Tala mambu

Adieyi Bibila Uvovanga mu Kuma kia Nkinzi a Nduta?

Adieyi Bibila Uvovanga mu Kuma kia Nkinzi a Nduta?

Mvutu za Bibila

 E mpila o wantu bekembelelanga o nkinzi a nduta ke yasonama ko muna Nkand’a Nzambi. Avo otomene fimpa e mpila o nkinzi a nduta uvangamenanga omu lumbu yeto, obakula vo, mana bevanganga mafwanana ye mana wantu bavanganga kuna nz’ankulu vava bakembelelanga nkinzi a mawuta. Tala o mambu mana o wantu bevanganga muna nsi zayingi.

  1.   Nkumbu a nkinzi wau muna ndinga zankaka: O mvovo usadilwanga mu kikongo ulenda kusadisa mu bakula vo ngwizani una ye nduta yakembelelwanga kwa Ayuda. Kansi e diadi ke dia ludi ko. Kasikil’owu, muna kingelezo o nkinzi wau uyikilwanga vo, Easter. O mvovo wau ke uzayakene tuku ko. Kansi Encyclopædia Britanica ivovanga vo, o mvovo wau ngwizani una yo mvovo “Eostre, nzambi a nkento ya anglo-saxôna muna nsungi a masanza.” Nkanda miankaka mivovanga vo mvovo Easter ngwizani una yo mvovo Astarte, nzambi a nkento ya mawuta kuna fenícia, wafwanana ye Istar wa nzambi a nkento kuna Babele.

  2.   Nsizi ye nlumba: E bulu yayi ina se sinsu kia mawuta, “mabundu ma luvunu kuna nsi za mputu ye kuna Oriente Médio basadilanga e bulu yayi muna nkinzi miau mu nsungi a masanza.”—Encyclopædia Britannica.

  3.   Maki: Muna nkanda Funk & Wagnalls Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend (Dicionário-Padrão de Folclore, Mitologia e Lendas, de Funk e Wagnalls), mwasonama vo, e nsaka za vava maki muna nkinzi a Nduta, difilanga wantu mu yindula vo nlumba ovaikisi mo, “e zazi ke nsaka za wan’akete kaka ko, zatuka muna nkinzi mia mawuta miavangamanga kuna nz’ankulu.” Muna fulu yayingi wantu bayindulanga vo maki ma nkinzi a Nduta, mana makuswa e tinta, “malenda twasila muntu kiese, mavua, vimpi muna nitu yo kuntanina muna wisa kia mpandu.” — Traditional Festivals (Festas Tradicionais).

  4.   Vuata mvuatu miampa: “Avo muntu kavuete mvuatu miampa ko ekolo kekayisanga Eastre, nzambi a nkento mu nsungi a masanza, diabadikilwanga vo kondwa kwa luzitu ye fune kena diau.”— The Giant Book of Superstitions (Livro Gigante de Superstições).

  5.   Sambu ya mene-mene: E fu kiaki kiatuka kwa wantu basambilanga nzambi a mwini “kuna lubantiku lwa nsungi a masanza muna vana ngiz’ambote kwa mwini yo nkum’andi wa kudisa e mbongo zawonso.”—Celebrations: The Complete Book of American Holidays (Celebrações: O Livro Completo dos Feriados Americanos).

 O Nkanda The American Book of Days (Livro Americano dos Dias) utoma sasilanga e tuku dia nkinzi a nduta ikembelwanga o unu. Uvovanga vo: “Ka lukatikisu ko vo, kuna lubantiku e dibundu, diatondanga e nkinzi mia luvunu yo kitula mio se nkinzi mia akristu.”

 Nkand’a Nzambi usonganga vo, avo Nzambi tusambila ke tufwete tanginina ngindu za wantu ko yovo nkinzi mina ke miyangidikanga Nzambi ko. (Maku 7:6-8) Muna 2 Korinto 6:17 tutanganga vo: “‘Dianu vo, nukatuka vana bena, nubavambuka,’ u kavovele Yave, ‘ke nusimbi má kiafunzuka ko.’” Nkinzi a nduta ikembelwanga o unu ke wa akristu ko, konso muntu ozolele yangidika Nzambi kafwete venga o nkinzi wau.