “E nzakam’a ntoto yafwasa e nzo ina yazilanga ye wan’ame wole. Kiazaya ko dina ndenda vanga, samba kaka yasambanga, o Yave wawa e sambu yame yo vanina ye mvutu muna nzil’a nkubik’andi. Owau tuna ye nzo yambote-mbote. Ikwamanananga vutula o matondo kwa Yave.”

 E mfumu za luyalu bamona e ngolo twavanga muna sadisa ampangi. O mfumu a mbanz’a L’Asile wavova vo: “Inuvutwidi matondo muna kwiza vana lusadisu lwalu mu nzaki. Inusanisini kikilu muna luzitu lwayingi nusongele kwa luyalu. Ngina mpe ye kiese mu zaya vo oyeno mu luzolo kaka nusadisilanga o nkangu, kansi ke mu nzimbu ko. Zola kikilu kukunufilanga.”

 Kina kia 24 kia Yanuali, 2022, kimbongela kiangolo kiayikilwanga vo Ana kiabwa kuna Moçambique ye Malawi. E kimbongela kiaki kiasangana ye mvula ye tembwa kiangolo, kiafwasakesa nlambu wa kilometa 62. Kiabwisa malunzi ma kura, yamvu ya nkoko yo twasa kizalu kiampwena.

 Vioka 30.000 ma Mbangi za Yave babaka mfwilu kuna Malawi ye Moçambique mu kuma kia kimbongela kiaki. Mpangi Charles ona wakala muna buka kia avani lusadisu wavova vo: “Vava yamona e mpasi za ampangi ye mfwilu babaka, o ntim’ame wabudika ye yayoya kikilu.” Muna sakisa e mpasi zau, o malundilu mau ma madia ye mpatu zau zafwasuka muna kizalu. Ndonga muna yau e nzo zau zafwasuka. Diankenda kikilu vo mpangi mosi ayakala, o nkaz’andi ye wan’andi awole amakento bafwa vava nlungu una wayenda kubavuluza wadimuka.

 E kimbongela ngolo kikilu kiakala. Muna dingi-dingi, kuna Nchalo, Malawi, esi nzo ya mpangi Sengeredo bawa mazu ma maza makukulanga. E nkoko miau miole miazala. Mpangi Sengeredo wabaka e nzengo vo bavaika muna nzo. Nzengo zambote kikilu kabaka, kadi muna kuma kia kizalu, e nzo yabwa. O mavwa mau mawonso mafwasakana yovo makunkumunwa kwa maza. Babaka e nzengo za tinina kuna Seka dia Kintinu, tuka kuna nzo au yakuna Seka dia Kintinu, miniti 30 badiatilanga vo. Kansi mu nkumbu wau, ola zole bavanga. Kana una vo bayoya kikilu bakala ye bazomba, kansi batoma lwaka.

 Ampangi kuna vula dia Malawi ye Moçambique bayantika vana o lusadisu vana vau. Bakanikina akengi a zunga ye akuluntu bavava zaya e nsatu zampamgi ana babwilwa e sumbula yo kubavana lusadilu lwa kimwanda ye lwa kinitu. Vakubikwa Buka yayingi ya Avani a Lusadisu kimana bavita o ntu muna salu kiaki. E buka yayi yayantika osala muna vana madia kwa ampangi ye lekwa yankaka ina bavuanga o mfunu. Vioka mafunda 33 ma dolare twasadila muna vana lusadisu kw’ampangi. Vioka 300.000 ma dolare mpe twasadila muna tungulula e nzo z’ampangi.

 E buka yayi y’avani a lusadisu batoma sadila e kunku kia nzimbu kina bavewa, e diadi diamfunu kikilu diakala kadi muna kolo kiakina, e nzimbu zakuluka o zitu. Muna mbonga e nona, vioka ngonde nsambwadi vava e salu kia vana lusadisu kia yantika, e ntalu a mfufu a masangu kuna Malawi yamanta nkumbu lusambwidi. O mazuti mpe mamanta e ntalu. Muna lembi fwasa e nzimbu zayingi, ampangi basumbilanga o madia ye tungwa muna nsi zau. Wau vo lekwa yayingi basumbanga, ateki bakululanga e ntalu ye tike.

 E salu kia vana lusadisu kiatoma simba e ntima mia nkangu a Yave. Mpangi Felisberto kuna Moçambique wavova vo: “Kisidi mona nkubika ko ilenda vana o lusadisu lwalu lwawonso: Tungwa, tike muna natina e tungwa, atungi, madia ye malongi ma lukasakeso. O lusadisu lwalu i sinsu kia nzolani a ungudi kayika o Yesu muna Yoane 13:34, 35.” Mpangi Ester ona wafwilwa yakala kuna Malawi, e nzo andi mpe yabanguka, wavova vo: “Wau vo kiakala ye nzimbu ko muna tungulula e nzo ame, kiamona ko dina ndenda vanga. Muna diadi vava ampangi bayiza tunga e nzo ame, yamona vo mu paradisu se ngina.”

 Ekolo tufinamanga muna nz’ampa, e sumbula wokela kaka iwokela. (Matai 24:7, 8) Kana una vo i wau, muna tukau tweno twamvevo, tuna ye vuvu vo nkangu a Yave ukwamanana tambula lusadisu. E mpila yavanina tukau isasilwanga muna nzil’eto donate.ps8318.com. Tuvutwidi matondo muna ntim’eno amvevo nusonganga.