Engebene Biblia

Komɛla masanga ezali mabe?

“VINYO ezali motuki mpe masanga ekongala; ye oyo akozimbisama na yango azangi mayele.” Maloba yango, oyo ezali na Masese 20:1, emonisi nde ete komɛla masanga ezali mabe? Basusu bakanisaka bongo. Elembeteli mosusu oyo bapesaka ezali masolo ya Biblia oyo elobeli makambo ya mabe oyo esalemaki mpo bato bamɛlaki masanga koleka ndelo.​—Genese 9:20-25.

Longola yango, komɛla masanga mingi ebotaka mbuma mabe lokola maladi ya libale (cirrhose du foie), makama, esilisaka mbongo, ekoki kotinda moto asala libota na ye mabe mpe ekoki kosala mwana oyo azali na libumu ya mama na ye mabe. Ekoki kozala mpo na makambo wana mabe nde buku moko (The World Book Encyclopedia) elobi ete “mangomba ezalaki koteya ete komɛla masanga ezali mabe.” Kasi, komɛla masanga ezali mabe? Biblia ezali kopekisa komɛla masanga ata mwa moke?

Biblia elobi nini?

Biblia ezali mpenza komonisa ete komɛla masanga koleka ndelo ebotaka mbuma mabe. Baefese 5:18 elobi ete: “Bólangwaka vinyo te, na kati na yango misala ya mbindo ezali.” Lisusu, Masese 23:20, 21 elobi boye: “Zalá elongo na bamɛli ya masanga te, soki elongo na bato te baoyo bakolyaka mosuni na mposa mabe. Zambi kolangwa mpe kolyaka mingi mingi ekokómisa moto na bobola.” Mpe Yisaya 5:11 elobi ete: “Mawa epai na baoyo bakolamuka na ntɔngɔntɔngɔ ete bápota mbangu mpo na komɛla masanga; baoyo bakoumela kati na butu kino vinyo ekolangwisa bango.”

Biblia emonisi mpe ete komɛla masanga kozanga kolekisa ndelo epesaka esengo mpe matomba mosusu. Na ndakisa, Nzembo 104:15 elobi ete “vinyo [oyo] ekosepelisa motema na moto” ezali moko ya makabo ya Nzambe. Mpe Mosakoli 9:7 elobi ete ‘kolya kwanga na esengo mpe komɛla vinyo na motema ya kosepela’ ezali litomba ya misala ya malamu. Lokola Paulo ayebaki ete vinyo ekoki kosalisa moto oyo azali kobɛla, ayebisaki Timote ete: “Komɛla lisusu mai te, kasi salelá nde mwa vinyo moke mpo na estoma na yo mpe bamaladi oyo obɛlabɛlaka.” (1 Timote 5:23) Biblia emonisi  mpe ete masanga ekoki kosalisa moto ayikela bampasi mpiko.​—Masese 31:6, 7.

Emonani ete Biblia epekisi te komɛla masanga. Kasi, epekisi nde komɛla koleka ndelo mpe kolangwa. Na yango, Paulo ayebisaki bakɛngɛli ya lisangá, basaleli na misala mpe basi oyo bazali mikóló, bámipesaka “na ebele ya vinyo te,” mpe apesaki Timote toli asalelaka nde “mwa vinyo moke.” (1 Timote 3:2, 3, 8; Tito 2:2, 3) Baklisto nyonso bayebi ete “balangwi-masanga . . . bakozwa libula ya bokonzi ya Nzambe te.”​—1 Bakolinti 6:9, 10.

Tósimba ete Biblia elobelaka kolangwa nzela moko na kolya na lokoso, mpe epekisi nyonso mibale. (Deteronome 21:20) Soki Biblia epekisaki biso komɛla masanga, yango elingaki mpe komonisa ete kolya ezali mabe. Biblia elobi ete kolangwa mpe kolya na lokoso nde ezali mabe, kasi kolya mpe komɛla kozanga kolekisa ndelo ezali mabe te.

Ndenge nini Yesu azalaki kotalela masanga?

Ntoma Petelo alobi ete Klisto atikelaki biso ‘ndakisa mpo tólanda matambe na ye malamumalamu mpe asalaki lisumu te.’ (1 Petelo 2:21, 22) Kasi, ndenge nini Yesu azalaki kotalela masanga? Na likamwisi na ye ya liboso, abongolaki mai mpe ekómaki vinyo. Vinyo yango ezalaki ndenge nini? “Mokambi ya fɛti” apesaki mobali ya libala longonya mpo na vinyo yango. Alobaki boye: “Moto nyonso abimisaka vinyo oyo eleki kitoko liboso, mpe ntango bato balangwe, oyo ya kitoko mingi te. Yo obombi vinyo oyo eleki kitoko tii sikoyo.”​—Yoane 2:9, 10.

Na fɛti ya Pasika, bazalaki komɛla vinyo mpe Yesu asalelaki yango ntango abandisaki Bolei ya Mpokwa ya Nkolo. Apesaki bayekoli na ye kɔpɔ ya vinyo mpe alobaki na bango ete: “Bómɛla yango, bino nyonso.” Lokola ayebaki ete liwa na ye ekómaki pene, alobaki lisusu boye: “Nakomɛla lisusu eloko oyo euti na nzete ya vinyo ata moke te tii mokolo wana oyo nakomɛla yango ya sika elongo na bino na kati ya bokonzi ya Tata na ngai.” (Matai 26:27, 29) Na ntembe te, bato bayebaki ete Yesu azalaki komɛla vinyo.​—Luka 7:34.

Ndenge nini tosengeli kotalela masanga?

Atako Biblia epekisi te komɛla masanga, yango elingi koloba te ete tosengeli kaka komɛla yango. Ezali na makambo mingi oyo ekoki kopekisa biso komɛla masanga. Na ndakisa, moto oyo azalaki momɛli ya masanga ayebi makama oyo ekoki kokómela ye soki amɛli ata kɔpɔ moko. Mwasi ya zemi asengeli komɛla masanga te, mpamba te yango ekoki kosala mwana oyo azali na libumu na ye mabe. Mpe, soki motambwisi motuka ayebi malamu ete moto oyo amɛli masanga ayebaka lisusu te kotalela makambo na ndenge ebongi ata mpe soki likambo moko ebimeli ye mbalakaka, motambwisi yango akosala te eloko oyo ekoki kotya bomoi na ye to ya bato mosusu na likama.

Moklisto asengeli te kozala libaku mpo na moto oyo lisosoli na ye epekisi ye komɛla masanga. (Baloma 14:21) Bwanya ekopekisa moklisto amɛla masanga te na mosala ya kosakola. Tósimba ete na mibeko oyo Nzambe apesaki Yisalaele na ntango ya kala, apekisaki banganga-nzambe ‘bámɛla vinyo to eloko ya kolangwisa’ ntango bazali kosala mosala na bango ya bonganga. (Levitike 10:9) Lisusu, na bamboka oyo komɛla masanga epekisami mpo na moto nyonso to mpo na bato mosusu, moklisto asengeli kotosa mobeko yango.​—Baloma 13:1.

Atako moto na moto asengeli kozwa ekateli ya komɛla masanga to te to mpe soki akomɛla kɔpɔ boni, Biblia ezali kolendisa biso tólekisaka ndelo te. Elobi boye: “Ezala bozali kolya to komɛla to kosala eloko nini mosusu, bósalaka makambo nyonso mpo na nkembo ya Nzambe.”​—1 Bakolinti 10:31.

OSILÁ KOMITUNA?

◼ Likebisi nini Makomami epesi na likambo ya komɛla masanga?​—1 Bakolinti 6:9, 10.

◼ Yesu Klisto azalaki komɛla masanga?​—Luka 7:34.

◼ Toli nini baklisto ya solo balandaka na likambo etali kolya mpe komɛla?​—1 Bakolinti 10:31.