Ba Banca Ba Buza Kuli

Ni Kona ku Tiyela Cwañi Butuku Bwa ku S

Shwelwa ki Mushemi wa ka?

“Bo ma ha ne ba timezi, ne ni tomohile pilu ni ku lembwala maswe. Ki bona ba ne ba lu tamahanya hamoho sina lubasi.”—Karyn. *

KI LIKA li sikai ze utwisa hahulu butuku ze fita ku shwelwa ki mushemi. Lifu la mushemi li tahisanga matomola a matuna mi hape li tahisanga kuli bupilo bwa mina bu cince ni ku sa ba sina mo ne mu libelelela.

Mwendi ne mu nahananga kuli bo ma mina kamba bo ndataa mina ba ka ba teñi ha ne mu ka nga liñolo la ku matisa mota kamba ha ne mu ka feza sikolo kamba ha ne mu ka eza sinawenga sa mina. Kono eshe ha ba sa li yo, mi mu siilwe inze mu zwafile, ku tomoha pilu, kamba mane inze mu nyemile. Mu kona ku tiyela cwañi masitapilu a ku shwelwa ki mushemi wa mina?

‘Kuli ni Iketile Luli?’

Ha mu fita fa ku utwisisa luli kuli mu latehezwi ki bo ma mina kamba bo ndataa mina, mu kana mwa ba ni masitapilu e mu si ka ba kale ni ona haisali. Brian, ya naa na ni lilimo ze 13 feela bo ndatahe ha ba bulaiwa ki butuku bwa pilu, u li: “Ha ne lu utwile za lifu la bo ndate, ne lu lilile ni ku kumbatana.” Natalie, ya naa na ni lilimo ze 10 bo ndatahe ha ne ba bituzwi ki butuku bwa kansa, u hupula kuli: “Ne ni sa zibi kuli ni swanela ku ikutwa cwañi. Kacwalo, ne ku si na mo ne ni ikutwela. Ne ni talimezi feela.”

Batu mo ba ikutwelanga ha ba shwezwi kwa shutana-shutana. Mane nihaiba Bibele i bulela kuli “mutu ni mutu” u “iziba mwa pilu ya hae se si mu kataza, ni se si mu utwisa butuku.” (2 Makolonika 6:29) Ka ku hupula yona taba yeo, mu kutumane hanyinyani kuli mu nahane mo ne mu ikutwezi ka za lifu la mushemi wa mina. Mwatasi, mu taluse (1) mo ne mu ikutwezi ha ne mu zibile kuli mushemi wa mina u timezi, ni (2) mo mu ikutwela cwale. *

(1) ․․․․․

(2) ․․․․․

Mwendi likalabo za mina li bonisa kuli butuku bo ne mu utwa kwa pilu bu sweli bwa ombala.  Ku ikutwa cwalo ha ku si ka fosahala. Ha ku talusi kuli ki kale mu libala mushemi wa mina. Kwa neku le liñwi, mwendi mu sa na ni masitapilu kamba mwendi mane masitapilu a mina a ekezehile. Mwendi mwa tomohanga hahulu pilu ka linako ze ñwi ka ku sa libelela. Ku ikutwa cwalo ni kona ha ku si ka fosahala—nihaikaba kuli mu ikutwa cwalo hamulaho wa lilimo-limo ku zwa fa shwezi mushemi wa mina. Puzo ki ya kuli, Mu kona ku tiyela cwañi masitapilu afi kamba afi e mu na ni ona?

Mwa ku Tiyela Masitapilu

Mu lile ha mu bata ku lila! Ku lila ku ombalisa hanyinyani butuku bwa mwa pilu. Kono mu kana mwa ikutwa sina mwa naa ikutwezi Alicia, ya naa na ni lilimo ze 19 bo mahe ha ba timela. Alicia u li: “Ne ni ikutwile kuli ha ne ni ka lila hahulu, ba bañwi ne ba ka bona kuli ha ni na tumelo.” Kono mu nahane taba ye: Jesu Kreste nee li mutu ya petehile mi naa na ni tumelo ye tiile ku Mulimu. Kono mulikanaa hae Lazaro ha naa timezi, ‘Jesu naa lilile.’ (Joani 11:35) Kacwalo, mu si ke mwa saba ku lotisa myoko. Ku lila ha ku talusi kuli ha mu na tumelo! Alicia u li: “Hamulaho ne ni lilile. Ne ni lilile hahulu. Ne ni lilanga zazi ni zazi.” *

Mu tuhele ku ikutwa mulatu. Karyn, ya naa na ni lilimo ze 13 bo mahe ha ne ba timezi, u li: “Zazi ni zazi busihu ha ne ni yanga kwa ku lobala, ne ni yanga mwa musiyo wa bo ma ku yo ba laeza. Kono zazi le liñwi ne ni si ka eza cwalo. Mi habusa kakusasana bo ma ba timela. Ni ikutwanga butuku kwa pilu bakeñisa kuli busihu bwani bwa mafelelezo ne ni si ka ba bona, mi ni ikutwanga mulatu bakeñisa lika ze nee ezahezi habusa kakusasana. Bo ndate ne ba tamile kasipili mi ne ba laezi na ni muhulwanaa ka kuli lu babalele bo ma. Kono ne lu lobezi ka ku liyeha. Habusa ha ne ni keni mwa musiyo wa bo ma, na fumana kuli ba timezi. Ne ni tomohile hahulu pilu, kakuli ne ba iketile bo ndate ha ba funduka!”

Mwendi sina Karyn ni mina mu ikutwa mulatu kuli ne mu keshebisize ku eza lika ze ñwi. Mu kana mane mwa ikutwisa butuku kwa pilu ka ku nahana kuli “kambe ne ni ezize cwana ni cwana mwendi mushemi wa ka naa si ke a timela.” Mu kana mwa nahana kuli: ‘Kambe ne ni susuelize bo ndate kuli ba bonane ni mualafi.’ Kamba ‘kambe ne ni bonani ni bo ma pili ba si ka timela kale.’ Haiba mu katazwa ki minahano ye cwalo, mu hupule taba ye: Batu kaufela ba inyazanga kuli kambe ne ba ezize lika ka ku shutana. Kono niti kikuli ne mu ka ezeza lika mu sili kambe ne mu zibile ze ne ka ezahala. Kono ne mu si ka ziba. Kacwalo ha mu swaneli ku ikutwa mulatu. Haki mina ba ba bulaile mushemi wa mina! *

Mu taluse maikuto a mina. Liñolo la Liproverbia 12:25 li bulela kuli: ‘Linzwi le li bulelwa ka  musa la tabisa.’ Ku sa bulela maikuto a mina ku kona ku tahisa kuli mu fumane taata ku tiyela masitapilu a mina. Kono ku taluseza mutu yo muñwi ye mu sepile maikuto a mina ku ka tahisa kuli mu bulelelwe ‘manzwi a musa’ ka nako ye mu a tokwa hahulu. Kacwalo, kwa liakalezo ze latelela, ha mu like ku itusisa ye ñwi kamba ze ñwi za ku zona:

Mu ambole ni mushemi wa mina ya pila. Nihaike kuli ye ki nako ye taata ku bo ndataa mina kamba ku bo ma mina, kono ku si na kakanyo ba ka tabela ku mi fa tuso ye mu tokwa. Kacwalo, mu taluseze mushemi wa mina ya pila maikuto a mina. Ku eza cwalo ku si na kakanyo ku ka mi imulula mi ku ka tahisa kuli mu utwane hahulu.

Kuli mu kale ku ambolisana, mu like ku eza nto ye: Mu ñole lika ze peli kamba ze talu ze mu ikutwa kuli kambe ne mu li zibile ka za mushemi wa mina ya timezi, mi cwale mu kupe mushemi wa mina ya pila kuli mu ikambote ye ñwi ya lika zeo. *

․․․․․

Mu ambole ni balikani ba mina ba bande. Bibele i bulela kuli balikani ba luna ba ‘pepezwi kuli ba be banabahabo luna mwa liziyezi za luna.’ (Liproverbia 17:17) Alicia u li: “Mutu yo mu si ka libelela ki yena ya kona ku mi tusa. Kacwalo mu si ke mwa saba ku ambola za teñi.” Ki niti kuli mu kana mwa fumana taata ku ambola za teñi, kakuli mina ni mulikanaa mina mwendi mu ka palelwa ku fumana manzwi a swanela a ku itusisa. Kono ku ambola ni ba bañwi ka za masitapilu a mina ku ka mi tusa. David, ya naa na ni lilimo ze 9 feela bo ndataahe ha ne ba bulailwe ki butuku bwa pilu, u sa hupula kuli: “Ne ni patile maikuto a ka. Kono kanti ne ni swanela ku bulela mo ne ni ikutwela. Kambe ne ni ezize cwalo kambe ne ni tusizwe hahulu.”

Mu ambole ni Mulimu. Ku si na kakanyo, mu ka  ikutwa ku imuluha ha mu ‘sululela fapilaa Mulimu lipilu za mina,’ fo kikuli, ha mu lapela ku Jehova Mulimu. (Samu 62:8) Ha mu ezezi feela cwalo kuli mu ikutwe hande. Ha mu lapela, mu kupa ‘Mulimu wa ze tiisa pilu kaufela kuli a mi tiise pilu mwa ñalelwa ifi kamba ifi.’—2 Makorinte 1:3, 4.

Nzila ye ñwi yeo Mulimu a tiisa batu lipilu ki ka moya wa hae o kenile. Moya o kenile u kona ku mi fa ‘mata a matuna hahulu’ a kona ku mi tusa ku tiyela butuku ni masitapilu. (2 Makorinte 4:7) Mulimu hape u tiisanga batu lipilu ka “Mañolo.” (Maroma 15:4) Kacwalo, mu kupe Mulimu kuli a mi fe moya wa hae, mi mu bale manzwi a susueza a mwa Linzwi la hae, yona Bibele. (2 Matesalonika 2:16, 17) Mwendi mwa kona ku ñola mukoloko wa mañolo a mi omba-omba ni ku beya mukoloko wo fakaufi ni mina. *

Kana Masitapilu A ka Fela Muta O Muñwi?

Masitapilu a ku shwelwa ha felangi kapili. Brianne, ya naa shwezwi ki bo mahe ha naa na ni lilimo ze 16, u li: “Mutu ha koni ku bulela feela kuli ni lilile kihona. Mazazi a mañwi na lilanga ku fitela mane ni lobala. Ka linako ze ñwi, ni likanga ku sa nahana hahulu za bo ma ba ba timezi, kono na nahananga za lisepiso za Jehova za ku ikola bupilo bo bunde hamoho ni bo ma mwa Paradaisi.”

Bibele i lu sepisa kuli mwa Paradaisi yeo ya amile ku yona Brianne, “lifu ha li sa na ku ba teñi; nihaiba ku tahelwa ki maswabi ni ku lila, ni ku utwa butuku.” (Sinulo 21:3, 4) Ni mina mu ka fumana kuli ka ku nahanisisa lisepiso ze cwalo, mu ka tiyela masitapilu a ku shwelwa ki mushemi wa mina.

Mwa kona ku fumana litaba ze ñata ka za “Ba Banca ba Buza Kuli” fa keyala ya fa Intaneti ya www.watchtower.org/ype

[Litaluso za kwatasi]

ZA KU NAHANISISA

▪ Ki liakalezo lifi za mwa taba ye ze mu ka itusisa? ․․․․․

▪ Mwatasi, mu ñole mañolo a sikai a ka mi omba-omba ha mu tomoha hahulu pilu. ․․․․․

[Mbokisi fa likepe 19]

KU LILA KU LUKILE . . . BA BAÑWI NE BA LILILE!

Abrahama—Genese 23:2.

Josefa—Genese 50:1.

Davida—2 Samuele 1:11, 12; 18:33.

Maria, kaizelaa Lazaro—Joani 11:32, 33.

Jesu—Joani 11:35.

Maria Magdalena—Joani 20:11.

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 20]

MU ÑOLE MO MU IKUTWELA

Ku ñola mo mu ikutwela ka za mushemi wa mina ya timezi ku kona ku mi tusa hahulu ku tiyela masitapilu. Ki lika ze ñata ze mu kona ku ñola. Liakalezo ze ñwi ki ze.

▪ Mu ñole za lika ze nde ze mu hupula ka za mushemi wa mina.

▪ Mu ñole lika ze ne mu swanela ku bulelela mushemi wa mina ha naa sa pila.

▪ Mu nge kuli mu na ni munyanaa mina ya ikutwa mulatu mwa pilu bakeñisa lifu la mushemi wa mina. Mu ñole ze ne mu ka bulela kuli mu mu omba-ombe. Ku eza cwalo ku ka mi tusa ku sa ikutwa hahulu mulatu mwa pilu.

[Mbokisi fa likepe 21]

TEMUSO KU MUSHEMI YA PILA

Lifu la ku shwelwa ki bakumina li tomohisa hahulu pilu. Kono li tile ka nako ye mu sa tokwa ku tusa mwanaa mina yo munyinyani. Mu kona ku mu tusa cwañi ku tiyela masitapilu a hae, ha mu nze mu lila bakumina?

Mu like ka taata ku sa pata maikuto a mina. Mwanaa mina u itutile lituto ze ñata ku mina. U ka ituta ku mina ni mwa ku tiyela masitapilu. Kacwalo mu si ke mwa ikutwa kuli mu swanela ku bonisa mwanaa mina kuli mu tiile ka ku mu patela butuku bo mu utwa kwa pilu. Ku eza cwalo ku kona feela ku mu luta ku eza nto ye swana. Kono ha mu bulela mo mu ikutwela, mwanaa mina u ka ituta kuli maikuto a mwa pilu a swanela ku bulelwa ku fita ku patiwa ni kuli ku ikutwa maswabi, masitapilu, mane ni bunyemi mwa pilu ha ku si ka fosahala.

Mu susueze mwanaa mina yo munyinyani ku ambola. Ku si na ku mu hapeleza, mu susueze mwanaa mina ku bulela ze kwa pilu ya hae. Haiba a bonahala ku zina-zina, mu nyakisise taba ye hamoho ni yena. Hape mu ambole za lika ze ñata ze nde ze mu hupula ka za bakumina ba ba timezi. Mu taluse kuli ku tiyela muinelo wo ku ka kataza. Mwanaa mina haa ka utwa maikuto a mina, ni yena u ka bulela maikuto a hae.

Mu hupule mifokolo ya mina. Ki niti kuli mu bata ku tusa mwanaa mina yo munyinyani ka nako ye, ye taata. Kono mu hupule kuli mu utwa hahulu butuku bakeñisa ku latehelwa ki mulatiwa wa mina. Kacwalo, mu kana mwa zwafa ni ku fokola ka nakonyana. (Liproverbia 24:10) Kamukwaocwalo, mu tokwa ku kupa tuso ku bahabo mina ba ba hulile ni kwa balikani ba mina. Ku eza cwalo ku bonisa kuli mu na ni butali. Liñolo la Liproverbia 11:2 li bulela kuli: “Butali bu inzi ku ba ba ikokobeza.”

Kono mu kona ku fumana tuso ye tuna ku Jehova Mulimu, yena ya sepisize ba ba mu lapela kuli: “Na, Muñaa Bupilo Mulimu wa hao, ni ku sweli kwa lizoho la bulyo, mi ni ku bulelela, ni li: Si sabi, ni ka ku tusa.”—Isaya 41:13.

[Siswaniso se si fa likepe 19]

Masitapilu a kona ku ba inge mandinda a taha fa likamba ka linako ze si ka libelelwa