Lilato Lilususuezanga Kutusa Babañwi Hakuba ni Kozi
Hakubanga ni likozi, Lipaki za Jehova batusanga balumeli sina bona ni batu babañwi. Baezanga cwalo kuli babonise lilato labona, ili sisupo sesi bazibahaza kuli ki Bakreste ba niti.—Joani 13:35.
Mukoloko olatelela ubonisa lituso zefilwe mwa likweli ze 12 kuto fita fahalaa silimo sa 2012. Fa mukoloko wo, hakusika boniswa lituso za kwa moya ni lituso zeñwi zeneezizwe kuli batu baangulukelwe ili lituso zelufanga kwa batu ka nako ni nako hakuba ni kozi. Tutengo Totutusa Babatezwi ki Likozi totuketilwe ki liofisi za mutai ki tona tone tuonga-ongile lituso zeo. Kuzwa fo, liputeho ze mwa silalanda mokubile ni kozi ni zona nelitusize batu.
Japan: La March 11, 2011, nekubile ni zikinyeho yenetisize ñuli ili yenetahisize butata kwa batu babañata kwa mutulo wa Japan. Lipaki za Jehova mwa lifasi kaufela, nebabonisize bufani ka kuzwisa masheleñi, kuitusisa buikoneli bwabona, ni kuitusisa lika zeñwi kuli batuse bane batezwi ki kozi yeo. Mubuhe vidio yaluna yebonisa lituso zene bafilwe batu bane batezwi ki zikinyeho mwa Japan.
Brazil: Batu babañata nebashwile kabakala miunda, kupazuha kwa malundu, ni sileze sesituna sesibubisanga lika zeñata. Kozi yeo hane iezahezi, Lipaki za Jehova nebalumezi kwa naha yeo lico zesasinyehi kapili zeeza makilo a 42,000, mabotela a mezi a 20,000, liapalo zeeza makilo a 10,000, ni lika za kuitusisa kwa kukenisa zeeza makilo a 5,000, kubeya cwalo ni milyani ni lika zeñwi.
Congo (Brazzaville): Sibaka mokubulukiwanga malumo hane situnyize mulilo, mandu amane a Lipaki za Jehova naasinyizwe ka kutala mi mandu a 28 a Lipaki babañwi naasinyizwe hanyinyani. Batu bane bali mwa kozi yeo, nebafilwe lico ni liapalo, mi Lipaki za Jehova bane bapila mwa silalanda seo, nebaingile mabasi anaali mwa kozi yeo kuli baababalele.
Congo (Kinshasa): Hane kubile ni butuku bwa kolera, batu bane bakula butuku bo nebafilwe milyani. Hape hane kubile ni ñundupula yenetahisize muunda, batu bane bali kwa sibaka seo nebafilwe liapalo. Batu bane bali mwa mafulo a babalehi nebafilwe milyani, lipeu za kucala, ni liapalo zeñata hahulu.
Venezuela: Pula ya simbwewewe neitahisize miunda ni sileze sesituna sesikukisanga lika. Tutengo Totutusa Babatezwi ki Likozi netutusize Lipaki ba 288 bane bali mwa kozi yeo. Mandu afitelela 50 naayahilwe. Kuzwa fo, tutengo to, tuzwelapili kutusa batu bao mandu abona ainzi bukaufi ni Lisa la Valencia lelizwelapili kutala mezi amañata.
Philippines: Mañungwa naatahisize miunda mwa libaka zeñwi za naha ye. Mutai neulumezi lico ni liapalo kwa batu bane bali mwa kozi yeo, mi Lipaki bane bapila kwa sibaka seo nebatusize kwa kukenisa sibaka seo mezi asakalile.
Canada: Hasamulaho wa mulilo omutuna onocisize mushitu mwa Alberta, Puteho ya Slave Lake neiamuhezi masheleñi amañata anazwa kwa Lipaki ba mwa silalanda seo kuli abatuse kwa kukenisa sibaka seo. Bakeñisa kuli masheleñi ao neli amañata hahulu, puteho yeo neifile masheleñi amañwi kwa masheleñi ao sina nubu ya kutusa batu bababile mwa likozi mwa libaka zeñwi za mwa lifasi.
Côte d’Ivoire: Libyana, malobalo, ni milyani nelifilwe kwa batu bane bali mwa butokwi pili ndwa isika ezahala kale, ka nako ya ndwa, ni hamulaho wa ndwa yenebile teñi mwa naha yeo.
Fiji: Bakeñisa muunda omutuna oneutisizwe ki pula yetuna, buñata bwa mabasi a Lipaki a 192 nebasinyehezwi ki masimu abona ni lika zeñwi zene batusa kuipilisa. Nebafilwe lico zene batokwa.
Ghana: Batu bane babile mwa kozi ya muunda kwa upa wa naha yeo nebafilwe lico, lipeu, ni kuyahelwa mandu.
United States: Tukundukundu netusinyize mandu a Lipaki a 66 mwa mileneñi yemilaalu ni kusinya mandu amañwi a Lipaki a 12 mwa libaka zeñwi. Nihaike kuli bañi ba mandu anaasinyizwe ao nebañolisize mandu abona kwa likampani zelifanga batu habasinyehelwa, Lipaki bao nebafilwe masheleñi a kuitusisa ki kopano yaluna.
Argentina: Liputeho za Lipaki za Jehova nelitusize batu bane bapila kwa mboela wa naha yeo ili bao nebasinyehezwi ki mandu abona kabakala mufuse ocisa oneutunyize fa lilundu.
Mozambique: Hane kubile ni linanga mwa naha yeo, batu babafitelela 1,000 nebafilwe lico.
Nigeria: Lipaki ba 24 bane baholofezi mwa kozi yetuna ya fa mukwakwa, nebafilwe masheleñi. Tuso hape neifilwe kwa batu babañata kwa mutulo wa naha yeo bane basina mandu kabakala lindwa zene bile teñi mwa naha.
Benin: Batu bane baipumani mwa kozi ya muunda omutuna nebafilwe milyani, liapalo, tunyandi twakuisileleza kwa minañi, mezi akenile, ni malobalo.
Dominican Republic: Hamulaho wa ñuli ya Hurricane Irene, liputeho za mwa naha yeo nelitusize ka kulukisa mandu ni kufa lika zeñwi zenetokwahala.
Ethiopia: Hane kubile ni linanga mwa libaka zepeli ni muunda mwa sibaka sesiñwi mwa naha yeo, nekufilwe masheleñi kuli atuse bane bali mwa likozi zeo.
Kenya: Batu bane bali mwa kozi ya linanga nebafilwe masheleñi a kuitusisa.
Malawi: Batu bane bali mwa mafulo a babalehi mwa sibaka sesibizwa Dzaleka nebafilwe lituso zenetokwahala.
Nepal: Kupazuha kwa lilundu nekusinyize ndu ya Paki yomuñwi. Puteho ya mwa sibaka seo neimufumanezi ndu ya kuina ka nako yanaali mwa butata bo ni kumufa lituso zeñwi.
Papua New Guinea: Likebenga nelitumbekile mulilo mandu a 8 a Lipaki. Nekuezizwe litukiso za kuli mandu ao ayahiwe.
Romania: Lipaki babañwi nebasinyehezwi ki mandu abona bakeñisa muunda one ubile teñi. Tuso neifilwe ilikuli mandu ao ayahiwe hape.
Mali: Mizwale ni likaizeli ba kwa Senegal, nebafile masheleñi mizwale ba mwa naha ya Mali bane basina lico kabakala kusa kutula hande kone kutahisizwe ki linanga.
Sierra Leone: Baalafi ba Lipaki bane bazwelela kwa naha ya France nebatusize Lipaki ba mwa naha yeo ka kubafa milyani ili bane bali mwa libaka mone kubile ni lindwa.
Thailand: Miunda yesabisa neisinyize lika zeñata mwa liprovinsi zeñwi za mwa naha yeo. Likwata zetusa babali mwa likozi nelilukisize ni kukenisa mandu a 100 ni Mandu A Mubuso a 6.
Czech Republic: Lipaki babapila mwa naha ya Slovakia nebatusize mizwale ni likaizeli babona ba mwa naha ye, hane kubile ni miunda yenesinyize buñata bwa mandu abona.
Sri Lanka: Buñata bwa misebezi ya kutusa batu bane babile mwa kozi ya ñuli ifelile.
Sudan: Lico, liapalo, makatulo, ni masenke a pulasitiki, nelilumezwi kwa Lipaki za Jehova bane batutile mwa libaka zene bainanga ku zona bakeñisa ndwa yenekolota mwa naha yeo.
Tanzania: Ka nako yenekubile ni muunda, mabasi a 14 naasinyehezwi ki lika zabona. Liputeho za mwa sibaka seo nelitusize ka kufa liapalo ni lika zeñwi za mwa ndu za kuitusisa. Ndu yeñwi neiyahilwe.
Zimbabwe: Linanga nelitisize kuli kube ni tala mwa sibaka sesiñwi sa naha yeo. Lico ni masheleñi nelifilwe ku bane baipumani mwa kozi yeo.
Burundi: Lituso zekopanyeleza milyani lisweli zafiwa kwa babalehi.