Ha mu lu taluseze ka za bupilo bwa mina.

Bo ndate ne ba ezanga musebezi wa ku luka makatulo, mi bo ma ne ba belekanga fa famu. Kono na ne ni bata ku ba caziba wa sayansi. Lipalisa ze nde, linyunywani, ni likokwani ze ne ni bonanga kwa ndu ya luna ne li ni makalisanga. Ne ni ikutwa kuli ya ezize lika zeo u na ni butali bo bu fita bwa batu.

Kona kuli kamita ne mu lumela kuli ku na ni Mubupi?

Batili. Mane, ne ni kalile ku kakanya kuli Mulimu u teñi inze ni sa li mwanana. Bo ndate ne ba bulailwe ki butuku bwa pilu ka sipundumukela, mi na ipuza kuli, ‘Ki kabakalañi Mubupi wa lika ze nde cwana ha tuhelela manyando ni lifu ku ba teñi?’

Kana lituto za mina za sayansi ne li mi tusize ku fumana kalabo?

Isiñi kwa makalelo. Ha ne ni bile caziba wa sayansi ya mo li belekela lika mwa mubili, naa kala ku ituta ka za lifu—lifu la ka taho la liselusi ze panga mibili ya luna. Le ki lifu le li shutanela kwahule ni lifu la liselusi le li sa konwi ku tibelwa le li tahisanga ku luluha ni litombo. Nihaike kuli lifu la liselusi leo ki la butokwa kwa buikangulo bwa mibili ya luna, ba sayansi ne ba sa isi pilu ku lona, konji mwa lilimo za cwanoñu fa.

Lifu la ka taho la liselusi ki la butokwa cwañi?

Mubili wa luna u pangilwe ka liselusi ze ñata-ñata ze nyinyani- nyinyani. Kuli mubili u sebeze hande, kaufelaa zona li swanela ku shwa ni ku yoliwa ki ze nca. Liselusi za mufuta ni mufuta li na ni nako ye li tanda, ze ñwi li yoliswa hamulaho wa lisunda li sikai, mi ze ñwi zona ki hamulaho wa lilimo li sikai. Ku shwa kwa liselusi za mwa  mubili wa luna kwa ka taho ni ku yoliswa kwa zona ku tokwa ku zamaiswa ka mukwa o ipitezi hahulu kuli ku zamaelele hande.

Ki butata mañi bo bu kona ku ba teñi?

Lipatisiso ze ñwi li bonisa kuli liselusi ha li sa shwi ka mo ku swanela ku bela, mutu u kona ku kula butuku bwa ku opa mwa lingongo kamba bwa kansa. Kono hape haiba liselusi li shwa nako ya zona i si ka fita kale, mutu u kona ku kula butuku bwa lulu (Parkinson’s disease) kamba butuku bo bu tahisa kuli booko bwa hae bu tuhele hanyinyani-hanyinyani ku beleka hande (Alzheimer’s disease). Patisiso ye ni sweli ku eza ki ya ku fumana linzila za mwa ku alafela matuku a.

Ku ituta ka za ku shwa kwa liselusi ku mi amile cwañi?

Ku bulela feela niti, ki nto ye ne ni palelwa ku utwisisa hande. Mukwa o makaza wo, wa ku shwa kwa liselusi ka taho, u bonisa hande fo ku sweu kuli ne u tahisizwe ki mutu ya bata kuli lu be ni buikangulo bo bunde. Kamukwaocwalo, ne ni sa na ni puzo ya kuli, Ki kabakalañi batu ha ba nyanda ni ku shwa? Ne ni palelwa ku fumana kalabo.

Kono ne mu ikolwisize kuli ku shwa kwa liselusi ka taho ki nto ye ne tahisizwe ki Mubupi?

Eni. Mukwa o ipitezi hahulu wo wa kakamalisa, niteñi ku sebeza hande kwa ona ku bonisa butali bo bu ipitezi. Ni lumela kuli ki butali bwa Mulimu. Ni itusisanga mishini ye maata hahulu ku ituta linzila ze ñata ze zamaisa mukwa wo. Linzila ze ñwi li kona ku tahisa kuli liselusi li sinyiwe mwa lisekondi feela ha ku tokwahala ku eza cwalo. Liselusi za isinyanga i sa li zona. Mukwa wo, ne u lukisizwe hande kuli mane wa komokisa luli.

Ne mu na ni lipuzo ka za Mulimu ni manyando. Ne mu fumani cwañi likalabo?

Lipaki za Jehova ba babeli ne ba ni potezi kwa ndu ya ka ka silimo sa 1991, mi na ba buza libaka ha lu shwanga. Ba ni bonisa kalabo ya Bibele, ye li: ‘Sibi si keni mwa lifasi ka mutu a li muñwi mi lifu li tile ka sibi.’ (Maroma 5:12) Kambe mutu wa pili naa utwile Mulimu, naa ka be a pilile ku ya ku ile. Hona fo feela naa lemuha kuli taba yeo ne i swalisana ni ze ne ni itutile mwa patisiso ya ka. Mane naa utwisisa hande kuli Mulimu naa si ka lela kuli batu ba shwange. Ha u bona ibato ba liselusi za luna kaufela za yoliswanga kamita, ku pila ku ya ku ile ki nto ye konahala luli.

Kiñi ze ne mi kolwisize kuli Bibele ki Linzwi la Mulimu?

Ne ni itutile ze i bulela Bibele ka za Mulimu kwa liñolo la Samu 139:16 kuli: “Meeto a hao a ni boni, ha ne ni li nto ye si ka petahala, mi mwa buka ya hao, lilama za ka kaufela ne li ñozwi.” Ka ku ba caziba wa sayansi, ni itutanga litaba za sihozo ze ñozwi mwa liselusi za luna. Walisamu naa zibile cwañi ka za litaba ze ñozwi mwa liselusi za luna? Ka ku ituta hahulu Bibele, naa ikolwisa kuli i ñozwi ka susumezo ya moya wa Mulimu.

Ne mu tusizwe cwañi ku utwisisa ze i luta Bibele?

Yo muñwi wa Lipaki za Jehova naa ni kupile kuli ni itutange Bibele ni yena. Mi ne ni itutile libaka Mulimu ha tuhelela manyando ku ba teñi. Hape ne ni itutile kuli Mulimu, sina mo i bulelela Bibele, u lela ku ‘miza lifu ku ya ku ile.’ (Isaya 25:8) I ka ba nto ye bunolo ku Mubupi wa luna ku tahisa kuli lika mwa mibili ya luna li sebeze ka mukwa o petehile kuli lu kone ku ikola bupilo ku ya ku ile.

Mu itusisize cwañi zibo ya mina ya Bibele ku tusa ba bañwi?

Ne ni bile yo muñwi wa Lipaki za Jehova mwa silimo sa 1995, mi ku zwa fo ni likanga ku itusisa kolo kaufela ye ni banga ni yona ku taluseza ba bañwi ze ni itutile mwa Bibele. Ka mutala, musali yo muñwi ye ni beleka ni yena naa zwafile hahulu kaizelaa hae ha naa ipulaile. Keleke ya hae i luta kuli Mulimu ha swaleli mutu ya ipulaile. Kono naa mu bonisa ze i luta Bibele ka za sepo ya zuho. (Joani 5:28, 29) Naa omba-ombilwe luli ku ituta kuli Mubupi wa luna wa lu tokomela. Ka linako zeo, ni ikutwanga kuli ku taluseza ba bañwi niti ya mwa Bibele ku ni tahisezanga hahulu tabo ku fita lituto za sayansi!